سابقه و هدف: نظر به نقش ماتریکس متالوپروتئینازها (MMPs) در فیزیوپاتولوژی بسیاری از بیماریهای التهابی نظیر آرتریت روماتوئید و انواع بدخیمیها، در این مطالعه تاظثیر پیروکسیکام در مقایسه با سایر ترکیبات ضدالتهابی استروئیدی و غیر استروئیدی بر فعالیت ماتریکس متالوپروتئینازها بررسی شده است.مواد و روشها: در این مطالعه از روش زایموگرافی و سایتوتوکسیسیته سلولی بهره گرفته شد؛ به میزان 10 تا 200 میکروگرم در میلی لیتر از ترکیبات دگزامتازون، دیکلوفناک و پیروکسیکام به محیط کشت سلولهای فیبروسارکوما (Wehi 164)، با توجه به توانایی این سلولها در تولید میزان بالای آنزیم MMPs اضافه شد.یافته ها: براساس یافته های این تحقیق مشخص گردید که کلیه این ترکیبات توانایی کاهش فعالیت ماتریکس متالوپروتئینازها را دارا میباشند. از طرفی با بررسی اثرا سایتوتوکسیسیته سلولی دو دسته ترکیبات استروئیدی و ضدالتهابی غیراستروئیدی (دگزامتازون، دیکلوفناک و پیروکسیکام) مشخص گردید که پیروکسیکام سمیت به مراتب کمتری نسبت به دیکلوفناک دارا میباشد؛ به طوری که مقایسه حداقل مقدار داروی لازم برای کشتن پنجاه درصد سلولها، برای دیکلوفناک حدود بیست میکروگرم بر میلی لیتر و برای دگزامتازون و پیروکسیکام حدود هشتاد میکروگرم بر میلی لیتر می باشد. این در حالی است که دیکلوفناک در مقادیر بالاتر از سمیت بیشتری نسبت به دو ترکیب دیگر برخوردار است؛ به طوری که اثرات ناخواسته فراوانی نظیر جلوگیری از پرولیفراسیون سلولی و مرگ آن را موجب میگردد. از طرفی مقادیر بالای دگزامتازون و پیروکسیکام سمیت به مراتب کمتری را نشان داده اند. همچنین بر مبنای یافته های مذکور سایتوتوکسیسیته این ترکیب با کاهش فعالیت ماتریکس متالوپروتئینازها همخوانی دارد. نتیجه گیری و توصیه ها: با در نظر گرفتن یافته های فوق میتوان با تنظیم مقدار داروی مورد نیاز در جهت تعدیل بیان و فعالیت ماتریکس متالوپروتئینازها نسبت به تجویز دوز مناسب و تصحیح شرایط اقدام نمود.