آموزش و سلامت جامعه
سال:1398 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

سردبیر محترم در حال حاضر اکثریت جمعیت جهان در شهرها زندگی میکنند و تخمین زده میشود که تا سال 2030 در حدود 41 % جمعیت کشورها در شهر سکونت داشته باشند. بیشتر رشد جمعیت شهرها در کشورهای با درآمد کم و متوسط اتفاق خواهد افتاد. نتایج نشان داده است که بیش از یکمیلیارد نفر در زاغهها یا سکونتگاههای غیررسمی در شهرها زندگی میکنند که این مناطق از نظر دسترسی به آب آشامیدنی سالم و بهداشتی، مسکن مناسب و شرایط محیطی مناسب دچار مشکلات زیادی هستند. ...

اهداف: اختلال عملکرد جنسی، یکی از مشکلات شایع در دوران یائسگی است که ممکن است تحت تاثیر عوامل دموگرافیک قرار گیرد. هدف این مطالعه، بررسی عوامل دموگرافیک موثر بر اختلال عملکرد جنسی زنان یائسه بود. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی در سال 1397 روی 315 نفر از زنان یائسه مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت شهرستان همدان انجام شد که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه مشخصات دموگرافیک و شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI) بود. برای بررسی ارتباط عوامل مختلف با عملکرد جنسی، از رگرسیون خطی تک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در پژوهش 4. 24± 54. 15 سال بود. میانگین نمره عملکرد جنسی آنها نیز 4. 25± 18. 92 بود که نشان دهنده عملکرد جنسی نامطلوب است. با افزایش دفعات ازدواج همسر، نمره عملکرد جنسی 2. 45 نمره کاهش می یافت (0. 006=p). همچنین نمره عملکرد جنسی در افرادی که رضایتمندی از ازدواج نداشتند نسبت به افرادی که از وضعیت ازدواج خود راضی بودند 5. 85 نمره کمتر بود (P<0. 001). نتیجه گیری: عملکرد جنسی زنان یائسه مورد مطالعه، نامطلوب است و آنها در تمامی حیطه ها غیر از حیطه درد جنسی دارای اختلال هستند. همچنین دو عامل تعداد دفعات ازدواج همسر و رضایت زنان از ازدواج با اختلال عملکرد جنسی زنان یائسه ارتباط دارند.

اهداف: مصرف قلیان خصوصاً در جوانان روند رو به رشدی را طی کرده و افزایش شیوع مصرف دخانیات در میان دانش آموزان نگران کننده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده در پیشگیری از مصرف قلیان در بین دانش آموزان دبیرستانی انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر به صورت نیمه تجربی روی 400 نفر از دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان (دوم و سوم) شهرستان فسا در سال 98-1397 انجام شد. نمونه ها با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و در دو گروه کنترل (200 نفر) و آزمون (200 نفر) قرار گرفتند. مداخله آموزشی مبتنی بر مدل نظریه رفتار برنامه ریزی شده برای گروه آزمون در قالب 7 جلسه آموزشی 55-50 دقیقه ای اجرا شد. پرسش نامه ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک، سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده و رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف قلیان در قبل و سه ماه پس از مداخله آموزشی توسط دو گروه تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 و آزمون های آماری T زوجی، T مستقل و مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: قبل از مداخله آموزشی، بین دو گروه آزمون و کنترل از نظر آگاهی، نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده، قصد و رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف قلیان اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0. 05)، اما سه ماه پس از مداخله آموزشی، گروه آزمون افزایش معنی داری در خصوص هر کدام از این متغیرها نشان داد (0. 001=p)، در حالی که در گروه کنترل اختلاف معنی داری مشاهده نشد (P>0. 05). نتیجه گیری: مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده در پیشگیری از مصرف قلیان در دانش آموزان دبیرستانی موثر است.

