جغرافیا و توسعه
سال:1399 | دوره:18 | شماره:59 |تعداد مقالات:12

در فلسفه علم و به ویژه در علوم انسانی، تعریف و شناخت مفاهیم و موضوعات مورد مطالعه دارای مبانی هستی شناسانه و معرفت شناسانه متفاوت و حتی متضاد است؛ به عبارت دیگر، شناخت یک مفهوم در مکاتب مختلف می تواند دارای تعاریف متضاد باشد. از این جهت تعیین چارچوب نظری شناخت یک مفهوم بنیادین، یکی از مبنایی ترین اصول در مطالعه و شناخت مفاهیم و موضوعات است. در علوم جغرافیایی یکی از مفاهیم و پارادایم های تعیین کننده حوزه معرفتی جغرافیای فرهنگی است که تفسیر آن در مکاتب مختلف فلسفی از جمله در پدیدارشناسی متفاوت است؛ از این رو با توجه به بنیادین بودن نوع پژوهش، کوشش شده با مراجعه به مستندات معتبر نظری نوعی نگاه نقادانه در رابطه با شناخت جغرافیای فرهنگی در مکتب پدیدارشناسی ارایه شود. یافته های پژوهش بیانگر آن است که اصولا ساحت هستی شناسانه جغرافیای فرهنگی در زیرمجموعه علوم جغرافیایی ناشی از ادراک و شناخت ذهنی پدیده ها در ذهن انسان (دیزاین) در یک قلمرو فرهنگی-اجتماعی متمایز است. ضمن اینکه انسان در مکان خود به ایجاد و توسعه روابط اکولوژیکی می پردازد و پیوند خود را در ابعاد مختلف با آن مستحکم می کند و آنچنان به مکان وابسته می شود که از حد روابط مادی با مکان فراتر می رود و نوعی علاقه حسی، عاطفی و غیرمادی شکل می یابد. برحسب این دیدگاه، شکل گیری فرایند توسعه در یک قلمرو فرهنگی-فضایی مستلزم برانگیختن ارزش ها و سرمشق های رفتاری خاص میان عموم مردم است. از حیث روش شناسی نیز اصولا جغرافیای فرهنگی در مکتب پدیدارشناسی بر اساس روش شناسی کیفی، توسعه پیدا می کند که وابسته به شناخت دقیق احساس ها و اذهان مردم نسبت به فضای جغرافیایی است.

دریاچه ارومیه، در طی سال های اخیر با نوسانات شدید بارندگی مواجه بوده است که رقوم ارتفاعی سطح تراز آب دریاچه ارومیه سیر نزولی پیدا کرده است که برخی از پژوهشگران کاهش بارندگی را یکی از دلایل اصلی آن می دانند که به نظر می رسد بررسی تغییرات روند بارش های ماهانه و سالانه حوضه دریاچه ارومیه از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. در این پژوهش بارندگی ماهانه، فصلی، سالانه و همچنین شاخص تمرکز بارش PCIدر مقیاس سالانه و فصلی در ایستگاه های سینوپتیک (تبریز، ارومیه، تکاب، مهاباد، اهر، سراب، سهند، میانه) درحوضه دریاچه ارومیه از سال (2013-1988) بررسی شد. سپس برای تحلیل روند بارندگی و تحلیل روند شاخص PCI از آزمون من-کندال و شیب-سن و آزمون من-کندال دنباله ای برای شناسایی نقاط جهش استفاده شد. نتایج نشان داد، در بین ایستگاه های سینوپتیک مورد مطالعه 7 ایستگاه، براساس آماره آزمون من-کندال روندکاهشی غیرمعنی دار و 2 ایستگاه (تبریز و سراب) دارای روند افزایشی غیرمعنی داری است. اکثر ایستگاه های سینوپتیک حوضه دریاچه ارومیه روند کاهشی بارندگی ماهانه در ماه های (ژانویه، نوامبر، دسامبر) و همچنین در ماه های (می، آگوست، سپتامبر) در بیشتر ایستگاه ها روند افزایشی مشاهده شده است. براساس آزمون سن-سیل و در سطح اطمینان 95 درصد، بیش ترین و کم ترین مقدار کاهش بارندگی سالانه به ترتیب در ایستگاه مهاباد و ارومیه اتفاق افتاده استو هیچ کدام از ایستگاه های سینوپتیک دارای توزیع زمانی یکنواخت نبوده(PCI<10) و فقط ایستگاه اهر مقدار بارندگی سالانه، دارای توزیع بارندگی متوسط است. تحلیلروندبارش فصلینشان داد کهدر فصلزمستانکهتامین کنندهبخشزیادی ازنیازآبیدریاچه ارومیهاست، بیشتر ایستگاه های سینوپتیک دارایروندکاهشیغیر معنی دار هستند.

