آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1387 | دوره:9 | شماره:1 (مسلسل 33) |تعداد مقالات:13

هدف: این مطالعه به منظور مقایسه تاثیر سه رویکرد درمانی بوبت، آموزش نمونشی و آموزش به والدین بر فعالیتهای روزمره زندگی کودکان فلج مغزی 5-3 ساله آموزش پذیر انجام گرفت.روش بررسی: در این مطالعه شبه تجربی و مداخله ای که به صورت قبل و بعد انجام شد، جامعه هـدف کودکان فلج مغزی 5-3 سال شهر تهران و نمونه های در دسترس کودکان مراجعه کننده به کلینیک های بنیاد توانبخشی ولعیصر (عج) بودند که از بین آنها 45 کودک که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، با در نظر گرفتن شرایط همگنی (سن، جنس، هوشبهر و نوع اختلال) به صورت ساده و هدفمند انتخاب و به روش تصادفی ساده به سه گروه 15 نفره تخصیص یافته و مداخلات درمانی بوبت، آموزش نمونشی و آموزش به والدین بر روی آنها صورت گرفت. ابزارهای مورد استفاده شامل آزمونهای گودیناف جهت تعیین میزان هوشبهر و آمـوزش پـذیر بودن کودکان و گـزارش ارزیابی پیشرفـت مـددجو (CDER) جهت ارزیابی عملکرد فعالیت های روزمره زندگی (ADL) بودند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمونهای آماری ویلکاکسون، کروسکال– والیس و من- ویتنی انجام شد.یافته ها: هر سه گروه پیشرفت معنی داری در انجام فعالیتهای روزمره زندگی بعد از انجام مداخلات نسبت به قبل از آن داشتند (P<0.001). تفاوت معنی داری بین سه گروه از لحاظ عملکرد کل ADL وجود داشته (P<0.001) و روشهای درمانی به ترتیب اثرگذاری عبارت بودند از: آموزش نمونشی، آموزش به والدین و بوبت. رابطه معنی داری بین اختلاف عملکرد سه گروه، در 13 خرده مهارت از 17 خرده مهارت فعالیتهای روزمره زندگی وجود داشت (P<0.05).نتیجه گیری: رویکردهای بوبت، آموزش نمونشی و همچنین آموزش به والدین موجب پیشرفت مهارتهای فعالیتهای روزمره زندگی می شوند، اما در رویکرد درمانی آموزش نمونشی، تاکید بر آموزشهای گروهی به مددجویان، سبب بهبود بیشتر تعاملات اجتماعی و ارتباطی و همچنین وجود برنامه و آموزشهای عملی، باعث پیشرفت آنها در انجام مهارتهای روزمره زندگی می گردد.

هدف: نقش تنفس فقط به عملکرد حیاتی آن محدود نمی شود، بلکه از نظر گفتاری نیز اهمیت به سزایی دارد. هدف این مطالعه بررسی شاخصهای تنفس گفتاری در مجروحین شیمیایی ناشی از گاز خردل و مقایسه آن با افراد عادی می باشد.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی- مقایسه ای از نوع مورد- شاهدی می باشد. گروه مورد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد، شامل 19 نفر مرد مجروح شیمیایی ناشی از گاز خردل مراجعه کننده به بیمارستان بقیه اله (عج) تهران بود و گروه شاهد شامل 20 نفر مرد سالم از کارکنان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، که از طریق همتاسازی با گروه مورد انتخاب شد. ابزار مورد استفاده برای اندازه گیری شاخصهای تنفس گفتاری دستگاه اس.تی.یک دیسفونیا ساخته شده توسط آزمایشگاه دستگاههای G.M بود که بوسیله آن متغیرهای ظرفیت حیاتی، زمان آواسازی، حجم آواسازی، متوسط سرعت جریان هوا در طول آواسازی و حجم کلی بازدم اندازه گیری شد. همچنین مقادیر شاخص سرعت آوایی و میزان آواسازی نیز مورد سنجش قرار گرفت. داده های حاصل از تحقیق بوسیله آزمون آماری تی- مستقل تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: اختلاف آماری معناداری بین گروه مورد و شاهد در متغیرهای ظرفیت حیاتی (P<0.001)، زمان آواسازی (P<0.001)، حجم آواسازی (P<0.001)، شاخص سرعت آوایی (P=0.004)، حجم کلی بازدم (P<0.001) و میزان آواسازی (P=0.046) وجود داشت، ولی در متوسط سرعت جریان هوا بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت (P=0.615). نتیجه گیری: گازهای شیمیایی علاوه بر تاثیر بر تنفس حیاتی، بر عملکرد تنفس گفتاری نیز موثر می باشند. این امر می تواند نقش مهمی را در معیارسنجی و تعیین شاخصهای مختل شده آوایی ایفا نماید، به نحوی که گفتار درمانگر می تواند خدمات گفتاری دقیق تری را به این بیماران ارایه کند.

