جنتا شاپیر
سال:1390 | دوره:2 | شماره:4 (پیاپی 5) |تعداد مقالات:9

پس از یاد و نام خدا و عرض سپاس به درگاهش، زمستان برای همه ما ایرانیان یادآور سالگرد انقلاب شکوهمند اسلامی است. ضمن تبریک این ایام، دعا می کنیم که همه ما همواره در مسیر اهداف متعالی انقلاب بکوشیم و در این راه، حفظ و ارتقای ارزش های درونی خود را ضامن سلامت عملکردهای خدامحور خود سازیم.

زمینه: در گذشته اقوام مختلف برای دردهای خود از درمان های خانگی استفاده می کردند. ترکمن ها نیز مانند هر قومیت دیگری درمان های سنتی برای بیماری ها و دردهای موجود داشته اند. هدف از انجام این مطالعه بررسی باورها و رفتارهای مراقبتی مردم ترکمن استان گلستان در درمان دیسمنوره بوده است.روش: در این مطالعه خرده مردم نگاری پزشکی از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف با 50 نفر از سالمندان و درمان گران محلی ترکمن مصاحبه های نیمه ساختار به عمل آمد. برای گردآوری داده ها از روش مشاهده نیز استفاده شد. مصاحبه ها ضبط، دست نویس، کدگذاری و طبقه بندی شدند.نتایج: درمان گران، قاعدگی را نشانه سلامت جسم و باروری می دانستند و معتقد بودند که خون کثیف از بدن خارج می شود. استفاده از گیاهان دارویی، غذای مخصوص روغن حیوانی با تخم مرغ و نیشکر، و گردنبندی از سنگ آلقاش از جمله درمان های محلی برای کاهش دیسمنوره و اجتناب از حمام و گوشه گیری در برخی از فعالیت های اجتماعی، از رفتارهای مشاهده شده در دوره قاعدگی بوده است.نتیجه گیری: برخی از باورها و رفتارهای مردم ترکمن، در مورد دیسمنوره و دوران قاعدگی مفید و برخی دیگر مضر بوده است. شناسایی این رفتارها و تلاش برای تقویت باورها و رفتارهای بهداشتی و فرهنگ سازی برای حذف رفتارهای مضر در تلفیق پزشکی عامیانه با سیستم بهداشتی درمانی جاری کشور به منظور ارتقای سلامت مردم توصیه می شود.

زمینه: با توجه به فرصت و طول زمان ارتباط پرستار با بیمار، مسوولیت آموزش به بیمار بیشتر متوجه پرستاران است. ولی امروزه پرستاران، توجه کمتری به این نقش مهم خویش دارند. هدف از این مطالعه، بررسی میزان درک پرستاران از عملکرد و مسوولیت پذیری شان نسبت به آموزش بیمار است.روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی است. جامعه پژوهش، 200 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال 1389 می باشد که به صورت آسان و در دسترس نمونه گیری شده اند. ابزار جمع آوری داده، پرسشنامه ای سه قسمتی مبتنی بر اطلاعات دموگرافیکی نمونه ها، بررسی عملکرد پرستاران و مسوولیت پذیری شان بود. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار آماری SPSS16 و با آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی متناسب با اهداف پژوهش صورت گرفت.نتایج: میانگین درک پرستاران از عملکردشان نسبت به آموزش بیماران 2.97 از 5 به دست آمد. حیطه آموزش حین مراقبت (3.93) 19.82 و حیطه آموزش حین ترخیص (3.66) 20.26 از بالاترین امتیاز برخوردار بودند. تفاوت آماری معناداری بین نوع بیمارستان و سمت پرستاران مورد پژوهش و عملکرد آموزشی پرستاران وجود داشته است (به ترتیب p=0.00 وp=0.004 ).نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که اکثر پرستاران نسبت به آموزش بیمار، مسوولیت پذیر هستند و تدوین برنامه های آموزشی در سال های اخیر برای نشان دادن نقش مهم آموزش به بیمار موثر بوده است. ضروری است با تهیه تسهیلات لازم، نیروی انسانی مناسب و کارآزموده، در اختصاص دادن وقت و مکان لازم و مناسب به این مهم، توجه شود.

