مدیریت ارتقای سلامت
سال:1398 | دوره:8 | شماره:6 |تعداد مقالات:8

مقدمه آموزش بهداشت و سلامت و توسعه فرهنگ بهداشتی دانش آموزان اهمیت بسیاری دارد و یک برنامه منسجم و کامل در این حوزه ضرورت دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین محتوای کتب درسی پایه سوم ابتدایی بر اساس میزان توجه به مولفه های نظام سلامت انجام شد. روش کار در این مطالعه توصیفی از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش همه کتاب های پایه سوم ابتدایی سال تحصیلی 1396 1395 (6 جلد کتاب) بود که شامل عنوان های فارسی، علوم، هدیه های آسمانی، قرآن، ریاضی و تعلیمات اجتماعی می شود. نمونه آماری برابر با جامعه آماری است. ابزار پژوهش "آنتروپی شانون" (Shanon Entropy) بود. روایی محتوایی این پژوهش نیز توسط 10 نفر از متخصصان علوم تربیتی و 5 نفر از متخصصان علوم پزشکی تایید شد. ابتدا میزان فراوانی مولفه ها در هر صفحه کتاب مشخص شد. سپس با استفاده از نرم افزار "آنتروپی شانون" بار اطلاعاتی هر نشانگر و درجه اهمیت آن نسبت به سایر مولفه ها محاسبه شد. یافته ها بیشترین توجه از بین تمام مولفه های آموزش سلامت مربوط به مولفه سلامت روانی با 645 مورد و کمترین توجه به مولفه معلولیت با 13 فراوانی می باشد. در میان خرده شاخص ها بیشترین مقدار ضریب اهمیت مربوط به حرکات اصلاحی، مواد نیروزا و بهداشت و تغذیه ورزشی با مقدار 037/0 و مولفه های مبارزه با بندپایان و جوندگان، مراقبت های دوران بارداری، اعتیاد، مواد مخدر و انواع آن، اثرات سیگار در بدن، ایدز و آشنایی با بیماری ها با مقدار صفر دارای کمترین اهمیت می باشند. نتیجه گیری هر یک از شاخص های مولفه های مذکور به صورت متوازن موردتوجه قرار نگرفته و کتاب های درسی به یک نسبت مولفه های آموزش سلامت را پوشش نداده اند. لذا پیشنهاد می شود که مولفان کتاب های درسی، در ویرایش های بعدی به این امر توجه لازم را داشته باشند.

مقدمه بخش های روانپزشکی یکی از مراکز تنش آور در مراکز آموزشی درمانی به شمار می روند و پرستاری در آن بخش ها جزء مشاغل پر تنش محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین همبستگی تنش ادراک شده با انعطاف پذیری روانشناختی پرستاران بخش های روانپزشکی مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی رازی تهران بود. روش کار این پژوهش به صورت توصیفی-همبستگی است. جامعه پژوهش پرستاران مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی رازی تهران در سال 1397 بود. نمونه شامل 140 نفر از پرستاران بخش های روانپزشکی رازی تهران بود که به صورت تصادفی از تمام بخش های بیمارستان انتخاب شدند. از پرسشنامه های جمعیت شناختی، مقیاس تنش ادراک شده "Perceived Stress Scale" و "پرسشنامه پذیرش و عمل نسخه دوم "Acceptance and Action Questionnaire-II" جهت جمع آوری داده ها استفاده شد. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 تحلیل شد. یافته ها میانگین و انحراف معیار نمرات پرستاران در مولفه تنش ادراک شده 77/5 ± 12/22 و در مولفه انعطاف پذیری روانشناختی 88/8± 65/49 به دست آمد، همبستگی بین تنش ادراک شده و انعطاف پذیری روانشناختی معکوس و معنی دار بود. نتیجه گیری افزایش تنش ادارک شده با کاهش انعطاف پذیری روانشناختی همبستگی دارد. راهکارهای افزایش انعطاف پذیری روانشناختی برای کاهش تنش ادراک شده پرستاران پیشنهاد می شود.

