تصویر سلامت
سال:1399 | دوره:11 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه و اهداف: عدالت سازمانی ادراک کارکنان از میزان انصاف و برابری در رفتارها و روابط کاری است که این ادراکات می تواند بر پاسخ-گویی در برابر بیماران موثر باشد. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی ابعاد عدالت سازمانی و پاسخ گویی در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1394 انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مقطعی، توصیفی-تحلیلی بود که 342 نفر از بیماران و کارکنان دارای ارتباط مستقیم با بیمار انتخاب شدند. برای سنجش عدالت و پاسخ گویی از پرسش نامه ی Niehoff and Moorman و پرسش نامه ی استاندارد WHO استفاده شد. داده ها به کمک آمار توصیفی و تحلیلی (T-test، ANOVA و Pearson) با نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره ی عدالت 23/15 ± 70/62 و نمره ی پاسخ گویی 75/18 ± 16/105 محاسبه شد. نتایج بررسی همبستگی نشان دهنده ی وجود ارتباط معنادار در تمامی ابعاد عدالت و پاسخ گویی بود به طوری که ضعیف ترین و قوی ترین رابطه بین بعد «عدالت توزیعی با کیفیت امکانات اولیه ی موردنیاز» و «عدالت مراوده ای با شرافت و کرامت انسانی» به دست آمد. همچنین بین متغیرهای دموگرافیک کارکنان و عدالت رابطه ی معناداری یافت نشد و تنها نوع بیمه و مدرک تحصیلی بیماران ارتباط معناداری با پاسخ گویی داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که می توان با بهبود ادراک کارکنان از عدالت، سطح پاسخ گویی را ارتقا بخشید که نهایتا منجر به ایجاد تصویر بهتری از بیمارستان در ذهن مراجعه کنندگان شده و سبب افزایش توان جذب و حفظ مشتری خواهد شد؛ لذا به مدیران توصیه می شود با تقویت عدالت سازمانی به خصوص عدالت در توزیع منابع، پاسخ گویی را افزایش دهند.

زمینه و اهداف: هدف از تربیت و به کارگیری پزشکان خانواده در نظام سلامت، بهینه سازی سطح بندی خدمات و نظام ارجاع می باشد. مطالعه ی حاضر با هدف تبیین پیامدهای مورد انتظار از دانش آموختگان رشته ی تخصصی پزشکی خانواده از دیدگاه اساتید، دستیاران و مدیران ارشد و میانی نظام سلامت و مقایسه ی آن با پیامدهای تعریف شده در کوریکولوم آموزشی این رشته، در دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1398 انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه ی حاضر از نوع کیفی با رویکرد تحلیل محتوا بوده و روش نمونه گیری غیرتصادفی و مبتنی بر هدف بود. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه ی نیمه ساختارمند با شرکت 31 نفر در قالب 3 گروه از اساتید، دستیاران، مدیران ارشد و میانی نظام سلامت (به روش بحث گروهی(FGD) شامل 25 نفر و مصاحبه ی انفرادی شامل 6 نفر استفاده شد و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافت. تحلیل داده ها نیز با روش تحلیل محتوایی انجام شد. یافته ها: یافته های این مطالعه پس از مفهوم بندی، استخراج و کدبندی در 56 درون مایه (theme) در قالب 3 مضمون اصلی جایگاه شغلی (پزشک مسیول، سیاست گذار، ارایه دهنده ی خدمت)، وظایف شغلی (آموزش، پژوهش، مدیریت، مشاوره و ویزیت) و پیامدهای اشتغال (کاهش هزینه ها، کاهش ارجاع غیرضروری، ارتقای سلامت جمعیت) دسته بندی گردید. نتیجه گیری: به کارگیری پزشکان خانواده ی متخصص در جایگاه هایی همچون پزشک مسیول مجتمع سلامت و ارایه ی خدمت در مراکز جامع سلامت می تواند پیامدهایی همچون واقعی شدن ارجاع ها، کاهش هزینه ها و جلوگیری از خدمات غیرضروری و کاهش بار کاری سطوح 2 و 3 ارایه ی خدمت را به دنبال داشته باشد.

