آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1390 | دوره:12 | شماره:3 (مسلسل 48) |تعداد مقالات:8

مقدمه: پرسشنامه های خود-اظهاری و آزمون های عملکرد-محور دو شیوه ارزیابی میزان ناتوانی در انجام عملکردهای روزمره بیماران مبتلا به کمردرد مزمن هستند. هدف این مطالعه بررسی نحوه اثرگذاری درد بر میزان ناتوانی این بیماران از طریق مقایسه یافته های حاصل از پرسشنامه های خود-اظهاری رولندموریس و اسوستری با آزمون عملکرد محوری بنام «مقیاس عملکردی کمر» بوده است.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی و جامعه آماری بیماران مبتلا به کمردرد مزمن بدون علت خاص می باشند. 75 بیمار 60-18 ساله به روش نمونه گیری آسان وارد مطالعه شدند. مقیاس عملکردی کمر و پرسشنامه های رولندموریس و اسوستری برای ارزیابی ناتوانی و شدت درد با VAS اندازه گیری شد. ارتباط بین دو متغیر شدت درد و ناتوانی به کمک ضریب همبستگی اسپیرمن و ارتباط بین شیوه های مختلف ارزیابی ناتوانی با محاسبه ضرایب همبستگی پیرسون تعیین گردید. تفاوت میزان ناتوانی در دو گروه دارای درد خفیف تا متوسط و گروه درد شدید با آزمون تی مستقل مقایسه شد.یافته ها: ضرایب همبستگی بین VAS و مقیاس عملکردی کمر، پرسشنامه های رولندموریس و اسوستری به ترتیب 0.37، 0.55 و 0.54 ((P<0.01 و ضرایب همبستگی بین مقیاس عملکردی کمر و پرسشنامه های رولندموریس و اسوستری به ترتیب 0.41 و 0.52 ( (P<0.001به دست آمد. مقیاس عملکردی کمر تفاوت معنی داری را بین میزان ناتوانی در دو گروه درد نشان نداد ( (P=0.139اما این تفاوت در نتایج پرسشنامه ها معنی دار شد (.(P<0.01نتیجه گیری: عدم تشابه بین نتایج پرسشنامه های خود-اظهاری با مقیاس عملکردی کمر و همبستگی متوسط بین آنها نشان می دهد که دو شیوه ارزیابی می توانند جنبه های مختلفی را در فرآیند ناتوانی نمایان سازند؛ لذا برای ترسیم نمایی جامع از وضعیت عملکردی بیماران استفاده توام از هر دو شیوه ارزیابی توصیه می گردد.

هدف: اندازه گیری درست دامنه حرکتی ناحیه کمر هم در ارزیابی بیماران و هم در سنجش اثر درمان های مختلف توانبخشی از ارزش بالایی برخوردار است. هدف مطالعه فوق بررسی تکرارپذیری تست دو بار اصلاح شده شوبر (Modified-Modified Schober's Technique) در اندازه گیری دامنه حرکتی ناحیه کمر توسط آزمون گر واحد می باشد.روش بررسی: در یک مطالعه متدولوژیک، دامنه حرکتی ناحیه کمر (خم شدن به جلو و عقب) 38 فرد سالم (12 مرد و 26 زن) بدون سابقه کمردرد، توسط تست دو بار اصلاح شده شوبر در سه نوبت اندازه گیری شد. دو اندازه گیری در یک روز به فاصله یک ساعت برای بررسی تکرارپذیری درون-روز (Within-Day) و نوبت آخر با فاصله یک هفته برای ارزیابی تکرارپذیری بین-روزها (Between-Days) صورت گرفت.یافته ها: اندازه گیری حرکت خم شدن به جلو و عقب درون روز تکرارپذیری بالایی را نشان می دهد (ICC=0.85 برای اندازه گیری خم شدن به جلو و ICC=0.73 برای اندازه گیری خم شدن به عقب). نتایج همچنین ضریب همبستگی قابل قبولی را برای تکرارپذیری اندازه گیری حرکت خم شدن به جلو و عقب بین روزها را نشان داده است (ICC=0.83 برای اندازه گیری خم شدن به جلو و ICC=0.68 برای اندازه گیری خم شدن به عقب).نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که تست دو بار اصلاح شده شوبر از تکرارپذیری بالایی در اندازه گیری دامنه حرکتی ناحیه کمر برخوردار بوده و می تواند به عنوان یک ابزار قابل اعتماد در ارزیابی بیماران و همچنین در بررسی اثر مداخلات مختلف درمانی به کار گرفته شود.

