غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1402 | دوره:25 | شماره:4 |تعداد مقالات:6

1مقدمه: امروزه دیابت به­ عنوان یکی از شایع ترین بیماری های موثر بر کیفیت زندگی دوران سالمندی مطرح می شود؛ این مطالعه نیز با هدف تعیین اثربخشی آموزش خودمراقبتی بر بهبود کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در بین زنان سالمند مبتلا به دیابت نوع2 ساکن شهر تهران، در سال 1402-1401 انجام شد. مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی 99 زن سالمند مبتلا به دیابت نوع 2، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. گروه آزمون؛ طی 7 جلسه30 تا 60 دقیقه ای؛ آموزش های اصول خودمراقبتی ویژه بیماران مبتلا به دیابت را دریافت کردند . گروه شاهد نیز پس از اخذ پس آزمون، این آموزش را به صورت فشرده؛ در 4 جلسه، دریافت کرد. ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه دوبخشی اطلاعات جمعیت شناختی و کیفیت زندگی (لیپاد) بود. تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 26 و با استفاده از آزمون های آمار توصیفی و تحلیلی، انجام شد. یافته ها: تعداد 69 نفر از شرکت کنندگان (69/7%) در گروه سنی 69-60 سال قرار داشتند. پس از مداخله؛ تفاوت بین نمرات کیفیت زندگی در دو گروه معنادار بود (0/001>P). در بررسی درون گروهی در هریک از گروه ها نیز مشخص شد که میزان نمره کیفیت زندگی قبل و بعد از انجام مداخله در گروه آزمون و شاهد تفاوت معناداری دارد (0/001=P)؛ این تفاوت در گروه آزمون مثبت و در گروه شاهد منفی بود. نتیجه گیری: آموزش خودمراقبتی، کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به دیابت نوع 2 را بهبود می دهد. بنابراین، انجام مداخلات آموزشی از این قبیل، گزینه مناسبی برای ارتقای کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به دیابت نوع 2 می باشد.

1مقدمه: سازگاری زوجین تاثیر مطلوبی بر سلامت جسمی و روانی زوجین مبتلا به دیابت نوع 2 می گذارد. استفاده از مداخله ها و آموزش های مبتنی بر رویکردهای روان شناختی، به منظور تاثیرگذاری بر ارتقا سطح سازگاری روانی-اجتماعی زوجین، ضرورت دارد. لذا، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ حاضر با ﻫﺪف تعیین تاثیر آموزش شناختی -رفتاری بر سازگاری روانی-اجتماعی زوجین مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی می باشد که بر روی 40 نفر از بیماران و همسران بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام گردید. نمونه ها به صورت در دسترس انتخاب و مشارکت کنندگان با مقیاس سازگاری روانی-اجتماعی قبل و بعد از مداخله ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و با کمک نرم افزار spss-22 تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سن مشارکت کنندگان در مطالعه 54 سال بود و به طور متوسط حدود 25 سال از زندگی مشترک آن ها می گذشت و بیماران حداقل سابقه 10 سال ابتلا به دیابت نوع 2 را داشتند. نمره سازگاری روانی-اجتماعی شرکت کنندگان گروه تجربی و شاهد قبل از انجام مداخله؛ به ترتیب برابر 8/31±73/60 و 2/35±45/33 و بعد از انجام مداخله به ترتیب برابر با 5/99±101/70 و 7/74±47/83 بود. آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که این تفاوت ها از نظر آماری معنی دار می باشد (05/0P≤) و مداخله شناختی-رفتاری باعث بهبود سازگاری روانی-اجتماعی زوجین مبتلا به دیابت نوع 2 شده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاکی از اثربخشی و کارآمدی آموزش مبتنی بر شیوه شناختی-رفتاری، پیشنهاد می گردد مشاوران و درمانگران از این روش جهت بهبود سازش یافتگی روانی-اجتماعی زوجین مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده نمایند.

