مجله علوم روانشناختی
سال:1399 | دوره:19 | شماره:96 |تعداد مقالات:13

زمینه: اخیرا مداخلات توانمندی های منش نتایج بسیار تاثیرگذاری بر افزایش بهزیستی در مطالعات متعدد در نقاط مختلف جهان داشته اند. هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی اثربخشی آموزش توانمندی های منش فرهنگ محور بر تقویت توانمندی های منش و ارتقای بهزیستی ذهنی دانشجویان در دوره پیش بزرگسالی بود. روش: این مطالعه از نوع شبه آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه تهران در سال تحصیلی 1398-1399 بودند که از میان آنها تعداد 34 دانشجوی کارشناسی ارشد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (19 نفر) گنجانده شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل مقیاس بهزیستی ذهنی (اندروز و رابینسون، 1991) و نسخه ایرانی سیاهه توانمندی های منش (حسنی راد، 1399) بود. قبل از اجرای مداخله از دو گروه پیش آزمون گرفته شد. سپس گروه آزمایش مداخله توانمندی های منش فرهنگ محور (حسنی راد، 1399) را طی 12 جلسه 60 دقیقه ای دریافت نمود. پس از اجرای مداخلات، پس آزمون و یک ماه بعد آزمون پیگیری از دو گروه به عمل آمد. داده های به دست آمده توسط تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج مرحله پس آزمون نشان داد که در گروه آزمایش، میزان نمرات رضایت از زندگی، عاطفه منفی، و توانمندی های منش و فضایل (شامل خرد، شجاعت، انسانیت، و تعالی) همه در مقایسه با گروه گواه بالاتر بوده است (01/0

زمینه: پژوهش های بسیاری به بررسی اثرات نامطلوب اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و به ویژه همبودی آن با سایر اختلالات پرداخته اند. اما در مورد زیرگروه های این اختلال یافته ها متناقض بوده و از سوی دیگر خلا پژوهشی در زمینه زیرگروه مرکب وجود دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی مشکلات رفتاری برونی سازی و درونی سازی شده در دو زیرگروه مرکب و بی توجه اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی مراجعه کننده به کلینیک آتیه در شهر تهران سال 1395 بود که از بین آنها، 118 کودک شامل 28 دختر و 30 پسر در زیرگروه بی توجه و 30 دختر و 30 پسر در زیر گروه مرکب به شیوه در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها با آزمون عملکرد مداوم (1956) و سیاهه مشکلات رفتاری کودکان (1991) مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس دو راهه تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد میزان مشکلات درونی سازی شده در زیر گروه بی توجه بیشتر از مرکب است و مشکلات برونی سازی شده در زیرگروه مرکب بیشتر از زیرگروه بی توجه است. همچنین مشکلات درون سازی در آزمودنی های دختر بالاتر از آزمودنی های پسر بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه، به نظر می رسد که در هر یک از زیرگروه های اختلال نقص توجه / بیش فعالی و در جنس دختر و پسر، مشکلات رفتاری درونی سازی و برونی سازی متفاوت بوده و راهکارهای خاص خود را می طلبند.

زمینه: مطالعات متعددی به تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و بررسی راهبردهای مقابله ای، افسردگی و افکار خودکشی پرداخته اند. اما پیرامون بررسی تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبردهای مقابله ای، افسردگی و افکار خودکشی دانشجویان شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: بررسی تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبرد های مقابله ای، افسردگی و افکار خودکشی دانشجویان بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان کارشناسی دختر و پسر دانشگاه پیام نور کرمانشاه در نیم سال دوم تحصیلی 98-1397 بود. 24 دانشجو به صورت نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (12 نفر) جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه های راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن (1984)، افسردگی بک ویرایش دوم (1996)، افکار خودکشی بک (1979) و جلسات شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (ون سون، نیکلیک، پوپ و پاور، 2011). داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به طور معناداری منجر به کاهش راهبردهای هیجان مدار، افسردگی و افکار خودکشی در دانشجویان شد (0/01 >P). نتیجه گیری: دانشجویانی که در جلسات شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی شرکت داشتند نمرات پایین تری در راهبردهای مقابله ای، افسردگی و افکار خودکشی کسب کردند.