جایگاه جوامع روستایی در توسعه همه جانبه کشور بر کسی پوشیده نیست. با وجود اهمیت توسعه روستایی، امروزه شناسایی و استفاده از توانمندی ها و پتانسیل های محلی در کنار یافتن راهکارهای عملی رفع موانع توسعه، یکی از راهکارهای عملی و تجربه شده موفق برای توسعه روستایی محسوب می شود؛ ازاین رو ضرورت شناسایی پیشران های محلی موثر بر توسعه روستایی و برنامه ریزی آگاهانه مبتنی بر آن ها می تواند راهگشای توسعه روستاها باشد. پژوهش حاضر با رویکرد آینده پژوهی، پیشران های کلیدی تاثیرگذار در توسعه روستاهای شهرستان بناب را شناسایی، استخراج و تحلیل کند. روشتحقیقمبتنی برروشدلفیاست. درابتدا، با نظرسنجی از 103 مدیر و کارشناسان حوزه روستا، 34 متغیر کلیدی مرتبط با ویژگی های 29 روستای شهرستان بناب شناسایی شد. در ادامه با استفاده از روش دلفی و با مشارکت 35 خبره روستایی، نتایج در محیط نرم افزار میک مک تحلیل شد. براساس نتایج به دست آمده، مهم ترین پیشران های کلیدی به ترتیب اهمیت، پیشران منطقی کردن قیمت محصولات و حذف دلال و واسطه ها، قطع اثرپذیری روستاها از تحریم ها، گرانی و رکود از طریق استفاده از توانمندی های محلی، توجه مسیولان محلی به الگوهای تنوع معیشتی مانند تغییر الگوی کشت، اصلاح آبیاری، ایجاد اشتغال و کارآفرینی متناسب با مشاغل روستایی، مقابله با خشک شدن دریاچه ارومیه، مقابله با فرسایش خاک متناسب با شرایط خاک هر روستا، کاهش مدت زمان اجرای طرح های عمرانی ازطریق استفاده از امکانات محلی، سرمایه گذاری دولتیدر روستاها، دسترسی به شاخص های رفاه اجتماعی از طریق استفاده از توانمندی های محلی هر روستا، برنامه های آموزش و ترویج در روستاها و توجه به دانش بومی روستایی. همچنین براساس نتایج، روستاهای پرجمعیت و نزدیک به مرکز شهرستان از شرایط مساعدتری برخوردار هستند. درنهایت با توجه به وضعیت روستاهای شهرستان بناب و متناسب با این پیشران ها پیشنهادهای در راستای توسعه روستایی ایران ارایه شده است.

از زمان انقلاب صنعتی، صنعت یکی از اصلی ترین عواملی بوده که موجبات دگرگونی در ساختار و سازمان فضایی و کالبدی سکونتگاه ها را فراهم آورده است. این پژوهش با استفاده از داده های اسنادی و پیمایشی، جنبه های تاثیرگذاری صنعت بر ساختار فضایی کالبدی شهر 56 هزار نفری باقرشهر را که در 4 کیلومتری جنوب شهر تهران واقع شده، مورد تحلیل قرار داده است. در تحقیق ضمن بهره گیری از پارامترهای آمار توصیفی، از مدل های تحلیل ساختاری متقاطع نرم افزار میک مک، آزمون تک نمونه ای تی و آزمون فریدمن در نرم افزارSPSS، استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان دهنده نقش بی بدیل صنعت در ساختار فضایی کالبدی باقرشهر بوده است. صنعت از جهات مختلفی چون تغییر گسترده کاربری زمین، ایجاد و توسعه زیرساخت ها، توسعه مشاغل مستقیم و غیرمستقیم، تزریق درآمد به شهرداری، آلودگی، مصرف منابع و. . . موجد این تاثیرات شده است. نتایج تحلیل ساختاری متقاطع نشان داد که متغیرهای کلیدی و تاثیرگذار، آن هایی هستند که به صنعت ارتباط دارند. نتایج آزمون تی نیز نشان داد که در مجموع، پیامدهای صنعت واجد تاثیرات قوی و منفی بر ساختار شهر بوده اند. بیشترین تاثیرگذاری در بعد محیط زیستی شهر صورت گرفته و درجهت تاثیرگذاری نیز منفی بوده است. نتایج آزمون فریدمن نیز گویای اهمیت نسبی بالاتر متغیرهای مهاجرپذیری و ایجاد فرصت های شغلی مستقیم در مجموع متغیرهای تاثیرگذار بر ساختار کالبدی فضایی شهر است.

