فیزیولوژی گیاهان زراعی
سال:1396 | دوره:9 | شماره:36 |تعداد مقالات:16

این آزمایش به منظور ارزیابی اثر صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی بر تحمل به تنش کم آبی در گیاهچه های برنج، به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاٌ تصادفی در چهار تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد تهران در سال 1397 انجام شد. عامل اول سطوح مختلف تنش کم آبی شامل صفر، 5/0-و 1-مگاپاسکال با پلی اتیلن گلایکول 6000 و عامل دوم سطوح مختلف پرایمینگ شامل، شاهد (بذور بدون هیدروپرایم)، پیش تیمار آبی (هیدروپرایمینگ)، نیترات پتاسیم 5/0 درصد، سویه های باکتری سودوموناس فلورسنس (PF)، سویه باکتری باسیلوس سوبتلیس (BS) و اثر توأم دو باکتری PF×BS به مدت 24 ساعت در دمای 15 درجه سانتی گراد قرار گرفت. با توجه به نتایج آزمایش پرایمینگ و تنش کم آبی اثر معنی-داری بر صفات مورد پژوهش داشتند. بذور برنج دارای درصد جوانه زنی بالایی بودند که بیشترین آن در پیش تیمار نیترات پتاسیم، در دو سطح شاهد و 5/0-مگاپاسکال مشاهده شد و کم ترین آن 80 درصد در تلقیح همزمان باکتری ها بود. کاهش خصوصیات جوانه-زنی، پارامترهای رشد، محتوای رطوبت نسبی با افزایش تنش رخ داد و همچنین افزایش رنگدانه های فتوسنتزی، محتوای آنتوسیانین در تیمار باکتری سوبتلیس با میانگین (56/12) میلی گرم بر گرم وزن تر برگ مربوط به تنش 1-مگاپاسکال، پرولین در تیمار هیدروپرایمینگ عدم تنش با میانگین (85/8) میلی گرم بر گرم وزن تر برگ مربوط به تنش 1-مگاپاسکال و همچنین فعالیت آنزیم سوپراکسید دسموتاز در تیمار نیترات پتاسیم و باکتری فلورسنس به ترتیب 72/1342 و 17/1355 درصد مربوط به تنش 1-مگاپاسکال در افزایش تنش کم آبی به دست آمد.

به منظور بررسی اثر قطع آبیاری، کودهای زیستی و محلول پاشی آهن بر عملکرد و برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی جو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به عنوان شاهد، محدودیت ملایم آبی یا قطع آبیاری در مرحله سنبله دهی، محدودیت شدید آبی یا قطع آبیاری در مرحله آبستنی)، کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کود زیستی، کاربرد میکوریز، آزوسپریلیوم، استفاده توأم میکوریز و آزوسپریلیوم) و محلول پاشی با نانواکسید آهن در چهار سطح (صفر، 0.3، 0.6 و 0.9 گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد قطع آبیاری در مراحل سنبله دهی و آبستنی، عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای کلروفیل را کاهش داد. بیش ترین سرعت پر شدن دانه (0.00236 گرم در روز)، حداکثر وزن دانه (0.065 گرم)، طول دوره پرشدن دانه (42.5 روز)، کلروفیل a و کاروتنوئید (به ترتیب 2.52 و 0.96 میلی گرم در گرم وزن تر) در شرایط استفاده توأم آزوسپریلیوم و میکوریز، محلول پاشی 0.9 گرم در لیتر نانواکسید آهن و آبیاری کامل مشاهده شد. کم ترین میزان این صفات در شرایط محدودیت شدید آبی، عدم کاربرد کود زیستی و عدم محلول پاشی به دست آمد. نتایج نشان داد قطع آبیاری در مراحل سنبله دهی و آبستنی نسبت به آبیاری کامل، عملکرد دانه را به ترتیب 22.06 و 30.11 درصد کاهش داد. استفاده هم زمان میکوریز و آزوسپریلیوم در مقایسه با عدم کاربرد آن ها 8.96 درصد و محلول پاشی با 0.9 گرم در لیتر نانواکسید آهن در مقایسه با عدم محلول پاشی 4.63 درصد عملکرد دانه بیش تری داشتند. از این رو به نظر می رسد کاربرد هم زمان کودهای زیستی و نانواکسید آهن می تواند به عنوان تعدیل کننده های تنش در جو درشرایط محدودیت آبی پیشنهاد شود.