زمینه: ارایه خدمات با کیفیت به مراجعین سازمان بهزیستی می طلبد که به کیفیت زندگی کاری کارکنان آن توجه شود؛ اما در مورد ارتقاء کیفیت زندگی کاری کارکنان بهزیستی تحقیقی انجام نشده است. هدف: هدف این تحقیق تعیین اثربخشی آموزش مولفه های کیفیت زندگی کاری بر ارتقاء کیفیت زندگی کاری کارکنان ستاد و صف سازمان بهزیستی بود. روش: روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح گروه گواه نامعادل بود. از بین کارکنان ستاد و صف در ادارات بهزیستی شهر تهران و مراکز وابسته به آن در سال 1398، 30 نفر به صورت داوطلبانه گزینش و پس از نظارت بر معیارهای ورود و خروج، 15 نفر از کارکنان در گروه آزمایش و 15 نفر دیگر از آنها در گروه گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند. برنامه آموزشی کیفیت زندگی کاری مستخرج از پژوهش خبازی (1399) در 10 جلسه به مدت 120 دقیقه، هفته ای یک بار به صورت گروهی اجرا شد؛ سپس شرکت کنندگان به پرسشنامه کیفیت زندگی کاری علامه (1378) پاسخ دادند. یافته ها: تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوورایانس چند متغیره و تک متغیره نشان داد که تفاوت دو گروه آزمایش و گواه از لحاظ نمره پس آزمون کیفیت زندگی کاری (0/05 P) معنی دار است. نتیجه گیری: برنامه های آموزشی کیفیت زندگی کاری با ایجاد تحول در سازمان، کیفیت زندگی کارکنان را ارتقاء می دهند.

زمینه: تهیه و تدوین مواد آموزشی کاربردی باید مبتنی بر ویژگی ها و نیازهای فردی، گروهی، خانوادگی و اجتماعی باشد، به گونه ای که در نهایت زندگی مستقل فرد را به همراه داشته باشد. با توجه به مشکلات خواندن دانش آموزان آهسته گام با نشانگان داون، آیا آموزش متون خواندن کاربردی می تواند به بهبود توانش های دقت، سرعت و درک مطلب خواندن این افراد شود؟ هدف: هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش متون خواندن کاربردی بر دقت، سرعت و درک مطلب خواندن دانش آموزان آهسته گام با نشانگان داون پایه سوم ابتدایی بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی (پیش آزمون و پس آزمون تک گروهی) بود. 6 دانش آموز آهسته گام با نشانگان داون مشغول به تحصیل در مدارس استثنایی شهر قم به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه نمونه در 81 جلسه 20 دقیقه ای برنامه آموزش متون خواندن کاربردی محقق ساخته (1397) جهت بهبود توانش خواندن شرکت کردند و گروه نمونه در مراحل پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از آزمون خواندن محقق ساخته (1397) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی گروه های همبسته توسط نرم افزار SPSS19 با سطح معناداری (0/05

زمینه: امروزه قسمت اعظمی از فکر جوانان کشور را موفقیت در آزمون سراسری و ورود به دانشگاه به خود اختصاص داده است. به طوری که عدم موفقیت در آن با شرایط روانی-تحصیلی سختی برای آنها همراه است. پشت کنکور ماندن پدیده ای است که با وجود پژوهش های متعدد هنوز در خصوص عوامل مرتبط با آن مطالعه ای انجام نشده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف کشف تجارب داوطلبان آزمون سراسری از پشت کنکور ماندن انجام شد. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل همه داوطلبان پشت کنکوری آزمون سراسری سال 1399 در شهر خدابنده بود. نمونه مطالعه نیز شامل 12 نفر از این داوطلبان بود که تجربه یک یا دو سال شرکت در آزمون سراسری را داشتند و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته گردآوری و براساس رویکرد کوربین و اشتراوس (2008) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: با تحلیل عمیق تجربه شرکت کنندگان، 160 مفهوم اولیه، 107 مضمون فرعی و 9 مضمون اصلی به دست آمد. عوامل اصلی پشت کنکوری داوطلبان آزمون سراسری شامل جو اجتماعی، محیط آموزشی، دوستان، ویژگی خانواده به عنوان عوامل زمینه ای؛ عملکرد روانی، عملکرد تحصیلی و واکنش به رویدادهای ناخواسته به عنوان عوامل فرآیندی؛ و پیامدهای روانی و تحصیلی به عنوان پیامدها دسته بندی شدند. طبقه مرکزی استخراج شده «انگیزه موفقیت در کنکور» بود که تمام عوامل فرآیندی، زمینه ای و پیامدی را در برگرفته و پاسخ نهایی به سوال اصلی پژوهش یعنی عوامل موثر بر پشت کنکوری بود. بنابراین، وقتی پشت کنکور ماندن، راهی برای رسیدن به نتیجه دلخواه باشد انتخاب می شود، در غیر این صورت کنار گذاشته می شود. نتیجه گیری: نتیجه این پژوهش می تواند در درک عمیق دنیای ذهنی متقاضیان پشت کنکوری برای دست اندرکاران تعلیم و تربیت، مشاوران مدارس و والدین مفید باشد.

