پژوهش در پزشکی
سال:1389 | دوره:34 | شماره:3 |تعداد مقالات:16

یکی از پرسش های اصلی پژوهشگران طب سنتی ایران این است اگرچه در متون پزشکی، این موضوع همواره تکرار می شود که تاریخ طب و طبابت به قدمت تاریخ بشر است، اما بسیاری از اطباء و پژوهشگران علوم پزشکی بر این باورند که آشنایی بشر با پدیده سرطان آن هم با ذکر برخی از جزئیات مهم و انواع آن نباید به (بیش از چند دهه و حداکثر به بیش از یک قرن برسد.

سابقه و هدف: درد از معدود مشکلات پیش رو جهت انجام الکترومیوگرافی (EMG) است. مطالعات اخیر نشان داده که یک فرم لیدوکائین اثرات مشابه پماد Emla که بعضا در کاهش درد EMG needling پیشنهاد شده است، دارد. لذا این مطالعه به منظور تعیین تاثیر پماد لیدوکائین اچ و دارونمای آن در پیشگیری از درد حین EMG needling در بیماران مراجعه کننده جهت انجام این روش تشخیصی به بخش طب فیزیکی و توانبخشی بیمارستان شهدای تجریش در سال 1388 انجام گرفت.روش بررسی: این کارآزمایی بالینی دوسویه کور روی تعداد 47 نفر و 94 اندام تحتانی انجام گرفت. میزان درد ایجاد شده در عضله تیبیالیس انتریور بعد از دریافت پماد لیدوکائین اچ یا دارونما با شاخص VAS مورد سنجش قرار گرفت. میزان و شدت درد در دو گروه با آزمون های من ویتنی U و کای دو مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: تحقیق روی 47 نفر که 38.3 درصد مرد و 61.7 درصد زن و در سنین 45.5±16.4 سال بودند انجام گرفت. میزان نمره درد در گروه شاهد6.11±2.07  و در گروه تجربی 4.62±2.14 بود (P<0.05). فراوانی درد خفیف با درجه 4 و کمتر در گروه شاهد 21.3 درصد و در گروه تجربی 51.1 درصد بود (P<0.01).نتیجه گیری: به نظر می رسد پماد لیدوکائین اچ در پیشگیری از درد حین EMG needling موثر باشد، اما دستیابی به موثرترین و عملی ترین داروی بی حسی نیازمند مطالعات بیشتری است.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع بالای دردهای میوفاسیال عضله تراپزیوس فوقانی و اهمیت درمان آنها و وجود گزارش هایی از موفقیت درمان Dry needling و فیزیوتراپی و عدم وجود مطالعه قبلی مبنی بر مقایسه این دو روش درمانی، این تحقیق در مراجعین به کلینیک طب فیزیکی و توان بخشی بیمارستان شهدای تجریش در سال 1388 انجام شد.روش بررسی: مطالعه به روش کار آزمایی بالینی روی 28 بیمار انجام گرفت. افراد دو گروه پس از مشابه سازی از نظر سن، مدت زمان علایم، شدت درد، آستانه درد فشاری در trigger point و شاخص های کیفیت زندگی، به صورت تصادفی به دو گروه شاهد (درمان فیزیوتراپی) و گروه تجربی (درمان با dry needling) تقسیم شدند. مداخله درمانی طبق استاندارد روی بیماران انجام گرفت و نتایج درمان یک هفته و یک ماه بعد با شاخص های شدت درد، آستانه درد فشاری در trigger point و شاخص های کیفیت زندگی، بررسی و تغییرات در داخل گروه و بین دو گروه مورد مقایسه آماری قرار گرفت.یافته ها: 28 نفر در دو گروه 14 نفره که از نظر دموگرافیک و بالینی مشابه بودند، بررسی شدند. روش فیزیوتراپی و needling پس از یک ماه موجب کاهش درد موقع استراحت، درد شبانه و درد موقع فعالیت شد (p<0.05). آستانه درد فشاری در trigger point و امتیاز بیماران در شاخص های physical functioning، role limitation due to physical problems، social functioning و bodily pain افزایش یافته بود (p<0.05)، اما در مقام مقایسه میزان نتایج در دو گروه مشابه بود (p<0.4).نتیجه گیری: به نظر می رسد که هر دو روش فیزیوتراپی و dry needling اثر مشابهی در درمان دردهای میوفاسیال عضله تراپزیوس فوقانی دارند. با توجه به اینکه این تنها مطالعه در این زمینه بود و با توجه به شیوع بالای این مشکل، مطالعات بیشتر توصیه می شود.