اشعه ماوراء بنفش به سه نوار با طول موج های UV-A (320-390nm)، UV-B (280-320 nm)و UV-C (254-280 nm) تقسیم می شود و اثرهای زیان باری بر روی رشد تعدادی از گیاهان دارند. در همین حال، سالیسیلیک اسیدها یک گروه از تنظیم کننده های رشد و نمو گیاهی هستند که اثرهای بیولوژیک منحصر به فردی بر رشد و نمو گیاهان دارند. بنابراین هدف از این تحقیق، بررسی کاربرد سالیسیلیک اسید جهت کاهش تنش اشعه ماوراء بنفش در گیاه ذرت بر روی جوانه زنی، رشد اندام هوایی و ریشه، وزن تر و خشک، مقدار قندهای احیاء کننده، مالون دآلدئید و سایر آلدئیدها می باشد. گیاهان ذرت تیمار شده با سالیسیلیک اسید 5/1 میلی مولار سپس به مدت یک هفته تحت تیمار با UV-A، UV-B، UV-C در یک طرح کاملا تصادفی قرار گرفتند. این بررسی نشان داد که سالیسیلیک اسید منجر به افزایش معنی دار جوانه زنی ذرت در سطح احتمال 5 درصد شد. نتایج حاصل از این تحقیقات نشان داد که UV-B و UV-C باعث کاهش معنی داری در رشد اندام هوایی، ریشه، وزن تر و خشک می شود، در حالی که در گیاهان پیش تیمار شده با سالیسیلیک اسید این کاهش به طور معنی داری در سطح احتمال پنج درصد تعدیل شده است. همچنین مشاهده شد که UV-A اثر معنی داری بر رشد اندام هوایی، ریشه، وزن تر و خشک ندارد. مقدار مالون دآلدئید و سایر آلدئیدها در گیاهان تیمار شده با UV-B و UV-C به طور معنی داری در سطح احتمال 1 درصد افزایش یافتند که نشان دهنده تنش ناشی از پرتوهای UV-B و UV-C بر گیاه و فعال شدن مکانیسم های دفاعی در این شرایط است. کاهش معنی دار مقدار قندهای احیاء کننده برگ در سطح احتمال 1 درصد نشان دهنده آسیب ناشی از پرتوها بر دستگاه فتوسنتزی می باشد. از طرف دیگر افزایش معنی دار مقدار قندهای احیاء کننده در سطح احتمال 1 درصد نشان دهنده نقش سالیسیلیک اسید بر افزایش مقاومت این گیاه در برابر اشعه UV-B و UV-C می باشد. با بررسی مطالب فوق احتمالا می توان نتیجه گیری کرد که کاربرد سالیسیلیک اسید گیاه را در مقابل تابش پرتو فرابنفش حمایت می نماید.