مقدمه اختلال اضطراب اجتماعی به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات اضطرابی عبارت از ترس شدید و دائمی از موقعیت هایی است که فرد در جمع دیگران قرار می گیرد یا باید در حضور آن ها کاری انجام دهد. مطالعه حاضر باهدف تعیین اثر "درمان پذیرش و تعهد" بر انعطاف پذیری روان شناختی و بازداری رفتاری نوجوانان دارای اختلال اضطراب اجتماعی صورت گرفت. روش کار پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان مراجعه کننده به کلینیک های سطح شهر تهران در سال 1397 بود. نمونه پژوهش نیز 30 نفر از نوجوانان مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعی مراجعه کننده به کلینیک های شهر تهران دارای ملاک های ورود به پژوهش بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به روش انتصاب تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) اختصاص یافتند. ابزار پژوهش شامل" پرسشنامه پذیرش و عمل-نسخه دوم" (Acceptance and Action Questionnaire-II) و "مقیاس سیستم های بازداری/ فعال ساز رفتاری" (Behavioral Activation System/Behavioral Inhibition System Scale) بود. روایی محتوایی و صوری و پاپایی ابزارها (به روش آلفای کرونباخ) ارزیابی شد. بسته "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" در 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه مداخله اجرا گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار تحلیل آماری اس پی اس اس نسخه 22 انجام شد. یافته ها "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" در مرحله پس آزمون و پیگیری به طور معنی داری موجب بهبود انعطاف پذیری روان شناختی و کاهش بازداری رفتاری نوجوانان مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل گردید (001/0>P). این نتایج در پیگیری یک ماهه نیز پایدار بود. نتیجه گیری با توجه به اثرگذاری مطلوب "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" بر انعطاف پذیری روان شناختی و کاهش بازداری رفتاری نوجوانان مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعی، پیشنهاد می شود از این رویکرد درمانی در پیشگیری و درمان مشکلات روانی و رفتاری اختلال اضطراب اجتماعی استفاده شود.

مقدمه کسب و کارهای کوچک و متوسط فناوری محور که نانوپزشکی یکی از مهم ترین آن ها می باشد یکی از عوامل رشد سریع اقتصادی بوده اما خصوصیات ویژه آن ها، چالش هایی را برای نوآوری و بقا به همراه داشته است. لذا هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی گرایش کارآفرینانه در کسب و کارهای کوچک و متوسط فناوری محور فعال در نانوپزشکی می باشد. روش کار این پژوهش به روش کیفی، با رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد و بوسیله نمونه گیری نظری با 12 نفر از خبرگان انجام شد. داده ها بوسیله مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته جمع آوری و از طریق کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل گردید. یافته ها الگوی گرایش کارآفرینانه در کسب و کارهای کوچک و متوسط فناوری محور در 6 مقوله اصلی، 19 مقوله فرعی و 84 مفهوم تدوین شد. نتیجه گیری الگوی نهایی بیانگر فراهم آوردن زمینه و پیاده سازی راهبردهای گرایش کارآفرینانه در کسب و کارهای کوچک و متوسط فناوری محور می باشد. پیشنهاد می شود سازمان های فوق که شرایط علی الگو را دارند، با فراهم آوردن بستر ذکر شده باعث توسعه گرایش کارآفرینانه در سازمان خود شوند تا از اجرای راهبردهای آن بتوانند از پیامدهای آن بهره مند شوند.

