پژوهش در بهداشت محیط
سال:1396 | دوره:3 | شماره:4 (پیاپی 12) |تعداد مقالات:7

زمینه و هدف: یکی از مصارف مجدد پساب در صنایع، آبیاری فضای سبز می باشد، لذا با تصفیه اصولی و نیز کاهش آلودگی های زیست محیطی فاضلاب ها و مطابقت با استانداردهای زیست محیطی، می توان از آن جهت مصارف آبیاری استفاده نمود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد واحد تصفیه فاضلاب شرکت نوش آذر به وسیله ایستگاه پایش آنلاین انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1395 بر روی پساب خروجی تصفیه خانه فاضلاب شرکت نوش آذر انجام گرفت. پارامترهای خروجی پساب شامل COD، BOD، TSS، TOC، Turbidity (کدورت)، pH و Temperature (دما) 12 بار در شبانه روز به وسیله ایستگاه پایش آنلاین تصفیه خانه طبق کتاب متدهای استاندارد اندازه گیری و در پایان هر ماه به صورت گزارش اعلام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS، نسخه 18 و شاخص های آماری شامل میانگین و انحراف معیار انجام گرفت.یافته ها:میانگین کل نسبت BOD/COD در فاضلاب ورودی برابر با 0.8 به دست آمد. میانگین کل غلظت COD،BOD و TSS پساب ورودی به ترتیب 1624.91±134.85، 1310±75.38 و 283.58±39.76 mg/l، میانگین کل پارامترهای خروجی کدروت، COD، BOD، TSS و TOC به ترتیب 12.78±2.21، 83.73±12.90، 41.26±6.65، 6.70±2.14 و 46.03±7.08 mg/L، 7.80±0.35 pH و میانگین راندمان حذف COD، BOD و TSS به ترتیب 93.92±3.62، 96.57±1.002 و 97.57±0.936 درصد بود.نتیجه گیری: با توجه به کارایی مناسب سیستم لجن فعال تصفیه خانه فاضلاب شرکت نوش آذر، پساب خروجی از نظر پارامترهای COD، BOD، TSS، TOC، Turbidity و pH، با استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران جهت مصرف برای آبیاری مطابقت دارد، اما جهت حصول اطمینان کافی از کیفیت پساب خروجی در خصوص استفاده مجدد، پارامترهای میکروبی نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.

زمینه و هدف: فنل، یکی از رایج ترین آلاینده های آلی در محیط های آبی است. حضور فنل در محیط باعث مشکلات بهداشتی چون سرطان زایی، ضربان نامنظم قلب و ... در انسان و سایر موجودات می شوند، در نتیجه باید نسبت به حذف آن اقداماتی انجام شود. فرآیند جذب توسط نانوذرات، یکی از روش های موثر در حذف آلاینده هاست. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی نانوذرات اکسید منیزیم در حذف فنل از محلول های آبی انجام شد.مواد و روش ها: در این پژوهش از نانوذرات اکسید منیزیم با اندازه43nm استفاده شد. پس از تهیه محلول استوک فنل، اثر پارامترهای pH (3، 5، 7، 9، 11)، زمان تماس min (10، 30، 60، 90 و 120)، دوز جاذب mg/L (20، 40، 60، 80 و 100) و و غلظت اولیه mg/L (25، 50، 75 و 100) و فنل مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش pH، زمان تماس و دوز جاذب تا یک محدوده خاص و کاهش غلظت اولیه، راندمان حذف افزایش یافت؛ به طوری که در pH حدود 11، غلظت اولیه 50 mg/L، دوز جاذب80 mg/L و زمان تماس min60 راندمانی برابر 81 درصد داشت. داده های جذب فنل بر نانوذرات اکسید منیزیم از ایزوترم Langmuir و سینتیک pseudo- second order پیروی می کنند.نتیجه گیری: نانوذرات اکسید منیزیم قابلیت تقریبا بالایی در حذف فنل دارد و می توان از آن به عنوان جاذب در حذف فنل از محیط های آبی حاوی فنل استفاده کرد.