به منظور تعیین اثر کاربرد برگی عناصر غذایی در مراحل مختلف رشد گیاه برنج رقم ساحل، آزمایشی طی دو سال 96-1395 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در معاونت موسسه تحقیقات برنج ایران واقع در شهرستان آمل به مرحله اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد برگی عناصر غذایی به میزان یک درصد در مراحل اواسط پنجه زنی، حداکثر پنجه زنی، آغاز تشکیل خوشه، حداکثر پنجه-زنی+آغاز تشکیل خوشه و تمامی مراحل به همراه تیمار شاهد بود. بر اساس نتایج به دست آمده کاربرد برگی عناصر غذایی در مراحل مختلف رشد رویشی و زایشی اثر معنی داری بر وزن خشک بوته، شاخص کلروفیل برگ، تعداد دانه پر در خوشه، طول خوشه و عملکرد شلتوک داشت. در مقابل کاربرد برگی عناصر در مراحل مختلف رشد اثر معنی داری بر تعداد دانه پوک در خوشه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت نداشت. بیشترین میانگین نیز مربوط به تیمارهای حداکثر پنجه زنی+آغاز تشکیل خوشه و تمامی مراحل و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد بود. نتایج نشان داد کاربرد عناصر ماکرو و میکرو به خصوص در مراحل انتهای رشد رویشی و اوایل رشد زایشی در رقم ساحل نقش مهمی در بهبود فتوسنتز و تجمع ماده خشک دارد. در نهایت نتایج این مطالعه نشان داد در رقم ساحل کاربرد برگی عناصر در مراحل حداکثر پنجه زنی+آغاز تشکیل خوشه در مقایسه با کاربرد برگی عناصر در سه مرحله، صرفه اقتصادی بیشتر و اثربخشی بالاتری خواهد داشت.

به منظور بررسی اثر تنش شوری بر تجمع یون‏ ها در ژنوتیپ های حساس (IR29) و متحمل به شوری (FL485) برنج، این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار در پژوهشکده بیوتکنولوژی کرج در سال 1393 اجرا شد. بذرهای ارقام متحمل و حساس به شوری در محیط کشت یوشیدا رشد داده شدند و پس از 28 روز با دو غلظت صفر و 100 میلی مولار کلرور سدیم تیمار شدند. نمونه‏ ها از برگ پرچم، ساقه و خوشه هر گیاه به صورت جداگانه در زمان‏ های صفر، 7، 14، 21 و 28 روز پس از شروع اعمال تیمار جمع ‏آوری شد و غلظت عناصر سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم و منیزیم در هر یک از اندام‏ ها به طور جداگانه اندازه‏ گیری شدند. نتایج نشان داد که تحت تنش درصد افزایش تجمع سدیم در برگ پرچم، خوشه و ساقه رقم حساس نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 139، 71 و 121 درصد و بیش از رقم متحمل بود. کاهش قابل توجهی در غلظت پتاسیم برگ پرچم، ساقه و خوشه هر دو رقم در شرایط شوری مشاهده شد. شوری موجب تجمع قابل ملاحظه کلر در برگ پرچم و ساقه رقم حساس به ترتیب به میزان 53 و 111 درصد در مقایسه با تیمار شاهد شد. کاهش چشم گیری در غلظت کلر اندام ‏های رقم متحمل به استثنای ساقه آن در شرایط تنش مشاهده شد. در شرایط تنش، تجمع کلسیم در بخش ‏های مختلف رقم متحمل به طور قابل توجهی بیش از رقم حساس بود. به محض اعمال تیمار شوری غلظت منیزیم غلاف برگ و برگ پرچم هر دو رقم به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت، در حالی که، تغییرات معنی‏ داری در میزان غلظت منیزیم سنبله هر دو رقم مشاهده نشد. شوری موجب کاهش معنی ‏دار عملکرد (48.4 درصد) و اجزای عملکرد دانه در رقم حساس شد، حال آن که درصد کاهش عملکرد در رقم متحمل معنی‏ دار نبود. نتایج نشان داد که ژنوتیپ FL485 دارای سازوکار کاهش سرعت انتقال سدیم و کلر به بخش ‏های فعال گیاه نظیر برگ‏ های جوان و خوشه می‏ باشد و بدین ترتیب از بروز خسارت به این اندام‏ ها جلوگیری کرده و مانع از کاهش معنی ‏دار عملکرد می ‏شود.

