دانش حسابداری مالی
سال:1398 | دوره:6 | شماره:2 (پیاپی 21) |تعداد مقالات:9

هدف: تعداد زیادی از کشورها در حال پیاده سازی استانداردهای حسابداری بر مبنای تعهدی در نهادهای بخش عمومی خود هستند. به منظور پیاده سازی موفق باید با نگاهی واقع بینانه به ظرفیت ها و وضعیت موجود توجه شود. هدف این پژوهش بررسی وضعیت پیاده سازی استانداردهای حسابداری مصوب سازمان حسابرسی در نهادهای بخش عمومی جمهوری اسلامی ایران و تعیین شکاف بین وضعیت موجود با وضعیت مطلوب می باشد. روش: در این پژوهش، عامل های اثرگذار در پیاده سازی استانداردهای حسابداری بخش عمومی، شناسایی و از طریق پرسشنامه مورد نظرخواهی خبرگان و صاحب نظران شاغل در نهادهای بخش عمومی کشور قرار گرفته است. در پرسشنامه طراحی شده، از خبرگان خواسته شده است وضعیت موجود عامل های موثر در پیاده سازی استانداردهای حسابداری مصوب سازمان حسابرسی در نهادهای بخش عمومی کشور را با در نظر گرفتن میزان اهمیت این عامل ها، ارزیابی کنند. پاسخ های دریافتی با بهره گیری از روش تحقیق دلفی فازی و استفاده از آزمون های مناسب آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر این است که طبق اجماع نظر موافق خبرگان، عامل های اثر گذار در پیاده سازی استانداردهای حسابداری بخش عمومی ایران از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و در تمامی موارد بین وضعیت موجود (آنچه هست) با وضعیت مطلوب (آنچه باید باشد) تفاوت معنا دار وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، نهادهای بخش عمومی کشور می توانند با برنامه ریزی دقیق و رفع نقاط ضعف موجود پیاده سازی استانداردهای حسابداری، در مسیر کاهش شکاف وضعیت کنونی با وضعیت مطلوب و پیاده سازی موفق این استانداردها حرکت کنند. دانش افزایی: یافته های این پژوهش می تواند به کسب شناخت نقاط ضعف و قدرت پیاده سازی استانداردهای حسابداری و مشخص کردن نیازهای نهادهای بخش عمومی کشور برای تدوین برنامه و اجرای موفق فرایند گذار به نظام حسابداری جدید کمک کند.

هدف: هدف این پژوهش بررسی تاثیر ویژگی های مدیریت بر ارزش و حجم معاملات سهام؛ با تاکید بر روش های داده کاوی می باشد. روش: پس از استخراج اطلاعات مالی 165 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1386 تا 1396، از مدل رگرسیون چندگانه با استفاده از الگوی داده های ترکیبی و از روش های داده کاوی به عنوان روش آماری تکمیلی استفاده شده است. یافته ها: ویژگی های مدیریت تاثیری معنادار بر ارزش معاملات سهام شرکت های بررسی شده داشته اما تاثیر این ویژگی ها بر حجم معاملات در اکثر موارد به صورت بی معنا مشاهده شده است. صرفا دقت پیش بینی مدیریت دارای تاثیر معنادار بر ارزش معاملات بوده و خوش بینی و کوته-بینی مدیریت تاثیری معنادار بر حجم معاملات سهام خواهند گذاشت. بیشترین تاثیرگذاری بر ارزش معاملات مربوط به متغیرهای اندازه شرکت و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری بوده و بیشترین تاثیرگذاری بر حجم معاملات مربوط به متغیرهای نسبت قیمت به سود و نرخ بازده دارایی-های شرکت می باشد. نتیجه گیری: تعداد اندکی از ویژگی های مدیریت تاثیری معنادار بر ارزش و حجم معاملات سهام داشته است و بازار سرمایه از طریق ارزش معاملات سهام انجام شده نسبت به ویژگی های مختلف مدیریت واکنش معنادار نشان داده است. همچنین صرفا کوته بینی مدیریت تاثیری معنادار برارزش معاملات داشته و کوته بینی، خوش بینی و استقلال هیات مدیره دارای تاثیری معنادار بر حجم معاملات بوده و سایر ویژگی های مدیریت جزء متغیرهای تاثیرگذار بر ارزش و حجم معاملات نبوده اند. دانش افزایی: برای نخستین بار با استفاده از روش های داده کاوی به بررسی و شناسایی تاثیرگذارترین ویژگی های مدیریت بر ارزش و حجم معاملات سهام پرداخته شده است. در ادامه پیشنهاد می شود تا در پژوهش های آتی، تاثیر ویژگی های مدیریت بر سایر متغیر های مالی از جمله بازده خاص سهام، بازده غیرعادی سهام، ریسک ریزش قیمت سهام و. . . مورد مطالعه قرار گیرد.