مسکن پایدار عبارت است از مسکنی که ازلحاظ اقتصادی متناسب، ازلحاظ اجتماعی قابل قبول و از نظر فنی و کالبدی امکان پذیر، مستحکم و سازگار با محیط زیست باشد. هدف این پژوهش، سنجش سطوح پایداری مساکن استان لرستان است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. برای انتخاب روستاهای مورد مطالعه با توجه به وسعت منطقه مورد مطالعه، در گام نخست با استفاده از تحلیل عاملی، مناطق همگن اقلیمی مشخص شد؛ سپس با استفاده از روش تحلیل خوشه ای وارد، به خوشه بندی شهرستان ها پرداخته شد. براساس تحلیل خوشه ای، شهرستان های استان در 3 پهنه اقلیمی قرار گرفتند. در هر پهنه براساس اطلاعات خانوار، موقعیت طبیعی و فاصله هر روستا، فراوانی روستاها در هر دسته از پهنه های همگن مشخص شد که درمجموع تعداد 50 روستا به صورت نمونه انتخاب شد. جامعه آماری شامل خانوارهای ساکن در روستاهای استان لرستان است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 500 سرپرست خانوار انتخاب شد. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات حاصل از مطالعات میدانی، از دو روش آمار توصیفی و استنباطی (آزمون T) استفاده شد. برای مشخص کردن سطوح پایداری در روستاهای مورد مطالعه از رادار پایداری استفاده شد. همچنین نتایج تحلیل حاصل از رادار پایداری نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه، 20 روستا در وضعیت ناپایداری، 26 روستا در وضعیت پایداری ضعیف و 4 روستا در وضعیت پایداری متوسط قرار گرفته اند.

تعاونی های آب بران به منظور مشارکت کشاورزان در مدیریت منابع آب، تشکیل و ترویج شدند. هدف تحقیق حاضر تبیین عوامل موثر بر انگیزه ی کشاورزان جهت مشارکت در تعاونی های آب بران کارون بزرگ-شوشتر در استان خوزستان می باشد. جامعه ی آماری این تحقیق شامل کلیه اعضای تعاونی آب بران کارون بزرگ (671=N) است که از میان آن ها با استفاده از جدول بارتلت 183 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخت گردآوری شد. روایی پرسشنامه توسط متخصصین تایید و پایایی ابزار پژوهش نیز با انجام مطالعه ی پیش راهنما از طریق تکمیل 30 پرسشنامه و محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ برای بخش های مختلف پرسشنامه (77/0 تا 92/0) تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS v24 صورت گرفت. در این راستا، به منظور بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون تحلیل همبستگی پیرسون و به منظور تبیین عوامل موثر بر انگیزه کشاورزان از مشارکت در تعاونی آب بران از تحلیل رگرسیون به روش اینتر استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد، متغیر انگیزه با متغیرهای هویت خود، سرمایه اجتماعی، انتظار کارآمدی جمعی، تشویق به عمل، درک اهمیت مشارکت، خودکارآمدی، نگرش و هنجار اجتماعی رابطه ی مثبت و معنی داری دارد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد، متغیرهای هویت خود و سرمایه اجتماعی از میان عوامل روانشناختی و متغیر تشویق به عمل از میان عوامل دانش و اطلاعات از عوامل موثر بر متغیر انگیزه هستند. متغیرها در مجموع قادرند 43 درصد از تغییرات انگیزه را پیش بینی کنند. در نهایت بر اساس یافته های تحقیق پیشنهاد هایی جهت افزایش انگیزه مشارکت کشاورزان در تعاونی های آب بران ارایه گردید.