شناسایی صفاتی که می توانند در برنامه های اصلاحی بهبود عملکرد جو در شرایط دیم مورد توجه قرار گیرند، شانس موفقیت در برنامه های اصلاحی را افزایش داده و امکان برنامه ریزی در جهت انتخاب صفات موثر در بهبود عملکرد را فراهم خواهد نمود. در این تحقیق به منظور بررسی ارتباط بین عملکرد و صفات مهم زراعی جو در ارقام ایرانی و اروپایی در شرایط دیم و آزمایشگاه، تعداد 20 رقم جو ایرانی و 24 رقم جو اروپایی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی در سال 94-1393 کشت شدند. تجزیه همبستگی مشخص نمود که عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، تعداد پنجه بارور در متر مربع، ارتفاع گیاه، عملکرد کاه، شاخص برداشت و وزن هکتولیتر همبستگی مثبت و معنی دار داشت. صفت راندمان مالت سازی با صفات عرض دانه، طول ریشک، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، وزن هکتولیتر، دوره پر شدن دانه، سرعت پر شدن دانه و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک دارای همبستگی مثبت و معنی داری بود. تجزیه مسیر نشان داد که بیش ترین اثر مستقیم بر عملکرد متعلق به صفت تعداد پنجه بارور در مترمربع بود. سرعت پرشدن دانه دارای بیش ترین اثر مستقیم و مثبت بر وزن هزار دانه و عملکرد کاه، بیش ترین اثر مثبت مستقیم بر عملکرد بیولوژیک را داشت. به کمک تجزیه به عامل ها، ده عامل شناسایی شد که مهم ترین آن ها عوامل فنولوژیک موثر بر هدف، خصوصیات سنبله و برگ پرچم بود و در مجموع 78.03 درصد از تنوع کل داده ها را توجیه می کرد. با توجه به نتایج حاصل، برای تولید ژنوتیپ های جو با عملکرد دانه بالا در شرایط دیم، پیشنهاد می شود گیاهانی با تعداد بیش تر پنجه بارور در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک بیش تر، طول دوره زایشی کوتاه تر و ارتفاع بلندتر انتخاب شوند.

این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد هیومیک اسید بر ویژگی های فیزیولوژیک ژنوتیپ های کلزا در تاریخ های مختلف کاشت و گزینش ژنوتیپ های سازگار با شرایط محیطی جهت توسعه کشت کلزا در مناطق معتدل سرد و نیمه خشک به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 94-1393 و 95-1394 در منطقه کرج اجرا شد. در این آزمایش تاریخ کاشت در سه سطح شامل 15 مهرماه، 25 مهرماه و پنجم آبان ماه، هیومیک اسید در دو سطح شامل محلول پاشی با آب خالص (عدم کاربرد هیومیک اسید) و کاربرد هیومیک اسید (محلول پاشی به میزان دو در هزار) به-صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کلزا (Tassilo، L14، HL3721، WPN6، HW118 و Natali) در کرت های فرعی قرار گرفتند. برهم کنش تاریخ کاشت، هیومیک اسید و ژنوتیپ بر عملکرد دانه، قطر طوقه، بقای زمستانه، میزان پرولین و کربوهیدرات محلول در سطح 1 درصد معنی دار شد. نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت 15 مهرماه وکاربرد هیومیک اسید، رقم WPN6 بالاترین میزان عملکرد دانه (5764 کیلوگرم در هکتار) و ویژگی های فیزیولوژیک را تولید نمودند. همچنین در تاریخ های کاشت تاخیری همراه با کاربرد هیومیک اسید نیز رقم HW118 با بالاترین ویژگی های مورد مطالعه، قابل توصیه می باشد.

