مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1399 | دوره:17 | شماره:2 (پیاپی 72) |تعداد مقالات:7

مقدمه: امروزه افزایش جمعیت و به دنبال آن توسعه کالبدی شهرها، موجب کمبود زیرساخت ها و خدمات شهری در مناطق جدید شهری شده است. پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن نواحی محروم از خدمات درمانی (منطقه 10 شهر شیراز) و مکان یابی بهینه کاربری برای بیمارستان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و با رویکرد شهروند محوری انجام گردید. اطلاعات مورد نیاز نیز از طرح تفصیلی منطقه به دست آمد. با طراحی پرسش نامه، از 10 نفر متخصصان حوزه سلامت و برنامه ریزی شهری درخواست شد تا به 3 معیار و 10 زیرمعیار امتیاز دهند و ارجحیت هر کدام از معیارها را مشخص نمایند. به منظور مکان یابی بهینه، از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (Geographic Information System) استفاده گردید. یافته ها: تجمع بسیار زیاد کاربری بهداشتی-درمانی در مرکز شهر شیراز باعث شده است که مناطق شمال غربی و جنوب شرقی با کمبود کاربری درمانی مواجه باشند. پس از بررسی معیارها و زیرمعیارها، بهترین موقعیت های مکانی جهت احداث بیمارستان پیشنهاد گردید. نتیجه گیری: توزیع خدمات شهری و به ویژه خدمات درمانی، باید به گونه ای باشد که عدالت فضایی رعایت گردد. اراضی بایر و زمین های اوقافی، نزدیکی به معابر درجه یک و محدوده های با تراکم جمعیتی بالاتر، به عنوان موقعیت های برتر جهت مکان یابی بیمارستان ها پیشنهاد شد.

مقدمه: از جمله شاخص های اصلی ارزیابی کیفیت خدمات در مراکز درمانی، مدت زمان انتظار بیماران است. طولانی شدن فرایند درمان می تواند سبب شود که بیماران سیستم را قبل از اتمام درمان و با رضایت شخصی ترک نمایند. هدف از انجام پژوهش حاضر، زمان سنجی و مدل سازی خدمات یک مرکز اورژانس و بهبود فرایند درمان با استفاده از شبیه سازی گسسته-پیشامد DES (Discrete-Event Simulation) به منظور کاهش زمان انتظار بیماران و کاهش تعداد ترخیص با رضایت شخصی بیماران با وجود توصیه پزشک DAMA (Discharged Against Medical Advice) بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع تحلیلی-توصیفی و جامعه آماری شامل بیماران مراجعه کننده به اورژانس بیمارستان خاتم النبیاء تهران در پاییز سال 1397 بود. داده ها با استفاده از پرسش نامه و مصاحبه حضوری و تلفنی با متخصصان و پژوهشگران جمع آوری گردید. محتوای فرم های مورد استفاده شامل زمان ورود بیمار و زمان شروع و پایان دریافت خدمات در بخش ها و واحدهای گوناگون بود. در مرحله بعد، داده ها در نرم افزار شبیه سازی Arena مدل سازی گردید. در نهایت، سناریوهای مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و بهترین سناریو از بین آن ها انتخاب شد. یافته ها: بررسی 7 سناریوی پیشنهاد شده نشان داد، سناریوی هفتم که تلفیقی از شش سناریوی پیشنهادی دیگر بود، سیستم درمانی را بهبود می بخشد. در این سناریو، هزینه ارزش افزوده با افزایش اندک از 399807373 در مدل اولیه به 401561100 در سناریوی هفتم و با کاهش چشمگیر هزینه انتظار از 2494256 واحد پولی در مدل اولیه به 16472202 واحد پولی در سناریوی هفتم تغییر کرد که در مقایسه با سایر سناریوها، در کاهش هزینه کل موثرتر می باشد و موجب تنزل آن از 649228933 واحد پولی در مدل اولیه به 418033302 واحد پولی در سناریوی هفتم می گردد که در نهایت، سبب طبقه بندی مناسب جریان کار و بهبود شاخص های عملکردی مورد بررسی می شود. نتیجه گیری: با تغییر منابع و تخت های تخصیص یافته به بیماران (مقدار بهینه)، می توان گام های موثری در جهت ارایه خدمات بهتر به بیماران، رفع نارضایتی آن ها، کاهش تعداد ترخیص بیماران DAMA و زمان انتظار آنان برداشت.

