سابقه و هدف: روشهای پزشکی ـ تغذیه ای در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 از بروز و پیشرفت عوارض جلوگیری می کند. این بررسی با هدف تعیین تاثیر آموزش تغذیه بر کنترل متابولیک مبتلایان به دیابت نوع 1 در شهرستان الیگودرز در خردادماه سال 1381 اجرا شد.
مواد و روشها: این بررسی بعد از بیماریابی در مراکز بهداشتی در الیگودرز، به صورت نیمه تجربی خود ـ شاهدی (self-control) بر روی افراد شرکت کننده انجام گردید. تن سنجی، تکمیل پرسشنامه های مصرف مواد غذایی و ارزیابی دانش، نگرش و عملکرد یا KAP Knowledge, Attitude and Practic نمونه ها توسط کارشناس تغذیه و اندازه گیری فراسنجهای بیوشیمیایی با روشهای استاندارد، قبل و بعد از 3 ماه آموزش تغذیه انجام شد. از آزمونهای آماری t مزدوج و مک نمار برای مقایسه نتایج استفاده گردید.
یافته ها: در 30 بیمار مورد بررسی قند خون ناشتا از 239.84±12.61 به 183.74±91.02 میلی گرم در دسیلیتر و مقدار کلسترل تام از 224.23±60.86 به 163.86±34.08 میلیگرم در دسی لیتر کاهش یافت (P<0.001). درصد هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول LDLپلاسما و پروتیین ادرار 24 ساعته پس از آموزش به طور معنی داری کاهش یافتند (P<0.001). همچنین کراتینین سرم نیز کاهش نشان داد (P<0.001). پس از آموزش، مقدار کلسترل مصرفی در رژیم غذایی به طور معنی دار کاهش (P<0.01) مقدار فیبر غذایی، ویتامین C و فولات به طور معنی داری افزایش یافتند (P<0.001). میانگین نمره آگاهی و میانگین نمره عملکرد نیز به طور معنی داری افزایش یافتند(P<0.001) .
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه اهمیت آموزش تغذیه را برای کنترل متابولیک بهتر بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 روشن می سازد. به نظر می رسد با ایجاد یک مرکز دیابت در شهرستانهایی مانند الیگودرز بتوان بیماران را به طور مداوم تحت مراقبت و آموزش قرار داد.