محلول پاشی ترکیبات نتظیم کننده رشد گیاهان از جمله اسید آسکوربیک و متانول به دلیل اثرات فیزیولوژکی و مورفولوژیکی باعث بهبود تحمل گیاه نسبت به شرایط نامطلوب محیطی می شوند. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دو مکان شمال کشور (آستانه اشرفیه و کیاشهر) در سال زراعی 1394 اجرا شد. دو فاکتور مورد بررسی شامل محلول پاشی متانول در چهار سطح صفر (شاهد)، 7، 14 و 21 درصد حجمی و محلول پاشی اسید آسکوربیک در چهار سطح صفر (شاهد)، 250، 500 و 750 میلی گرم در لیتر بودند. شروع محلول پاشی در مرحله کدبندی 73 (رشد غلاف) آغاز و 15 روز بعد تکرار شد.نتایج نشان داد که اثر ساده محلول پاشی متانول و اسید آسکوربیک اثر مثبت و معنی دار بر روی صفات عملکرد غلاف، تعداد غلاف رسیده در بوته، درصد مغزدهی، وزن صد دانه، تعداد غلاف نارس در بوته، ارتفاع بوته، پروتئین دانه و روغن دانه داشت. نتایج آزمایش نشان داد که محلول پاشی تنظیم کننده های رشد از طریق بهبود اجزای عملکرد، باعث افزایش عملکرد بادام زمینی در شرایط کشت دیم شدند. بالاترین میزان در صفات عملکرد غلاف، تعداد غلاف رسیده در بوته و درصد مغزدهی در دو تیمار محلول پاشی متانول (14 و 21 درصد حجمی) و دو تیمار اسید آسکوربیک (500 و 750 میلی گرم در لیتر) مشاهده شد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در شرایط کشت دیم بادام زمینی، استفاده از متانول و اسید آسکوربیک می تواند سبب بهبود عملکرد دانه و اجزای عملکرد شود.

این پژوهش با هدف بررسی اثر سطوح مختلف خاک فسفات به همراه میکروارگانیسم های حل کننده فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (رقم هایولا 50) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در کشت و صنعت گل چشمه آزادشهر در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. عامل اول مصرف خاک فسفات در چهار سطح شامل 0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار و عامل دوم استفاده از میکروارگانیسم های حل کننده فسفر در سه سطح شامل شاهد (عدم استفاده)، باکتری های حل کننده فسفر (Pseudomonas fluorescensa) و قارچ های حل کننده فسفر (مایکوریزا، Glomus mosseae) بود. نتایج نشان داد که اثر خاک فسفات بر همه صفات مورد بررسی بجز شاخص برداشت در سطح 5 درصد معنی دار بود. اثر میکروارگانیسم های حل کننده فسفر بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد روغن، فسفر دانه و فسفر برگ در سطح 1 درصد معنی دار بود. اثر متقابل خاک فسفات و میکروارگانیسم های حل کننده فسفر بر عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی دار شد. افزایش مصرف خاک فسفات تا 150 کیلوگرم موجب افزایش عملکرد دانه شد، به طوری که عملکرد دانه در تیمار عدم مصرف خاک فسفات (شاهد) 2246 و در تیمارهای 50، 100 و 150 کیلوگرم خاک فسفات به ترتیب 2431، 2510 و 2570 کیلوگرم در هکتار بود.

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی ارقام گندم و شناسایی ژنوتیپ های متحمل و حساس بر اساس شاخص های حساسیت و تحمل به تنش، پژوهشی در سال زراعی 95-1394 در دو شرایط آبی و تنش خشکی در قالب طرح لاتیس ساده 7 در 7 (شامل 7 بلوک ناقص) و با 2 تکرار برای 49 ژنوتیپ گندم شامل 45 لاین دابل هاپلوئید گندم (هاپلوئید مضاعف) به همراه والدین و دو رقم محلی (گاسکوژن و پیشتاز) به عنوان شاهد، در شهرستان شاهرود اجرا شد. نتایج همبستگی بین شاخص های تحمل به خشکی و عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که شاخص های میانگین حسابی (MP)، میانگین هارمونیک (HM)، میانگین هندسی(GMP)  و شاخص تحمل(STI)  همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی داشتند و به عنوان شاخص های مناسب جهت گزینش ارقام پرمحصول در هر دو محیط تنش و بدون تنش شناسایی شدند. در بین این شاخص ها شاخص STI به عنوان بهترین شاخص تعیین شد. بیش ترین مقدار شاخص های بالا نیز متعلق به لاین دابل هاپلوئید  (DH43) 43بود. تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس هفت شاخص تحمل به خشکی و عملکرد دانه در دو شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که مولفه اصلی اول، 68.15 درصد و مولفه اصلی دوم 31.39 درصد از تنوع داده های اولیه را توجیه کرده و بدین ترتیب این دو مولفه اصلی مجموعا 99.55 درصد از کل تنوع را توصیف نمودند. با رسم نمودار بای پلات مشخص شد که دابل هاپلوئیدهای DH43، DH22، DH89، DH19 و DH13 متحمل ترین لاین ها به تنش خشکی در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه بودند.