هدف: تمرین ورزشی انواع مرگ و میرها و همچنین مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی را با بهبود ظرفیت عملکرد قلب بیماران کاهش می دهد. هدف از انجام این پژوهش مقایسه تاثیرات تمرین های ورزشی تداومی و تناوبی هوازی پرشدت بر ظرفیت عملکردی بیماران قلبی متعاقب جراحی پیوند عروق اکلیلی است.روش بررسی: در این مطالعه تجربی و مداخله ای، 33 بیمار جراحی پیوند عروق اکلیلی (30 مرد و 3 زن) مطابق معیارهای لازم و به صورت در دسترس انتخاب و در سه گروه برنامه تمرینی تداومی هوازی (12 نفر) شامل 30 تا 60 دقیقه فعالیت تداومی با شدت 70 تا 85 درصد حداکثر ضربان قلب، برنامه تمرینی تناوبی هوازی (12 نفر) شامل 28 تا 44 دقیقه فعالیت تناوبی با شدت 75 تا 90 درصد ضربان قلب-در قالب 3 دوره به همراه 5 تا 10 دقیقه استراحت بین هر دوره، حداکثر به مدت 8 هفته و هر هفته 3 مرتبه-و گروه کنترل (9 نفر) قرار گرفتند. ارزیابی های لازم قبل و بعد از برنامه ورزشی از طریق اندازه گیری ظرفیت عملکردی با استفاده از تست ورزشی (پروتکل بروس اصلاح شده) انجام شد. آزمون های آماری t زوجی و تحلیل واریانس یک سویه به همراه آزمون تعقیبی دانت برای تجزیه تحلیل یافته ها استفاده شد.یافته ها: بین ظرفیت عملکردی دو گروه تمرین تداومی و تناوبی بعد از انجام برنامه، تفاوت معناداری وجود نداشت. مقایسه ظرفیت عملکردی بعد از برنامه بین گروه های تمرینی (تمرین تداومی و تناوبی) و گروه کنترل، تفاوت معناداری را نشان داد (P=0.017). مقایسه دقیق تر نشان دهنده وجود تفاوت معنادار ظرفیت عملکردی بین گروه تداومی و کنترل (P=0.009) و عدم وجود تفاوت معنادار بین گروه تناوبی و کنترل بود.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش لزوم طراحی هر دو برنامه تمرینی تداومی و تناوبی پرشدت هوازی برای بیماران مبتلا به گرفتگی عروق کرونر و به خصوص بیماران قرار گرفته تحت جراحی پیوند عروق اکلیلی و همچنین بهبود سلامتی و بهداشت بیماران قلبی در آینده را نشان می دهد.

