میراث و گردشگری
سال:1395 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

روش این پژوهش، توصیفی- پیمایشی بوده و هدف آن ارائه مدل توسعه استراتژی های گردشگری با استفاده از رسانه های نوین در راستای سند چشم انداز بیست ساله (افق 1404) است که در آن به بررسی کارکردها و ویژگی های رسانه های نوین در جامعه و استراتژی های گردشگری، سند چشم انداز گردشگری، الگوهای نظری ارتباطات توسعه و مدیریت گردشگری می پردازد. برای بررسی روابط علی بین متغیرها از معادلات ساختاری (لیزرل) استفاده شد، برای دست یافتن به مدل ساختاری طی دو مرحله پرسشنامه بین اساتید ارتباطات و رسانه گردشگری در مرحله اول و در مرحله بعد جهت آزمون مدل بین مدیران و کارشناسان گردشگری توزیع شد. تا در نهایت مدل ساختاری حاصل گردد.مهم ترین دستاورد این تحقیق، ارائه مدلی است که تاثیر کارکردهای رسانه های نوین بر توسعه استراتژی های گردشگری مبتنی بر فناوری اطلاعات را نشان داده است. با تایید فرضیه اصلی یعنی تاثیر رسانه های نوین بر توسعه استراتژی های گردشگری مشخص گردید رسانه های نوین با 0.89 و عدد معنی داری برابر 12.47 بر توسعه استراتژی های گردشگری تاثیر مثبت و معنی داری دارند.بر اساس اینکه رسانه های نوین کارکردهای خود را به درستی ایفا نمایند می توانند از نقش واسط بودن گامی فراتر نهاده و در کلیه فرایندهای توسعه استراتژی های گردشگری نقش داشته باشند. در این صورت رسانه ها تنها به عنوان ابزار به کار نمی روند، بلکه به لحاظ اهمیت جزء یکی از ارکان مهم توسعه استراتژی های گردشگری به حساب می آیند. نتایج نشان داد از میان کارکردهای رسانه ها کارکرد بسیج کنندگی با 0.71 درصد و کارکرد همبستگی رسانه های نوین با 0.69 درصد بیشترین تاثیر را از میان کارکردهای رسانه های نوین در توسعه استراتژی های گردشگری مبتنی بر فناوری اطلاعات داشته است.

توجه به گردشگری روستایی از سوی دولت ها و سازمان های غیررسمی به عنوان نوش دارویی برای بخشی از فشار ناشی از مشکلات کنونی جوامع روستایی (مهاجرت های روستایی، کاهش درآمد خانوارهای روستایی و افول کشاورزی روستایی) رو به افزایش است و به عنوان یک استراتژی برای توسعه اقتصادی دیده می شود. این در حالی است که حمایت ساکنین که تحت تاثیر نگرش آنان است یکی از مولفه های کلیدی در رویکرد توسعه پایدار گردشگری محسوب می شود. لذا این پژوهش با هدف بررسی سازه های موثر بر نگرش ساکنان شهرستان ایذه نسبت به گردشگری روستایی به روش پیمایشی انجام گرفته است و داده های جمع آوری شده با نرم افزارهای SPSS و AMOS آنالیز شده اند. همچنین به منظور تبیین سازه های موثر بر نگرش از رگرسیون به روش گام به گام استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد فعالیت های گردشگری توانسته در ایجاد فرصت های شغلی ساکنان به عنوان شغل دوم موفق باشد. تفاوت معنی داری بین نگرش زنان و مردان و نیز ساکنان دهستان های مختلف شهرستان نسبت به رضایتمندی و درک اثرات گردشگری وجود دارد. زنان نگرش مثبت تر و در نتیجه رضایتمندی بیشتری نسبت به گردشگری و اثرات آن دارند.