مقدمه: با توجه به این که ضرورت انتخاب و انتصاب مدیران بیمارستان ها، یکی از اهداف مهم نظام سلامت محسوب می گردد، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان امکان سنجی استقرار نظام جانشین پروری با در نظر گرفتن شایستگی در میان مدیران بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1398 انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی-پیمایشی بود. 102 نفر از مدیران مراکز آموزشی-درمانی، بیمارستان ها، شبکه های بهداشت و درمان، مدیران و روسای منابع انسانی به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته بود. پس از تایید روایی مقیاس، پایایی آن به وسیله ضریب Cronbach's alpha، بالاتر از 7/0 برآورد و تایید گردید. در نهایت، داده ها با استفاده از آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: امکان استقرار نظام جانشین پروری با رویکرد شایستگی از لحاظ وجود و تشخیص شایستگی های مورد نیاز، وضعیت موجود آموزش و بهسازی، نحوه ارزیابی عملکرد و جبران خدمات، در میان مدیران بیمارستان ها در حد متوسط وجود داشت. همچنین، امکان استقرار نظام جانشین پروری با رویکرد شایستگی از جنبه های «برنامه ریزی و پیش بینی، نحوه کارمندیابی، وضعیت خدمات رفاهی و نگهداشت» در میان مدیران بیمارستان ها وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده سیاست گذاران نظام سلامت را متوجه اهمیت توجه به شایستگی ها در امر جانشین پروری مدیران بیمارستان ها می نماید و از این طریق بستری جهت افزایش کارایی و اثربخشی در بیمارستان ها فراهم می گردد.

مقدمه: شناخت وضعیت موجود و مقایسه فعالیت های پژوهشی در موضوعات مختلف، باعث شده است که امروزه ارزیابی فعالیت های پژوهشی با استفاده از فنون علم سنجی از اهمیت خاصی برخوردار باشد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل هم واژگانی و هم نویسندگی مقالات منتشر شده در مجله «مدیریت اطلاعات سلامت» طی سال های 97-1388 انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع علم سنجی بود و داده های آن از «نمایه استنادی علوم ایران» استخراج گردید. جامعه تحقیق شامل 807 مقاله منتشر شده در مجله «مدیریت اطلاعات سلامت» طی بازه زمانی 10 ساله (97-1388) بود. یافته ها: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با 236 مقاله، رتبه اول تولید مقالات مجله مدیریت اطلاعات سلامت را به خود اختصاص داد. بیش از 94 درصد مقالات به صورت گروهی نگارش یافته بود. محمدحسین یارمحمدیان بالاترین امتیاز را از نظر مرکزیت های هم نویسندگی کسب کرد. کلید واژه «بیمارستان ها» پرتکرارترین کلید واژه مجله مدیریت اطلاعات سلامت بود. خوشه بندی موضوعی مقالات مجله حاکی از وجود 7 خوشه موضوعی «عملکرد و خدمات بیمارستانی، مدیریت دانش در دانشگاه ها، سیستم اطلاعات بیمارستانی، مطالعات سنجش کمی اطلاعات سلامت، شاخص های سلامت بهداشت، مدیریت و فن آوری اطلاعات سلامت و کیفیت مراقبت های بهداشتی در بیمارستان ها» بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد رویکرد همکاری علمی میان نویسندگان در تولید آثار علمی خوب است، اما تعداد زیادی از نویسندگان دارای حداقل تعداد تولید آثار علمی هستند. همچنین، تعداد کمی از موسسات و دانشگاه های تولید آثار علمی در حوزه مدیریت اطلاعات سلامت بسیار فعال هستند. به جزء خوشه «مدیریت دانش در دانشگاه ها»، تمام خوشه های موضوعی به دست آمده، با محورهای موضوعی مجله هم راستا می باشند.