به منظور تعیین زمان مناسب محلول پاشی پتاسیم و روی بر عملکرد و ویژگی های مرفولوژیک ذرت در شرایط کم آبیاری، پژوهشی در تابستان سال های زراعی 1394 و 1395 به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و سه تکرار در اهواز انجام شد. عامل اصلی شامل قطع آبیاری در سه مرحله (مرحله 12 برگی، مرحله ظهور تاسل و شاهد) و عامل فرعی شامل محلول پاشی پتاسیم (8 برگی، 12+8 برگی و شاهد) و عامل فرعی فرعی شامل محلول پاشی روی (8 برگی، 12+8 برگی و شاهد) بود. نتایج نشان داد برهمکنش تنش کم آبیاری و محلول پاشی پتاسیم و روی بر صفات عملکرد دانه، تعداد برگ، طول بلال، طول کچلی بلال، قطر بلال، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و روی برگ معنی دار بود. بیشترین مقادیر عملکرد دانه (8/1073 گرم در مترمربع)، تعداد برگ در بوته (96/14 عدد)، طول بلال (6/26 سانتی متر)، قطر بلال (8/6 سانتی متر) و نیتروژن برگ (3/4 درصد) در تیمار آبیاری مطلوب به همراه محلول پاشی پتاسیم و روی در دو مرحله 8 و 12 برگی به-دست آمد. دو مرحله محلول پاشی پتاسیم و روی در شرایط کم آبیاری از طریق بهبود همه صفات اندازه گیری شده توانست تا حد زیادی خسارت ناشی از تنش را جبران نموده و عملکرد دانه را افزایش دهد.

به منظور ارزیابی اثر شوری بر صفات زراعی و بیوشیمیایی ارقام برنج آزمایشی دوساله به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه غرب گیلان، آستارا طی سال های 90-1389 و 91-1390 اجرا شد. در این آزمایش ارقام برنج (درفک، تابش، آمل 3، غریب سیاه، حسن سرایی آتشگاه، طارم پا کوتاه، دم سپید، طارم امیری، هاشمی وIR 29 ) به عنوان کرت فرعی و شوری (کشت در خاک شور و کشت در خاک نرمال) به عنوان کرت اصلی در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که شوری قند محلول برگ، کلروفیل a و کلروفیل کل را در همه ارقام کاهش داد و بیش ترین مقدار کلروفیل کل در شرایط تنش شوری از رقم طارم پاکوتاه به دست آمد. شوری فعالیت آنزیم پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را در همه ارقام در هر دوسال آزمایش نسبت به شرایط نرمال افزایش داد و رقم غریب سیاه بیش ترین و رقم هاشمی کم ترین، فعالیت آنزیمی را نشان دادند. بین ارقام برنج از نظر تعداد پنجه، تعداد دانه در پانیکول، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک هم در شرایط تنش شوری و هم در شرایط نرمال، تفاوت معنی دار وجود داشت. هم چنین شوری عملکرد دانه را در همه ارقام از 32.3 تا 72.2 درصد کاهش داد که بیش ترین کاهش در رقم تابش و کم ترین آن در رقم هاشمی مشاهده شد. بیش ترین عملکرد دانه در شرایط نرمال از رقم غریب سیاه و در شرایط تنش شوری از رقم هاشمی به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده برای زراعت برنج در شرایطی که امکان بروز تنش شوری وجود دارد رقم هاشمی تحمل بیش تری نسبت به سایر ارقام داشته و قابل توصیه می باشد.