هدف: انفارکتوس میوکارد از شایع ترین علل مرگ و میر و ناخوشی در جهان امروز است که معلولیت ها و زیان های اقتصادی و اجتماعی فراوانی به همراه دارد. یکی از روشهای پیشگیری ثانویه، انجام برنامه های بازتوانی قلبی با مشارکت پرستاران می باشد. هدف این پژوهش تعیین تاثیر برنامه های کوتاه مدت بازتوانی قلبی بر میزان عود بیماری، مراجعه و بستری مجدد بیماران انفارکتوس میوکارد است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی و نمونه های پژوهش 66 بیمار مبتلا به انفارکتوس میوکارد، بستری در مراکز درمانی آموزشی شهر اهواز می باشند که با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و به طور تصادفی ساده به دو گروه مداخله (32 نفر) و شاهد (34 نفر) تقسیم شدند. اطلاعات دموگرافیک به وسیله چک لیست از هر دو گروه جمع آوری شد. افراد گروه مداخله، تحت برنامه توانبخشی و بازتوانی قلبی به مدت 8 هفته قرار گرفتند. پس از 8 هفته اطلاعات مربوط به میزان وقوع بستری مجدد و عود بیماری در طی این مدت در بیماران هر دو گروه به وسیله چک لیست جمع آوری و با استفاده از آزمونهای آماری کای اسکوئر و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته ها: میزان عود بیماری در بیماران انفارکتوس میوکارد در دو گروه مداخله و شاهد و نیز تعداد موارد بستری مجدد در دو گروه تفاوت معنی دار داشت (P<0.001). نتیجه گیری: شرکت در برنامه های توانبخشی و بازتوانی قلبی، تعداد موارد عود بیماری، مراجعه و بستری مجدد در مبتلایان به انفارکتوس میوکارد را کاهش می دهد.

هدف: این پژوهش به منظور بررسی تاثیر موسیقی و حرکات موزون بر دامنه توجه دانش آموزان دختر کم توان ذهنی صورت گرفت.روش بررسی: در این پژوهش که از نوع مطالعات تجربی- مداخله ای بوده و به صورت پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام شد، 26 دانش آموز دختر کم توان ذهنی از پایه های چهارم و پنجم مرکز آموزش استثنایی دانش شهر ری (سال تحصیلی 86-1385) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی تعادلی به دو گروه مساوی تخصیص یافتند و سپس با انتساب تصادفی، مداخله فعالیت های موسیقایی (شامل موسیقی و اجرای حرکات موزون) در گروه آزمون به مدت 15 هفته و هر هفته دو جلسه اجرا گردید. در این مدت گروه کنترل تحت این تمرینات قرار نداشته و فقط برنامه درسی معمولی را دریافت نمودند. برای هر دو گروه قبل و بعد از اجرای مداخلات، خرده آزمون تیک زنی از آزمون کتلر- لارنت – تیریو (KLT) به منظور سنجش دامنه توجه اجرا شد. به دلیل کم بودن تعداد آزمودنی ها در هر گروه، از آزمون های ناپارامتری یعنی از آزمون رتبه ای علامت دار ویلکاکسون برای مقایسه تفاوت میانگین ها در یک گروه و آزمون یو من ویتنی برای مقایسه میانگین ها در دو گروه استفاده شد. یافته ها: بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون توجه در گروه آزمون، تفاوت معنی دار وجود داشت (P<0.001)، ولی در گروه کنترل این تفاوت، معنی دار نبود (P=0.367). همچنین میانگین نمرات توجه دو گروه کنترل و آزمون پس از مداخله تفاوت معنی دار داشته و عملکرد گروه آزمون بهتر بود (P=0.002). در حالی که بین میانگین نمرات دو گروه قبل از مداخله تفاوت معنی داری وجود نداشت (P=0.520).نتیجه گیری: با استناد به داده های به دست آمده می توان نتیجه گرفت، با اجرای فعالیت های موسیقایی، دامنه توجه دانش آموزان کم توان ذهنی بهبود می یابد. البته لازم به توضیح است که با توجه به نوع نمونه گیری، امکان تعمیم نتایج این تحقیق کاهش می یابد.