امروزه ژئوتوریسم راهکاری نوین برای تبیین و تشریح علوم زمین و شناخت سرمایه های طبیعی هر منطقه است که علاوه بر ایفای نقش آموزشی- علمی، سبب توسعه گردشگری می شود. در سال های اخیر سازمان یونسکو برنامه بین المللی را با عنوان پارک های زمین شناختی (ژئوپارک) اجرا نموده است. ژئوپارک تحت حمایت یونسکو، ناحیه ای با محدوده های کاملا تعریف شده و دارای مساحت کافی به منظور توسعه اقتصادی منطقه در آینده است. این محدوده می بایست شامل یک و یا چندین پدیده جالب زمین شناسی (در ابعاد گوناگون و بدون در نظر گرفتن مقیاس ها) با ترکیبی از ویژگی های علمی، کمیابی یا زیبایی پدیده، نمایش تاریخ زمین شناسی منطقه، نمایش وقایع یا فرایندهایی که نه تنها ارزش زمین شناسی دارند، بلکه از لحاظ باستان شناسی، بوم شناسی، تاریخ یا فرهنگ شناسی نیز ارزشمند هستند. در این مقاله سعی شده است با استفاده از معیارهایی همچون مورفولوژی و ساخت های رسوبی، پوشش گیاهی و جانوری، رسوب شناسی و ژئوشیمی رسوبات، شتر سواری به صورت پیمایش های میدانی در منطقه، با دیدگاه های ژئوتوریستی، به بررسی پتانسیل این منطقه جهت تبدیل شدن به یک ژئوپارک پرداخته شود. نتایج مطالعه نشان داد که میکروکویر قوم تپه بدلیل قرار گرفتن در دل منطقه کوهستانی آذربایجان و به علت دارا بودن مجموعه ای از ویژگی ها و پدیده های مناطق بیابانی، کوهستانی و دریاچه ای، و با در اختیار داشتن امکانات رفاهی و راه های دسترسی مناسب پتانسل منحصر به فردی در زمینه ژئوتوریسم برخوردار است.

رضایت مندی گردشگران یکی از مهم ترین عوامل رقابتی و بهترین شاخص برای تضمین رشد سودهای آتی محسوب می شود. مقصد کلاردشت در استان مازندران و در شهرستان چالوس در نزدیکی محور عمده گردشگری تهران- چالوس به عنوان یکی از پر تراکم ترین محورهای مسافرتی و گردشگری کشور واقع شده است. آب و هوای کوهستانی اصلی ترین مزیت رقابتی گردشگری مقصد کلاردشت محسوب می شود که این مزیت در طی دو دهه اخیر گردشگران اقامتی خارجی فراوانی را از کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس و دریای عمان به خود جذب کرده است.هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر رضایت مندی گردشگران عرب بازدیدکننده از شهرستان کلاردشت می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی، از نظر زمان، مقطعی و از نظر ماهیت و روش توصیفی - پیمایشی می باشد. در طی این تحقیق 249 پرسشنامه بین گردشگران عرب حاضر در کلاردشت در تابستان 1393 و به شیوه در دسترس توزیع شد که پس از جمع آوری 240 مورد آن قابل استفاده بود. در این پژوهش داده ها از طریق تحلیل عاملی تاییدی و آزمون KMO با استفاده از نرم افزار spss تحلیل شدند که نتایج به دست آمده نشان می دهد که 5 عامل: 1- کیفیت تسهیلات، 2- کیفیت و تنوع در بخش غذا، 3- هزینه های معقول خدمات، 4- کیفیت و تنوع اقامتگاه ها و نیز 5- تنوع جاذبه های گردشگری مقصد، به ترتیب بیشترین تاثیر را بر رضایت مندی گردشگران عرب دارند به طوری که 67% از رضایت مندی کل را توجیه می کنند و در نتیجه توجه بیشتر به این عوامل منجر به ارتقاء رضایت مندی گردشگران و در پی آن وفاداری به مقصد خواهد شد.

گردشگری سلامت به شکل عام و گردشگری پزشکی به شکل خاص یکی از انواع گردشگری است که درآمد سالانه آن در جهان حدود صد میلیارد دلار تخمین زده می شود. گردشگری پزشکی که دارای تاریخچه غنی است، در قرون معاصر سازمان دهی شده و سازمان های خصوصی و دولتی از منافع آن بهره مند شده اند. در این مقاله سعی شده است با چهار شاخص مهم و کلی همچون میانگین دما، تراکم بیمارستان، بزرگی بیمارستان و تراکم جمعیت بر مراکز درمانی یک دید کلی از شرایط مورد نیاز این حوزه از گردشگری و همچنین وجود این امکانات و ارتباط آن با تراکم جمعیت استان به دست آید. از طریق تجمع یا روی هم اندازی شاخص ها به وسیله نرم افزار Arc GIS با یک برآورد دقیق بهترین استان ها جهت ایجاد و ترویج گردشگری پزشکی مشخص می شود. نتایج نشان داد طبق برآوردها در نقشه بیشتر استان های شمال و شمال غربی و استان خراسان در شرق و چهار محال بختیاری در جنوب غربی حائز بیشترین امتیازات شدند.