به منظور تسریع رسیدگی کلزا و کاهش زمان هم پوشانی نشاکاری برنج و برداشت کلزا در در اراضی شالیزاری استان گیلان، این آزمایش با هدف بررسی اثر خشکاننده پاراکوآت، در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور رشت اجرا گردید. عامل های آزمایشی سه سطح 2/0، 4/0 و 6/0 لیتر پاراکوآت در هکتار و سه زمان کاربرد در مرحله 20، 40، 60 درصد رطوبت دانه در خورجین بود. همچنین، یک تیمار شاهد بدون مصرف پاراکوآت در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تیمار خشکاننده موجب کاهش معنی دار طول دوره رشد و تسریع 6 روزه برداشت کلزا نسبت به تیمار شاهد گردید و بر عملکرد دانه (1965 کیلوگرم در هکتار)، درصد روغن (14/43 درصد) و عملکرد روغن (848 کیلوگرم در هکتار) دارای اثر معنی داری نبود. بین تیمارهای مورد بررسی، مصرف 2/0 لیتر در هکتار پاراکوآت در مرحله 60 درصد رطوبت دانه به علت دارا بودن حداکثر قوه نامیه (1/95 درصد)، عملکرد دانه (2254 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (984 کیلوگرم در هکتار) دارای اختلاف معنی داری نسبت به تیمارهای مصرف 4/0 و 6/0 لیتر در هکتار بود. با توجه به عدم اثر منفی تیمارهای خشکاننده بر عملکرد و درصد روغن دانه کلزا، محلول پاشی این ترکیبات با کاهش دوره زمانی هم پوشانی برداشت کلزا و نشای برنج در استان گیلان، ایجاد اشتغال و جلوگیری از بلااستفاده ماندن زمین در شش ماه دوم سال و افزایش درآمد کشاورزان مناسب به نظر می رسد.

سالیسیلیک اسید، یک تنظیم کننده رشد گیاهی است که در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی و پاسخ گیاه به شرایط نامطلوب زیستی از قبیل شوری، نقش دارد. در همین حال، شوری خاک یک محدودیت عمده برای تولید مواد غذایی است. به واسطه سم زدایی رادیکال های سوپراکسید که در نتیجه شوری تولید می شود، سالیسیلیک اسید نقش مهمی در جلوگیری از آسیب های اکسیداتیو در گیاهان دارد. در این تحقیق اثر غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید، شوری و برهمکنش سالیسیلیک اسید و شوری بر پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در جو مورد مطالعه قرار گرفت. شوری با غلظت های صفر، 25، 50، 75 و 100 میلی مولار از شوری و سالیسلیک اسید با غلظت های صفر، 0.5، 1 و 1.5 میلیمولار در یک طرح کاملا تصادفی، به صورت فاکتوریل در سال 1394 مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که شوری باعث کاهش معنی دار رشد ساقه و ریشه، کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، هم چنین کاهش کلروفیل و کاروتنوئید شد؛ در حالی که در گیاهان پیش تیمار شده با سالیسیلیک اسید، مقدار این کاهش تعدیل شده است. از طرف دیگر، افزایش مقدار آنتوسیانین، کلروفیل و کاروتنوئید نشان دهنده نقش مصرف یک و یک ونیم میلی مولار سالیسیلیک اسید بر افزایش تحمل این گیاه در برابر تنش شوری است. با بررسی مطالب فوق احتمالا می توان نتیجه گیری کرد که کاربردسالیسیلیک - اسید، تحمل گیاه را در مقابله با تنش شوری افزایش می دهد.

