آموزش و سلامت جامعه
سال:1393 | دوره:1 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: آسیب های ناشی از حوادث، یکی از مشکلات مهم بهداشتی در سراسر جهان را تشکیل می دهد. حوادث مدرسه ای یکی از انواع مهم حوادث در بین کودکان و نوجوانان می باشد. این مطالعه باهدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر عملکرد دانش آموزان در خصوص پیشگیری از آسیب های ناشی از حوادث مدرسه ای انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه مداخله ای از نوع تجربی بود که در بین دانش آموزان دختر و پسر دوره اول دبیرستان شهر فامنین از اسفند 1392 تا اردیبهشت 1393 انجام شد. در این مطالعه 144 دانش آموز به طور تصادفی به دو گروه کنترل و مداخله تقسیم شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه ای مشتمل بر سوالات دموگرافیک و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، آگاهی و عملکرد استفاده شد. این مطالعه شامل یک پیش آزمون و یک پس آزمون در دو گروه و ارائه مداخله آموزشی پنج جلسه ای همراه با یک کتابچه آموزشی برای گروه مداخله بوده است. داده ها با آزمون های آماری تی مستقل، تی زوجی و کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بعد از مداخله آموزشی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی، نتایج نشان داد که میانگین نمره آگاهی (P<0.001)، عملکرد (P<0.001)، حساسیت درک شده (P<0.001)، خودکارآمدی (P<0.001) و راهنما برای عمل (P<0.001) گروه مداخله نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری داشت. همچنین میانگین نمره موانع درک شده گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری کاهش یافت (P<0.001).نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد مداخله آموزشی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی می تواند در بهبود عملکرد دانش آموزان در پیشگیری از آسیب ها موثر باشد.

سابقه و هدف: تب مالت یکی از شایع ترین بیماری های مشترک انسان و حیوان است. آموزش می تواند در پیشگیری از این بیماری موثر باشد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثربخشی مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی جهت توانمندسازی دامداران در برابر رفتارهای پرخطر تب مالت در شهرستان چاراویماق بود.مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی در سال 1393 در چاراویماق آذربایجان شرقی اجرا شد. تعداد 200 دامدار با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای جهت شرکت در این مطالعه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته ای که شامل اطلاعات جمعیت شناختی، آگاهی و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود، جمع آوری گردید. سپس جلسات آموزشی برای گروه مداخله طراحی و برگزار شد. 3 ماه پس از اجرای مداخله، اطلاعات از هر دو گروه جمع آوری و با استفاده از آزمون های آماری من ویتنی و ویلکاکسون تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: قبل از مداخله، دو گروه از نظر میانگین نمرات آگاهی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، موانع، منافع درک شده و خودکارآمدی) و رفتارهای پیشگیری کننده از تب مالت، تفاوت معنی داری نداشتند، اما بعد از مداخله آموزشی، در گروه مداخله اختلاف معنی داری نسبت به گروه کنترل مشاهده گردید (P<0.05).نتیجه گیری: مشارکت افراد تاثیرگذار در برنامه های مداخلاتی همراه با استفاده از تئوری های آموزشی می تواند اثربخشی بیشتری در اصلاح رفتارهای پرخطر در افراد داشته باشد، لذا چنین برنامه هایی باید در سطح وسیعی اجرا گردد.

سابقه و هدف: علیرغم فواید شناخته شده مصرف منظم صبحانه، میزان حذف این وعده غذایی بالا است. مطالعه حاضر باهدف شناسایی عوامل موثر در مصرف صبحانه در میان دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی همدان و با استفاده از متغیرهای نظریه شناختی اجتماعی انجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 423 دانشجوی دختر از دانشکده های مختلف دانشگاه علوم پزشکی همدان موردبررسی قرار گرفتند. نمونه گیری به صورت تصادفی چندمرحله ای بود. تواتر مصرف صبحانه و متغیرهای نظریه شناختی اجتماعی شامل آگاهی، امید و انتظار پیامد، یادگیری مشاهده ای، حمایت اجتماعی و خودکارآمدی با استفاده از یک پرسشنامه خود ایفا اندازه گیری شد. تحلیل داده ها با استفاده از نسخه 16 نرم افزار SPSS و با به کارگیری آزمون های کای دو، آنالیز همبستگی و رگرسیون خطی انجام شد.یافته ها: 24 درصد از دانشجویان گزارش کردند که به صورت منظم صبحانه مصرف می کنند. میزان حذف صبحانه در میان دانشجویان 10 درصد و میانگین مصرف 4.2 بار در هفته بود. از بین سازه های تئوری شناختی اجتماعی، خودکارآمدی (P<0.001) و حمایت اجتماعی (P<0.001) پیش بینی کننده معنی دار مصرف صبحانه در میان دانشجویان بودند. این دو متغیر در مجموع توانستند 64 درصد از تغییرات رفتار مصرف صبحانه را تبیین نماید.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که در طراحی مداخلات تغذیه ای در جهت افزایش مصرف صبحانه در دانشجویان دختر باید خودکارآمدی و حمایت اجتماعی را مورد هدف قرارداد.