هدف: اگرچه تحقیقات بسیاری نشان داده که وسایل کمک بینایی بر افزایش دید افراد کم بینا موثر است، ولی برخی از افراد علیرغم این تاثیر مثبت به دلایل مختلف از این وسایل استفاده نمی کنند. لذا این پژوهش با هدف بررسی میزان استفاده از وسایل کمک بینایی در زندگی روزمره این افراد انجام شد.روش بررسی: در این پژوهش توصیفی که در دو کلینیک صبا و خرانه (وابسته به دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و بهزیستی استان تهران) انجام شد، تعداد 50 نفر از افراد کم بینا از بین مراجعه کنندگان این دو مرکز طی سالهای 84 و 85، که واجد شرایط لازم بودند، به صورت در دسترس انتخاب شدند. پس از انجام معاینات بینایی سنجی، پرسشنامه اول که در آن سوالاتی راجع به وضعیت انجام کارهای روزمره وابسته به بینایی قرارداشت، با پرسش از فرد تکمیل  شده و سپس وسیله مورد نیاز تجویز و از وی خواسته می شد تا بعد از حداقل سه ماه مجددا مراجعه کند که در این مرتبه پرسشنامه دوم که حاوی سوالاتی مبنی بر تغییر وضعیت کارهای چشمی با توجه به استفاده از وسیله مذکور بود از وی پرسیده می شد. مقایسه پاسخهای فرد به این دو پرسشنامه، مبنای میزان استفاده از وسیله با توجه به تاثیر آن در کارهای چشمی بود. داده های حاصل با استفاده از آزمونهای آماری ضریب همبستگی اسپیرمن، کای اسکوئر و ویلکاکسون مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: ضریب همبستگی اسپیرمن بین میزان استفاده از وسایل کمک بینایی نزدیک بینی «مطالعه» و مدت و دفعات انجام مطالعه به ترتیب 0.491 و 0.520 با مقادیر احتمال P=0.003 و P=0.002 و نشان از وجود ارتباط معنی دار و افزایشی بود. تفاوت معنی داری بین میانگین میزان تردد و شناسایی محیط و اشیا «دوربینی» در قبل و بعد از استفاده از وسیله کمک بینایی دور وجود داشت (P=0.002). همچنین ضریب همبستگی اسپیرمن بین میزان استفاده از وسیله کمک بینایی و میزان تردد و شناسایی 0.499 و بیانگر رابطه مثبت بود. بین میزان استفاده از وسیله کمک بینایی پس از تجویز و تحصیلات افراد نیز رابطه معنی داری به دست آمد 54 .(P=0.011) درصد از گیرندگان وسایل کمک بینایی از به کاربردن آن در انظار دیگران اجتناب می کردند.نتیجه گیری: علیرغم تاثیر مسلم وسایل کمک بینایی در افزایش بینایی افراد کم بینا و کیفیت زندگی آنان، دلایل مختلف، تعداد قابل توجهی از این افراد از استفاده از آنها طفره رفته و یا کمتر استفاده می کنند.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین تاثیر یک دوره حرکات اصلاحی بر روی اتساع قفسه سینه دختران کیفوتیک 15–11 ساله انجام گرفت.روش بررسی: مطالعه شبه تجربی حاضر یک کارآزمایی بالینی است که بر روی 50 نفر از دختران کیفوتیک 15-11 ساله که به روش نمونه گیری ساده از جامعه در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی ساده به دو گروه 25 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شده بودند، انجام شد. روی گروه آزمایش یک دوره حرکات اصلاحی اعمال شد، ولی روی گروه کنترل این حرکات اصلاحی اعمال نگردید و اتساع قفسه سینه قبل و بعد از حرکات اصلاحی در دو گروه مورد اندازه گیری قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمونهای آماری کای اسکوئر، تی زوجی و تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها : اختلاف معنی داری در میزان اتساع قفسه سینه قبل و بعد از حرکات اصلاحی در گروه آزمایش وجود داشت (P<0.001)، ولی در گروه کنترل اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (P=0.746). هم چنین بین دو گروه نیز بعد از اعمال مداخله اختلاف معنی داری در میزان اتساع قفسه سینه دیده شد (P=0.02).نتیجه گیری: انجام حرکات اصلاحی موجب بهبود اتساع قفسه سینه دختران کیفوتیک می شود. اگرچه به دلیل نوع نمونه گیری و محدودیت تعمیم پذیری نتایج، نیاز به تکرار این گونه تحقیقات وجود دارد.