زمینه: اگر چه میزان باروری در سنین بالای 35 سال کاهش می یابد، اما میزان عوارض مادری و جنینی و شیوع حاملگی ناخواسته در این سنین افزایش می یابد. تحقیقات محدودی بر روی الگوی استفاده از روشهای پیشگیری در زنان بالای 35 سال متمرکز شده است. این پژوهش با هدف بررسی الگوی استفاده از روش های پیشگیری و عوامل مرتبط با آن در زنان بالای 35 سال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی اهواز انجام شده است.روش: در یک پژوهش توصیفی تحلیلی، 384 زن 35 سال یا بالاتر، تحت پوشش 6 مرکز بهداشتی درمانی اهواز در سال 1389 مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش نامه پژوهشگر ساخته به روش مصاحبه و مشاهده اطلاعات موجود در پرونده، توسط پرسشگر آموزش دیده جمع آوری گردید و از نرم افزار SPSS جهت ورود و تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. هم چنین در این پژوهش از آمار توصیفی و آزمون کای اسکوئر نیز استفاده شده است.نتایج: میانگین سن زنان 3.4 ± 39.1 سال و میانگین سن ازدواج 5.3 ± 20.2 سال بود. شایع ترین روش های پیشگیری مورد استفاده در این زنان، کاندوم، قرص های خوراکی و توبکتومی به ترتیب با 31.3 درصد، 22.7 درصد و 19.3 درصد و کمترین روش مورد استفاده، وازکتومی در همسر با 0.5 درصد بوده است. بین دو گروه زنان استفاده کننده از روش های مطمئن و کمتر مطمئن پیشگیری از بارداری با متغیرهای سن زنان (p=0.011)، سن ازدواج (p<0.001)، شاخص توده بدنی (p=0.001)، تعداد حاملگی (p<0.001) و تعداد زایمان (p=0.001)، نیز ارتباط معنادار آماری به دست آمد.نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص گردید که میزان استفاده از روش های کمتر مطمئن پیش گیری از بارداری بالا است، و با توجه به خطرات حاملگی ناخواسته و عوارض مادری و جنینی در این سنین، آموزش تنظیم خانواده و مشاوره تنظیم خانواده در مراکز بهداشتی بایستی در اولویت قرار گیرد.

زمینه: نقش موثر بکارگیری سیستم اطلاعات بیمارستانی در ارتقای کیفیت خدمات سلامت، افزایش رضایت مندی و بهبود اقتصاد درمان، انکارناپذیر است. با توجه به نقش این سیستم در اطلاع رسانی به ارائه کنندگان خدمات و کادر مدیریت بیمارستان ها، این مطالعه با هدف تعیین تاثیر این سیستم در عملکرد بیمارستان ها انجام شد.روش: این پژوهش کاربردی و تحلیلی - مقطعی، در تنها بیمارستان استان خوزستان که پیاده سازی سیستم اطلاعات بیمارستانی در آن از مرحله آزمایشی گذشته و به مرحله اجرایی رسیده است و امکان بررسی شاخص های مورد مطالعه در آن میسر بود، انجام شد. گردآوری داده ها با مراجعه به بخش مدارک پزشکی بیمارستان رازی و مشاهده اطلاعات مندرج در پرونده ها انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (محاسبه میانگین و درصد) و آزمون t انجام گرفت.نتایج: با استقرار سیستم اطلاعات بیمارستانی، میانگین کل هزینه بیماری های مورد بررسی، بعد از اجرای این سیستم به میزان 27.41 درصد افزایش یافته بود. میانگین مدت اقامت بیماران با تشخیص های مورد بررسی در مقایسه سیستم سنتی و سیستم اطلاعات الکترونیکی یکسان بود. همچنین درصد اشغال تخت در سیستم دستی و اطلاعات بیمارستانی تغییر قابل ملاحظه ای نداشته است.نتیجه گیری: یافته های مربوط به بررسی فرآیندهای مقایسه ای بین دو سیستم سنتی و الکترونیکی نشان داد که با استفاده از سیستم رایانه ای کاهش چشم گیری در مدت زمان و هزینه فرآیندهای مراقبت بیمار صورت نگرفته است.