سابقه و هدف: عوامل شناختی مرتبط با رفتارهای اجتماعی نقش تعیین کننده ای در تصمیم نوجوانان برای شروع مصرف سیگار دارند. بنابراین، مطالعه حاضر باهدف بررسی پیشگویی کننده های مصرف سیگار در بین نوجوانان شهر همدان با بهره گیری از نظریه رفتار برنامه ریزی شده انجام گردید.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی 810 نفر از نوجوانان پسر دبیرستانی شهر همدان با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل اطلاعات جمعیت شناختی و پرسشنامه مبتنی بر سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود که به روش خودگزارش دهی توسط شرکت کنندگان تکمیل گردید. داده ها با استفاده از ویرایش 18 نرم افزار SPSS و ویرایش 18 نرم افزار Amos با به کارگیری آزمون های همبستگی پیرسون و شاخص های برازش مدل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در کل 17.2 درصد از نوجوانان پسر به مصرف سیگار در گذشته اشاره نمودند. سازه های کنترل رفتاری درک شده، هنجارهای انتزاعی و نگرش به ترتیب بهترین پیش بینی کننده قصد مصرف سیگار بودند (P<0.001). همچنین کنترل رفتاری درک شده (P<0.001، b=-0.59) نسبت به قصد رفتاری (P<0.001، b=0.11) از قدرت پیش بینی کنندگی بالاتری برای پیش بینی رفتار برخوردار بود. در مدل معادلات ساختاری، 32 درصد از واریانس قصد رفتاری و 50 درصد از واریانس رفتار توسط سازه های نظریه تبیین گردید.نتیجه گیری: نتایج حاکی از نقش کم رنگ قصد رفتاری در توصیف رفتار مصرف سیگار در بین نوجوانان پسر می باشد. بنابراین توجه به سایر عوامل روان شناختی موثر در فرآیند اخذ تصمیم برای مصرف دخانیات در بین نوجوانان ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: اهمیت توجه به هوش هیجانی در نوجوانان نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته و باید مهارت‏ های گوناگون در آنان تقویت گردد؛ ازجمله این مهارت‏ ها برقراری ارتباط موثر و کارآمد می‏ باشد. این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین هوش هیجانی و مهارت‏ های ارتباطی دانش‏ آموزان مقطع دبیرستان شهر همدان بر اساس تئوری حمایت اجتماعی انجام شد.مواد و روش ‏ها: این مطالعه توصیفی، تحلیلی در سال 1393 بر روی 497 نفر از دانش ‏آموزان دبیرستانی شهر همدان انجام گرفت. آزمودنی ‏ها به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شده و پرسشنامه‏ مهارت های ارتباطی، هوش هیجانی و حمایت اجتماعی را تکمیل کردند. داده‏ های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS-18 و با آزمون‏ های ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن، آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل گردید.یافته ‏ها: بر پایه نتایج بین هوش هیجانی و مهارت‏ های ارتباطی دانش ‏آموزان مورد بررسی ارتباط معنی‏ داری وجود داشت (P<0.05). سطح مهارت‏ های ارتباطی دانش‏ آموزانی که در این مطالعه موردبررسی قرار گرفتند در حد متوسط بوده و پژوهش حاضر برتری کلی سطح نمرات مهارت‏ های ارتباطی، هوش هیجانی و حمایت اجتماعی (به جز حمایت ارزیابی) در گروه دختران نسبت به پسران را نشان داد، همچنین بین هوش هیجانی و مهارت‏ های ارتباطی با سازه های حمایت اجتماعی ارتباط معنی‏ داری وجود داشت (P<0.05).نتیجه‏ گیری: طبق یافته‏ ها جهت افزایش هوش هیجانی و ارتقاء مهارت‏ های ارتباطی نیاز به انجام مداخلات آموزشی، تهیه و تدوین بسته‏ های آموزشی جهت دانش ‏آموزان، والدین آنها و مربیان مدارس احساس می‏ شود.

