آموزش و سلامت جامعه
سال:1397 | دوره:6 | شماره:1 (پیاپی 20) |تعداد مقالات:8

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

اهداف: آلودگی به شپش سر یکی از مسایل بهداشتی مهم در بین دانش آموزان است که سبب به وجودآمدن عوارض جسمی، اجتماعی و روانی می شود. این مطالعه با هدف بررسی رفتارهای پیشگیری کننده از آلودگی به شپش سر در دانش آموزان دختر ابتدایی شهر ایوان انجام شد. ابزار و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است که در سال 1395 روی 157 نفر از دانش آموزان دختر پایه چهارم و پنجم ابتدایی با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای اجرا شد. ابزار مورد استفاده، پرسش نامه محقق ساخته بود که براساس مدل اعتقاد بهداشتی طراحی و روایی و پایایی آن تایید شد. پس از تکمیل پرسش نامه ها توسط دانش آموزان، داده ها توسط نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون های آماری T مستقل، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: دانش آموزان پایه چهارم از آگاهی (0. 001=p) و شدت درک شده (0. 003=p) بالاتری نسبت به دانش آموزان پایه پنجم برخوردار بودند. همچنین آگاهی افرادی که سابقه ابتلا به پدیکولوزیس داشتند، به طور معنی داری بالاتر از افرادی بود که سابقه ابتلای قبلی نداشتند (0. 039=p). بین خودکارآمدی با رفتارهای پیشگیری کننده از آلودگی به پدیکلوزیس (0. 499=r؛ P<0. 001) همبستگی معنی دار وجود داشت. همچنین متغیر خودکارآمدی، 26. 4% تغییرات رفتار را پیش بینی کرد (P<0. 001). نتیجه گیری: خودکارآمدی دانش آموزان در اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از پدیکلوزیس نقش بسزایی دارد.

اهداف: اگرچه بدن مادران شیرده به صورت یک پدیده طبیعی شیر تولید می کند، اما تکنیک شیردهی یادگرفتنی است و نیاز به آموزش دارد. با توجه به اهمیت امر آموزش در روند موفقیت آمیز شیردهی، این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش تکنیک شیردهی بر وضعیت شیردهی زنان نخست زا انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل در سال 1396، تعداد 74 نفر از زنان نخست زای مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت شهر همدان به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. پس از تکمیل پرسش نامه دموگرافیک برای تمام نمونه ها، گروه آزمون در روزهای 3 تا 5، 10 و 15 پس از زایمان آموزش تکنیک شیردهی و گروه کنترل نیز آموزش های روتین را دریافت کرده و چک لیست ارزیابی شیردهی بریستول در این روزها توسط پژوهشگر برای نمونه ها کامل شد. داده ها به کمک نرم افزار SPSS 20 و با استفاده از آزمون T مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بعد از اولین مرحله آموزش، بین دو گروه آزمون و کنترل در حیطه مکیدن اختلاف معنی داری وجود داشت (P<0. 05). در مرحله دوم آموزش نیز در حیطه های مکیدن و بلعیدن اختلاف معنی دار مشاهده شد (P<0. 05). همچنین نمره کل چک لیست شیردهی نیز در بین گروه آزمون و کنترل هم در مرحله اول و هم در مرحله دوم آموزش اختلاف معنی دار نشان داد (P<0. 05). نتیجه گیری: آموزش تکنیک شیردهی با استفاده از ابزارهای استاندارد و به صورت چندمرحله ای و چهره به چهره می تواند باعث بهبود تکنیک شیردهی مادران شود.

