تغذیه گیاهان باغی
سال:1399 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

آهن از عناصر ضروری ریز مغذی در گیاهان به شمار می رود که نقش مهمی در رشد و نمو میوه توت فرنگی دارد. هدف از این پژوهش، تغذیه برگی آهن، تعیین غلظت بهینه و بررسی تاثیر آن بر برخی خصوصیات میوه توت فرنگی رقم کاماروسا بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در یک گلخانه هیدروپونیک در شهر زنجان اجرا شد. بدین منظور، ابتدا در یک آزمایش مقدماتی تاثیر محلول پاشی غلظت های مختلف آهن (صفر-200-400-600-800-1000-1200-1400-1600-1800 و 2000 میکرومول بر لیتر) طی چهار نوبت زمانی (سه، شش، نه و 12 روز بعد از محلول پاشی) در میوه توت فرنگی مورد بررسی قرار گرفتند. سپس غلظت 1400 میکرومول بر لیتر به عنوان غلظت بهینه انتخاب گردید. نتایج نشان داد اثر محلول پاشی غلظت 1400 میکرومول بر لیتر آهن بر کلروفیل a، کلروفیلb، فعالیت آنزیم های کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POD)، آسکوربات پراکسیداز (AXP)، محتوای مالون دی آلدئید (MDA) و پراکسید هیدروژن (H2O2) معنی دار بود در حالی که بر فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، پروتئین محلول کل و pH آب میوه تاثیر معنی داری نداشت. افزون بر این، کاربرد آهن منجر به افزایش 21/8 درصدی کلروفیل a، 67/7 درصدی کلروفیلb، 36/13 درصدی CAT، 54/24 درصدی POD، 04/18 درصدی AXP و کاهش 2/11 درصدی MDA و 54/8 درصدی H2O2 در میوه های محلول پاشی شده در مقایسه با میوه های شاهد شد. همچنین، غلظت انتخابی آهن موجب تسریع رسیدگی میوه به مدت سه تا چهار روز گردید. دلایل اصلی تاثیر محلول پاشی آهن را می توان به افزایش آهن درونی گیاه و کارآیی بهتر کلروفیل های a وb مرتبط دانست. به طور کلی، جهت تولید گلخانه ای میوه توت فرنگی رقم کاماروسا و کشت آن در محیط بدون خاک، با توجه به نتایج این تحقیق می توان غلظت 1400 میکرومول بر لیتر آهن با روش محلول پاشی را پیشنهاد نمود.

پسته یک گیاه متحمل به شوری است ولی میزان عملکرد این گیاه در شوری های بالا شدیدا تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش می یابد. مهم ترین اهداف این پژوهش، بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر سرعت رشد نسبی، سرعت فتوسنتز خالص، نسبت وزن برگ و مورفولوژی ریشه در سه رقم پسته (اکبری، آقایی و کله قوچی) بود. آزمایش در دی ماه 1393 در شرایط گلخانه ای (مرکز ملی تحقیقات شوری یزد) بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید. تیمارها شامل چهار سطح شوری، (1, 5, 10, 15 dS/m-1) از منبع کلریدسدیم بود. در سطوح شوری کم و متوسط (پنج و ده دسی زیمنس بر متر)، سرعت رشد نسبی نسبت به شاهد به ترتیب 13 و 37 درصد بود که این مقدار در بیشترین سطح شوری (15 دسی زیمنس بر متر) به 66 درصد رسید در حالی که در سطوح شوری کم و متوسط سرعت فتوسنتز خالص نسبت به شاهد به ترتیب 9 و 21 درصد بود که این مقدار در بیشترین سطح شوری به 36 درصد رسید که نشان داد صرف نظر از نوع رقم، در شوری های کم تا زیاد، سرعت رشد نسبی پسته در مقایسه با سرعت فتوسنتز خالص به شوری حساستر است. رقم آقایی به دلیل بالاتر بودن سرعت رشد نسبی، سرعت فتوسنتز خالص، نسبت وزن برگ، طول و چگالی ریشه در بیشترین سطح شوری در تحمل به شوری نسبت به سایر ارقام برتری داشت و رقم اکبری که در بیشترین سطح تنش کمترین میزان صفات اندازه گیری شده را داشت، به عنوان رقم حساس معرفی شد.

