پژوهش و توسعه جنگل
سال:1396 | دوره:3 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

این پژوهش با هدف بررسی قابلیت الگوریتم تطبیق الگو در تعیین موقعیت مکانی درختان بنه منطقه حفاظت شده تگ احمدشاهی استان خراسان جنوبی با تصویر ماهواره ای GeoEye-1 انجام شد. پس از انجام تصحیح هندسی و ادغام باندهای طیفی با باند پانکروماتیک برای هر باند و شاخص گیاهی NDVI سه الگو ساخته شد. به منظور ارزیابی صحت الگوریتم تطبیق الگو یک شبکه 100×100 متری بر روی منطقه پیاده و تعداد 60 قطعه نمونه به صورت تصادفی انتخاب و موقعیت درختان بنه در این قطعات با استفاده از DGPS با دقت سانتی متر به عنوان واقعیت زمینی برداشت شد. برای تعیین الگوی مکانی درختان از دو تابع پرکاربرد D (r) و g (r) استفاده شد. نتایج همبستگی متقابل نشان داد که الگوهای ساخته شده بر اساس لایه NDVI بالاترین همبستگی را بین نمونه ها داشتتند. نتایج اجرای الگوریتم تطبیق الگو بر روی تصویر نشان داد این الگوریتم با صحت کل 95.57 درصد، قابلیت تعیین موقعیت درختان بنه را با دقت مناسبی بر روی تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا دارا است. نتایج تابع D (r) نشان داد که درختان بنه حداکثر تا فاصله 45 متری دارای نزدیک ترین همسایه بودند. همچنین تابع g (r) نشان داد که درختان بنه تا فاصله 11 متر دارای پراکندگی معنی دار بودند درحالی که از فاصله11.5  تا 17 متر الگوی پراکنش کپه ای آنها از نظر آماری معنی دار بود (0.05>p).

مرگ ومیر درختان و تبدیل آن به خشکه دار یکی از مهم ترین فرآیندها در جنگل ها است. خشکه دار یک مشخصه مهم ساختاری جنگل های طبیعی به ویژه در فاز تحولی کهن رست است که دامنه وسیعی از کارکردهای بوم شناختی را ایفا می کند.این بررسی با هدف ارزیابی کمی و کیفی خشکه دارهای سرخدار در ذخیره گاه افراتخته علی آباد کتول انجام شد. پس از جنگل گردشی اولیه و انتخاب سه قطعه یک هکتاری، آماربرداری صددرصد خشکه دارها و اندازه گیری مشخصه های کمی و کیفی شامل قطر، ارتفاع، نوع خشکه دار و درجه پوسیدگی انجام شد. نتایج نشان داد که مقدار متوسط حجم خشکه دارها 50.46 مترمکعب در هکتار است و بیش ترین حجم خشکه دارها در بین گونه های درختی مربوط به گونه سرخدار معادل37.40  مترمکعب در هکتار و همچنین در دومین درجه پوسیدگی و شکل خشکه دار سرپا است. نتایج حاصل از محاسبه نرخ مرگ ومیر در طبقات قطری نشان داد که بیش ترین حجم خشک در طبقات میان قطر و در گونه سرخدار در طبقه 10 و 15 سانتی متری (33.89 درصد از حجم کل) و برای دیگر گونه ها در طبقات قطری 60، 55 و 80 رخ می دهد. با توجه اینکه گونه سرخدار در لیست قرمز گونه های تهدید شده قرارداد و بیش ترین نرخ مرگ ومیر در قطرهای کم مشاهده می شود، لازم است با شناخت عوامل موثر بر مرگ ومیر آن شرایط احیا و حفاظت از آن فراهم شود.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر حذف گونه های نادر و فراوان در رسته بندی پوشش گیاهی پارسل 317 (پارسل مدیریت شده) و پارسل 318 (پارسل شاهد) سری جمند گلبند واقع در شهرستان نوشهر استان مازندران انجام شد. بدین منظور، آماربرداری به روش منظم-تصادفی با ابعاد شبکه 200×100 متر انجام شد. 13 قطعه نمونه در پارسل مدیریت شده و 13 قطعه نمونه در پارسل شاهد برداشت شد. برای بررسی پوشش درختی و درختچه ای، قطعات نمونه 400 مترمربعی و برای پوشش علفی، در مرکز هر قطعه نمونه اصلی یک قطعه نمونه 100 مترمربعی پیاده شد. نوع و درصد پوشش گونه های گیاهی بر اساس مقیاس براون بلانکه ثبت شد. رسته بندی DCA و NMDS برای داده های مختلف مورد استفاده قرار گرفت و نتایج آنها توسط آنالیز Procrust مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از نظر آماری با حذف گونه های نادر، خروجی رسته بندی ها تغییر چندانی نمی کند، اما با حذف گونه های فراوان تغییرات زیادی ایجاد می شود. همچنین درجه تناسب در آنالیز Procrust بین رسته بندی با داده خام و حذف گونه های عمومی بسیار پایین است. به طورکلی با حذف گونه های نادر بدون از دست دادن اطلاعات زیاد از ایجاد خطای احتمالی در آنالیز جلوگیری شود، اما به علت این که گونه های عمومی دارای اطلاعات زیادی از محیط هستند، باید در مجموعه داده ها حفظ شوند.