مسکن، سهم پایه ای در بسته مصرفی خانوارها را داراست. در حقیقت، برای اغلب خانوارها، خرید مسکن مهم ترین تراکنش مالی آن ها محسوب می شود. همچنین، مسکن سهم قابل توجهی از هزینه های خانوار و در برخی موارد حتی کل دارایی خانوارها را تشکیل می دهد. بازار مسکن، می تواند تحت تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی، تفاوت های فضایی، ویژگی های ساختاری جامعه و امکانات رفاهی محیط قرار گیرد. بدین سان که ناهمگن بودن مسکن و چگونگی رتبه بندی ویژگی های مختلف یک واحد مسکونی توسط خریداران سبب شده است تا قیمت مسکن دستخوش تغییرات و نوسانات گردد. پژوهش حاضر، به دنبال پاسخ گویی به این سوال است که «چه عواملی سهم بیشتری در تعیین قیمت مسکن در منطقه دو تبریز دارد؟ ». پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت همبستگی می باشد. از شبکه عصبی مصنوعی براس سنجش همبستگی بین متغیرهای استفاده گردیده است. اطلاعات مربوط به واحدهای مسکونی از طریق مراجعه مستقیم به مشاورین املاک جمع آوری شده است. جامعه آماری، واحدهای مسکونی منطقه دو تبریز به تعداد 56107 مسکن می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 384 نمونه برآورد شد و برای برآورد مطلوب 400 واحد مسکونی به صورت تصادفی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که سهم متغیر های کالبدی در تعیین قیمت واحدهای مسکونی 8/53 درصد، سهم متغیر های دسترسی برابر با 2/39 درصد و سهم متغی های محیطی 7 درصد می باشد. از بین کل متغیر ها، متغیر های مساحت زیربنا با 4/28 درصد، فاصله از مراکز درمانی با 4/6 درصد، فاصله از مراکز بهداشتی با 1/5 درصد و نمای ساختمان با 6/4 درصد بیشترین سهم متغیر قیمت مسکن را به خود اختصاص می دهند. در این پژوهش از نرم افزارهای MATLAB 2013 و ArcMap 10. 4 بهره گرفته شده است.

باد همچون سایر عوامل آب و هوایی جنبه های مختلف زندگی انسان ها را متاثر می سازد. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که با هدف بررسی روند تغییرات باد منجیل انجام شده است. پس از اخذ داده های روزانه سرعت باد ایستگاه منجیل طی دوره آماری 1993-2016، فراوانی سرعت باد حداکثر سالانه و ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. از توزیع های لوگ نرمال، ویبول و کمترین مقدار حد به منظور تعیین توزیع چگالی احتمال سرعت باد استفاده و بمنظور بررسی تغییرات احتمال وقوع انواع باد در سری زمانی، میانگین و واریانس ها در منحنی های تابع چگالی احتمال مقایسه گردید. برای بدست آوردن معادله خط روند، مدل چند جمله ای درجه 3 برای سال و تمام ماه ها بهترین برازش را نشان داد. نتایج به دست آمده نشان داد تقریبا به جز ماه دسامبر تمام ماه های سال شرایط طوفانی را تجربه می کنند. مدل توزیع ویبول بر داده های ماه های آوریل، ژولای، اوت و سپتامبر، مدل توزیع کمترین مقدار حد بر داده های ژوین و مدل لوگ نرمال بر سایر ماه ها بهترین برازش را دارند. جهت باد غالب شمالی است. مقایسه میانگین و واریانس ها در دو مقطع زمانی 2004-1993 و 2016-2005 نشان داد کاهش میانگین در تمام ماه ها باعث کاهش احتمال وقوع تندبادها و افزایش وقوع نسیم در زمستان و پاییز و کاهش احتمال وقوع توفان ها و افزایش تندبادها در بهار و تابستان می گردد. از سوی دیگر افزایش واریانس در ماه های آوریل، ژوین، ژولای و نوامبر حاکی از افزایش احتمال وقوع فرین های زیاد و کم است. پیش بینی ها نشان داد سرعت باد دارای نوسانات دوره ای است. استیلای باد منجیل در بیش از 310 روز از سال می تواند سبب برخورداری منطقه از پتانسیل های لازم جهت هر گونه توسعه گردد.