سابقه و هدف: در ازدواج های فامیلی احتمال تولد نوزاد معلول 2 تا 3 برابر بیشتر است که این امر می تواند پیامدهای منفی متعددی را به دنبال داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش، تعیین عوامل شناختی پیش بینی کننده ازدواج فامیلی بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی به روش مقطعی بود که در میان 516 نفر از مراجعین به مراکز مشاوره قبل از ازدواج استان کهکیلویه و بویراحمد انجام گرفت. آزمودنی ها به روش نمونه گیری در دسترس، در میان چهار مرکز مشاوره قبل از ازدواج انتخاب شدند و اطلاعات به وسیله پرسشنامه و به صورت خود گزارش دهی جمع آوری گردید. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS-20 و با آزمون های آماری همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون لجستیک در سطح معناداری کمتر از 0.05 تحلیل شدند.یافته ها: دامنه سن شرکت کنندگان 15 تا 30 و میانگین آن 23.43±3.96 سال بود. ازدواج 43.4 درصد از شرکت کنندگان به صورت فامیلی بود. نرم های انتزاعی (OR=1.304) و عوامل فرهنگی (OR=1.244) عوامل قوی تری در پیش بینی اقدام به ازدواج فامیلی بودند.نتیجه گیری: با توجه به بالا بودن آمار ازدواج فامیلی در این مطالعه، ضرورت توجه بیشتر به انجام اقدامات اطلاع رسانی در خصوص مشاوره های ژنتیکی پیش از ازدواج پیشنهاد می شود. همچنین به نظر می رسد در طراحی مداخلات آموزشی توجه به نرم های انتزاعی و عوامل فرهنگی مرتبط با ازدواج فامیلی می تواند نتایج سودمندی را در این زمینه به دنبال داشته باشد.

سابقه و هدف: مادران پس از زایمان در معرض خطر بالای زندگی کم تحرک بوده و احتمال بروز چاقی و دیابت نیز در این گروه بیشتر از سایرین است. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل پیش بینی کننده انجام فعالیت فیزیکی پس از زایمان در مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمانشاه با بهره گیری از مدل بزنف انجام گردید.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی و از نوع مقطعی در سال 1393 بر روی 400 نفر از مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمانشاه با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه مبتنی بر سازه های مدل بزنف و فرم کوتاه پرسشنامه فعالیت فیزیکی بود. داده ها با استفاده از ویرایش 18 نرم افزار SPSS و با به کارگیری آزمون های رگرسیون لجستیک، رگرسیون خطی و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه 83 درصد از مادران دارای فعالیت فیزیکی سبک یا کم بودند. طبق یافته ها، آگاهی، نگرش و هنجارهای انتزاعی عوامل پیش بینی کننده قصد انجام فعالیت فیزیکی بوده و 21 درصد از واریانس قصد رفتاری را تبیین می نمودند. همچنین قصد رفتاری بهترین پیش بینی کننده رفتار فعالیت فیزیکی پس از زایمان بود (P<0.001، b=0.140).نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان دهنده بی تحرکی در اکثر مادران در دوره پس از زایمان بود. بنابراین طراحی مداخلاتی جهت ایجاد تغییر در قصد رفتاری در مادران پس از زایمان نویدبخش اثرات سودمندی خواهد بود.

سابقه و هدف: حمایت اجتماعی از عوامل موثر در پیروی از رژیم درمانی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون می باشد. اما این ارتباط در جمعیت با پرفشاری خون هنوز به طور کامل بررسی نشده است. هدف از این پژوهش تعیین ارتباط بین حمایت اجتماعی با پیروی از رژیم درمانی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون بود.مواد و روش ها: مطالعه حاضر، یک مطالعه مقطعی (توصیفی-تحلیلی) می باشد که در آن کلیه بیماران مبتلا به پرفشاری خون (130 بیمار) کلینیک قلب بیمارستان طالقانی تهران به روش سرشماری انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه جمعیت شناختی، پرسش نامه پیروی از رژیم درمانی هیل بن و پرسش نامه حمایت اجتماعی وایکس بود. بعد از جمع آوری پرسش نامه ها، داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و به کارگیری آزمون های ضریب همبستگی اسپیرمن، تی مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه 85.4 درصد از بیماران دارای پیروی متوسط از رژیم درمانی، 5.4 درصد پیروی خوب و 9.2 درصد دارای پیروی ضعیف بودند. ارتباط معناداری بین حمایت اجتماعی و میزان پیروی از رژیم درمانی ملاحظه شد (P<0.05). بدین ترتیب که بیماران با حمایت اجتماعی متوسط و خوب، از پیروی بهتری از رژیم درمانی خود، نسبت به بیماران با حمایت اجتماعی ضعیف برخوردار بودند. همچنین در این مطالعه ارتباط معناداری بین سطح سواد و وضعیت تاهل با حمایت اجتماعی ملاحظه گردید (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که حمایت اجتماعی باید به عنوان یک مولفه اثرگذار بر میزان پیروی از رژیم درمانی و سلامت بیماران با پرفشاری خون مورد توجه قرار گیرد. در نظر گرفتن حمایت اجتماعی می تواند منجر به بهبود وضعیت پیروی از رژیم درمانی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون گردد.