مقدمه بیماری دیابت به عنوان یک چالش مهم بهداشتی مطرح است که به طور گسترده زندگی مبتلایان را تحت تاثیر قرار می دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر مصاحبه انگیزشی گروهی بر رضایت درمانی و تبعیت درمانی بیماران مبتلا به دیابت نوع یک انجام شد. روش کار مطالعه حاضر، به روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش بیماران مبتلا به دیابت بودند که به درمانگاه غدد مرکز تحقیقات بیماری های متابولیک بیمارستان ولی عصر شهر زنجان و مراکز سرپایی ارائه خدمات به بیماران مبتلا به دیابت در شهر زنجان در سال 1398 مراجعه کرده بودند. 30 بیمار مبتلا به دیابت نوع یک به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند و بطور تصادفی ساده در دو گروه 15نفر در گروه آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند. . ابزارها عبارت بودند از پرسشنامه جمعیت شناختی، "پرسشنامه رضایت از درمان دیابت" (DTSQ: Diabè tes Tré matent Satisfaction Questionnaire) و "پرسشنامه تبعیت از در درمان بیماران با بیماری مزمن" (Adherence Questionnaire in Patients with Chronic Disease) روایی و پاپایی ابزار ها در مطالعات قبلی تایید شده است. مداخله به روش مصاحبه انگیزشی گروهی در طول چهار جلسه درمانی 90 دقیقه ای به صورت هفتگی در گروه آزمایش انجام شد. در دو مرحله قبل و بعد از مداخله پرسشنامه ها توسط بیماران تکمیل شد. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 25 تحلیل شد. یافته ها میانگین تبعیت از درمان در گروه آزمایش درپیش آزمون (20/90) و در پس آزمون (97/132) بوده است. میانگین تبعیت از درمان در گروه کنترل درپیش ازمون (40/75) و در پس آزمون (07/91) بوده است. مقایسه میانگین رضایت از درمان در گروه ازمایش درپیش ازمون (33/14) و در پس آزمون (60/27) و در گروه کنترل در پیش آزمون (87/14) و در پس ازمون (40/15) بوده است. در تمامی متغیرهای پژوهش، بعد از کنترل نمرات پیش ازمون ان متغیر، مداخله اثر معنی داری بر نمرات پس ازمون داشته است (05/0 > P-value). اثر مداخله برای رضایت از درمان 86/0 و برای تبعیت از درمان 58/0 بود. نتیجه گیری مصاحبه انگیزشی گروهی یک روش مداخله برای ایجاد تغییرات رفتاری مثبت در جهت کنترل بهتر بیماری دیابت است. لذا پیشنهاد می شود کارکنان بهداشت و درمان و نیز روانشناسان در ارایه خدمات به بیماران از روش مصاحبه انگیزشی گروهی استفاده نمایند.

مقدمه چاقی پدیده ای رو به رشد است که با عوامل روان شناختی و هیجانی ارتباط دارد. هدف از این پژوهش، تعیین همبستگی نگرش به خوردن با سبک های تنظیم شناختی هیجان، حساسیت اضطرابی و سبک دلبستگی در زنان مبتلا به چاقی بود. روش کار این پژوهش به روش توصیفی-همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی زنان مبتلا به چاقی مراجعه کننده به یک کلینیک تخصصی لاغری در تهران در بهار 1397 تشکیل می دهند که با استفاده از جدول مورگان، تعداد 200 زن مبتلا به چاقی (30BMI≥ )، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، "آزمون نگرش خوردن "(EAT-26: Eating Attitude Test)، "شاخص حساسیت اضطرابی"(ASI: Anxiety Sensitivity Index)، "پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان"(CERQ: Cognitive Emotion Regulation Questionnaire) و "پرسشنامه دلبستگی بزرگسالان"(AAQ: Adult Attachment Questionnaire) بودند. تحلیل داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 23 صورت گرفت. یافته ها بین سبک های تنظیم شناختی هیجان، حساسیت اضطرابی و سبک دلبستگی با نگرش به خوردن در زنان مبتلا به چاقی، همبستگی معناداری وجود دارد (05/0≥ P). با افزایش حساسیت اضطرابی، سبک های منفی تنظیم شناختی هیجان و دلبستگی ناایمن (اجتنابی و دوسوگرا)، نمره نگرش به خوردن نیز افزایش می یابد. نتیجه گیری سبک های تنظیم شناختی هیجان، حساسیت اضطرابی و سبک دلبستگی با نگرش به خوردن در زنان مبتلا به چاقی همبستگی داشتند؛ لذا توجه به عوامل روان شناختی در پیشگیری از خوردن های هیجانی و درمان چاقی، جهت ارتقای سلامت این افراد توصیه می گردد.