هدف: این پژوهش در پی تعیین تاثیر کنترل های داخلی کوزو(2013) بر کیفیت گزارشگری مالی و بررسی رابطه دیدگاه متخصصین مسئول طراحی و استقرار کنترل داخلی با معیارهای کیفیت گزارشگری مالی است. همچنین با توجه به مسئولیت مدیریت در طراحی و استقرار کنترل های داخلی، دیدگاه این متخصصین در رابطه با کنترل های داخلی موثر بر کیفیت گزارشگری مالی با دیدگاه سایر متخصصین کنترل های داخلی مورد مقایسه قرار گرفته است. روش: این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی پیمایشی بوده و به این منظور پرسشنامه ای با طیف لیکرت حاوی 77 سوال مرتبط با پنج جزء کنترل داخلی و اصول هفده گانه آن طراحی و بر اساس روش نمونه گیری تصادفی بین 431 نفر شامل 101 نفر متخصصین مسئول طراحی و استقرار کنترل داخلی و 330 نفر سایر متخصصین کنترل های داخلی توزیع شده و پاسخ های واصل شده بر اساس مدل معادلات ساختاری به روش تحلیل عاملی تاییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که کلیه کنترل های داخلی کوزو (2013) بر کیفیت گزارشگری مالی شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تاثیر داشته و دیدگاه متخصصین مسئول با اقلام تعهدی اختیاری و قابلیت پیش بینی سود به عنوان معیار های کیفیت گزارشگری مالی رابطه مثبت و معنی داری دارد. همچنین مقایسه دیدگاه متخصصین مسئول با دیدگاه سایر متخصصین کنترل داخلی تفاوت معنی داری با یکدیگر ندارد. نتیجه گیری: بکارگیری کنترل های داخلی کوزو (2013) در بازار سرمایه ایران و دیدگاه مثبت متخصصین مسئول در این خصوص، موجب بهبود کیفیت گزارشگری مالی می شود. دانش افزایی: نتایج پژوهش دیدگاه جدیدی در رابطه با قابلیت بکارگیری کنترل های داخلی کوزو(2013) در بازار سرمایه ایران ارائه می دهد.

هدف: بررسی تاثیر تغییرات اقلام تعهدی بر باور ناهمگن سرمایه گذار و افزایش دانش سرمایه گذاران و مدیران جهت تصمیم گیری درامر خرید و فروش سهام می باشد. روش: برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل رگرسیون به روش داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته ها: نتایج بررسی نشان می دهد که تغییرپذیری اقلام تعهدی بر باور ناهمگن سرمایه گذار تاثیر مثبت دارد و تاثیر تغییرپذیری اقلام تعهدی برباور ناهمگن سرمایه گذار در شرکت های با رشد بالا نسبت به شرکت های با رشد پایین و در شرکت های کوچک نسبت به شرکت های بزرگ، بیشتر است. نتیجه گیری: نوسان در تغییرات اقلام تعهدی باعث افزایش عدم اطمینان در باور سرمایه گذاران می شود و واکنش نادرستی دربرابراطلاعات دریافت شده، از خود نشان می دهند که سبب افزایش یا کاهش بیش از حد قیمت سهام می شود. عامل رشد و اندازه شرکت ها به عنوان یکی از متغیرهای با اهمیت در امرتحلیل و تصمیم گیری استفاده کنندگان، شناخته می شود. دانش افزایی: انتظار بر این است که دست آوردهای پژوهش بتواند برای پژوهشگران آتی مفید واقع شود و در نهایت بر کیفیت پژوهش، سطح دانش وتصمیم گیری مدیران و سرمایه گذاران تاثیر مطلوبی داشته باشد.