هدف: نتایج حسی، پس از ترمیم عصب در بزرگسالان، عموما ضعیف می باشد. مطابق با نتایج به دست آمده قبلی و طرح این فرضیه که آوران زدایی ساعد نتایج حسی را از طریق افزایش نمایش کورتیکال دست بهبود می بخشد، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر بی حسی موضعی ساعد در ترکیب با انجام برنامه بازآموزی حسی بر روی نتایج حسی ضایعات اعصاب مدیان یا اولنار انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش تجربی و از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی دوسو کور می باشد. به روش احتمالی 13 بیمار که تحت جراحی ترمیمی اعصاب دست قرار گرفته بودند انتخاب و به روش تصادفی به دو گروه آزمون (6 نفر) و کنترل (7 نفر) تقسیم شدند. طی یک دوره دو هفته ای یک کرم بی حسی موضعی (لیدوکایین) در گروه مورد و یک دارونما در گروه کنترل 4 بار بر روی وجه فلکسور ساعد دست آسیب دیده مورد استفاده قرار گرفت. برنامه بازآموزی حسی برای هر دو گروه یک ساعت پس از استعمال پماد و به مدت یک ساعت انجام شد. ارزیابی حسی در فواصل منظم، قبل از مداخله و پس از آخرین مداخله (پایان جلسه چهارم) در هر دو گروه انجام شد. برای داده های با توزیع غیر نرمال، از آزمون های ناپارامتری من ویتنی- یو و ویلکاکسون، به ترتیب برای مقایسه نتایج قبل و بعد درمان بین گروهی و درون گروهی استفاده گردید.یافته ها: گروه آزمون بهبودی قابل توجهی در مقایسه با گروه کنترل از نظر درک لمس/ فشار ثابت پس از دوره درمان، کسب نموده و اختلاف آنها معنی دار بود (P=0.03).نتیجه گیری: بی حسی موضعی ناحیه ساعد آسیب دیده در ترکیب با بازآموزی حسی می تواند نتایج حسی را پس از ترمیم عصب ارتقا دهد.

هدف: به منظور بررسی نقش عوامل زبان شناختی در ابتلا به لکنت و پاسخ گویی به نیازهای درمانی آن، برآورد میزان شیوع این اختلال در دوزبانه های ایرانی ضروری است. لذا هدف از مطالعه حاضر برآورد شیوع لکنت در دانش آموزان مقاطع مختلف شهر دوزبانه جوانرود به تفکیک جنس و مقطع تحصیلی است.روش بررسی: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی است. تمام دانش آموزان مدارس عادی سه مقطع تحصیلی شهر جوانرود به صورت تمام شمار بررسی شدند. غربالگری اولیه جهت شناسایی دانش آموزان مبتلا به انواع اختلالات گفتاری توسط معلمان و با نظارت کارشناس گفتاردرمانی انجام گرفت و اطلاعات لازم در این زمینه در جلسات توجیهی به معلمین داده شد. از بین دانش آموزان معرفی شده توسط معلمان، موارد مبتلا به لکنت از طریق ارزیابی گفتار خودبه خودی، توصیف تصاویر داستانی و خواندن متن به دو زبان کردی و فارسی توسط کارشناس گفتاردرمانی بررسی و بر اساس علایم آسیب شناختی لکنت تشخیص داده شدند. داده های حاصل با استفاده از آزمونهای آماری کای اسکوئر و رگرسیون لجستیک مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از تعداد کل 11425 دانش آموز، 129 نفر مبتلا به لکنت بودند. این تعداد معادل 1.13 درصد کل جامعه مورد مطالعه است. شیوع لکنت در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان به ترتیب 0.87, 2.06 و 0.5 درصد بود. شیوع لکنت بین پسران 1.13 درصد و بین دختران 0.88 درصد به دست آمد. نسبت ابتلای پسران به دختران 1.5 به 1 بود. شیوع لکنت بین مقاطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان باهم تفاوت معنی دار داشت (P<0.001). تفاوت شیوع لکنت بین پسران و دختران از لحاظ آماری معنادار بود (P=0.034).نتیجه گیری: شیوع لکنت در بین دانش آموزان دوزبانه شهر جوانرود بیشتر از میزان گزارش شده به عنوان میانگین شیوع لکنت در جوامع یک زبانه (1 درصد) است. خطر ابتلا به لکنت در پسران بیشتر از دختران است.