زمینه و اهداف: سازمان های سلامت به دلیل تامین و حفظ سلامت جامعه چالش های بسیار زیادی در تمام دنیا دارند و عملکرد صحیح آن ها به نحوه ی مدیریت شایسته ی آنان بستگی دارد. همچنین بررسی وضعیت سیستم بهداشتی و درمانی کشور نشان دهنده آن است که رهبری شایسته ی بالینی بر کشور حاکم نیست و لازم است اصلاحاتی در آن انجام پذیرد. هدف این مطالعه، شناسایی و تبیین شایستگی رهبری بالینی میان مدیران دانشگاه علوم پزشکی گیلان بوده است. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا انجام شد. جامعه ی آماری، مدیران دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال 98 بود که با رویکرد نمونه گیری هدفمند تعداد 18 نفر از مدیران ارشد به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده ها از 2 روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شد. یافته ها: داده ها پس از تجزیه و ترکیب در قالب 264 مفهوم اولیه، 5 مقوله ی اصلی و 28 مضمون فرعی دسته بندی گردید. مقوله های اصلی شامل مشخصات، اهمیت، موانع، تاکتیک های اجرایی و دستاوردها بودند. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت شایستگی رهبری و پیچیدگی تخصصی کاری، نقش وزارت بهداشت در تعیین چشم انداز مدیریتی، اجرا و نظارت آن در کل کشور جهت تعیین نقشه ی راه جامع سلامت بسیار کلیدی و مهم است. در سطح فردی نیز آموزش افراد و تجهیز مدیران سلامت کشور به ابزارهای مدیریتی علاوه بر تربیت نسلی صرفا متخصص، بسیار کلیدی و حیاتی است.

زمینه و اهداف: توانمندسازی مدیران و کارکنان را می توان یکی از مهم ترین عوامل برای هرچه کارآمدتر نمودن کارکنان و سازمان برشمرد؛ لذا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عامل مدیریتی و شناسایی مولفه ها و متغیرهای آن در توانمندسازی مدیران شبکه های بهداشتی درمانی انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه ی کاربردی، اکتشافی و مقطعی در بین 430 نفر از مدیران شبکه های بهداشتی درمانی استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند، در سال های 1398-1397 انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ی پژوهشگر ساخته بود که روایی آن به تایید نظر خبرگان رسید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 96/0 محاسبه شد و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر مبنای ضرایب استاندارد تحلیل عاملی تاییدی، «مدیریت ارشادی و مشارکتی» با بار عاملی 96/0 و «احساس تعلق گروهی مدیر» با بار عاملی 87/0 دو مولفه ی مدیریتی موثر بر توانمندسازی مدیران شبکه های بهداشتی درمانی بودند و نشانگرهای هر دو مولفه ی مدیریتی در سطح 001/0>p معنی دار بود. متغیرهای «مشاوره»، «اشتراک اطلاعات»، «توسعه ی توانایی» و «مدیریت مشارکتی» با بارهای عاملی به ترتیب 85/0، 76/0، 75/0 و 71/0 بالاترین اهمیت را داشتند. نتیجه گیری: مدل تایید شده ی عوامل مدیریتی توانمندسازی در این پژوهش، می تواند به عنوان یک راهنمای عملی برای سیاست گذاران و مدیران نظام سلامت باشد تا با بهبود عامل مدیریتی در شبکه ها و سازمان های بهداشتی درمانی و با استفاده از مدیریت مشارکتی، اشتراک اطلاعات، ارشاد و حمایت، تفویض اختیار و مسیولیت در توانمندسازی مدیران آن ها نقش موثری را ایفا نمایند.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه از نوع کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات توصیفی پیمایشی بود که در بیمارستان های دولتی کلان شهر اهواز انجام گرفت. جامعه ی آماری آن، مدیران بیمارستان ها بودند که تعداد 12 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه ی باز و بسته استفاده شد. از آزمون t جهت وزن دهی به شاخص ها، تکنیک AHP جهت رتبه بندی شاخص ها به روش مقایسات زوجی براساس طیف ساعتی 9 درجه و نرم افزارهای آماری SPSS و Expert Choice استفاده گردید. یافته ها: بنابر یافته های پژوهش 4 عامل (مالی، زیرساخت، برنامه ریزی و انسانی) با 22 زیر عامل به عنوان موانع اجرای طرح تحول نظام سلامت شناسایی شدند که مانع مالی با میانگین وزنی (381/0)، زیرساخت با میانگین وزنی (332/0)، برنامه ریزی با میانگین وزنی (162/0) و انسانی با میانگین وزنی (120/0) به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را کسب نمودند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که برای اجرای موفقیت آمیز طرح تحول نظام سلامت، ضروری است تامین منابع مالی، فراهم نمودن زیرساخت های لازم، نظارت دقیق بر اجرا، انگیزه و مشارکت نیروی انسانی مورد توجه متولیان این طرح قرار گیرد.