هدف: چسبندگی انتظارات مدیران، ناشی از انتظارات و رفتارهای فرصت طلبانه آن ها برای رسیدن به این انتظارات است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، تبیین رابطه بین چسبندگی انتظارات مدیران و مدیریت سود با درنظر گرفتن نقش تعدیلی مدیران غیرموظف است. روش: برای نیل به هدف پژوهش، داده های 131 شرکت در بازه زمانی 1390-1396 با استفاده از الگوی رگرسیون چندمتغیره و داده های ترکیبی، آزمون و تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان دهنده وجود رابطه مثبت بین چسبندگی انتظارات مدیران و مدیریت سود است. همچنین، متغیر تعدیل گر مدیران غیرموظف، رابطه بین چسبندگی انتظارات مدیران و مدیریت سود را تعدیل می کنند. نتیجه گیری: مدیران برای رسیدن به اهداف مورد انتظار خود، اقدام به مدیریت سود می کنند. مدیران غیرموظف که بر اساس تئوری نمایندگی به عنوان یکی از سازوکارهای مهم برای کنترل و نظارت در شرکت به شمار می روند، یک راهکار عملی برای تعدیل (کاهش) اثر افزایشی چسبندگی انتظارات بر مدیریت سود است. دانش افزایی: پژوهش حاضر با بکارگیری تئوری نمایندگی سعی در پر کردن شکاف نظری بین ادبیات ساختار هیات مدیره و مدیریت سود داشته است. به این صورت که باتوجه به تضادهای احتمالی بین مدیران و سایر ذی نفعان می توان انتظار داشت که تقویت بعد نظارت گرایانه مدیران با افزایش تعداد مدیران غیرموظف، می تواند مدیریت سود را تعدیل کند.

هدف: همگام با تکامل روابط اجتماعی و آغاز مبادلات اقتصادی، تجاری و بازرگانی، هماهنگ سازی استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی، از نیازهای حسابداری و بازار سرمایه می باشد؛ از آنجا که سرمایه گذاران رکن اصلی بازار سرمایه می باشند، لذا هدف تحقیق حاضر، شناسایی و رتبه بندی مشکلات سرمایه گذاران پس از اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی از دیدگاه سرمایه گذاران حرفه ای و اساتید دانشگاهی می باشد. روش: برای تحقق بخشیدن به اهداف تحقیق، ابتدا با توجه به مبانی نظری موجود، شش عامل اصلی و بالقوه شناسایی شد و سپس متغیرهای این عوامل از طریق مطالعه متون مرتبط و نظرخواهی از صاحبنظران استخراج و پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 82% و روایی ساختاری تایید شده به کمک روش تحلیل عاملی، تنظیم و بین نمونه آماری توزیع گردید. یافته ها: نتیجه حاصل از تحلیل داده های جمع آوری شده بیانگر آن است که دیدگاه سرمایه گذاران حرفه ای و اساتید دانشگاهی در مورد مهمترین مشکلات سرمایه گذاران پس از اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی متفاوت می باشد. نتیجه گیری: عدم آشنایی کافی حسابداران برای اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و فقدان نظام ارزشیابی مناسب در ایران برای پیاده سازی ارزش منصفانه و وجود تناقضات متعدد بین قانون مالیات های مستقیم و استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی به عنوان سه مشکل مهم سرمایه گذاران پس از اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی از دیدگاه جامعه مورد مطالعه خواهد بود. دانش افزایی: در این پژوهش به بررسی مشکلات سرمایه گذاران به عنوان گروهی از استفاده کنندگان استانداردها بعد از اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی در ایران پرداخته می شود و راهکارهایی برای مرتفع کردن این مشکلات ارائه می گردد.

هدف: یکی از اهداف اصلی مدیریت واحد تجاری افزایش ثروت سهامداران و همچنین افزایش ارزش و بازده سهام است. عوامل زیادی بر بازده سهام شرکت ها تاثیر می گذارند که انتخاب روش تامین مالی مناسب یکی از این عوامل است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثر تعدیل کنندگی فرصت های سرمایه گذاری بر رابطه بین هزینه تامین مالی و بازده مازاد است. روش: جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور داده های 91 شرکت طی سال های 1388 تا 1396 با استفاده از روش رگرسیون چندگانه و الگوی داده های تابلویی مورد آزمون قرارگرفته است. یافته ها: نتایج پژوهش بیانگر این است که هزینه تامین مالی رابطه مثبت و معناداری با بازده مازاد دارد و فرصت های سرمایه گذاری رابطه مثبت و معناداری با بازده مازاد دارد. همچنین نقش تعدیل کنندگی فرصت های سرمایه گذاری در رابطه بین هزینه تامین مالی و بازده مازاد، منفی و معنادار است. نتیجه گیری: فرصت های سرمایه گذاری به عنوان یک متغیر تعدیل گر، رابطه بین هزینه های تامین مالی و بازده مازاد سهام را به صورت معنادار تضعیف می کند. دانش افزایی: تبیین ارتباط هزینه تامین مالی و فرصت های سرمایه گذاری با بازده مازاد سهام می تواند درک عمیق تری از ارتباط ساختار سرمایه و فرصت های سرمایه گذاری با ارزش شرکت فراهم سازد.