سابقه و هدف: استرس به تدریج سیستم ایمنی را تضعیف و بدن را مستعد ابتلا به انواع بیماری ها می کند و ممکن است باعث رشد سلول های سرطانی شود. در این مطالعه، تاثیر استرس های سرما و بی حرکتی بر رشد سلول های بدخیم در موش Balb/c مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این مطالعه مداخله ای، 3 گروه ده تایی موش Balb/c به منظور بررسی تاثیر استرس های سرما و بی حرکتی بر رشد سرطان، سلول های توموری فیبروسارکوما دریافت نمودند. گروه یک هر روز به مدت 2 ساعت با استرس سرما و گروه دو با استرس بی حرکتی مواجه شدند. گروه سه به عنوان گروه شاهد با استرس مواجه نشدند. اندازه توده سرطانی سه گروه هر دو روز یک بار به وسیله کولیس ورنیه اندازه گیری و پس از محاسبه مساحت تومور بر حسب میلی مترمربع در گروه های مختلف با یکدیگر مقایسه شدند.یافته ها: میانگین اندازه تومور در گروه های تحت استرس بیشتر از موش های گروه شاهد بود (p<0.05)، به طوری که 14 روز پس از تزریق سلول های سرطانی اندازه تومور در گروه تحت استرس سرما 31.99±2.61، در گروه تحت استرس بی حرکتی 37.13±3.51 و در گروه شاهد 18.15±3.09 میلی متر مربع بود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که استرس سرما و بی حرکتی ممکن است رشد سرطان را تشدید کند، لذا باید به بیماران توصیه نمود از استرس احتراز نمایند.

سابقه و هدف: فقدان علایم اختصاصی بالینی کودکان در تشخیص زودرس پیلونفریت حاد، به عنوان چالشی در طب کودکان به خصوص در شیرخواران مطرح است. با وجود بعضی گزارشات مبنی بر احتمال تشخیص بیماری با تست پروکلسی تونین و به منظور بررسی قدرت آن در تشخیص پیلونفریت حاد در مقایسه با اسکن تکنسیوم 99 (DMSA) این تحقیق انجام گرفت.روش بررسی: تحقیق با طراحی تشخیصی روی 56 کودک با علایم عفونت ادراری و تب انجام گرفت. پروکلسی تونین سرم به روشsemi-quantitative Immunochromatographic rapid test  اندازه گیری شده و مقادیر بیش از 0.5 نانوگرم در میلی لیتر غیرطبیعی تلقی شد. نتایج به دست آمده با DMSA مقایسه و ارزش پیش بینی مثبت (PPV) و ارزش پیش بینی منفی (NPV) تعیین گردید.یافته ها: تست پروکلسی تونین در 43 بیمار و DMSA در 49 بیمار مثبت بود. میزان PPV برابر با 95.3 درصد و NPV برابر با 38.5 درصد برآورد شد.نتیجه گیری: پروکلسی تونین سرم می تواند مارکری حساس برای تشخیص زودرس پیلونفریت حاد باشد، هرچند موارد منفی آن نمی تواند ردکننده تشخیص باشد.