زمینه و اهداف: این پژوهش درصدد بررسی تاثیر کارشیفتگی و ابعاد آن شامل عجین شدن در کار، تمایل درونی به کار و لذت بردن از کار بر فرسودگی شغلی در مدیریت عملیات غیرصنعتی مناطق نفت خیز جنوب بود. مواد و روش ها: جامعه ی آماری مورد مطالعه را 514 نفر از کارکنان رسمی مدیریت عملیات غیرصنعتی مناطق نفت خیز جنوب تشکیل دادند. شیوه ی نمونه گیری تصادفی طبقه ای و حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران 220 نفر بود. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی فرسودگی شغلی ماسلچ (Maslach) (2001) و پرسش نامه ی کارشیفتگی اسپنس و رابینز (Spence & Robbins) (1992) استفاده شد. نمره گذاری پرسش نامه ها براساس طیف 5 گزینه ای لیکرت و تحلیل داده ها با کمک نرم افزارهایSpss و Lisrel انجام شد. روایی پرسش نامه ها با تایید خبرگان و تحلیل عاملی تاییدی تعیین و پایایی سازه ها با محاسبه ی آلفای کرونباخ به دست آمد که در همه ی موارد بالاتر از 7/0 بود. یافته ها: ضریب تاثیر کارشیفتگی، عجین شدن در کار، تمایل درونی به کار و لذت بردن از کار بر فرسودگی شغلی، به ترتیب 71/0، 79/0، 83/0 و 61/0-به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج آزمون فرضیات پژوهش نشان داد که کارشیفتگی بر فرسودگی شغلی تاثیر مثبت معناداری دارد. از میان ابعاد کارشیفتگی، عجین شدن در کار و تمایل درونی به کار بر فرسودگی شغلی تاثیر مثبت معنادار و لذت بردن از کار بر فرسودگی شغلی تاثیر منفی معنادار دارد.

زمینه و اهداف: اطمینان دادن به زنان برای شرکت در برنامه های غربالگری سرطان دهانه ی رحم، باعث تشخیص زودرس و کاهش عوارض این سرطان می شود. هدف این مطالعه، تعیین دانش، نگرش و عملکرد بهورزان شاغل در خانه های بهداشت شهرستان میانه، واقع در شمال غرب ایران می باشد. مواد و روش ها: در یک مطالعه ی توصیفی تحلیلی 117 نفر ارایه دهنده ی خدمات سلامت در خانه های بهداشت شرکت نمودند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه ی استاندارد 27 سوالی که روایی و پایایی آن تایید شده بود، انجام شد. تحلیل داده ها با SPSS نسخه 16 و آزمون آماری تی (T-test) انجام گرفت. یافته ها: تعداد کل بهورزان شاغل 187 نفر بودند که از میان آن ها 117 نفر، پرسش نامه را تکمیل نمودند (میزان پاسخ 63 درصد). اکثریت شرکت کنندگان زن بودند (75 درصد). میانگین نمره ی دانش و نگرش شرکت کنندگان به ترتیب 31/2± 19/10 (از محدوده ی نمره ی قابل کسب صفر تا 14) و 17/3± 03/8 (از 13 نمره ی قابل کسب) بود. بیش از نیمی از بهورزان زن شرکت کننده در مطالعه که همگی متاهل بودند، 2 بار و بیشتر غربالگری سرطان دهانه ی رحم را انجام داده بودند (67/55 درصد). هیچ تفاوت معناداری در نمره ی دانش و نگرش بهورزان از نظر سن، جنسیت، تحصیلات، وضعیت تاهل و تجربه ی کاری وجود نداشت. نمره ی دانش و نگرش بهورزان زنی که 2 بار و بیشتر غربالگری سرطان دهانه ی رحم را انجام داده بودند، به طور معناداری بالاتر بود (05/0>P value). نگرش منفی در مورد غربالگری سرطان دهانه ی رحم بیشتر به علت تجربه ی درد (67 درصد) و احتمال زخم و خونریزی (53 درصد) بود. نتیجه گیری: با اینکه دانش، نگرش و عملکرد بهورزان در مورد غربالگری سرطان دهانه ی رحم نسبتا مناسب است، مداخالت متناسب برای بهبود خدمات آن ها مورد نیاز می باشد.