مقدمه: سرطان پستان، شایع ترین و دومین علت مرگ و میر در زنان 35 تا 55 ساله است و دانش بیماران نقش بسزایی در مدیریت این بیماری و کنترل عوارض جانبی ناشی از درمان آن دارد. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، سنجش دانش، آگاهی و منابع اطلاعاتی بیماران مبتلا به سرطان پستان تحت شیمی درمانی بود. روش بررسی: این مطالعه به صورت پیمایشی در سال 1398 انجام شد. جامعه تحقیق را 190 زن مبتلا به سرطان پستان تحت شیمی درمانی تشکیل داد که طی دو ماه به دو مرکز تخصصی سرطان در مشهد مراجعه کرده بودند. ابزار پژوهش، پرسش نامه ای معتبر و پایا بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: حدود نیمی از بیماران شرکت کننده (2/54 درصد) هدف از شیمی درمانی را بهبودی بیماری می دانستند که به عنوان یک درمان کمکی بعد از درمان های دیگر به کار می رود. بیشتر بیماران دانش لازم را در مورد علت انجام آزمایش خون قبل از شیمی درمانی داشتند و اغلب آن ها می توانستند نیازهای اطلاعاتی خود را از طریق بروشور برطرف نمایند. بیشترین منبع اطلاعاتی بیماران برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود به ترتیب پزشک و پرستار بود. رعایت بهداشت عمومی (1/82 درصد) و اجتناب از مواجهه با افراد بیمار و مکان های شلوغ (1/62 درصد) به ترتیب بیشترین و کمترین اقدام انجام شده توسط بیماران در طی درمان عنوان شد. بیشترین عوارض مورد انتظار در بین عوارض جانبی ناشی از درمان از دیدگاه بیماران، ریزش مو (6/91 درصد) و خستگی (1/82 درصد) و کمترین عوارض نیز تاثیر بر باروری (5/9 درصد) و کاهش عملکرد کلیه (4/8 درصد) گزارش گردید. نتیجه گیری: با وجودی که در بسیاری از موارد دانش بیماران در سطح مناسبی قرار دارد، اما در برخی موارد، به مداخله های آموزشی و توانمندسازی بیماران مبتلا نیاز است که از طریق آن می توان کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشید.

مقدمه: نفوذ فکری و نفوذ اجتماعی، از جمله شاخص های علم سنجی است که جهت ارزیابی انتشارات علمی استفاده می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل انتشارات علمی پژوهشگران ایرانی بیماری های ایسکمیک قلبی نمایه شده در پایگاه استنادی Scopus بود. روش بررسی: این مطالعه با استفاده از روش های علم سنجی و شاخص های نفوذ فکری و نفوذ اجتماعی انجام شد. همچنین، از تحلیل شبکه های اجتماعی جهت ترسیم شبکه هم نویسندگی استفاده گردید. جامعه آماری شامل تمام مقالات بیماری های ایسکمیک قلبی ایران در پایگاه Scopus طی بازه زمانی سال های 2008 تا 2017 بود. نرم افزارهای Bibexcel، Pajek و Vosviewer به منظور تجزیه و تحلیل تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: شاخص های نفوذ اجتماعی نشان داد که میانگین مرکزیت رتبه بیماری های ایسکمیک قلبی در ایران 084/104، میانگین مرکزیت بینابینی 061/0 و میانگین مرکزیت نزدیکی 258/0 بود. بر اساس داده های مربوط به شاخص های نفوذ فکری، شاخص های H، G و HC به ترتیب 85، 167 و 62 گزارش گردید. نتیجه گیری: با وجود کیفیت نه چندان قابل قبول انتشارات ایرانی بیماری های ایسکمیک قلبی، کمیت انتشارات قلمرو مذکور رو به رشد می باشد، اما میزان همکاری علمی مطلوب نیست. انجام مطالعات علم سنجی در قلمروهای علوم پزشکی با استفاده از شاخص هایی مانند نفوذ فکری و اجتماعی و انتشار نتایج آن موجب می شود که پژوهشگران از وضعیت واقعی و جایگاه رشته تخصصی خود آگاهی یابند. آگاهی از نتایج چنین مطالعاتی، محققان را با دانشمندان اثربخش بین المللی آشنا می کند و زمینه های همکاری های علمی و انتشار مقالات اثربخش تر را فراهم می آورد.

در آغاز سال 2020 میلادی، بیماری کوودی 19 جهان را درگیر همه گیری نمود و در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، پزشکی و سیاسی چالش های بی شماری را در دنیا ایجاد کرد. یکی از مشکلات عمده جوامع برای کنترل شیوع کرونا ویروس، استمرار فعالیت های اجتماعی و اقتصادی و انجام وظایف شغلی افراد در طی دوران قرنطینه بود. . .