هدف: ارزیابی عملکرد حلزون شنوایی در شیرخواران و کودکان مبتلا به بیماری مننژیت بر اساس نتایج آزمون گسیل های صوتی برانگیخته گوشی هدف این مطالعه بوده است.روش بررسی: در این پژوهش تحلیلی–مقطعی، 40 شیرخوار و کودک مبتلا به مننژیت در محدوده سنی بدو تولد تا 12 سال، از بین مراجعین بیمارستان مفید و با انتخاب تمام شمار، توسط آزمون گسیل های صوتی برانگیخته شامل گسیل های گذرا و گسیل های محصول اعوجاج جهت ارزیابی عملکرد حلزون شنوایی 7- تا 14 روز پس از بهبودی و ترخیص از بیمارستان-مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمون‏ تی مستقل و آزمون دقیق فیشر جهت تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: در 35 بیمار عملکرد حلزون شنوایی کاملا هنجار و در 5 بیمار نتایج آزمون گسیل های صوتی برانگیخته موید آسیب جدی به حلزون شنوایی به صورت آسیب شنوایی حسی–عصبی (4 بیمار در دو گوش و یک بیمار در یک گوش) بود. ارتباط بین وضعیت شنوایی و سن ((P=0.002، اختلاف میانگین سطح قند و پروتئین مایع مغزی–نخاعی بین دو گروه با عملکرد هنجار و ناهنجار حلزون شنوایی ( (P=0.02و ارتباط بین جنسیت و وقوع عملکرد ناهنجار حلزون شنوایی و SNHL در نمونه های مورد مطالعه ( (P=0.03معنادار بود.نتیجه گیری: آسیب به اندام کورتی و ساختارهای حلزون شنوایی، به عنوان یکی از پی آمدهای بیماری مننژیت، به کمک نتایج آزمون گسیل های صوتی برانگیخته قابل ردیابی است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر روش جدید «آموزش برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه در خانواده معلولان جسمی-حرکتی» بر آگاهی، مهارت و نگرش کارکنان محلی توانبخشی (توان یاران) در مناطق روستایی با برنامه آموزشی رایج انجام شد.روش بررسی: در این کارآزمایی میدانی 34 توان یار محلی تازه وارد در استان لرستان بر اساس روستای محل اشتغال، به دو گروه 18 و 16 نفره تقسیم شده، سپس هر یک از دو گروه به یکی از دو شیوه دریافت آموزش جدید «تکنیک های بارش افکار و ایفای نقش» و رایج «سخنرانی و روخوانی متن کتابچه های آموزشی» تخصیص یافتند. در شیوه جدید محتوای کتاب های خانواده ساده نویسی شده، کتابچه راهنمای آموزشی توان یار اضافه شد. آگاهی و نگرش دو گروه قبل و بلافاصله پس از دوره آموزشی با استفاده از پرسش نامه ای مستخرج از محتوای کتابچه های آموزش در خانواده و مهارت ایشان از طریق امتحان عملی مورد سنجش قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری تی مستقل، تی زوجی و من ویتنی استفاده شد.یافته ها: میانگین نمرات آگاهی و مهارت توان یاران آموزش دیده به شیوه جدید نسبت به گروه دیگر افزایش بیشتری داشت ((P<0.001 و توان یاران آموزش دیده به شیوه جدید به نسبت بیشتری به مراقبان تحت پوشش خود علاوه بر ارائه آموزش شفاهی آموزش عملی ارائه کرده بودند (P=0.028). اما نگرش دو گروه در مورد اثر بخشی برنامه تفاوت معناداری نداشت.نتیجه گیری: از آنجا که آموزش به شیوه جدید در ارتقا سطح آگاهی و مهارت توان یاران محلی تاثیر بیشتری داشته، اما منابع تخصیص یافته تفاوت چندانی نداشتند، برنامه ریزی برای جایگزینی شیوه جدید شایسته به نظر می رسد.

هدف: پژوهش حاضر به منظور دست یابی به علل و عوامل شناختی، روانی و اجتماعی والدین که احتمالا در تولد کودکان استثنایی در خانواده هایی با بیش از یک فرزند استثنایی موثر است، انجام شد.روش بررسی: پژوهش از نوع مقایسه ای پس رویدادی است و نمونه ای شامل 80 زوج از والدین با بیش از یک فرزند استثنایی و 53 زوج از والدین با فرزند عادی از جامعه آماری شامل کلیه والدین با بیش از یک فرزند استثنایی و والدین با فرزند عادی در شهرستان ارومیه به صورت در دسترس گرفته شد. در پژوهش حاضر از ابزار پرسشنامه ویژگی های روانی اجتماعی والدین با بیش از یک فرزند استثنایی و پرسشنامه رضایت زناشویی (Enrich) استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون های مجذور خی توافقی، یو من ویتنی و آزمون تی استفاده شد.یافته ها: در میان متغیرهای شناختی، روانی و اجتماعی، بین متغیرهای شغل (پدر و مادر) (0.001>P)؛ تحصیلات (پدر و مادر) (0.001>P)؛ زمان آگاهی از معلولیت (0.001>P)؛ میزان تمایل به ازدواج والدین (0.001>P)؛ نوع رابطه والدین قبل از تولد (0.001>P)؛ نوع رابطه والدین هنگام بارداری (0.001>P)؛ سلامت روانی مادر (هر چهار عامل جسمانی P=0.037، اضطراب P=0.041، عامل اجتماعی  P=0.04و افسردگی P=0.001) و رضایت زناشویی (P=0.030) تفاوت معنادار مشاهده گردید. در مورد سایر متغیرها تفاوت معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: پیشگیری و برنامه ریزی برای کنترل متغیرهای مورد بحث در تحقیق حاضر شامل زمان آگاهی از معلولیت، میزان تمایل به ازدواج والدین، نوع رابطه والدین قبل از تولد و حین بارداری و نیز سلامت روانی مادر و رضایت زناشویی می تواند علاوه بر بهبود وضعیت حاضر این خانواده ها، به کاهش بروز چنین خانواده هایی کمک نماید.