زمینه و اهداف: معماری سازمانی از 22 سال پیش شروع شده است. هدف از این پژوهش، تعیین تاثیر معماری سازمانی بر بهره وری نیروی انسانی از دیدگاه کتابداران دانشگاه علوم پزشکی مازندران است. مواد و روش ها: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر ارتباط متغیرها، همبستگی و از نظر گردآوری داده، پیمایشی-تحلیلی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی کتابداران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی مازندران به تعداد 45 نفر بود. از 2 پرسش نامه ی پیش ساخته ی قدردان و همکاران برای معماری سازمانی و علاءالملکی و همکاران برای بهره وری نیروی انسانی استفاده شد. روایی پرسش نامه ها از نوع روایی محتوا بوده و پایایی آن ها با آلفای کرونباخ (96/0 و 65/93) تایید گردید. داده ها با کمک نرم افزار SPSS با آزمون های کولموگروف-اسمیرنف، همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین معماری سازمانی 17/3 و بهره وری نیروی انسانی 94/2 بود. معماری سازمانی و لایه های آن (لایه ی کسب و کار، لایه ی اطلاعات، لایه ی برنامه های کاربردی و لایه ی فن آوری) بر بهره وری نیروی انسانی کتابخانه های مورد بررسی تاثیر مثبت و معناداری را نشان داد (05/0>Sig). نتایج آزمون همبستگی پیرسون هم نشان داد که بین معماری سازمانی و لایه های آن و بهره وری نیروی انسانی کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی مازندران رابطه ی مثبت و معناداری (مقدار ضریب برابر با 547/0) وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد با ارتقای سطح معماری سازمانی بهره وری نیروی انسانی کتابخانه ها بهبود می یابد؛ بنابراین، لازم است سازمان ها بر بنیان ماموریت های تعیین شده در سند راهبردی خود و با انگیزه ی اجرایی ساختن بهترین فرایندها، اقدام به طراحی و پیاده سازی معماری در سازمان جهت دست یابی به بهره وری مناسب نمایند.

زمینه و اهداف: انتشار اطلاعات بدون مبنای پژوهشی درباره ی پاندمی کروناویروس جدید (2019) در حال حاضر به دغدغه ی جامعه ی جهانی تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عملکرد، برنامه ریزی و انعطاف پذیری معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تبریز در پاسخ به بحران پاندمی کروناویروس جدید و تولید و انتشار اطلاعات مبتنی بر شواهد انجام شده است. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مطالعات سازمانی (Organizational study) بوده و به روش توصیفی انجام شده است. پس از اعلام فراخوان پذیرش طرح های پژوهشی در مورد COVID-19 از طریق وب سایت رسمی دانشگاه، روند جدیدی برای بررسی پروژه های پیشنهادی تعریف شد. عامل زمان و تاکید بر تولید شواهد از اولویت های این روند جدید جذب و بررسی فرایندها در بحران کرونا ویروس بود. داوری با استفاده از روش های الکترونیک، و برگزاری جلسات بحث مجازی انجام گرفت. داده های کمی در MS Excel ویرایش 16 انجام شد و نتایج به صورت جدول و نمودار ارایه شد. یافته ها: با توجه به فوریت تجمیع شواهد، داوری توسط تیم علمی در طی حداکثر 72 ساعت و داوری توسط تیم اخلاقی در طی 24 ساعت (بدون احتساب زمان سپری شده در دست مجریان طرح) انجام شد. تعداد 64 پروژه ی تحقیقاتی و فناورانه در اولویت برنامه های معاونت تحقیقات و فناوری قرار گرفت. انجام داوری ها در کمترین زمان ممکن، رویکرد تعاملی روند بررسی طرح ها و مبتنی بر مسیله بودن موضوعات مصوب از مهم ترین دستاوردها بودند. نتیجه گیری: تجربه های به دست آمده نشان داد که فعالیت های انسجام یافته ی سازمانی در حوزه ی پژوهش و انعطاف پذیری در فرایندها نقش قابل توجهی در برخورد با اپیدمی ها و بحران ها و در راستای فایق آمدن بر موانع و چالش ها و تولید شواهد علمی دارد.

در صفحه 52 قسمت چکیده انگلیسی و 53 در قسمت مواد و روش ها: ی چکیده و صفحه 55 پاراگراف اول قسمت روش انجام پژوهش کمی-کیفی و در زمره ی پژوهش های توصیفی و به لحاظ زمان مقطعی بود. تعیین پایایی پرسش نامه ها از طریق آزمون – آزمون مجدد و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که برای کل پرسش نامه برابر با 872/0 و ضریب همبستگی 85 درصد بود. در تحقیق حاضر از پرسش نامه ساخته دست پژوهشگر که بر اساس مطالعه تطبیقی می باشد، استفاده گردید و تعداد 41 سوال مطرح شد. در ادامه، به منظور ورود به مرحله ی تحلیل عاملی اکتشافی ابتدا کفایت داده ها سنجیده شد که برای این کار از آزمون بارتلت KMO که میزان آن 952/0 به دست آمد، بهره گرفته شد. 10 درصد از مقالات توسط 3 نفر با تحصیلات دکترا و سابقه کار و یا پژوهش در حوزه ی سالمندی مرحله ی مقدماتی کدگذاری شد و ضریب توافق 85 درصد بود و در مرحله ی بعد تمام نمونه توسط یکی از آن-ها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در صفحه 56 عنوان جدول 2 «نتایج مطالعات تطبیقی مدیریت سالمندی فعال برای ایران» می باشد.