1مقدمه: دیابت یک بیماری در حال گسترش در جهان است. علی رغم نقش موثر منابع حمایتی در مدیریت دیابت، در حال حاضر برنامه مدونی برای به کارگیری این منابع در بیماران مبتلا به دیابت وجود ندارد. لذا تیم پژوهش ضمن طراحی برنامه مراقبتی مبتنی بر منابع حمایتی؛ بر اساس مطالعه کیفی و مرور متون، مطالعه حاضر را با هدف اعتبارسنجی این برنامه در مبتلایان به دیابت نوع دو، و با روش دلفی انجام داد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه روش شناختی است که جهت اعتباریابی برنامه مراقبتی با روش دلفی انجام شد. گروه خبرگان شامل 15 نفر از متخصصان حوزه دیابت بودند که به روش گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها؛ پرسش نامه ساختار یافته با 38 سوال بود که بر اساس بخش های مختلف برنامه مراقبتی طراحی گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 18تحلیل گردید و درصد توافق با گویه های پرسش نامه تا رسیدن به اجماع ادامه یافت. یافته‎ها: در دور اول دلفی پیش نویس اولیه برنامه مراقبتی، بر اساس پیشنهادات اصلاحی مشارکت کنندگان تدوین و اصلاح گردید. سپس محتوای سوالات پرسش نامه تهیه شد. در دور دوم دلفی با اجماع روی گویه های پرسش نامه، درصد توافق اعضا گروه خبرگان بر اساس سوالات پرسش نامه، 93/5 به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به این که میزان مقبولیت علمی و عملی برنامه مراقبتی مبتنی بر منابع حمایتی، بر اساس سوالات مطرح شده در پژوهش حاضر "بسیار زیاد" و "زیاد" بوده است، لذا توصیه می گردد از این برنامه جهت طراحی و تکمیل برنامه های مرتبط در سطح کشور استفاده گردد.

1مقدمه: برای غلبه بر محدودیت­ های تعریف سندروم متابولیک در کاربرد بالینی، اخیرا شاخص سلامتی با عنوان ”نمره کمی شدت سندروم متابولیک” (cMetS-S) معرفی و اعتبار آن در مطالعه قند و لیپید تهران تائید گردیده است. در این مطالعه، ارتباط شدت سندروم متابولیک بر اساس سن و جنس (cMetS-S) و بیماری قلبی عروقی را، فرای اجزا سندروم متابولیک بررسی کردیم. مواد و روش­ ها: در ابتدای مطالعه شرکت­ کنندگان 60-20 ساله، وارد مطالعه شدند. شرکت­ کنندگان با بیماری قلبی عروقی، سرطان، مصرف کورتیکواستروئید، نرخ تخمینی فیلتراسیون گلومرولی کمتر از30 میلی لیتر در دقیقه در 1/73 مترمربع سطح بدن و افراد باردار از مطالعه حذف شدند. ارتباط cMetS-S با بیماری­ های قلبی عروقی در 8500 شرکت­ کننده طی 18 سال پیگیری و با استفاده از مدل رگرسیون خطی نسبی کاکس ارزیابی و عملکرد آن برای پیش بینی رخداد بیماری قلبی عروقی با شاخص های سندروم متابولیک مقایسه شد. یافته­ ها: شرکت­کنندگان با cMetS-S بالاتر، افزایش قابل توجه خطر ابتلا به بیماری­ قلبی عروقی، بیماری­ کرونری و غیر کرونری قلبی داشتند. مستقل از عوامل مخدوش کننده اجزا سندروم متابولیک، هر واحد 1-SD افزایش در cMetS-S به ترتیب نسبت خطر 1/67، 1/60 و 1/88 برای بیماری های قلبی عروقی، رخدادهای کرونری و غیرکرونری قلبی را به همراه داشت. تجزیه و تحلیل برازش مدل نشان داد که cMetS-S به طور مستقل از اجزا سندروم متابولیک، ارزش پیش بینی بهتری برای بیماری­ های قلبی عروقی نسبت به سندروم متابولیک (بر اساس تعاریف موجود) دارد (0/0001>P). نتیجه­ گیری: شاخص cMetS-S در پیش بینی بیماری­ های قلبی عروقی نسبت به سندروم متابولیک ارزش افزوده دارد که با در نظر­گیری سهم وزنی اجزا سندروم متابولیک و تغییرات آن بر اساس سن و جنس می ­تواند یک معیار سلامتی برای تعیین شدت سندروم متابولیک باشد.