زمینه و هدف: کم تحرکی، چهارمین علل مرگ و میر در دنیا به شمار می رود. الگوی فرانظری یک الگوی تغییر رفتار است که فرایند چگونگی تغییر رفتار را توضیح می دهد. با توجه به افزایش کم تحرکی، این مطالعه با هدف بررسی تعیین کننده های رفتار فعالیت بدنی بر اساس الگوی فرانظری، در افراد 50-30 سال انجام گردید. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی-تحلیلی بر روی 240 نفر از افراد 50-30 سال شهرستان دلیجان انجام شد. نمونه ها به صورت تصادفی از روی شماره های پرونده خانوار موجود در مراکز جامع سلامت شهرستان، انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه ای پایا و روا مشتمل بر مشخصات دموگرافیک و سوالات مربوط به سازه های الگوی فرانظری جمع آوری شد. آنالیز داده ها با نرم افزار SPSS-22 و با استفاده از شاخص های مرکزی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد، 78. 3 درصد شرکت کنندگان در مراحل پیش تفکر، تفکر و آمادگی فعالیت جسمانی قرار داشتند. رگرسیون خطی نیز مشخص کرد که متغیر مراحل تغییر(0. 001>P، Beta=0. 45) پیشگویی کننده میزان فعالیت جسمانی بود. سازه های فرایندهای تغییر (0. 001>P، Beta=0. 26) و خودکارآمدی هم (0. 001>P، Beta=0. 51) پیشگویی کننده مراحل تغییر بودند که 30 درصد واریانس میزان فعالیت جسمانی با شدت متوسط و 31 درصد واریانس مراحل تغییر فعالیت جسمانی را پیشگویی کردند. نتیجه گیری: با در نظر داشتن عوامل پیشگویی کننده فعالیت بدنی لازم است برنامه های مداخله ای ارتقاء دهنده فعالیت بدنی متناسب با مراحل تغییر افراد بر استفاده از سازه های خودکارامدی و فرایند های تغییر فعالیت بدنی تدوین شود.

اهداف: یکی از مهم ترین علل معضلات تغذیه ای عدم تطابق عملکرد افراد براساس دانسته ها و نیز عدم آگاهی مناسب تغذیه ای است. از این رو، هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر آموزش هدفمند براساس الگوی فرانظریه ای در ارتقای رفتارهای سالم تغذیه ای در زنان میانسال شهر دهدز بود. مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی به صورت پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل در سال 1396، تعداد 108 نفر از زنان میانسال مراجعه کننده به مرکز بهداشتی درمانی شهر دهدز به روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمون (54 نفر) و کنترل (54 نفر) تقسیم شدند. داده ها از طریق پرسش نامه رفتار تغذیه ای مطابق با الگوی فرانظریه ای جمع آوری شد. مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی فرانظریه ای طی 3 جلسه با روش های تعاملی برای گروه آزمون انجام شد. بعد از دو ماه پیگیری، شرکت کنندگان پرسش نامه مربوط به پژوهش را مجددا تکمیل کردند. داده ها توسط نرم افزار SPSS 22 و با استفاده از آزمون T مستقل، من ویتنی یو، ویلکاکسون و مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: پس از مداخله آموزشی میانگین نمرات منافع و خودکارآمدی درک شده و رفتار تغذیه ای در گروه آزمون در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت (P<0. 05). میانگین نمره سازه موانع درک شده در گروه آزمون پس از مداخله آموزشی کاهش یافت، ولی این تغییر در مقایسه با گروه کنترل معنی دار نبود (P>0. 05). نتیجه گیری: آموزش مبتنی بر الگوی فرانظریه ای در ارتقای رفتارهای سالم تغذیه ای زنان میانسال شهر دهدز موثر است.