اهداف: سواد سلامت نقش محوری در تعیین نابرابری های سلامتی در جامعه دارد. با توجه به نقش مهم دانشجویان در تدوین و اجرای سیاست ها و برنامه های آینده کشور، این مطالعه با هدف تعیین سطح سواد سلامت دانشجویان و شناسایی عوامل موثر بر آن انجام شد. ابزار و روش ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی به صورت مقطعی انجام شد. جامعه آماری، 380 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه اصفهان در نیم سال دوم سال تحصیلی 98-1397 بودند که به روش نمونه گیری طبقه بندی و در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه سنجش سواد سلامت بزرگسالان ایرانی (HELIA) بود. داده های جمع آوری شده، با استفاده از نرم افزار SPSS 23 و آمارهای توصیفی و آزمون رگرسیون لجستیک تحلیل شد. یافته ها: میانگین نمره سواد سلامت 16. 96± 77. 96 از 100 بود. 2. 4% دانشجویان سواد سلامت ناکافی، 23. 3% سواد سلامت نه چندان کافی، 46. 4% سواد سلامت کافی و 18. 9% سواد سلامت عالی داشتند. سواد سلامت با متغیرهای مقطع تحصیلی و دانشکده محل تحصیل دانشجویان ارتباط معنی دار داشت (P<0. 05). نتیجه گیری: سواد سلامت دانشجویان شرکت کننده در مطالعه در سطح مطلوبی قرار دارد. همچنین سواد سلامت با متغیرهای مقطع تحصیلی و دانشکده محل تحصیل دانشجویان ارتباط دارد و دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی و دانشجویان رشته های علوم پایه از سواد سلامت بالاتری برخوردار هستند.

اهداف: یائسگی یکی از بحرانی ترین دوران زندگی زنان است که اگر چه رویدادی فیزیولوژیک به شمار می رود، اما همراه با عوارض و مشکلاتی است که کیفیت زندگی زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. این مطالعه با هدف پیش بینی کیفیت زندگی زنان یائسه براساس سواد سلامت و خودکارآمدی انجام شد. ابزار و روش ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی در سال 1397 در بین 400 زن یائسه مراجعه کننده به مراکز جامع خدمات سلامت شهر مشهد که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند، انجام شد. ابزار پژوهش پرسش نامه چهاربخشی شامل مشخصات دموگرافیک، سواد سلامت بالغین (TOFHLA)، خودکارآمدی عمومی شرر و کیفیت زندگی یائسگی بود. داده ها توسط نرم افزار SPSS 22 و با استفاده از آزمون های آماری کروسکال والیس، من ویتنی، همبستگی اسپیرمن و مدل رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بین سواد سلامت (0. 352-=r) و خودکارآمدی (0. 338-=r) با کیفیت زندگی همبستگی معنی داری وجود داشت (P<0. 001). خودکارآمدی، سواد سلامت، سن ازدواج، نوع زایمان و مصرف ویتامین D، لبنیات و میوه، متغیرهای پیشگویی کننده کیفیت زندگی زنان یائسه بودند (P<0. 05)، به طوری که خودکارآمدی و سواد سلامت 18% و بقیه متغیرهای مذکور 31% واریانس کیفیت زندگی را پیش بینی کردند. نتیجه گیری: سواد سلامت و خودکارآمدی دو عامل موثر بر سطح کیفیت زندگی زنان یائسه محسوب می شوند.

اهداف: تغذیه ناسالم عامل 35% مرگ به علت سرطان است. اصلاح الگوهای غذایی از دوران بچگی و اوایل بزرگسالی و داشتن رفتارهای تغذیه ای صحیح، موضوع مهمی برای پیشگیری از بیماری هاست. این پژوهش با هدف پیش بینی عوامل تعیین کننده رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان دختر دبیرستانی با استفاده از نظریه عمل منطقی توسعه یافته انجام شد. ابزار و روش ها: در این پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی، 173 دانش آموز دختر دبیرستانی به روش نمونه گیری تصادفی ساده از دو مدرسه دخترانه دولتی ناحیه یک شهر اهواز در سال تحصیلی 98-1397 انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک، نظریه عمل منطقی توسعه یافته و رفتارهای تغذیه ای گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و آزمون های آماری مجذور کای، T مستقل و ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزارهای SPSS 23 و AMOS 22 صورت گرفت. یافته ها: میزان تبیین واریانس قصد رفتاری برای سازه نگرش 28%، هنجارهای انتزاعی 15% و خودکارآمدی 49% بود و خودکارآمدی قوی ترین و هنجارهای انتزاعی ضعیف ترین پیش بینی کننده قصد رفتاری بودند. همچنین 56% تغییرات قصد رفتاری و 24% تغییرات رفتار تغذیه ای دانش آموزان توسط این مدل توسعه یافته قابل پیش بینی بود. شاخص های برازش مدل نیز نشانگر مناسب بودن مدل بودند. نتیجه گیری: نظریه عمل منطقی توسعه یافته با سازه خودکارآمدی نظریه مناسبی برای پیش بینی رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان دختر است.