هدف: پارکینسون ایدیوپاتیک یک بیماری تخریبی و مزمن سیستم عصبی است که عدم تعادل بدن مشخصه اصلی آن می باشد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر فیدبک بینایی بر تعادل بیماران پارکینسونی می باشد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی مقایسه ای که از نوع قبل و بعد می باشد، 16 بیمار پارکینسونی از نمونه های در دسترس به صورت تصادفی انتخاب و آزمونهای تعادلی با استفاده از دستگاه تعادلی بایودکس در دو حالت چشم باز و چشم بسته از آنان به عمل آمد. داده های حاصل با استفاده از آزمون آماری تی زوجی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: بین حالتهای چشم باز و چشم بسته بیماران پارکینسون، اختلاف معنی داری در شاخصهای ثبات کلی (P=0.004)، ثبات قدامی– خلقی (P=0.009)، ثبات داخلی– خارجی (P=0.002) و مدت زمان قرارگیری فرد در مناطق (P=0.003)B, (P<0.001)A و (P=0.001)C از صفحه نیروی دستگاه تعادلی بایودکس وجود داشت، ولی مدت زمان قرارگیری در منطقه (P=0.286)D و بخشهای (P=0.135)III, (P=0.075)II, (P=0.664)I و (P=0.282)IV صفحه نیرو، در دو حالت مذکور اختلاف معنی داری در بیماران نداشت.نتیجه گیری: فیدبک بینایی باعث بهبود تعادل در حالت چشم باز نسبت به حالت چشم بسته در بیماران مبتلا به پارکینسون می شود و این بهبودی در شاخص های ثبات کلی، ثبات قدامی- خلفی و ثبات داخلی- خارجی کاملا مشهود است.

هدف: هدف از این مطالعه بررسی اختلالات شخصیت و ویژگی های شخصیتی مردان مبتلا به اختلال هویت جنسی می باشد. شناسایی اختلالات شخصیت می تواند در بالا بردن کیفیت کمک به بیماران مبتلا مفید واقع شود.روش بررسی: این پژوهش تحلیلی– مقطعی به روش مقایسه ای و از نوع مورد– شاهدی و با نمونه گیری ساده و در دسترس می باشد. آزمودنی ها تعداد 40 نفر از مردان مبتلا به اختلال هویت جنسی بودند که به مرکز بهزیستی نواب صفوی تهران مراجعه می کردند. هم چنین 40 نفر از کارمندان مرد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران که هیچ یک از ملاک های تشخیصی اختلال هویت جنسی را بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی– ویرایش چهارم نداشتند، با توجه به همتاسازی با بیماران به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. اختلالات شخصیت و فراوانی آنها با استفاده از پرسشنامه بالینی چند محوری میلون (MCMI-II) مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون مجذور کای و تی برای گروه های مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی در مقیاس های وابسته (P=0.038)، نمایشی (P<0.001)، ضداجتماعی (P=0.017)، منفعل- مهاجم (P=0.007)، مرزی (P<0.001) و پارانوئید (P=0.021) نمرات بالاتری را نسبت به گروه گواه به دست آورده و اختلاف آنها از لحاظ آماری معنی داری می باشد.نتیجه گیری: مطابق با یافته های حاصل، بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی، برخی ویژگیها و خرده مقیاسهای اختلالات شخصیتی را بیشتر از افراد عادی دارا بوده و درجاتی از اختلالات شخصیت در برخی از آنها بارز است.