هدف از این پژوهش بررسی مقدار تاثیر تولید، تجزیه و انبارش لاشریزه، حرارت و رطوبت خاک و هوا، پایداری خاکدانه و بافت خاک بر ذخیره کربن آلی خاک و ارائه مدل، در سه توده آمیخته راش - ممرز در سری یک جنگل شصت کلاته استان گلستان است. بعد ازانتخاب 20 نمونه در هر تیمار، به مدت یک سال (از بهمن 1392 تا بهمن 393) برداشت از عمق 20 سانتی متری خاک سطحی انجام و برای تعیین مقدار کربن آلی و درصد رطوبت به آزمایشگاه انتقال یافت. برداشت لاشریزه و اندازه گیری تجزیه و تولید با تعبیه کیسه لاشبرگ (14 عدد در هر نقطه) و تله لاشریزه (یک عدد در هر نقطه) در هر یک از تیمارها در طول سال انجام پذیرفت. در 60 نمونه، وزن مخصوص ظاهری، درصد سنگ و سنگریزه، درجه حرارت خاک و هوا، رطوبت هوا و بافت خاک نیز تعیین شد. برای نمایش روابط بین ذخیره کربن آلی خاک با عوامل اندازه گیری شده، از تحلیل مسیر در سطح احتمال 99 درصد استفاده شد و مدلی به صورت شبکه ارائه شد که تاثیر عوامل آشکار و پنهان بر ذخیره کربن آلی خاک را نشان داد. مدل مربوطه با مربع کای 9.089 و p>0.05 و ریشه میانگین مربع خطای برآورد با مقدار0.013 ، برازش بسیار مناسبی با مقادیر مشاهده شده داشت. رس، ساختمان خاک (پایداری خاکدانه)، رطوبت و حرارت خاک به ترتیب با ضرایب مسیر 0.62، 0.27-، 0.25- و 0.201، بیش ترین سهم را در تخمین ذخیره کربن آلی داشتند.