در صنعت گردشگری، انگیزش را اصلی ترین مفهوم در انتخاب مقصد می دانند. انگیزه ها مشخص می کنند که چرا گردشگران به سفر می روند و یا یک فعالیت خاص را در آن سفر انجام می دهند. ارزیابی انگیزه های گردشگران به ما اجازه می دهد که نیازها و ترجیحات گردشگران را بدانیم و درک کنیم. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط بین انگیزه ها و مقاصد گردشگری شهروندان کلانشهر تبریز در استان آذربایجان شرقی با رویکرد ژیوتوریسم می باشد. بدین منظور 28 مقصد مهم گردشگری در سطح استان آذربایجان شرقی انتخاب و رابطه آنها با انگیزه های گردشگری مورد تحلیل قرار گرفت. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شهروندان کلانشهر تبریز بصورت تقریبی 1800000 نفر برآورده شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید. براین اساس 400 پرسشنامه توزیع شد که 384 پرسشنامه مورد قبول برگردانده شد. برای تجزیه تحلیل ویژگی های جمعیت شناختی از آمار توصیفی و در بخش آمار استنباطی از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته های پژوهشی نشان می دهد که بین مقاصد گردشگری ژیوتوریستی و انگیزه های گردشگری شهروندان ارتباط مثبت و رابطه معنی دار وجود دارد. از میان انگیزه ی گردشگران، انگیزه ی طبیعت گردی بعد قوی تری نسبت به سایر انگیزه ها در مقاصد ژئوتوریستی دارد.

موضوع این مقاله، مطالعه معرفت شناسی دستگاه های برنامه ریزی فضایی (عقلانیت کلاسیک، نسبی گرایی پست مدرن و عقلانیت کثرت گرا-انتقادی) است. هدف این مقاله تبیین عقلانیت کثرت گرا-انتقادی در برنامه ریزی فضایی است که برای رسیدن به این هدف ابتدا لازم است، جایگاه و نسبت عقلانیت در برنامه ریزی فضایی مورد واکاوی قرار گیرد. سپس سه رویکرد معرفت شناختی برنامه ریزی فضایی عقلانیت کلاسیک، نسبی گرایی پست مدرن و عقلانیت کثرت گرا-انتقادی مورد تحلیل انتقادی و مقایسه تطبیقی قرار گرفته اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که مفهوم عقلانیت در برنامه ریزی فضایی گسترده تر از معنای دکارتی آن است و نسبی گرایان پست مدرن، عقلانیت کلاسیک را به کل عقلانیت نسبت می دهند. همچنین تعارضات معرفتی موجود در نسبی گرایی پست مدرن، برنامه ریزی فضایی را از ماهیت جمعی، عملی و واقع گرای خود دور می کند. در مقابل رویکرد عقلانیت کثرت گرا-انتقادی است که توانسته است ضعف های عقلانیت کلاسیک را رفع کند و به انتقادات نسبی گرایی پست مدرن نسبت به عقلانیت پاسخ دهد. این رویکرد معرفتی معتقد است که عقلانیت نوین مبتنی بر ظرفیت استدلالی و فراگیر است که امکان پذیرش و گردهم آوردن اندیشه ها، اهداف و ارزش های متفاوت ذی نفعان برنامه ریزی فضایی در سطوح مختلف فضایی فراهم می کند. تمامی این فرایند، در چارچوب یک فضای باز و دموکراتیک صورت می گیرد که می تواند ذی نفعان برنامه ریزی را متقاعد کند که پیرامون منفعت عمومی به یک توافق آگاهانه برسند.