به منظور بررسی اثر کود سبز و مقادیر نیتروژن بر تولید زیست توده و کارایی مصرف نیتروژن در خرفه، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند در دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 انجام شد. چهار کود سبز شامل: شاهد (عدم مصرف کود)، ماشک گل خوشه ای (Vicia villosa L. )، منداب (Eruca sativa L. ) و مخلوط منداب و ماشک گل خوشه ای به عنوان عامل اصلی و سه سطح کود نیتروژن شامل: صفر (شاهد)، 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه در این آزمایش شامل: وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، وزن خشک اندام های هوایی، نسبت برگ به ساقه، درصد نیتروژن زیست توده، محتوای نیتروژن زیست توده، کارایی جذب نیتروژن، کارایی فیزیولوژیک زیست توده و کارایی زراعی زیست توده بودند. نتایج نشان داد که کاربرد مخلوط منداب و ماشک گل خوشه ای باعث افزایش 1/11 درصدی وزن خشک برگ نسبت به شاهد (عدم مصرف کود) شد. همچنین برهمکنش کود سبز و نیتروژن بر وزن خشک ساقه، وزن خشک اندام های هوایی، درصد و محتوای نیتروژن زیست توده، کارایی فیزیولوژیک و زراعی نیتروژن زیست توده خرفه معنی دار بود؛ به طوری که استفاده از تمامی کودهای سبز مورد مطالعه همراه با 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار باعث افزایش تمامی صفات مورد اشاره شد. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از کود سبز ماشک گل خوشه ای همراه با 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار جهت افزایش تولید زیست توده و کارایی مصرف نیتروژن خرفه در منطقه بیرجند قابل توصیه می باشد.

به منظور بررسی پاسخ های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L. ) با غلظت های مختلف اسید هیومیک و نانوکلات روی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه زابل در سال 1395 اجرا شد. فاکتور اول شامل چهار غلظت اسید هیومیک (صفر، 50، 100 و 150 میلی گرم در لیتر) و فاکتور دوم شامل نانوکلات روی با 4 سطح (صفر، 5/0، 1 و 2 گرم در لیتر) بود. صفات اندازه گیری شده شامل وزن خشک بوته، طول برگ، شاخص کلروفیل، سطح برگ، فعالیت آنزیم کاتالاز، فعالیت آنزیم پراکسیداز، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، مقدار عنصر روی، عنصر فسفر و اسانس مرزه بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر مقادیر مختلف مصرف کود نانو کلات روی و اسیدهیومیک و اثر متقابل تیمارها بر طول برگ، سطح برگ، شاخص کلروفیل، مقدار اسانس، مقدار روی، فسفر، آنزیم کاتالاز، پرواکسیداز و سوپراکسیداردیسموتاز در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اما برهمکنش اسیدهیومیک و کود نانو کلات روی وزن خشک بوته معنی دار نشد. اسید هیومیک تا 150 میلی گرم در لیتر همراه با 2 گرم در لیتر نانوکلات روی به ترتیب منجر به افزایش 64 و 75 درصدی وزن خشک بوته و سطح برگ در مقایسه با تیمار شاهد گردید. بیشترین درصد اسانس (17/2) و شاخص کلروفیل (05/12) نیز در کابرد محلول پاشی 150میلی گرم در لیتر اسید هیومیک به همراه 2 گرم در لیتر نانوکلات روی به دست آمد. تیمار شاهد در محتوای عنصر روی و فسفر در مقایسه با بالاترین سطح استفاده از اسید هیومیک و نانوکلات روی به ترتیب 77 و 26 درصد کمتر بود. بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز و فعالیت آنزیم کاتالاز نیز در شرایط محلول پاشی 150 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر نانوکلات روی مشاهده شد. کاربرد بالاترین سطوح اسید هیومیک و نانوکلات روی باعث افزایش 77 درصدی روی و 26 درصدی فسفر در مقایسه با شاهد شد. بیشترین سطح برگ (4 سانتی متر مربع)، وزن خشک بوته (15/16 گرم)، طول برگ (00002/3 سانتی متر)، مقدار روی (950000/0 میلی گرم در کیلوگرم)، آنزیم کاتالاز (88/1 میکرومول در دقیقه در میلی گرم پروتئین) و آنزیم پرواکسیداز (180/0 میکرومول در دقیقه در میلی گرم پروتئین) در تیمار (150 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر کود نانو کلات روی) به دست آمد.