گردشگری پزشکی شاخه ای از گردشگری سلامت است که در آن شخص از کشوری به سایر نقاط دنیا سفر می کند تا از خدمات پزشکی کشور مقصد در مراکز درمانی بهره مند شود. در اغلب موارد، هدف از گردشگری پزشکی بهره مندی از قیمت پایین خدمات پزشکی یا دریافت سریع تر خدمات در سایر نقاط دنیاست. هدف تحقیق حاضر بررسی قابلیت های گردشگری پزشکی و رتبه بندی آنها با استفاده از فرایند سلسله مراتبی AHP می باشد. برای تعیین نرمال بودن یا نبودن داده ها از آزمون کلموگروف- اسمیرنف استفاده شد. مطابق با آزمون تی تک نمونه ای، نتیجه به دست آمده حاکی از معنی دار بودن وجود اعمال جراحی مختلف، تجهیزات و امکانات پزشکی، آوازه جراحان و متخصصان و دپارتمان تور درمانی بود که این ابعاد بعد از رتبه بندی توسط Ahp Master نتیجه گیری شد که آوازه جراحان در قابلیت های پزشکی رتبه اول، وجود اعمال جراحی مختلف رتبه دوم، تجهیزات و امکانات رتبه سوم، و دپارتمان توردرمانی رتبه چهارم را دارا بود. در آخر نیز پیشنهاداتی مبنی بر برنامه ریزی از سوی مدیران جهت بهبود قابلیت های گردشگری از جمله حمایت و تشویق سرمایه گذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی، صدور مجوز همایش ها، کنگره ها، کنفرانس ها و نمایشگاه ها در حوزه گردشگری سلامت پزشکی ارائه شد.

بررسی اثرات و پیامدهای ناشی از گذران اوقات فراغت و گردشگری یکی از موضوعات مهم و مورد توجه جغرافیدانان است. یکی از آثار ناشی از گذران کوتاه و میان مدت اوقات فراغت در فضاهای روستایی و پیرامون شهرها است. طی دهه اخیر گسترش فضاهای روستایی در پیرامون شهرهای بزرگ و کوچک در ایران درحال گسترش می باشد. این در حالی است که گردشگری روستایی مدت زمان زیادی است که به عنوان ابزاری برای رسیدن به توسعه اقتصادی و اجتماعی و بازسازی در نظرگرفته شده است. توسعه گردشگری روستایی به عنوان سیاست و ابزاری برای توسعه روستایی می تواند به کندشدن روند تخلیه سکونتگاه های روستایی و کاهش مهاجرت جمعیت روستایی کمک کند. پژوهش حاضر از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق را 800 نفر تشکیل می دهد که بر اساس جدول کرجسی- مورگان، تعداد 260 نفر از آنان را از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق با استفاده از مقدار آلفای کرونباخ 0.75 محاسبه شده بود. برای تحلیل اطلاعات گردآوری شده از تحلیل های آماری توصیفی و استنباطی آزمون تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی، رگرسیون و تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که از دیدگاه متخصصان و کارشناسان حوزه گردشگری و همچنین مردم، توسعه زیرساخت ها و امکانات پیش نیاز گسترش گردشگری در مناطق روستایی پیرامون شهری شهرستان علی آبادکتول، چندان رضایت بخش نیست. همچنین بررسی ها نشان داد هر چند بین توسعه گردشگری و توسعه اقتصادی این منطقه رابطه معنادار وجود دارد، اما توسعه گردشگری در شرایط کنونی نتوانسته است آن گونه که باید در توسعه اقتصادی مناطق روستایی پیرامون شهری این شهرستان موثر باشد.

صنعت گردشگری در قرن حاضر به عنوان یکی از پر رونق ترین صنایع و نیروی محرکه توسعه اقتصاد جهانی شناخته می شود. این صنعت نو ظهور توانسته با تاثیرگذاری خود روی دیگر صنایع نظر بسیاری از دست اندرکاران صنایع را به خود جلب کند. گردشگری شهری به عنوان یکی از عوامل مهم توسعه ی اقتصادی و فرهنگی شهرها محسوب می شود. هدف از این پژوهش سنجش سطح توسعه یافتگی گردشگری شهری محلات منطقه یک اصفهان با استفاده از شاخص ترکیبی توسعه انسانی HDI است. که در آن از 4 شاخص اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و زیست محیطی استفاده شده است .این تحقیق از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است نمونه گیری از جامعه 360 نفری از کارشناسان گردشگری و جامعه محلی بوده است که از این تعداد 194نفر مرد و 166 نفر زن بوده اند. یافته های پژوهش نشان داد محلات درب کوشک، جوزدان، خلجا و خرم دارای سطح توسعه یافتگی محروم، محلات عباس آباد، بیدآباد، جامی، لنبان و صائب دارای سطح توسعه یافتگی متوسط و محله علیقلی آقا دارای سطح توسعه یافتگی بالاست. براساس نتایج به دست آمده از یافته های پژوهش می توان دریافت که محلات منطقه یک شهر اصفهان از لحاظ سطح توسعه گردشگری شهری در سطح متوسط هستند و با تقویت محورهای توسعه محلات و توجه بیشتر به محلاتی که دارای سطح توسعه یافتگی پایین تری هستند، می توان سطح توسعه یافتگی محلات را افزایش داد.