سابقه و هدف: حوزه وسیع تغییرات سن یائسگی در کشورمان را نمی توان تنها به تفاوت ماهوی زنان مناطق مختلف نسبت داد، بلکه می تواند به اشکالات متدولوژی نیز مربوط باشد. در نوع خاصی از مطالعات مقطعی سن یائسگی مورد سوال قرار نمی گیرد و نحوه پرسشگری به گونه ای است که تنها می توان شیوع یائسگی بر حسب سن را محاسبه کرد. بنابراین سوال این است که چگونه می توان الگوی سن یائسگی را از روی شیوع برآورد کرد؟روش بررسی: در این مطالعه، دو روش که اولی دارای مبنای پارامتری و دومی به صورت ناپارامتری و آزاد مدل است، برای الگوی سن یائسگی و مشخصه های مربوط به آن تشریح شد. هم چنین برای نشان دادن نحوه به کارگیری آنها از داده های طرح پژوهشی «برآورد الگوی سن یائسگی طبیعی و عوامل موثر برآن در استان سمنان» استفاده نمودیم که در آن طی سال 1385، تعداد 3545 زن شهری و روستایی استان سمنان به طورتصادفی انتخاب و یائسه بودن و یا نبودن مورد پرسش قرارگرفت و پس از حذف موارد یائسه شده به صورت غیرطبیعی، 3404 نفر از آنها در مطالعه مشارکت نمودند. در نهایت تعیین شد کدام روش برازش بهتری برای الگوی سن یائسگی طبیعی ارائه می دهد.یافته ها: الگوی سن یائسگی با کمک مدل های خطی تعمیم یافته که مبنای پارامتری دارند و نیز روش ناپارامتری که در آن توزیع احتمال به صورت تجربی برآورد می شود، به دست آمد. هر چند تفاوت زیادی بین مقادیر برآورد شده با مدل های مختلف وجود نداشت، اما مدل لگ- لگ برآوردهای بزرگ تری را نسبت به دو مدل پارامتری لجستیک و پروبیت ارائه کرد و نتایج آن بیشتر شبیه مدل ناپارامتری است. از بین مدل های پارامتری، بهترین برازش مربوط به مدل لجستیک بود.نتیجه گیری: به نظر می رسد مدل پارامتری لجستیک روش مناسب تری برای برآورد الگوی سن یائسگی باشد که نیاز به تحقیق بیشتر دارد.

سابقه و هدف: از مشکلات طب جدید با وجود امتیازهای ظاهری آن نسبت به طب سنتی مصرف روزافزون داروهای شیمیایی است که باعث مقاومت دارویی و عوارض جانبی می شود. با توجه به خاصیت آنتی باکتریال عصاره شیرین بیان به منظور مقایسه تاثیر این عصاره با آنتی بیوتیکهای نالیدیکسیک اسید و نیتروفورانتوئین بر باکتری های جدا شده از بیماران مبتلا به سنگ ها و عفونتهای ادراری این تحقیق انجام شد.روش بررسی: تحقیق با طراحی تجربی و بر روی 100 نمونه از بیماران مبتلا به سنگ ها و عفونت های ادراری انجام شد. ریزوم گیاه شیرین بیان 4-3 ساله به روش پرکولاسیون با حلال متانول 85 درصد عصاره گیری شد. حلال به وسیله روتاری تبخیر و به وسیله دستگاه لیوفیلیزه گردید. اثر ضدباکتریایی عصاره با دو روش دیسک دیفیوژن و MIC بررسی و پس از خیساندن دیسک های بلانک در عصاره تام و قرار دادن آنها روی محیط مولر هینتون آگار که باکتری ها با غلظت 0.5 مک فارلند کشت داده شده بودند، به همراه دو دیسک آنتی بیوتیک های نالیدیکسیک اسید و نیتروفورانتوئین هاله های عدم رشد حاصل از دیسک های آنتی بیوتیکی با عصاره تام بر حسب نوع باکتری مقایسه گردید. تحلیل آماری بین گروه های آنتی بیوتیکی با آزمون ANOVA و در داخل گروه ها با آزمون Paird t test انجام شد.