مقدمه تحول در دانشگاه ها یک ضرورت در مسیر توسعه جوامع است. با توجه به تعداد بالای دانشجویان و لزوم چاره اندیشی برای تسهیل شرایط اشتغال انان، این مطالعه با هدف طراحی الگوی دانشگاه کارآفرین در دانشگاه های علوم پزشکی آزاد اسلامی انجام شد. روش کار این پژوهش به روش ترکیبی (کیفی-کمی) انجام شد. در بخش کیفی 10 نفر از خبرگان متخصص و فعال در حوزه کارآفرینی در دانشگاه های علوم پزشکی آزاد اسلامی در مصاحبه های نیمه ساختار یافته شرکت نمودند. جهت تحلیل مصاحبه های نیمه ساختار یافته روش تحلیل محتوا بکار گرفته شد. سپس، با نرم افزار Maxqda مفاهیم از مصاحبه ها استخراج ومتغیرهای اصلی و فرعی به دست آمد. در بخش کمی پس از استخراج متغیرهای نهایی از تحلیل کیفی مصاحبه ها، جهت نظرسنجی متغیرهای شناسایی شده و انتخاب متغیرهای نهایی از روش دلفی فازی استفاده گردید. بدین منظور به هرده نفر از خبرگان به طور محرمانه "پرسشنامه دلفی فازی"(Fuzzy Delphi Questionnaire) شامل معیارهای موردنظر ارسال شد. معیارهایی که میانگین نمره آن ها کمتر از 7 بود، حذف شدند. محاسبات روش دلفی فازی با کدنویسی در محیطMatlab صورت گرفت. یافته ها با توجه به دیدگاه خبرگان، الگوی دانشگاه کارآفرینی دانشگاه های علوم پزشکی آزاد اسلامی با 2 متغیر اصلی شامل عوامل نرم افزاری (شامل 6 متغیر فرعی) و عامل سخت افزاری (شامل 6 متغیر فرعی) طراحی شد. نتیجه گیری الگوی دانشگاه کارآفرینی دانشگاه های علوم پزشکی آزاد اسلامی با 2 متغیر اصلی شامل عوامل نرم افزاری و عامل سخت افزاری طراحی شد. لذا پیشنهاد می شود از این الگو در راستای فراهم نمودن زیرساخت های لازم جهت کارافرینی دانشگاه ها مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه دوره نوجوانی در واقع مرحله گذار از دوره کودکی به بزرگسالی و جوانی است. وسلامت نوجوانان و جوانان، با توجه به اینکه درصد زیادی از جمعیت هر کشور را تشکیل می دهنداز اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر تعیین وضعیت سلامت نوجوانان و جوانان در ایران و چند کشور منتخب می باشد. روش کار در این مطالعه تطبیقی از نوع مروری نظام مند، کلیه مقالات چاپ شده در طول دودهه گذشته (1381-1398)، (2019-2000) به دو زبان فارسی و انگلیسی در زمینه سلامت نوجوانان و جوانان 10-24 سال، در ایران و کشورهای منتخب، بر اساس شاخص های کلان سلامت مورد بررسی قرار گرفتند. این اطلاعات از طریق پایگاه علمی جهاد دانشگاهی (SID)، بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی ایران (IranMedex)، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران (Iran Doc)، بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran)، PubMed، Ovid، Science Direct، Google Scholar و CINAHL و با استفاده از کلید واژه های، وضعیت سلامت، نوجوانان و جوانان، (, Health Status, Adolescent, Youth) به دست آمد. به منظور جمع آوری داده ها، از "فرم استخراج داده ها" (Data Extraction Form) که بر اساس هدف پژوهش طراحی شده بود، استفاده گردید. یافته ها نتیجه این جستجو دستیابی به 103 مقاله داخلی و خارجی، مرتبط با موضوع بود که 83 مقاله به علت دارا نبودن معیارهای ورود از مطالعه حذف و نهایتا 20 مطالعه وارد پژوهش شدند. در نوجوانان و جوانان ایران میزان مشکلات سلامت جسمی 33 درصد، روانی 17 تا 72 درصد در مناطق مختلف و شیوع رفتارهای پرخطر 44 درصد می باشد. در بین کشورهای منتخب کمترین میزان مشکلات سلامت در نوجوانان و جوانان مربوط به استرالیا و بیشترین مربوط به امریکا بود. نتیجه گیری مقایسه وضعیت سلامت نوجوانان و جوانان در ایران و کشورهای منتخب، نشان داد وضعیت سلامت نوجوانان و جوانان یک مشکل جدی محسوب می گردد و به سلامت این گروه سنی توجه کافی نشده است. پیشنهاد می شود سیاست گذاری برای بهینه کردن ساختار مدیریتی، سلامت نوجوانان و جوانان در ایران انجام شود.