1مقدمه: لپتین و آدیپونکتین دو هورمون پپتیدی تنظیم کننده تعادل انرژی هستند. فعالیت بدنی می تواند موجب بهبود مقادیر پلاسمایی لپتین و آدیپونکتین شود. هدف مطالعه حاضر، تاثیر تمرین هوازی بر مقادیر پلاسمایی لپتین و آدیپونکتین در کودکان و نوجوانان دارای اضافه وزن و چاق بود. مواد و روش ­ها: جستجو در پایگاه های اطلاعاتی پابمد، وب آو ساینس، اسکوپوس، جهاد دانشگاهی و مگیران؛ تا ژانویه سال  2024 انجام شد. فراتحلیل حاضر برای بررسی اثر تمرین هوازی بر مقادیر پلاسمایی لپتین و آدیپونکتین در کودکان و نوجوانان دارای اضافه وزن و چاق انجام شد. تفاوت میانگین و فاصله اطمینان 95% (CI) با استفاده از مدل اثر تصادفی محاسبه شد. ناهمگونی با استفاده از آزمون I2 و سوگیری انتشار با تحلیل بصری فونل پلات و آزمون Egger بررسی شدند. یافته­ ها: در مجموع 21 مطالعه با (28 نوع مداخله ورزشی) 816 کودک و نوجوان دارای اضافه وزن و یا چاقی فراتحلیل شدند. نتایج نشان داد که تمرین هوازی سبب کاهش معنادار لپتین سرمی [0/001=P، (0/57- الی  0/19-) 0/387-=SMD] و افزایش معنادار آدیپونکتین سرمی [0/001=P، (0/25  الی  0/60) 0/430= WMD] نسبت به گروه شاهد در کودکان و نوجوانان دارای اضافه وزن و چاق شد. نتیجه­ گیری: به طور کلی نتایج فراتحلیل حاضر نشان داد که اجرای تمرین هوازی روشی موثر و سودمند برای کاهش سطوح گردش خونی لپتین و افزایش آدیپونکتین در کودکان و نوجوانان دارای اضافه وزن و چاق است. بنابراین به نظر می رسد که اجرای انواع تمرین هوازی می تواند یک مداخله غیردارویی و کاربردی برای تنظیم آدیپوکاین ها و کاهش اختلالات مرتبط با اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان باشد.

1مقدمه: اثر مکمل کراتین بر نشانگرهای غیر مستقیم آسیب عضلانی و عملکرد ورزشی ورزشکاران در چندین پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعات متناقض بوده و تاثیر مثبت کراتین بر فرایند بازیابی و بهبود در ورزشکاران همچنان غیر مشخص است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر مکمل کراتین بر فرایند بازیابی و بهبود پس از ورزش و عوامل  آسیب عضلانی در آزمودنی ­های سالم بود. مواد و روش ­ها: جستجوی نظام مند مقالات منتشر شده از پایگاه های اطلاعاتی انگلیسی و فارسی تا نوامبر سال 2023 برای بررسی اثر مکمل کراتین بر نشانگرهای آسیب عضلانی کراتین کیناز (CK) و لاکتات دهیدروژناز (LDH) و درد عضلانی در آزمودنی­ های سالم انجام شد. تفاوت میانگین وزنی (WMD) و تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) و فاصله اطمینان 95% با استفاده از مدل اثر تصادفی محاسبه شد. یافته ­ها: در مجموع 20 مطالعه شامل 458 آزمودنی، وارد فراتحلیل حاضر شد. نتایج نشان داد که کراتین سبب تغییر معنادار درد عضلانی در هیچ یک از زمان­ های 24، 48، 72 و 96 ساعت پس از ورزش، نسبت به گروه شاهد نشد. همچنین در دریافت کنندگان کراتین، تغییر معناداری در مقادیر، CK در هیچ یک از طیف های زمانی، نسبت به گروه شاهد مشاهده نشد. علاوه بر این، مصرف کراتین در افراد ورزشکار و غیرورزشکار سبب ایجاد تغییر معنادار در مقادیر LDH در محدوده های زمانی مختلف پس از ورزش، نسبت به گروه شاهد نشد. نتیجه ­گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد، مکمل کراتین در کاهش درد عضلانی و عوامل آسیب عضلانی پس از ورزش موثر نیست.