یافته ها: در آزمایش دیسک دیفیوژن، استرپتوکوک ها و MRSA 100 درصد به عصاره حساس بودند، در حالی که، Ecoli 67 درصد مقاومت و 33 درصد حساسیت متوسط از خود نشان داد. در آزمایش MIC، استرپتوکوک ها و MRSA و انتروکوک فکالیس به رقت 1.128 عصاره و Ecoli به رقت 1.64 عصاره حساسیت از خود نشان دادند. باکتری های کلبسیلا و سراشیا و انتروکوک فاسیوم مقاوم بودند. اختلاف معنی داری بین قطر هاله های عدم رشد بر روی باکتری های گرم مثبت و گرم منفی در کاربرد نالیدیکسیک اسید مشاهده نشد (p= 0.9)، در حالی که در کاربرد نیتروفورانتوئین و عصاره اختلاف معنی داری دیده شد(p<0.05) .نتیجه گیری: به نظر می رسد که عصاره گیاه شیرین بیان می تواند همراه با آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های ادراری کاربرد داشته باشد.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع و میزان مرگ و میر بالای توده های بدخیم تخمدانی و اهمیت مارکرها جهت تشخیص زودهنگام آنها و گزارش هایی از نسبتهای گنادوتروپینهای سرم به مایع توده تخمدانی با پاتولوژی توده های تخمدانی و شواهد ناکافی از تحقیقات آن و عدم گزارش تجربی آن در کشور، این تحقیق در بیمارستان امام حسین (ع) از سال 1387 تا 1389 انجام گرفت.روش بررسی: تحقیق به روش مقطعی روی کلیه بیمارانی که با تشخیص توده تخمدانی تحت عمل جراحی قرار گرفتند، انجام گرفت. توده پس از جراحی از نظر نوع توده و پاتولوژی بررسی شد. میزان FSH و LH مایع داخل کیست و سرم بیماران در حین عمل بر اساس تکنیک Microparticle Enzyme Immunoassay در آزمایشگاه بیمارستان امام حسین (ع) سنجیده و نسبت آنها در گروه های چهارگانه پاتولوژی (کیست ساده، خوش خیم، بوردرلاین، بدخیم) با آزمون کروسکال- والیس و بین گروه های دوگانه با آزمون من ویتنی- U مورد قضاوت قرار گرفت.یافته ها: طی مدت مورد بررسی، 100 بیمار واجد شرایط وجود داشت که 79 مورد از آنها توده تخمدانی اپیتلیالی و کیست ساده بودند. شایع ترین توده مربوط به کیست های ساده (48.1 درصد) و به ترتیب اپی تلیالی خوش خیم (27.8 درصد)، بدخیم (5.16 درصد) و بوردرلاین (7.6 درصد) بود. نسبت FSH سرم به مایع کیست به ترتیب در کیست های ساده 21.1±53.8، اپیتلیالی خوش خیم 174.9±50.7، بوردرلاین 0.7±1.5 و بدخیم 1.9±1.9 بود (p<0.001) و نسبت LH سرم به مایع کیست در کیست های ساده 26.5±12.1، اپی تلیالی خوش خیم 1.29±20، بوردرلاین 2.3±2.6 و بدخیم 3.7±2.8 بود(p<0.002) .نتیجه گیری: به نظر می رسد نسبت FSH و LH سرم به مایع کیست می تواند به عنوان مارکری برای توده های تخمدانی باشد. پس از مشخص کردن حد مرزی میزان طبیعی و غیرطبیعی و نسبت ها در توده های فوق، قدرت آنها را در تشخیص توده های تخمدانی پیشنهاد می نماید.