زمینه: تاکنون ابزارهای زیادی برای تشخیص ابعاد کارکردهای اجرایی ساخته شده است. اما ابزاری که کارکردهای اجرایی پایه ای و زمینه های یادگیری-تحصیلی را برای تشخیص اختلال و تاخیر در کارکردهای اجرایی و یادگیری کودکان و نوجوانان در خود جای داده باشد مشاهده نشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی شاخص های روانسنجی نسخه فارسی مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری (کاستلانو، کرونبرگر و پیسونی، 2018) برای تشخیص اختلال و تاخیر در کارکردهای اجرایی و عملکرد یادگیری انجام گرفت. روش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی از نوع تحلیل عاملی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان و نوجوانان سنین 7 تا 17 ساله در سال تحصیلی 99-98 شهر اهواز بودند. که از این تعداد 456 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از فهرست رتبه بندی رفتار عملکرد اجرایی جیویا و همکاران (2000)، مقیاس کوتاه شده رفتار بیش فعالی-مشکلات توجه و علایم نافرمانی لوی و همکاران (2013)، مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری کاستلانو و همکاران (2018)، و ابزارهای عصب روانشناختی شامل: تکلیف سیمون یاماگوچی و پروکتور (2012)، آزمون استروپ-رنگ واژه گلدن (1978) و آزمون پیشرفت تحصیلی وودکاک (2001) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیلی عاملی تاییدی حاکی از برازش مطلوب مدل با داده ها دارد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (0/90) نشان دهنده همسانی درونی مقیاس بود. افزون بر این، همبستگی بین مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری و خرده مقیاس های مربوطه در فهرست رتبه بندی رفتار عملکرد اجرایی، مقیاس کوتاه شده رفتار بیش فعالی-مشکلات توجه و علایم نافرمانی و ابزارهای عصب روانشناختی، حاکی از اعتبار ساختاری عالی و درونی در بین چک لیست های رفتاری است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد مقیاس کارکرد اجرایی، عملکرد توجه و یادگیری ابزاری قابل اعتماد و معتبر برای کاربرد در پژوهش های آزمایشی، و حتی محیط های کلینیکی برای تشخیص افرادی است که با نقص یا تاخیر در کارکردهای اجرایی و مشکلات تحصیلی روبرو هستند.

زمینه: پژوهش های متعددی به بررسی رابطه دوطرفه بین افسردگی، قلدری و سبک های هویتی پرداخته اند؛ اما پژوهشی که به بررسی رابطه بین افسردگی و قلدری با نقش میانجی گری سبک هویت پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین افسردگی و قلدری با نقش میانجی گری سبک هویت در دانش آموزان دوره متوسطه دوم انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان پایه دهم و یازدهم شهرستان دامغان در سال تحصیلی 99-98 بود. 350 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش حاضر عبارتند از: پرسشنامه افسردگی کودکان ماریا کواس (1985)، پرسشنامه استاندارد قلدری ایلی نویز (2001) و پرسشنامه سبک های هویت برزونسکی (1989). تحلیل داده ها با استفاده از ماتریس همبستگی انجام شد. یافته ها: رابطه بین افسردگی با متغیرهای قلدری و قربانی معنادار و مثبت داشت و رابطه بین سبک های هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد با قلدری و قربانی منفی و در مقابل رابطه بین سبک هویت اجتنابی با قلدری و قربانی مثبت بود (0/001