در این بررسی نمونه برداری از پارک جنگلی قرق واقع در استان گلستان به صورت کاملا تصادفی انجام شد. پس از جداسازی و خالص سازی قارچ ها، بر اساس اطلاعات مندرج در کلید شناسایی جنس .Biscogniauxia sp، عامل بیماری ذغالی تشخیص داده شد. تاثیر سه گونه قارچی Trichodermaaviride، T.atroviride و T.koningii روی رشد عامل بیماری در شرایط کشت درون شیشه ای با استفاده از دو روش کشت متقابل و تاثیر مواد فرار مورد بررسی قرار گرفت. هر سه گونه Trichoderma در آزمون کشت متقابل و تاثیر مواد فرار، دارای تاثیری مثبت در بازدارندگی از رشد قارچ بیمارگر است. اثر غلظت های مختلف قارچ کش های اکسی کلرایدمس، پروپیکونازول، کاربندازیم و متالاکسیل- مانکوزب بر عامل بیماری در شرایط کشت درون شیشه ای بررسی شد. نتایج نشان داد قارچ کش پروپیکونازول در غلظت های 50 و 100 پی پی ام و کاربندازیم با غلظت 100 پی پی ام بیش ترین درصد بازدارندگی (100 درصد) را در بین غلظت های قارچ کش ها داشته است و دو غلظت، پروپیکونازول 10 پی پی ام (87.2 درصد) و کاربندازیم 10 و 50 پی پی ام به ترتیب 86.25 و 81.45 درصد، بیش ترین بازدارندگی را داشتند. قارچ کش های متالاکسیل- مانکوزب، کوپراکسی کلراید تفاوت معنی داری با شاهد نشان نداند.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر مشخصه های اقلیمی بر مقدار رویش قطری درختان بلوط ایرانی در جنگل های سامان عرفی سراب کارزان در استان ایلام است. در این بررسی از اطلاعات اقلیمی در بازه 29 ساله (93-1365) ایستگاه هواشناسی ایلام استفاده شد و میانگین برخی از مشخصه های ماهانه استخراج شد. برای بررسی رویش قطری درختان تعداد 15 درخت با قطر بین 20 تا 25 سانتی متر انتخاب و با مته سال سنج نمونه رویشی به طول 10 سانتی متر در جهت شمالی درخت گرفته شد. سپس نمونه ها به وسیله سمباده زبر و نرم صیقل داده شد و با استفاده از میکروسکوپ مدل 1001 رویش قطری درختان اندازه گیری شد. برای بررسی همبستگی بین رویش قطری و مشخصه های اقلیمی از همبستگی پیرسون استفاده شد. از آزمون تی مستقل برای بررسی معنی دار بودن روابط همبستگی استفاده شد.نتایج پژوهش نشان داد که میانگین رویش قطری درختان در طول دوره 29 سال، 2.44 میلی متر است. همچنین بیش ترین همبستگی بین رویش قطری و رطوبت نسبی در ماه های شهریور (با ضریب0.558 ) و تیر (با ضریب پیرسون 0.501) مشاهده شد که در سطح 99 درصد معنی دار بود. درمجموع بین رویش قطری درختان با بارندگی و دما به ترتیب در تیرماه (با ضریب 0.354) و ماه های اردیبهشت (با ضریب 0.273) همبستگی بیشتری وجود دارد.

این پژوهش با هدف بررسی کارایی شاخص های عددی و مدل های توزیع رتبه-فراوانی در ارزیابی تنوع مزوفون خاک و لاشبرگ در شرایط فیزیوگرافی مختلف انجام شد. نمونه برداری در سه طبقه ارتفاعی پایین بند، میان بند و بالابند و در دو جهت جغرافیایی (شمالی و جنوبی) انجام شد. همچنین در هر طبقه ارتفاعی، سه طبقه شیب مختلف (کمتر از 25، 25-50 و بیش از 50 درصد) تعیین شد. سه خط نمونه با طول حدود 100 متر در هر طبقه شیب پیاده شد. سه مرکز نمونه -برداری در طول هر خط نمونه (ابتدا، وسط و انتها) تعیین شد. در اطراف هر مرکز نمونه برداری، یک نمونه لاشبرگ و یک نمونه خاک از عمق 10 سانتی متری برداشت شد. در آزمایشگاه نمونه های خاک و لاشبرگ در داخل قیف برلیز قرار داده شد تا بندپایان مزوفون موجود در آن خارج شوند. نتایج نشان داد که تنوع شانون وینر، یکنواختی پایلو و غنای مارگالف مزوفون به طور معنی داری تحت تاثیر عمق نمونه برداری، جهت دامنه، شیب، ارتفاع از سطح دریا و اثر متقابل آنها قرار گرفته است. مقدار تنوع شانون وینر در دامنه شمالی، میان بند، شیب کمتر از 25 درصد و در لاشبرگ بیش ترین مقدار بود. تنوع شانون وینر و غنای مارگالف در میان بند هر دو جهت شمالی و جنوبی در لاشبرگ بیشتر بود و به طور معنی داری در عمق 10 سانتی متری کاهش یافت.