اهداف: خشم یکی از هیجانات انسان است که در صورت خارج شدن از سطح متعادل و تبدیل شدن به رفتار پرخاشگرانه عوارض منفی متعددی بر همه ابعاد سلامت افراد می گذارد. آگاهی از وضعیت خشم در دانش آموزان نوجوان و عوامل موثر بر آن می تواند نخستین قدم برای برنامه ریزی و اجرای مداخلات روان شناختی به منظور کنترل و مدیریت خشم در دانش آموزان نیازمند مداخله باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت خشم در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر ایلام انجام شد. ابزار و روش ها: این مطالعه توصیفی از نوع مقطعی در سال 1396 در بین 313 دانش آموز دختر مقطع متوسطه اول شهر ایلام انجام شد که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه خشم اسپیلبرگر و به صورت خودگزارشی گردآوری شد و توسط نرم افزار SPSS 19 و با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و همبستگی کندال، T مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمرات صفت خشم و حالت خشم در دانش آموزان پایه اول به طور معنی داری کمتر از دو پایه دیگر بود (0. 001=p). همچنین بیان کلی خشم در دانش آموزان با والدین کارگر یا بیکار به طور معنی داری بالاتر از سایر دانش آموزان بود (0. 032=p). شاخص کلی بیان خشم همبستگی مثبت و معنی داری با شاخص های صفت خشم و حالت خشم داشت (P<0. 01). نتیجه گیری: بیان کلی خشم و صفت خشم در دانش آموزان مورد مطالعه در سطح متوسط است و پایه تحصیلی و شغل والدین از عوامل تاثیرگذار بر میزان خشم این دانش آموزان است.

اهداف: بررسی و شناخت عواملی که زمینه پذیرش استفاده از سیستم ها و خدمات الکترونیک جدید بهداشت و درمان را فراهم می کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارایه مدل پذیرش خدمات الکترونیک سلامت توسط بیماران انجام شد. ابزار و روش ها: این پژوهش توصیفی-همبستگی در سال 98-1397 بین 357 نفر از بیماران بیمارستان های شهر تهران انجام شد. نمونه ها با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسش نامه ای مشتمل بر اطلاعات جمعیت شناختی و سازه های اصلی مدل شامل مخاطب، پردازش فکری و کانال را تکمیل کردند. به منظور تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها از نرم افزار آماری SPSS 22 و برای آزمون مدل مفهومی از روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS 3. 2. 8 استفاده شد. یافته ها: تاثیر عوامل مربوط به گیرنده خدمات سلامت یا مخاطب (9. 955=t)، عوامل مربوط به خدمت سلامت یا پردازش فکری (5. 206=t) و همچنین عوامل مربوط به کانال های خدمت سلامت (3. 350=t) بر پذیرش خدمات سلامت الکترونیک معنی دار بود (P<0. 05). لذا همه روابط بین متغیرهای مدل تایید شد. نتیجه گیری: مدل پذیرش خدمات الکترونیک سلامت ارایه شده، مورد تایید است و براساس آن می توان عوامل موثر در تعیین پذیرش خدمات الکترونیک سلامت را پیش بینی نمود.

اهداف: پرفشاری خون یکی از مشکلات شایع و مهم افراد مبتلا به دیابت است که افزایش آن باعث افزایش عوارض قلبی-عروقی و مرگ ومیر در این افراد می شود. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی سبک زندگی بر میزان فشار خون افراد دیابتیک مبتلا به پرفشاری خون انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 74 بیمار مبتلا به دیابت پرفشاری خون مراجعه کننده به انجمن دیابت ارومیه در سال 1396 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و در دو گروه مداخله (37 بیمار) و کنترل (37 بیمار) قرار گرفتند. مداخله آموزشی تغییر در سبک زندگی افراد با در اختیارگذاشتن جزوه های آموزشی و برگزاری کلاس های آموزشی در قالب 4 جلسه طی 2 هفته برای گروه مداخله اجرا شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون های آماری مجذور کای، T مستقل و T زوجی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین فشار خون سیستولیک و دیاستولیک بین دو گروه قبل از مداخله تفاوت معنی داری نداشت (P>0. 05)، ولی بعد از مداخله فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در گروه مداخله به طور چشمگیری کاهش یافت (P<0. 001). نتیجه گیری: مداخلات سبک زندگی می تواند به طور چشمگیری باعث تعدیل پرفشاری خون در افراد دیابتیک با فشار خون بالا شود.