مصرف بی رویه کودهای نیتروژنه در کشور باعث افزایش میزان نیتروژن خاک و افزایش تجمع نیترات در محصولات کشاورزی شده است. از سوی دیگر یکی از مهمترین مشکلات خاکهای ایران کمبود سلنیوم است. از این رو جهت غنی سازی سلنیوم در سیب زمینی و ممانعت از تجمع نیترات در غده آن و همچنین افزایش عملکرد سیب زمینی این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سالهای 95 و 96 در دو فصل کشت در جیرفت به مرحله اجرا رسید، که در آن تیمار کود نیتروژنه در دو سطح نیتروژن معمول منطقه (150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و نیتروژن زیادی (300 کیلو گرم نیتروژن خالص در هکتار)، و تیمار سلنیوم از منبع سدیم سلنات (Na2SeO4) در چهار سطح 0، 50، 100 و150 میلی گرم در لیتر در دو فصل کشت بصورت محلولپاشی مورد برسی قرار گرفت. در پایان مشخص شد که افزایش نیتروژن باعث افزایش صفات کمی و کاهش کیفیت غده سیب زمینی (افزایش میزان نیترات غده و کاهش میزان اسیدهای آمینه) می شود. در حالیکه سلنیوم ضمن افزایش صفات کمی ، صفات کیفی را نیز بهبود بخشید و باعث افزایش انباشت سلنیوم (7 و 3 برابر به ترتیب در شرایط نیتروژن نرمال و نیتروژن زیادی) و کاهش تجمع نیترات در غده سیب زمینی شد. کمترین میزان تجمع نیترات و بیشترین میزان تجمع سلنیوم از تیمار سلنیوم 150 میلی گرم در لیتر حاصل شد.

به منظور ارزیابی پاسخ های مورفوفیزیولوژیک گیاه عروسک پشت پرده به محلول پاشی اسیدهای آمینه تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 انجام شد. فاکتور اصلی آزمایش شامل عدم تنش (I0)، تنش متوسط (حذف یک دور آبیاری) (I1) و تنش شدید (حذف دو دور آبیاری) (I2) و فاکتور فرعی شامل عدم محلول پاشی یا شاهد و محلول پاشی تریپتوفان، گلایسین، تیروزین و آرژنین بود. در این تحقیق، صفات ارتفاع بوته، تعداد میوه، وزن خشک میوه، وزن خشک کل، سبزینگی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنی دار همه صفات به جز سبزینگی و همچنین محلول پاشی محرک های زیستی نیز موجب افزایش معنی دار همه صفات مورد ارزیابی معنی داری بود. اثر متقابل تنش خشکی و محلول پاشی اسیدهای آمینه بر روی وزن خشک میوه، وزن خشک کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیشترین ارتفاع بوته (67/125 سانتی متر)، تعداد میوه (4/11 عدد)، وزن خشک میوه (34/18 گرم)، وزن تر کل (65/249)، وزن خشک کل (89/100 گرم) و سبزینگی (64/54) مربوط به شاهد (عدم تنش) و بیشترین میزان کلروفیل a (56/10 میلی گرم بر گرم)، کلروفیل b (1/5 میلی گرم بر گرم)، کلروفیل کل (65/15 میلی گرم بر گرم) و کاروتنوئید (09/10 میلی گرم بر گرم) مربوط به تنش متوسط بود و کمترین مقادیر همه صفات در تیمار تنش شدید خشکی به دست آمد. همچنین، در تیمار محلول پاشی بیشترین مقادیر صفات تعداد میوه (67/12 عدد)، وزن خشک میوه (99/20 گرم)، وزن تر کل (04/238)، کلروفیل a (11/10 میلی گرم بر گرم)، کلروفیل b (09/5 میلی گرم بر گرم) و کلروفیل کل (2/15 میلی گرم بر گرم) از محلول پاشی آرژنین؛ بیشترین مقدار صفات ارتفاع (11/123 سانتی متر) و کاروتنوئید (03/10 میلی گرم بر گرم) از محلول پاشی گلایسین؛ و صفات وزن خشک کل (14/108 گرم) و سبزینگی (29/58) از محلول پاشی تیروزین حاصل شد. مهم ترین شاخص مورد ارزیابی یعنی وزن خشک میوه با محلول پاشی آرژنین حدود 9/38 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. کمترین مقدار همه صفات نیز از تیمار شاهد (عدم محلول پاشی) به دست آمد. به هرحال کاربرد محرک های زیستی بر بهبود ویژگی های رویشی و خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه عروسک پشت پرده تاثیر مثبتی داشته است که در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و کشاورزی پایدار ارزشمند می باشد.