زمینه: مطالعات متعددی پیرامون نقش شغل در درمان بهبویافتگان از اعتیاد. و نقش مهارت های شغلی در عدم بازگشت به مصرف مواد انجام شده است. اما مقایسه شغل (درآمد معین) و مهارت های شغلی بهبودیافتگان از اعتیاد با سابقه بازگشت و عدم بازگشت مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه شغل (درآمد معین) و مهارت های شغلی بهبودیافتگان از اعتیاد با سابقه بازگشت و عدم بازگشت انجام گرفت. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بود. تمامی مردان معتادی که در سال 95-1394 به مراکز و کمپ های ترک اعتیاد استان اردبیل مراجعه کرده و پس از طی درمان، بهبود یافته بودند، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دادند. برای انتخاب نمونه، ابتدا تمامی مراکز و کمپ های ترک اعتیاد استان اردبیل لیست شدند، سپس از بین 11 مرکز و 3 کمپ ترک اعتیاد استان اردبیل، تعداد 6 مرکز و 2 کمپ با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه آماری این پژوهش انتخاب شدند. در نهایت با مراجعه به پرونده افراد معتاد این مراکز و کمپ ها، 150 نفر از افرادی که بیش از 6 ماه از ترک شان گذشته و سابقه ی بازگشت نداشتند و 150 نفر از افرادی که سابقه ی بازگشت داشتند، به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شده و بعد از مصاحبه بالینی به پرسشنامه محقق ساخته ویژگی های جمعیت شناختی و زمینه ای و پرسشنامه محقق ساخته مهارت های شغلی پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری خی دو، t و رگرسیون لوجستیک استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بهبودیافتگان از اعتیاد با سابقه عدم بازگشت نسبت به بهبودیافتگان از اعتیاد با سابقه بازگشت، به طور معناداری شغل (درآمد معین) و مهارت های شغلی بیشتری داشتند و ماندگاری درمان بهبودیافتگان از اعتیاد براساس وضعیت شغلی (شاغل یا بیکار بودن) و مهارت های شغلی قابل پیش بینی بود (0/01 >p). نتیجه گیری: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که داشتن شغل (درآمد معین) و مهارت های شغلی از عوامل مرتبط در عدم بازگشت و ماندگاری درمان بهبودیافتگان از اعتیاد می باشد.

زمینه: مطابق تحقیقات انجام شده در دهه های گذشته قلدری یک مسیله جدی است و چنانچه در جهت پیشگیری از رفتار قلدری، و آموزش افراد، اقدام موثری صورت نگیرد، این پدیده در محیط مدارس به یک هنجار عمومی تبدیل خواهد شد. مرور تحقیقات داخلی انجام شده درباره قلدری، پیرامون اثربخشی آموزش ابراز وجود بر میزان قربانی شدن دانش آموزان پسر قربانی قلدری نشان می دهد، شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر میزان قربانی شدن دانش آموزان پسر قربانی قلدری بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی، با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را تمام دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول شهر مریوان که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول تحصیل بودند، تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 60 دانش آموز انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (30) و گواه (30) جایگزین شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش به مدت شش هفته و هر هفته دو جلسه (جمعا 12 جلسه) به صورت گروهی تحت آموزش ابراز وجود قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس تجدیدنظر شده قلدر / قربانی اولویوس (1996) استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، به طور معناداری از میزان قربانی شدن دانش آموزان قربانی قلدری گروه آزمایش نسبت به دانش آموزان قربانی گروه گواه کاسته شده است. (0/001