زمینه و هدف: سالک جلدی، یکی از شش بیماری مهم مناطق گرمسیری و نمونه ای از بیماری های همه گیر می باشد. شیوع و انتشار این بیماری علاوه بر مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تحت تاثیر عوامل محیطی و شرایط اقلیمی نیز می باشد. در مطالعه حاضر به منظور تهیه نقشه حساسیت بیماری سالک جلدی از روش های تصمیم گیری تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه استفاده شد. با توجه به میزان بروز بالای سالک جلدی در استان خوزستان، شهرستان ایذه به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد.مواد و روش ها: به منظور تهیه نقشه حساسیت سالک در شهرستان ایذه، تعداد مبتلایان به این بیماری در شهرستان ایذه از سال 92-1387 از مرکز بهداشت استان اخذ گردید. لایه های اطلاعاتی ارتفاع، بارندگی، دما، رطوبت، فاصله از رودخانه، فاصله از مناطق روستایی و کاربری اراضی به عنوان پارامترهای موثر بر بیماری سالک جلدی شناسایی و نقشه های مذکور در محیط GIS آماده گردید. پارامترهای شناسایی شده با به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تاثیر آن هاست، در نرم افزارهای Expert Choice و Super Decision محاسبه گردید. سپس این پارامترها بر اساس وزن به دست آمده در نرم افزار ArcGIS با یکدیگر تلفیق شدند و نقشه نهایی سالک جلدی حاصل از هر روش تهیه گردید. ارزیابی روش های مذکور با استفاده از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) و 16 نقطه مربوط به وقوع بیماری سالک صورت گرفت.یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از وزن دهی پارامترهای موثر با استفاده از روش های تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه، بیشترین وزن به ترتیب مربوط به پارامترهای ارتفاع، دما و بارندگی بود. بر اساس نتایج ارزیابی توسط ROC، دقت نقشه تهیه شده با استفاده از روش تحلیل شبکه برابر 87.7 درصد و دقت روش تحلیل سلسله مراتبی، 68.9 درصد برآورد گردید.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از روش تحلیل شبکه، نشان دهنده دقت خیلی خوب این مدل برای تهیه نقشه حساسیت بیماری سالک جلدی و همچنین نتایج حاصل از روش تحلیل سلسله مراتبی، نشان دهنده دقت متوسط این مدل جهت تهیه نقشه حساسیت سالک جلدی می باشد.

زمینه و هدف: دی اکسیدکربن موجود در هوا نقش مهمی در افزایش دما دارد و غلظت بالای آن می تواند بر سلامتی انسان تاثیرگذار باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان دی اکسیدکربن انتشار یافته در اتمسفر و مقایسه آستانه حد مجاز غلظت دی اکسیدکربن محیط با استانداردهای جهانی در میدان نفتی یادآوران در سال 1396 انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر در سال 1396 در میدان نفتی یادآوران در استان خوزستان انجام شد. در این پژوهش سنجش گازهای متان، دی اکسیدکربن، مونواکسیدکربن، اکسیژن، دما و رطوبت نسبی در 64 ایستگاه با 3 تکرار با استفاده از دستگاه های ALTAIR 4X و Trotec مدل BZ30 انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS، ورژن 18 و ANOVA One-way و آزمون های Kolmogorov-Smirnov و ضریب Pearson و Spearman انجام گرفت.یافته ها: در این مطالعه دامنه غلظت دی اکسیدکربن و اکسیژن به ترتیب 590-450 و 20.98-19 ppm به دست آمد. همچنین بالاترین و پایین ترین میزان دی اکسیدکربن به ترتیب 584.56±6.36 و 453.92±4.77 ppm در کمپ آبرسانی (زلال) و چاه S10 بود (p<0.05). بالاترین میزان اکسیژن 20.92±0.041 ppm و در چاه S7 و F12 بود، اما پایین ترین میزان اکسیژن 19±0.059 و 19±0.042 و در چاه S10 و F17 به دست آمد (p<0.05).نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحلیل ضریب پیرسون و اسپیرمن، بین دما، رطوبت، اکسیژن و دی اکسیدکربن همبستگی مثبت و معنی داری وجود نداشت. با توجه به نتایج به دست آمده، غلظت دی اکسیدکربن در مناطق مختلف میدان نفتی یادآوران در حد قابل قبول بود.