سلنیوم (Se) یک عنصر ضروری برای انسان و حیوانات است. با این حال، اثرات آن بر گیاهان کمتر شناخته شده است. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف سلنیوم و تقسیط نیتروژن بر فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانی و پیش ماده های طعم پیاز خوراکی توده ی زرد اصفهان یک آزمایش فاکتوریل بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت فاکتورهای آزمایشی شامل مدیریت مصرف کود نیتروژن توصیه شده بر اساس آزمون خاک (500 کیلو گرم در هکتار کود اوره) در سه سطح بدون کود (شاهد)، کل کود توصیه شده در زمان نشاء، مصرف یک سوم در زمان کشت نشاء+یک سوم در زمان شروع سوخ دهی+یک سوم در زمان توسعه سوخ و فاکتور دوم نیز شامل محلول پاشی برگی سلنیوم به صورت نمک سلنات سدیم در سه سطح صفر، 10 و 50 میلی گرم بر لیتر سلنات سدیم بود. بر اساس نتایج به دست آمده، با افزایش غلظت سلنیوم میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز (09/2 واحد بر میلی گرم پروتئین) افزایش یافت. محلول پاشی برگی سلنیوم همراه با نیتروژن در سه مرحله تأثیر مثبتی بر میزان فعالیت آنزیم کاتالاز (74/50 واحد بر میلی گرم پروتئین) داشت. در هر سه سطح سلنیوم با افزایش غلظت نیتروژن میزان نیتروژن کل، گوگرد کل و اسیدهای آمینه (سرین، سیستئین، متیونین و گلوتاتیون) افزایش نشان دادند. با افزایش غلظت سلنیوم میزان گوگرد کل کاهش یافت که کاهش میزان اسیدهای آمینه و ترکیبات مرتبط با طعم را در پی داشت. کاربرد توأم سلنیوم و نیتروژن تأثیر مثبتی بر میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، اسیدهای آمینه و ترکیبات مرتبط با طعم سوخ پیاز نسبت به شاهد نشان داد.

به منظور ارزیابی تاثیر محلول پاشی و محلول دهی فسفر بر رشد، عملکرد و کیفیت میوه توت فرنگی آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با دو فاکتور محلول پاشی فسفر (F) ( mg/L10، 5، 0) و محلول دهی فسفر (N) ( mg/L20، 10، 5) از منبع منوپتاسیم فسفات با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که خصوصیات رشدی، عملکردی و کیفی گیاه بطور معنی داری تحت تأثیر تیمار ها قرار گرفت. اثر متقابل محلول دهی و محلول پاشی فسفر بر روی عملکرد در سطح 05/0 p≤ معنی دار شد. عملکرد کل در واحد گرم در تیمار (mg/L)10N10 Fنسبت به شاهد حدود 34/847 گرم افزایش داد. بطور کلی خصوصیات رشدی گیاه شامل وزن تر برگ، سطح برگ و حجم ریشه با افزایش سطح در هر دو روش افزایش معنی داری نشان داد. اثرات متقابل محلول پاشی و محلول دهی فسفر بر ویتامین ث و آنتوسیانین کل در سطح 05/0 p≤ معنی دار شد، و تیمار (mg/L)20N10 Fمیزان ویتامین ث و آنتوسیانین کل را نسبت به شاهد 71 و 30 درصد افزایش داد. بیشترین اسیدیته قابل تیتر میوه با مقایسه میانگین 95/1% در تیمار (mg/L) 10N0F اندازه گیری شد.