هدف: این مطالعه به منظور بررسی وضعیت تکاملی کودکان 60-4 ماهه شهر تهران با استفاده از آزمون های غربالگری تکاملی دنور (DDST-II) 2 و پرسشنامه سنین و مراحل (ASQ)، مقایسه نتایج غربالگری و تعیین ضریب توافق دو آزمون صورت گرفت.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 197 کودک (104 پسر و 93 دختر) 60-4 ماهه (میانگین 23.5) به وسیله DDST-II و ASQ در چهار مرکز بهداشتی درمانی شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، مورد غربالگری تکاملی قرار گرفتند؛ که در %15 کودکان، ارزیابی به وسیله متخصصین کودکان آشنا به حیطه تکامل – که از نتیجه غربالگری اطلاعی نداشتند – نیز صورت گرفت.یافته ها: نتایج DDST-II و ASQ به ترتیب 37% و 18% از کودکان را مبتلا به تاخیر تکاملی نشان داد؛ که با در نظر گرفتن مواردی که علیرغم طبیعی بودن، از نظر والدین مشکوک بودند، این میزان به ترتیب به 38% و 443% رسید. ضریب توافق کاپا بین دو آزمون ضعیف بود (0.21) (P=0.002) حیطه حرکات درشت 0.24، گفتار و زبان 0.18، فردی-اجتماعی 0.06 و حرکات ظریف 0.05). ضریب توافق بین معاینه پزشک با DDST-II و ASQ به ترتیب 0.17 (P=0.099) و 0.47 (P=0.003) بود.نتیجه گیری: این مطالعه مشخص کرد که ضریب توافق بین نتایج آزمون های غربالگری DDST-II و ASQ ضعیف است، بنابراین برای انتخاب یک ابزار غربالگری مناسب، باید نتایج حاصل از هر دو آزمون با یک آزمون استاندارد طلایی تشخیصی مقایسه شوند.

اهداف: فلج مغزی، اختلال و ناهنجاری غیر پیش رونده در مغز در حال رشد است و یکی از علت های اصلی و رایج اختلالات تکاملی دوران کودکی است. این مطالعه به منظور شناسایی انواع فلج مغزی و اختلالات همراه با آن صورت گرفت.روش بررسی: در این مطالعه کودکان 1 تا 6 ساله مناطق شمال و شرق تهران با تشخیص فلج مغزی بررسی شده و انواع آن بر اساس طبقه بندی اروپایی فلج مغزی (SCPE) طبقه بندی گردید. شرکت کنندگان توسط تیم پزشکی و توانبخشی مورد ارزیابی قرار گرفته و اختلالات همراه بر حسب وجود علائم صرع، اختلالات گفتار و زبان، مشکلات بینایی، اختلالات شنوایی، و تاخیر در رشد شناختی دسته بندی گردید.یافته ها: در طول دوره مطالعه 112 کودک با فلج مغزی شرکت داشتند. میانگین سنی در پسران برابر با 33.3 و برای دختران 24.8 ماه بود. شیوع فلج مغزی در این کودکان در نوع اسپاستیک یک طرفه 36.6%، اسپاستیک دو طرفه 43.7% (دایپلژی 31.2% و کوادری پلژی 12.5%)، آتاکسیک 13.4% و دیس کینتیک 4.5% موارد گزارش گردید. اختلالات گفتار و زبان 33%، صرع 30.4%، استرابیسم 16.1%، اختلال شنوایی 8% و کم توانی ذهنی 7.1% مشاهده گردید.نتیجه گیری: در این مطالعه فلج مغزی اسپاستیک یک طرفه شایع ترین نوع فلج مغزی مشاهده شده بود. بنابراین نیاز به بررسی بیشتر در خصوص سبب شناسی این نوع از فلج مغزی در جامعه ما مطرح می گردد.