در سال های اخیر گردشگری و گردشگرپذیری روستایی به عنوان راهکارهای جدید توسعه مناطق روستایی به منظور تامین نیازمندی-های روستاییان، جلوگیری از مهاجرت های بی رویه آنها، اشتغال زایی و. . . ارایه شده است. اما در مناطق روستایی موانعی وجود دارد که روند توسعه گردشگری را با مشکل مواجه می سازد. لذا هدف این پژوهش شناسایی موانع گردشگرپذیری روستای هدف گردشگری حیدرآباد سیوان است که با رویکرد کیفی-کمی انجام گرفته است. در روش کیفی 15 نفر از مسیولان و متخصصان گردشگری و توسعه روستایی به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و از آنها مصاحبه به عمل آمد. پس از مشخص شدن موانع پرسشنامه ای از نتایج مصاحبه طراحی و در اختیار نمونه آماری در بخش کمی قرار گرفت. در مرحله کمی تعداد 236 نفر از ساکنان روستا با استفاده از فرمول کوکران، 100 نفر از گردشگران و 30 نفر از مسیولان به شیوه تصادفی ساده انتخاب و بین آنها پرسشنامه توزیع شد. روایی پرسشنامه مورد استفاده به شیوه صوری و پایایی آلفای کرونباخ به میزان 969/0 تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی به صورت تحلیل همزمان و تشخیص محقق و در بخش کمی، از آزمون t تک نمونه ای و فریدمن در نرم افزار آماری spss استفاده شده است. یافته های کیفی حاکی از استخراج دو مقوله مرکزی و 5 مقوله اصلی داشت. در مرحله کمی مقوله های مرکزی و اصلی به عنوان موانع گردشگرپذیری روستایی در دو دسته عوامل بیرونی (اقتصادی-مالی، اداری-ساختاری) و عوامل درونی (اجتماعی-فرهنگی، کالبدی-فضایی و زیرساختی-رفاهی) مورد تایید قرار گرفتند. همچنین عامل زیرساختی-رفاهی با میانگین رتبه (11/3) و عامل اجتماعی-فرهنگی با میانگین رتبه (86/2) به ترتیب به عنوان اثرگذارترین و کم اثرترین موانع شناسایی شدند.

امروزه جوامع در تلاش برای دستیابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن ها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. ازاین رو در سال های اخیر نهادهای فعال درزمینه کاهش سوانح، بیشتر فعالیت های خود را بر دستیابی به جامعه ی تاب آور در برابر سوانح متمرکز ساخته اند. لذا تاب آور نمودن جوامع شهری به ویژه محلات نابسامان دارای اهمیت خاصی است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و سنجش میزان تاب آوری محله آب و برق مشهد با در نظر گرفتن مخاطرات طبیعی در محله آب و برق مشهد است تا با شناسایی مولفه های تاثیرگذار بر این موضوع میزان تاب آوری و میزان توانایی جامعه در پاسخگویی به بحران ها بالا ببرد. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت از روش پیمایشی استفاده شده است و همچنین ازنظر متغیرهای تحقیق کمی است. جامعه آماری با توجه به جمعیت 41852 نفری محله آب و برق مشهد، با استفاده از فرمول کوکران، تعداد نمونه ها 380 نفر محاسبه شده است. به منظور ارزیابی میزان اثرگذاری هر یک از شاخص های تحقیق بر میزان تاب آوری در محدوده موردمطالعه، از آزمون آماری تحلیل عاملی تاییدی با نرم افزار لیزرل استفاده شدنتایج پژوهش حکایت از آن دارد، از میان شاخص های موردمطالعه بیشترین تاثیر مربوط به شاخص های میزان توجه دولت به بازسازی شهرها بعد از وقوع حوادث در تاب آوری محله، منابع تخصیص یافته با رویکرد کاهش خطرپذیری بلایا و وجود امنیت در محله آب و برق است. همچنین در خصوص آسیب پذیری، شاخص آموزش مرتبط با کاهش خطرپذیری و شناخت آسیب های طبیعی در مدارس بسیار دارای اهمیت است، از سویی دیگر، کیفیت و قدمت ساختمان های محل سکونت در شرایط بسیار نامناسب ارزیابی شده است. به طورکلی با توجه به نتایج پژوهش محله آب و برق ازلحاظ معیارهای تاب آوری در وضعیت نامناسبی قرار دارد که می توان با تاب آور نمودن بافت محله، باعث کاهش اثر بحران و حفظ آن شد.