این پژوهش به منظور امکان کاهش تناوب باردهی نارنگی کینو در منطقه دزفول در قالب دو آزمایش اجرا گردید. در آزمایش اول به منظور افزایش محصول درختان نارنگی کینو در سال کم بار، اقدام به تغذیه برگی درختان با استفاده از محلول پاشی کودهای اوره با غلظت-های صفر، سه و پنج در هزار و سولفات منیزیم با غلظت های صفر، یک و سه در هزار و ترکیب سطوح اوره و سولفات منیزیم در اوایل ماه های دی، بهمن و اسفند سال پربار (1396) گردید. در آزمایش دوم جهت بررسی امکان کاهش تناوب باردهی نارنگی کینو در سال پر بار، از محلول پاشی هورمون نفتالین استیک اسید (NAA) در غلظت های صفر، 200، 300 و 400 میلی گرم در لیتر و غلظت های صفر، 700، 1200 و 1700 میلی گرم در لیتر کارباریل در مرحله 40 روز بعد از تمام گل در سال پربار (1397) استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان عملکرد درختان در سال کم بار مربوط به محلول پاشی با کود اوره به نسبت سه در هزار + سولفات منیزیم به نسبت یک در هزار در اوایل ماه بهمن سال قبل (پربار) است و توانست تناوب باردهی را نسبت به درختان شاهد به میزان قابل قبولی کاهش بدهد (78/10 کیلوگرم افزایش محصول). نوع کود بر ویژگی های کیفی میوه تاثیر نداشت اما زمان محلول پاشی بر میزان اسید میوه تاثیر داشت به طوری که بیشترین و کمترین میزان اسید میوه به ترتیب مربوط به محلول پاشی در ماه های دی و بهمن بود. بر اساس نتایج ترکیب کارباریل قادر به کاهش تناوب باردهی در مرحله 40 روز بعد از تمام گل در درختان نارنگی کینو در منطقه دزفول نبود. در بین غلظت های مختلف NAA، محلول پاشی NAA با غلظت 200 میلی گرم در لیتر با کاهش 5/36 درصدی در میزان عملکرد به نحو متعادل تری تناوب باردهی را کاهش داد و تفاوت معنی داری با درختان شاهد داشت.

به منظور بررسی برنامه های مختلف تغذیه بر ویژگی های مورفولوژیک، عملکرد اقتصادی و میزان آنتوسیانین چای ترش، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در شهرستان قلعه گنج استان کرمان در سال 97-1396 اجرا شد. تیمارها شامل کود شیمیایی کامل (NPK)، اسید هیومیک، نانو بیوزر، 50 درصد NPK + 50 درصد اسید هیومیک، 50 درصد NPK + 50 درصد نانو بیوزر، 50 درصد اسید هیومیک + 50 درصد نانو بیوزر و عدم مصرف کود (شاهد) بودند. نتایج نشان داد که ویژگی های مورد بررسی (ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن خشک کاسبرگ، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، وزن تر اندام هوایی، درصد پروتئین برگ، کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ) به طور معنی داری تحت تاثیر برنامه های مختلف تغذیه ای قرار گرفتند. بیشترین مقادیر ویژگی های مذکور از کاربرد 50 درصد NPK + 50 درصد اسید هیومیک و کمترین مقادیر آنها از شاهد به دست آمد. تحت تاثیر کاربرد تلفیقی 50 درصد NPK+50 درصد اسید هیومیک، وزن خشک کاسبرگ نسبت به شاهد حدود 47 درصد افزایش یافت. به طوری که کمترین وزن خشک کاسبرگ از تیمار شاهد و بیشترین آن از کاربرد 50 درصد NPK+50 درصد اسید هیومیک به دست آمد و کاربرد اسید هیومیک و نانو بیوزر نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 0/27 و 2/21 درصد وزن خشک کاسبرگ بیشتری داشتند. نتایج نشان داد بیشترین میزان آنتوسیانین از کاربرد 50 درصد NPK+50 درصد اسید هیومیک به دست آمد، گرچه که تفاوت آن با تیمار NPK از نظر آماری معنی دار نبود. در مجموع نتایج نشان داد که کاربرد 50 درصد NPK+50 درصد اسید هیومیک تاثیر مثبتی در بهبود ویژگی های مورفولوژیک، تولید کاسبرگ و میزان آنتوسیانین چای ترش دارد.