به منظور بررسی اثر قارچ میکوریزا و باکتری های حل کننده فسفات بر خصوصیات کیفی و عملکرد دانه ذرت سینگل کراس 704 تحت فواصل مختلف آبیاری، این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی باسه تکرار در شهرستان حمیدیه در سال زراعی 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل فواصل آبیاری در سه سطح (60 (شاهد)، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) در کرت های اصلی و اثر کاربرد تلفیقی میکوریزا و فسفات بارور 2 در چهار سطح شامل (عدم کاربرد میکوریزا و فسفات بارور 2 (شاهد)، میکوریزا، فسفات بارور 2، میکوریزا + فسفات بارور 2) در کرت های فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر فواصل آبیاری و اثر توأم میکوریزا + فسفات بارور 2 بر ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد پروتئین معنی دار بود. بیشترین عملکرد پروتئین در تیمار 60 میلی متر تبخیر از تشت و کمترین عملکرد پروتئین به تیمار 120 میلی متر تبخیر از تشت اختصاص یافت. نتایج نشان داد که کاربرد توأم میکوریزا + فسفات بارور 2 عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را به طور معنی داری افزایش داد. کمترین این صفات از عدم کاربرد میکوریزا + فسفات بارور 2 به دست آمد. بهترین عملکرد دانه (6000 کیلوگرم در هکتار) در تیمار آبیاری پس از 90 میلی متر تبخیر از تشت و کاربرد توأم میکوریزا و فسفات بارور 2 به دست آمد که نسبت به تیمار 120 میلمتر تبخیر از تشت و عدم کاربرد میکوریزا + فسفات بارور 2، 40 درصد افزایش نشان داد. در مجموع به منظور دست یابی به حداکثر عملکرد کمی و کیفی، کشت گیاه ذرت با کاربرد اثر توأم میکوریزا و باکتری های حل کننده فسفات در شرایط 90 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A پیشنهاد می شود.

جهت ارزیابی اثر روش های مختلف آبیاری بر صفات اگروفیزیولوژیک ارقام ذرت دانه ای آزمایشی به صورت کرت خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های زراعی 94-1393 و 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز اجرا شد. فاکتور اصلی شامل چهار روش آبیاری مختلف و فاکتور فرعی شامل سینگل کراس 704، سینگل کراس 701 (کارون) و سینگل کراس 616 (مبین) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که در کشت بهاره و تابستانه اثر روش های مختلف آبیاری و ژنوتیپ بر عملکرد و اجزای عملکرد، کارایی اقتصادی و بیولوژیک مصرف آب، کلروفیل a و کلروفیل b معنی دار بود. مقایسه کشت بهاره و تابستانه بیانگر برتری معنی دار کشت تابستانه در صفات اندازه گیری شده بود.برتری سینگل کراس 704 نسبت به سایر رقم ها را در صفات اگروفیزیولوژیک را می توان به پتانسیل عملکرد بالاتر، زودرسی و انطباق بیش تر با شرایط محیطی مرتبط دانست. نتایج مقایسه میانگین نشان داد تیمار I2 (آبیاری یک جوی چه در میان طی مراحل 4 تا 12 برگی و 12 برگی تا ظهور ابریشم بلال و آبیاری مرسوم از ظهور ابریشم بلال تا رسیدگی) کم ترین عملکرد و اجزای عملکرد، کلروفیل a و b و کارایی مصرف آب (اعم از اقتصادی و بیولوژیک) را داشت و بیش ترین کاهش را در صفات اندازه گیری شده نسبت به تیمار I1 (آبیاری مرسوم در کلیه مراحل رشد) به خود اختصاص داد لذا اجرای کم آبیاری در مراحل ابتدایی و میانی رشد (چهار برگی تا ظهور ابریشم بلال) توصیه نمی شود. مقایسه دو تیمار I3 و I4 نشان داد، آبیاری یک در میان جوی چه در مرحله 12 برگی تا ظهور ابریشم بلال (تیمار I3) کم ترین کاهش را در عملکرد و اجزای عملکرد نسبت به تیمار آبیاری مرسوم (I1) نشان داد. به عبارتی کم آبیاری در مرحله میانی رشد (12 برگی تا ظهور ابریشم بلال) و آبیاری مرسوم در مراحل 4 تا 12 برگی و ظهور ابریشم تا رسیدگی کامل جهت مدیریت کمبود منابع آب قابل توصیه است.