اهداف: سرطان پستان در حال حاضر یکی از علل اصلی مرگ ومیر زنان در جهان است. داشتن سبک زندگی سالم و انجام آزمون های غربالگری نقش موثری در کاهش مرگ ومیر ناشی از این بیماری دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر خودکارآمدی درک شده و آگاهی زنان شهر نیشابور بر رفتار های پیشگیری کننده از سرطان پستان صورت گرفت. ابزار و روش ها: در این پژوهش توصیفی-همبستگی از نوع مقطعی در سال 1397، تعداد 248 نفر از زنان 30 تا 69 ساله مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهر نیشابور به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. داده ها براساس پرسش نامه محقق ساخته پس از تایید روایی و پایایی به روش خودگزارش دهی جمع آوری شد و توسط نرم افزار SPSS 19 و با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین میانگین نمرات آگاهی (0. 179=r؛ 0. 005=p) و خودکارآمدی درک شده (0. 211=r؛ 0. 001=p) با رفتار های پیشگیری کننده از سرطان پستان همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت. متغیرهای آگاهی و خودکارآمدی در مجموع 67% رفتار های پیشگیری کننده از سرطان پستان را پیش بینی کردند (P<0. 05). نتیجه گیری: تقویت خودکارآمدی درک شده و افزایش آگاهی زنان در جهت ارتقای رفتار های پیشگیری کننده از سرطان پستان می تواند موثر باشد.

اهداف: افراد سالمندی که سطح سواد سلامت پایینی دارند به عنوان یکی از گروه های در معرض خطر، دارای مشکلاتی در فهم و ادراک و خواندن اطلاعات مرتبط با سلامتی خود هستند. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت سواد سلامت و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر دورود انجام شد. ابزار و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی است که روی 222 نفر از سالمندان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر دورود در سال 1396 انجام شد. شیوه نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای بود. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه سواد سلامت عملکردی بزرگسالان (TOFHLA) به شیوه خودگزارش دهی استفاده شد. داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS 20 و با استفاده از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و اسپیرمن، T مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره سواد سلامت سالمندان 19. 90± 56. 45 از 100 به دست آمد و 77. 5% سالمندان دارای سواد سلامت ناکافی و مرزی بودند. بین نمره سواد سلامت با سن، سطح تحصیلات و میزان درآمد همبستگی معنی داری وجود داشت (0. 05>p). نتیجه گیری: سطح سواد سلامت در سالمندان شهر دورود بسیار پایین است و سطح سواد سلامت ناکافی در افراد با سنین بالاتر، تحصیلات پایین تر و میزان درآمد کمتر شایع تر است.

اهداف: یکی از شناخته شده ترین بیماری های مزمن در سراسر دنیا، دیابت است. با توجه به شیوع مشکلات دهان و دندان در بیماران دیابتی و اهمیت بررسی رفتار بیماران براساس مدل های رفتاری، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر سلامت دهان و دندان بیماران دیابتی نوع 2 براساس مدل اعتقاد بهداشتی صورت گرفت. ابزار و روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی به صورت مقطعی، 320 نفر از بیماران دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به کلینیک دیابت شهرستان کاشان در سال 1396 به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسش نامه محقق ساخته شامل آگاهی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و عملکرد بیماران در زمینه رفتارهای مرتبط با سلامت دهان و دندان جمع آوری شد و توسط نرم افزار SPSS 16 با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمرات آگاهی 0. 31± 2. 26، عملکرد مرتبط با سلامت دهان و دندان 0. 55± 2. 31، حساسیت درک شده 0. 69± 3. 36، شدت درک شده 0. 67± 4. 27، منافع درک شده 0. 63± 2. 98، موانع درک شده 0. 77± 4. 16، خودکارآمدی 0. 77± 3. 49، راهنمای عمل داخلی 0. 78± 3. 94 و راهنمای عمل خارجی 0. 85± 3. 52 به دست آمد. سازه های آگاهی، موانع درک شده و خودکارآمدی به عنوان قوی ترین پیش بینی کننده های رفتارهای مرتبط با سلامت دهان و دندان بودند که 34% واریانس رفتار را پیش بینی نمودند (P<0. 001). نتیجه گیری: سازه های آگاهی، موانع درک شده و خودکارآمدی، پیش بینی کننده های رفتار های مرتبط با سلامت دهان و دندان هستند.