هدف: مقوله ورشکستگی تنها در انتظار شرکت های کوچک و متوسط نبوده و شرکت های بزرگ که اغلب شرکت های متنوعی نیز هستند، از خطر ورشکستگی مصون نمی باشند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین تنوع شرکتی و ریسک ورشکستگی با تاکید بر راهبرد های تمایز و رهبری هزینه است. روش: داده های مرتبط با 97 شرکت از 5 صنعت در بازه زمانی 1385 تا 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. برای اندازه-گیری تنوع شرکتی از معیار آنتروپی استفاده شد و ریسک ورشکستگی نیز براساس تکنیک تحلیل پوششی داده ها و مدلBcc با رویکرد VRS محاسبه شد. برای تعیین ضرائب اهمیت نسبت های موجود در راهبرد های تمایز و رهبری هزینه پورتر، از روش تحلیل سلسله مراتبی و نظر خبرگان بهره گرفته شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل های رگرسیونی لاجیت و روش پانل مقاوم استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که برخلاف مباحث تئوریکی، تنوع شرکتی اثر معناداری بر ریسک ورشکستگی شرکت ها ندارد. همچنین هیچگونه تاثیر معناداری از سوی راهبرد تمایز و رهبری هزینه بر رابطه بین تنوع شرکتی و ریسک ورشکستگی مشاهده نشد. نتیجه گیری: بر این اساس می توان بیان نمود که حرکت به سمت تنوع پذیری در بازه زمانی بلندمدت، بر میزان ریسک ورشکستگی شرکت ها تاثیری نداشته و بکارگیری راهبرد های رقابتی پورتر نیز موثر واقع نخواهد شد. دانش افزایی: پژوهش حاضر می تواند به پژوهشگران حوزه حسابداری، مالی و بازاریابی برای انجام پژوهش های آتی و مدیران شرکت ها، سهامداران و فعالان بازار سرمایه در به کارگیری راهبردهای رقابتی تنوع شرکتی، تمایز و رهبری هزینه برای افزایش سود و ارزش شرکت همچنین کسب سهم بازار بیشتر و جلوگیری از ورشکستگی، کمک شایانی کند. جنبه نوآوری این پژوهش نیز بررسی تاثیر راهبردهای رقابتی بر رابطه بین تنوع شرکتی و ریسک ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

هدف: بررسی ادبیات مرتبط با مدیریت سود، بیانگر تلاش محققین در فهم این مطلب است که چرا مدیران به دنبال دستکاری سود هستند، چگونه سود را مدیریت می کنند و تبعات اینگونه رفتار چیست. پاسخ به این سوالات، بخش اعظمی از تحقیقات تجربی را در حوزه گزارش گری مالی به خود اختصاص داده است. یکی از عوامل مهمی که بر مدیریت سود تاثیر گذار است، می تواند راهبرد تنوع بخشی باشد. لذا هدف از این مقاله این است که بررسی کند آیا راهبرد تنوع بخشی محیط مطلوبی برای مدیریت سود فراهم می کند یا اینکه این پدیده را کاهش می دهد. روش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت از نوع همبستگی است. در این پژوهش با استفاده از نمونه آماری شامل 97 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دورهی 1387 تا 1395 و با ایجاد تمایز صریح بین تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی، برای بررسی تاثیر راهبرد تنوع بخشی بر مدیریت سود، مدل رگرسیون چند متغیره براساس داده های تابلویی تحلیل شده است. در این پژوهش برای سنجش مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی اختیاری از مدل تعدیل شده جونز استفاده شده است. یافته ها: یافته های این تحقیق نشان می دهد که تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی به تنهایی تاثیر معناداری بر مدیریت سود ندارند اما ترکیبی از تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی این پدیده را کاهش می دهد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش شواهدی را در حمایت از تئوری کاهش ریسک و تئوری پرتفولیو نشان می دهد زیرا این تئوری ها ارتباطی منفی بین مدیریت سود و راهبرد تنوع بخشی استدلال می کنند. دانش افزایی: از آنجا که برای بررسی ارتباط بین راهبرد تنوع بخشی و مدیریت سود تمایز صریح بین تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی و همچنین ترکیبی از تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی در نظر گرفته شده است، نوآوری این پژوهش می باشد.