سابقه و هدف: برای تشخیص و افتراق لنفوم هوچکین از سایر لنفوم ها از مارکرهای ایمونوهیستوشیمی به خصوص CD15 و CD30 استفاده می گردد. با توجه به آمارهای متفاوت فراوانی مارکرهای فوق و عدم اطلاع از وضعیت در کشور و به منظور تعیین شیوع ایمونوراکتیویتی برای مارکرهای CD15 و CD30 در بیماران ایرانی مبتلا به لنفوم هوچکین کلاسیک این تحقیق انجام گرفت.روش بررسی: تحقیق به روش مقطعی بر روی کلیه بیماران با تشخیص قطعی لنفوم هوچکین کلاسیک صورت گرفت. بیماران بر اساس طبقه بندی WHO در چهار گروه Mixed cellularity، Nodular sclerosis، Lymphocyte rich و Lymphocyte depletion طبقه بندی شدند. مارکرهای سلولی CD15 و CD30 در سلول Reed-Sternberg بر اساس متد monoclonal antibody immunostaining تشخیص داده شد. شیوع هر کدام در نمونه ها تعیین و فاصله اطمینان 95 درصد آن در جامعه ایرانی برآورد گردید.یافته ها: تحقیق بر روی 65 بیمار با میانگین سنی 31.9±18.1 سال انجام گرفت. 28 بیمار (43.1 درصد) مونث و 37 نفر (56.9 درصد) مذکر بودند. مارکرهای سلولی CD15 و CD30 به ترتیب در 50 (76.9 درصد) و 58 (89.2 درصد) بیمار مثبت بود. در 46 (70.8 درصد) بیمار هر دو مارکر مثبت بودند و در 3 (4.6 درصد) نفر هر دو مارکر منفی بود. ارتباط معنی داری میان مثبت بودن مارکرهای مذکور با سن و جنس بیماران دیده نشد (p<0.6).نتیجه گیری: به نظر می رسد که نسبت قابل توجهی از بیماران ایرانی مبتلا به لنفوم هوچکین دارای مارکر سلولی CD15 یا CD30 مثبت هستند که می توانند در تشخیص لنفوم هوچکین مفید باشند. با این حال در موارد CD15 منفی و CD30 مثبت بهتر است برای پیشگیری از اشتباه با لنفوم آناپلاستیک anaplastic large cell lymphoma (ALCL) از مارکرهای بیشتری استفاده نمود.

سابقه و هدف: سرطان پستان در زنانی که سطح سرمی تستوسترون بالاتری دارند، شایع تر است و با پیش آگهی بدتری همراه است، اما ارتباط بین تستوسترون سرم و شاخص های هیستوپاتولوژی تومور پستان تا به حال بررسی نشده است. بنابراین در این مطالعه ارتباط بین سطح سرمی تستوسترون و فاکتورهای هیستوپاتولوژی سرطان پستان بررسی شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، بیماران مبتلا به سرطان پستان که جهت درمان به درمانگاه مدیکال انکولوژی مراجعه کرده و سابقه شیمی درمانی، هورمون درمانی و جراحی تخمدان ها و یا تومورهای دیگر نداشتند، پس از اخذ رضایت وارد مطالعه گردیدند. از بیماران سطح تستوسترون صبحگاهی اندازه گیری شده و شاخص های هیستوپاتولوژی از گزارش پاتولوژی آنها استخراج گردید. در پایان مطالعه، ارتباط سطح تستوسترون و شاخص های هیستوپاتولوژی سرطان پستان بررسی گردید.یافته ها: 106 بیمار با میانگین سنی 47±10 سال بررسی شدند. فروانی بیماران پره منوپاز و یائسه به ترتیب 63.2 و 36.8 درصد بود. از نظر پاتولوژی، 50 درصد بیماران در گروه هیستوپاتولوژی نامطلوب بودند. فراوانی تهاجم عروقی(Vascular invasion)  46.4 درصد و فراوانی گیرنده هورمونی مثبت 73 درصد بود. سطح سرمی تستوسترون در گروه هیستوپاتولوژی مطلوب 0.56±0.52 نانوگرم در میلی لیتر و در گروه هیستوپاتولوژی نامطلوب 0.70±0.77 نانوگرم در میلی لیتر بود (p= 0.4). هیچ کدام از بیماران سطح تستوسترون بیشتر از طبیعی نداشتند.نتیجه گیری: بین سطح تستوسترون و فاکتورهای پیش آگهی هیستوپاتولوژی ارتباط معنی داری وجود ندارد و سرطان های پستان با شاخص های هستوپاتولوژی نامطلوب، سطح سرمی تستوسترون بالاتری ندارند. بررسی علت پیش آگهی بد در بیماران با سطح تستوسترون بالا در مطالعات دیگری توصیه می شود.