زمینه: مطالعات متعددی به اثربخشی رفتاردرمانی مبتنی بر پذیرش و بررسی اضطراب در بیمارن مبتلا به بیماری قلبی-عروقی پرداخته اند. اما پژوهش که به بررسی اثربخشی رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش بر اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خون بیماران قلبی-عروقی پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: بررسی اثربخشی رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش بر اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خون بیماران قلبی-عروقی بود. روش: مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل با سنجش در خط پایه پس از مداخله و پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران قلبی-عروقی مراجعه کننده به بیمارستان بقیه ا. . . در شهر تهران طی ماه های خرداد تا شهریور در سال 1398 بود. تعداد 24 بیمار براساس نمونه گیری مبتنی برهدف به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (12 نفر) گماشته شدند. ابزارهای این پژوهش پرسشنامه دموگرافیک محقق ساخته (1398)، پرسشنامه اضطراب آشکار و پنهان اشپیل برگر (گراش و لاشن، 1970) و پروتکل رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (فیننس، قادری، داهل، نیگر و اینیبرینک، 2019) بود. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه های مکرر انجام شد. یافته ها: رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش بر کاهش اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خون تاثیر معنادار داشت (0/001> p). نتایج به دست آمده در مرحله پیگیری ثابت بود. نتیجه گیری: بیمارانی که در جلسات رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش شرکت کردند میزان اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خونشان کاهش یافت.

زمینه: مطالعات مختلفی اثربخشی درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی بر رفتارهای مرتبط با طلاق عاطفی در زنان نشان داده اند، اما آیا درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی بر روابط فرا زناشویی و خشونت خانگی موثر است و کدام یک تاثیر بیشتری دارد؟ هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی بر روابط فرا زناشویی و خشونت خانگی در زنان با مشکلات طلاق عاطفی انجام شد. روش: این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری 2 ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل 203 نفر از زنان با مشکلات طلاق عاطفی ارجاع داده شده به مراکز مشاوره و مرکز اورژانس اجتماعی 123 شهرستان دزفول در سال 1397 بودند که 60 نفر از آنها به شیوه ی نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه 20 نفر (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) جایگزین شدند. درمان شناختی رفتاری (داتیلیو، 2009) و طرحواره درمانی (یانگ و همکاران، 2006) در 16 جلسه، طی 2 ماه برای دو گروه آزمایشی انجام شد. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه خشونت علیه زنان (حاج یحیی، 1999) و مقیاس نگرش به خیانت زناشویی (واتلی، 2008) بودند. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر با استفاده از نرم افزار SPSS-24 انجام شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که هر دو مداخله درمانی بر کاهش روابط فرا زناشویی و خشونت خانگی در زنان موثر بوده و این نتیجه در مرحله پیگیری پایدار بود. (0/01 p). نتیجه گیری: درمان شناختی رفتاری و طرحواره درمانی از مداخلات موثر برای کاهش روابط فرا زناشویی و خشونت خانگی در زنان با طلاق عاطفی می باشند.

زمینه: با توجه به افزایش اختلالات مصرف مواد و پیامدهای نامطلوب ناشی از آن بر مسایل فردی و اجتماعی، ضرورت دارد مداخلات کارآمدی بکار گرفته شود. پژوهش های زیادی در مورد اثربخشی رویکردهای درمانی متفاوت بر بلوغ عاطفی انجام شده است اما پژوهشی که به بررسی اثربخشی درمان های ذهن آگاهی و پذیرش و تعهد بر بلوغ عاطفی در افراد دارای اختلالات مصرف مواد پرداخته باشد نادیده گرفته شده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان های ذهن آگاهی و پذیرش و تعهد بر بلوغ عاطفی در افراد دارای اختلالات مصرف مواد انجام گرفت. روش: طرح پژوهش، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری تعداد 300 نفر مرد دچار سوءمصرف مواد بودند که به مراکز ترک اعتیاد تحت نظر اداره کل بهزیستی اردبیل در سال 1397 مراجعه کرده بودند، تعداد 45 نفر بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و سپس بصورت تصادفی 30 نفر در گروه های آزمایش و 15 نفر گواه گمارده شدند، گروه آزمایش طی هشت جلسه 90 دقیقه ای آموزش فنون شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی سگال، ویلیامز و تسدال (2002) و فنون درمان پذیرش و تعهد ویلسون، گیفورد و بتن (2014) را دریافت کردند و گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه بلوغ عاطفی (1974) بود و داده های بدست آمده توسط تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی LSD با نرم افزار SPSS 25 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که درمان های ذهن آگاهی و پذیرش و تعهد تاثیر معنی داری را بر روی بلوغ عاطفی گذاشتند (0/05