زمینه: کیفیت زندگی یک مفهوم وسیع است و به صورت پیچیده ای با سلامت جسمانی، وضعیت روان شناختی، میزان استقلال، روابط اجتماعی، باورهای شخصی فرد و عوامل محیطی در آمیخته و مرتبط است و در سال های اخیر اهمیت به سزایی یافته است. در این راستا بررسی کیفیت زندگی دانشجویان، به عنوان آینده سازان جامعه امری ضروری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین ابعاد مختلف کیفیت زندگی در دانشجویان دانشگاه آزاد اهواز انجام شد.روش: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع مقطعی است که در سال 1389 بر روی 400 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد واحد اهواز انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه های اطلاعات دموگرافیک و کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت استفاده شد. امتیاز مربوط به هر یک از ابعاد کیفیت زندگی بعد از محاسبه، به دامنه 20-4 تبدیل شد. سپس داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج: در متغیرهای سن و جنس اختلاف معناداری در نمونه های مطالعه وجود نداشت. امتیاز کلی کیفیت زندگی 5.3 ± 13.4 بود. در بین ابعاد چهارگانه کیفیت زندگی، بیشترین امتیاز، مربوط به بعد سلامت جسمانی و کمترین امتیاز، مربوط به بعد سلامت محیط بود. در بعد سلامت محیط با P<0.0001 دانشجویان دختر امتیاز بیشتری کسب کرده بودند. در ابعاد دیگر تفاوت معناداری بین دو جنس دیده نشد. سلامت اجتماعی در دانشجویان متاهل بیشتر از دانشجویان مجرد بود (P<0.0001)؛ در سایر ابعاد، تفاوتی بین دانشجویان مجرد و متاهل وجود نداشت. همچنین سلامت محیط در دانشجویان خوابگاهی کمتر از سایرین بود (P=0.02).نتیجه گیری: برنامه ریزی برای ارتقای ابعاد مختلف کیفیت زندگی دانشجویان ضروری است.

زمینه: یکی از عوامل مهم در آموزش، به خصوص در علوم پزشکی رویکرد مطالعه و یادگیری است. آگاهی از رویکرد مطالعه و یادگیری دانشجویان، می تواند روش های آموزشی را متناسب با سبک یادگیری دانشجویان تغییر داده و موجب بهبود آموزش شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رویکردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان پرستاری و پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال تحصیلی 90-1389 بود.روش: این مطالعه توصیفی در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال تحصیلی 90-1389 انجام شد. 182 نفر از دانشجویان پرستاری و پزشکی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه استاندارد (Approached and Study Skills Inventory for Students (ASSIS بود. برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS-15 استفاده شد.نتایج: رویکرد غالب مطالعه دانشجویان رشته پزشکی، رویکرد عمقی (%40.2) و رویکرد غالب دانشجویان رشته پرستاری، رویکرد راهبردی (45%) بوده است. در مقطع بالینی، استفاده دانشجویان پزشکی از رویکرد عمقی مطالعه افزایش و استفاده از رویکرد سطحی به طور چشم گیری کاهش داشته است. بین معدل تحصیلی دانشجویان و رویکردهای عمقی و راهبردی مطالعه، همبستگی ضعیفی وجود داشت که فقط برای رویکرد راهبردی معنادار بود (p=0.033،r=0.161 ). بین معدل تحصیلی دانشجویان و رویکردهای سطحی مطالعه، رابطه منفی وجود داشت که از نظر آماری معنادار نبود.نتیجه گیری: با توجه به ویژگی رویکرد عمقی مطالعه در یادگیری مطلوب مطالب درسی، شایسته است برنامه ریزان آموزشی شرایطی را فراهم نمایند تا با ایجاد بهترین محیط های یادگیری زمینه را برای سوق دادن دانشجویان برای بهره گرفتن از این رویکردها مهیا نمایند.