سابقه و هدف: بیماری Gorham، بیماری نادری است که با تخریب پیشرونده استخوان همراه می باشد. اولین گزارش از آن در سال 1838 بوده و تاکنون 175 مورد از این بیماری معرفی شده است. تاکنون علت دقیق بروز این بیماری مشخص نگردیده است. در این مقاله یک مورد از درگیری ستون فقرات کمری به همراه درگیری ناحیه تروکانتریک گزارش گردیده است.گزارش مورد: خانم 32 ساله ای که با شکایت درد شدید کمر و پاراپلژی به درمانگاه مراجعه نموده بود، تحت بررسی های رادیوگرافیک و آزمایشگاهی قرار گرفت. یافته های رادیوگرافیک، کلاپس مهره L3 را نشان داد و نیز احتمال وجود یک ضایعه متاستاتیک در L3 و ناحیه تروکانتریک راست مطرح گردید. بیمار تحت جراحی cord decompression و stabilization مهره L3 قرار گرفت. با انجام بیوپسی از نواحی درگیر و مطالعات بافت شناسی، وجود بیماری گورهام تشخیص داده شد.نتیجه گیری: گورهام بیماری نادری است که می تواند ستون فقرات را گرفتار نماید و پاراپلژی ایجاد کند. در این موارد decompression در درمان آن موثر است. همچنین این بیماری همیشه در استخوان های مجاور نیست و می تواند استخوان های دوردست را نیز گرفتار کند.

سابقه و هدف: تصمیم گیری بالینی موفق، فرایند دشوار و پیچیده ای است که بر اساس شواهد علمی موجود، تجارب شخصی و قوانین و مقررات رایج صورت می گیرد. با توجه به افزایش انفجاری کمی و کیفی شواهد بالینی، ممکن است ما زمان، انگیزه و مهارت کافی برای جمع آوری داده ها، نقد و نتیجه گیری از آنها را نداشته باشیم؛ خوشبختانه مرور سیستماتیک در این امر کمک می کند و به سوالات مشخص بالینی پاسخ می دهد. این مقاله به معرفی مرور سیستماتیک و روش انجام آن می پردازد.روش بررسی: این مقاله نوعی مطالعه مروری است که در آن جمع آوری اطلاعات از طریق جستجو در اینترنت (MEDLINE و Cochrane)، محدود به زبان انگلیسی و بدون محدودیت زمان و با استفاده از کلمات کلیدی systematic review و narrative review صورت گرفت. از بین مراجع، مقالات و کتب مرتبط، مواردی که مولفین صاحب نام و مجرب داشتند و بارها مورد استناد قرار گرفته بودند، انتخاب گردیدند.یافته ها: به طور کلی دو دسته مقاله مروری وجود دارد: مرور نقلی (Narrative Review) و مرور سیستماتیک (Systematic Review). مرور نقلی روشی سنتی است و با توجه به اینکه یک فرایند ذهنی (Subjective) است مستعد خطا و تورش می باشد و فقط در مواردی که شواهد و داده های محدودی موجود باشد، ارزشمند خواهد بود. در مرور سیستماتیک، با شناسایی دقیق، منظم و برنامه ریزی شده تمام مطالعات مرتبط، می توان نقد عینی تری انجام داد و به مشکلات مربوط به مرور نقلی فائق آمد.نتیجه گیری: در واقع مرور سیستماتیک یک «حلقه حیاتی» مهم بین مطالعات تحقیقی و تصمیم گیری بر بالین بیمار است. بدیهی است برای نیل به این هدف داشتن یک گروه ورزیده به رهبری یک نفر صاحب نظر (Expert) و داشتن برنامه دقیق و مشخص ضروری است.