طی یک مطالعه میدانی یک ساله، غلظت فلزات سنگین در خاک و اندام خوراکی سبزی های برگی در مزارع محدوده شهرستان های ورامین، پاکدشت، پیشوا و قرچک اندازه گیری شد. میانگین غلظت سرب، کادمیوم و نیکل در سبزی های برگی به ترتیب 0/2، 07/0 و 1/2 میلی گرم در کیلوگرم وزن تر بود که در مورد سرب، 10 برابر حداکثر مجاز بود و در مورد کادمیوم و نیکل کمتر از حداکثر مجاز بود. میانگین غلظت سرب، کادمیوم و نیکل در خاک مزارع به ترتیب 7/10، 46/1 و 1/18 میلی گرم در کیلوگرم بود که کمتر از حداکثر مجاز بود. برای ارزیابی ریسک خطر مصرف سبزی های برگی از شاخص خطرپذیری به بیماری های غیرسرطانی استفاده شد. میانگین شاخص خطر-پذیری سرب، نیکل و کادمیوم در سبزی های برگی به ترتیب 22/0، 05/0 و 03/0 بود. در بین سبزی های برگی بیش ترین خطرپذیری سرب، نیکل و کادمیوم مربوط به سبزی های نعناع، جعفری و کاهو بود. نتایج حاصل از محاسبه فاکتور تجمع زیستی نشان دهنده آن بود که گشنیز در بین سبزی های برگی، بیش ترین فاکتور تجمع زیستی سرب و نیکل را داشت ولی سبزی های برگی از نظر تجمع کادمیوم تفاوت معنی داری با هم نداشتند.

به منظور بررسی اثر سه نوع پلیمر سوپرجاذب بر خصوصیات رشدی و میزان جذب برخی عناصر ریحان رقم کشکنی لولو تحت تنش شوری ناشی از کلرید سدیم، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار سطح شوری آب آبیاری (صفر، 40، 80 و 120 میلی مولار کلرید سدیم) و چهار سطح سوپرجاذب (بدون کاربرد، آکوازورب، تراکوتم، استاکوزورب) در سه تکرار انجام شد. صفات مورد مطالعه شامل خصوصیات رشدی (ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، طول میانگره، قطر ساقه، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ، ساقه و سنبله و ارتفاع سنبله) و میزان جذب عناصر (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، سدیم، نسبت پتاسیم به سدیم، کلسیم و منیزیم) بودند. نتایج مقایسه میانگین داده ها در هر دو چین برداشت نشان داد که با افزایش شوری خصوصیات رشدی گیاه کاهش یافت و کاربرد سوپرجاذب ها به خصوص در چین دوم برداشت سبب بهبود این صفات شدند. در چین اول برداشت و در شوری 120 میلی مولار میزان پتاسیم، فسفر و نیتروژن با کاربرد سوپرجاذب تراکوتم و نسبت پتاسیم به سدیم با کاربرد سوپرجاذب آکوازورب به ترتیب 43/28، 96/68، 55/71 و 47/68 درصد نسبت به شاهد افزایش یافتند. همچنین نتایج نشان داد که در بالاترین سطح شوری کاربرد هر سه نوع پلیمرسوپرجاذب توانست سبب کاهش معنی دار سدیم نسبت به شاهد شود. نتایج چین دوم برداشت نشان داد که با کاربرد سوپرجاذب تراکوتم در بالاترین سطح شوری (غلظت 80 میلی مولار) میزان پتاسیم و فسفر 66/34 و 44/44 درصد افزایش و میزان سدیم 95/19 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. نتایج این آزمایش نشان داد که سوپرجاذب ها با ذخیره آب و کاهش غلظت نمک ها در اطراف ریشه موجب کاهش اثرات منفی ناشی از تنش کلرید سدیم می شوند و از بین سوپرجاذب های مورد استفاده در این تحقیق، سوپرجاذب تراکوتم موثرتر واقع شد.