زمینه و هدف: آلوده شدن آب به ترکیبات نفتی در ایران از بدو استخراج نفت از سده گذشته ایجاد شده است و انباشت تدریجی آنها در محیط سلامتی منابع آب کشور را تهدید می کند، بنابراین گسترش فناوری های جدید برای حذف و پاک سازی آلودگی های نفتی ضروری است. روش های مختلفی برای پاک سازی آلودگی های نفتی و مشتقات آن وجود دارد. در این پژوهش، از جاذب پسماند پشم سنگ به عنوان جاذب ارزان قیمت برای حذف آلودگی نفتی (نفت سفید) از پساب استفاده شد.مواد و روش ها: در ابتدا با استفاده از آنالیز XRF و XRD ترکیب شیمیایی تعیین شد، سپس آزمایشات جذب به صورت ناپیوسته با استفاده از محلول های آزمایشگاهی حاوی نفت انجام گرفت و شرایط بهینه جذب با تغییر فاکتورهای موثر بر جذب که شامل pH، غلظت اولیه آلوده کننده، زمان تماس و مقدار جاذب بر میزان جذب در سطوح مختلف بود، مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت استفاده از جاذب برای پساب آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت.یافته ها: کارایی جاذب در زمان تعادل برای جذب نفت با استفاده از جاذب پسماند پشم سنگ در min 15 دقیقه با اختلاف معنی داری بیشتر از دیگر زمان تماس ها بود (میزان 76.01 درصد جذب؛ p<0.05) و کمترین مقدار آن با اختلاف معنی داری در3 min مشاهده شد (میزان 63.82 درصد جذب؛ p<0.05). بیشترین میزان جذب پسماند پشم سنگ در 3=pH مشاهده شد که اختلاف معنی داری با دیگر pH ها داشت (میزان 70.59 درصد جذب؛ p<0.05) و کمترین درصد جذب با اختلافی معنی دار در 9=pH مشاهده شد (میزان 57.69 درصد جذب؛ p<0.05). تاثیر مقادیر جاذب پسماند پشم سنگ در 0.5 و1 g/L با یکدیگر اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند، اما با اختلاف معنی داری بیشتر از دیگر مقدار جاذب ها بودند (به ترتیب میزان 76.80 و 75.30 درصد جذب؛ p<0.05) و کمترین درصد جذب با اختلاف معنی داری نسبت به سایر مقادیر در0.25 g/L مشاهده شد (میزان 67.78 درصد؛ p<0.05). برازش هم دماهای جذب سطحی نشان داد که جذب نفت توسط پسماند پشم سنگ با مدل لانگمویر مطابقت دارد (میزان R2=0.99 می باشد).نتیجه گیری: جاذب پسماند پشم سنگ، کارایی بالای در جذب نفت از پساب دارد و می تواند در رفع آلودگی نفتی (نفت سفید) مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت جامعه، دفع بهداشتی زباله است. امروزه استفاده از مدل های آموزشی جهت تعیین علل عدم پذیرش رفتارهای مرتبط با سلامت رو به فزونی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با رفتار دفع بهداشتی زباله بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در کارکنان مراکز بهداشت شهرستان ارومیه انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی در سال 1395 بر روی 300 نفر از کارکنان مراکز بهداشت شهرستان ارومیه صورت گرفت. گردآوری داده هابا استفاده از پرسشنامه ای مشتمل بر سوالات فردی و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS،ورژن 16 و آزمون هایLinear Regression, Independent T, ANOVAانجام گرفت.یافته ها: بین رفتار دفع بهداشتی زباله با جنسیت، وضعیت تاهل، رسته شغلی و وضعیت اقتصادی ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد (p<0.05). از بین سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، شدت درک شده بیشتر رفتار دفع بهداشتی زباله را پیشگویی کرد. از عوامل پیشگویی کننده در مراحل بعدی به ترتیب می توان خودکارآمدی درک شده، منافع درک شده، حساسیت درک شده، آگاهی و موانع درک شده را نام برد.نتیجه گیری: بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی، سازه های شدت درک شده و خود کار آمدی در رفتار دفع بهداشتی زباله بیشترین تاثیر را داشت، پیشنهاد می شود در طراحی و اجرای برنامه های مدیریت دفع بهداشتی زباله بر روی سازه های شدت درک شده و خودکارآمدی بیشتر تاکید شود.

زمینه و هدف: شیرابه زباله حاوی ترکیبات خطرناک آلی از جمله نیتروژن و غلظت های بالایی از عناصر سمی زیان آور است؛ تصفیه این آلاینده ها در محیط زیست، به عنوان یک مشکل جهانی مطرح است. این آلاینده ها با نفوذ در آب های زیرزمینی و تجمع زیستی در بدن جانواران به ویژه انسان، سبب بروز مشکلات جدی زیست محیطی و همچنین بیماری های فراوان می شوند. بنابراین ضروری است که شیرابه زباله با روش های کاربردی و مناسب تصفیه شود. هضم بی هوازی، یکی از روش های تصفیه مقرون به صرفه برای فاضلاب هایی با غلظت بالای آلاینده هاست. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی فرآیند هضم همزمان بی هوازی شیرابه زباله و فضولات تازه گاو در حذف COD و TKNانجام شد.مواد و روش ها: در این پژوهش شیرابه زباله لندفیل مشهد و نسبهای اختلاط: 1.3، 1.1 و 1.3 از شیرابه و پهن، با شرایط یکسان و در دمای محیط تحت هضم بی هوازی قرار گرفت. COD و TKN در ابتدا و انتهای فرآیند در مخلوط های مختلف مورد سنجش قرار گرفتند.یافته ها: در نمونه شاهد کاهش COD حدود 5 درصد و TKN حدود 9.09 درصد بود، این در حالی است که در مخلوط های 3.1، 1.1 و 1.3 شیرابه و پهن، کاهش COD به ترتیب حدود: 65، 75، 70 درصد و مقادیر TKN نیز به ترتیب 33.26، 82.16، 84.73 درصد بود.نتیجه گیری: روش هضم همزمان بی هوازی مخلوط شیرابه زباله و پهن گاو جهت حذف COD و TKN شیرابه زباله و اقتصادی است، زیرا علاوه بر عدم نیاز به انرژی و تکنولوژی های گران قیمت، با تولید گاز متان، سود اقتصادی نیز خواهد داشت.