زمینه: بیشتر پرندگان ممکن است گونه های لیستریا را در روده های بدون علامت و با شیوع متغیر حمل کنند و به انسان منتقل نمایند. جنس لیستریا دو گونه بیماری زا دارد: لیستریای مونوسیتوژنز و لیستریای ایوانوای که از این دو، لیستریای مونوسیتوژنز به عنوان عامل سقط، انسفالیت، سپتی سمی در انسان و حیوانات شناخته شده است. لیستریای آیوانوی یک پاتوژن حیوانی است و گاها در انسان نیز ایجاد عفونت می کند. در این مطالعه به ارزیابی آلودگی به لیستریای مونوسیتوژنز و ایوانوای در پرندگان زینتی یزد به روش واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) پرداخته شد.روش: تعداد 180 نمونه مدفوعی از پرندگان زینتی (150 قناری و 30 مرغ عشق) از نقاط مختلف یزد به وسیله سواب استریل جمع آوری گردید. سواب ها مستقیما درون محیط Listeria enrichment broth قرار داده شدند. پس از غنی سازی، نمونه ها بر روی محیط Palcam agar کشت داده شدند. سپس نمونه ها با استفاده از روش PCR جهت بررسی وجود لیستریای مونوسیتوژنز و ایوانوای مورد ارزیابی قرار گرفتند.نتایج: گرچه شیوع جنس لیستریا در قناری 4 درصد (6 از 150) بود، اما در هیچ کدام از نمونه ها لیستریای مونوسیتوژنز و ایوانوای یافت نشد.نتیجه گیری: منبع گونه های لیستریا در پرندگان محیط و غذایی است که استفاده می کنند. از آن جایی که سطح بهداشتی، وضعیت تغذیه ای و محیط زندگی در پرندگان زینتی نسبت به سایر پرندگان کیفیت بالاتری دارد، احتمالا به این علت در هیچ کدام از نمونه ها لیستریای مونوسیتوژنز و ایوانوای یافت نشد. این مطالعه نشان داد که نمی توان پرندگان زینتی این منطقه را منبع یا ناقل لیستریای مونوسیتوژنز و ایوانوای دانست.

خاندان بختیشوع، از بزرگترین و معروفترین خاندان های دانشمند و دانش پرور جندی شاپور به شمار می رفتند؛ که حدود شش نسل از آن ها در جندی شاپور به تدریس و طبابت مشغول بودند. تبحر و درایت این خاندان در پزشکی و رشد آن ها در شناسایی، معالجه بیماران باعث گردید تا خلفای عباسی خاندان بختیشوع را به خدمت خود گرفتند و آن ها ضمن ارائه خدمات بالینی به خلفای عباسی، به ترجمه و تالیفاتی در علوم، به ویژه طب پرداختند و نقش ماندگاری را در تمدن اسلامی در حوزه پزشکی از خود بر جای گذاشتند. این نقش معلول خدمات این خاندان به علم پزشکی بوده است.بررسی منابع و تحقیقات جدید نشان می دهد که خاندان بختیشوع با فعالیت های بالینی خود نزد خلفای عباسی با شایستگی تمام عمل نمودند به گونه ایی که اعتماد خاندان بنی عباسی را به خود جلب کردند. همچنین در حوزه علمی ضمن اقدام به ترجمه کتاب های طبی، تالیفات گران بهایی از خود بر جای نهادند.مجموع فعالیت های علمی و عملی خاندان بختیشوع در زمینه های مختلف پزشکی که در طول چندین نسل، از نسلی به نسل دیگر در میان این خاندان انتقال می یافته، باعث گردید تا این خاندان به عنوان میراث داران علمی دانشگاه جندی شاپور و حلقه ارتباط دهنده پزشکی باستان به پزشکی اسلامی به ایفای نقش بپردازند.