راهبرد اجتماعی فرهنگی
سال:1399 | دوره:9 | شماره:34 |تعداد مقالات:6

تولید علم یکی از اصلی ترین شاخص های سنجش عملکرد علمی یک کشور است و بررسی هنجارهای تاثیرگذار بر تولید علم یکی از راهکارهای رفع مشکلات در این حوزه می باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل هنجاری و سازمانی تاثیرگذار بر تولید علم اعضاء هیات علمی دانشگاه پیام نور انجام شد. در این راستا جهت دستیابی به هدف مذکور، رابطه بین ارزش های اخلاقی و عوامل هنجاری مطرح شده در نظریه مرتون و برخی از هنجارهای سازمانی مطرح شده از سوی بلند و رافین، با تولید علم، در بین اعضاء هیات علمی دانشگاه پیام نور مورد توجه قرار گرفت. پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی بین 320 نفر از اعضاء هیات علمی دانشگاه پیام نور استان اصفهان به عنوان جامعه آماری انجام شد. ابزار اندازه گیری پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین میزان پایبندی اعضای هیات علمی به هنجارهای علمی مطرح شده در نظریه مرتون، جو گروهی، منابع و امکانات دانشگاهی، نظام پاداش دانشگاه، میزان ارتباطات علمی و فرهنگ دانشگاهی با میزان تولید علم اعضاء هیات علمی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. میانگین نمره های مربوط به نظرات پاسخگویان درباره هر هنجار نشان داد که به ترتیب به رسمیت شناختن، اشتراک گرایی، جهانی گرایی، تواضع و فروتنی، بی طرفی، اصالت و شک سازمان یافته از نظر پاسخگویان مورد توجه قرار گرفته است. نتایج همچنین نشان داد که بین میزان تسلط بر زبان انگلیسی، نوع استخدام به صورت رسمی و غیررسمی، نوع مدرک تحصیلی، مرتبه علمی، تعداد واحدهای تدریس شده عضو هیات علمی در دوره کارشناسی و گروه آموزشی با تولید علم تفاوت معنی داری وجود دارد. اما بین جنسیت، سن و وضعیت تاهل، سابقه تدریس در دوره کارشناسی و محل اخذ آخرین مدرک تحصیلی، از نظر پاسخگویان با تولید علم رابطه معنی داری وجود ندارد.

در جهان متلاطم امروز آنچه که می تواند حیات بالنده و رو به رشد سازمان ها را تضمین نماید وجود نظام مدیریتی اثربخش کارآمد است. برای داشتن نظام مدیریتی اثربخش و کارآمد نیز می بایستی مدیرانی ذی صلاح و شایسته تربیت نمود. دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی نیز از این تحولات در امان نبوده اند و اخیرا با گستره ای از چالش های توسعه مدیریت روبرو هستند. از مهم ترین الزامات توسعه مدیریت، پرورش جانشینانی برای به عهده گرفتن سمت های مهم مدیریتی می باشد که تحت عنوان جانشین پروری از آن نام برده می شود. اما برای اجرای این مهم در هر سازمانی باید متناسب با آن سازمان سیاستها، راهبردها و سازوکارهای اجرای اتخاذ و دنبال شود. این پژوهش با هدف شناسایی سیاست ها، راهبردها و سازوکارهای اجرای نظام جانشین پروری در آموزش عالی با استفاده از طرح تحقیق کیفی انجام شده است. در این پژوهش با بهره گیری از تکنیک مصاحبه های عمیق، با 17 نفر از سیاستگذران در عرصه آموزش عالی، مدیران فعلی و سابق دانشگاه ها در سطوح مختلف، سیاست ها، راهبردها و سازوکارهای استقرار جانشین پروری بر اساس بافت و زمینه دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ایران اکتشاف شد. در نهایت سیاستها، راهبردها و ساز و کارهای تحقق جانشین پروری در آموزش عالی ایران که شامل سیاستها، راهبردها و سازکارهای فرهنگی، قانونی، مدیریتی، ساختاری و دانش افزایی و توسعه ای بود، ارایه گردید.

در دو دهه ی اخیر، گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در خدمات و زیرساخت های شهری که زمینه ساز افزایش همکاری میان کنشگران اصلی شهرها شده است، شهر هوشهمند به وجود آورده است. این نوع شهرها زمین ساز تحول در مدیریت و کنترل دولت ها بر شهرها شده اند. با نگاهی مقایسه ای به شاخص های دو راهبرد حکمرانی خوب و شهر هوشمند می توان دریافت که این دو با یکدیگر رابطه ی لازم و ملزومی دارند؛ یعنی ارکان اعتراض، پاسخ گو یی، ثبات سیاسی، فقدان خشونت، و اثربخشی دولت، از شاخص های حکمرانی خوب به شمار می آیند که باید در بستر ارکان مختلف شهر هوشمند تجسم و تحقق یابند. شهر هوشمند، شهری است که به خوبی در حال اجرای راه های رو به جلو در خصوصیات شش گانه (مردم هوشمند، تحرک هوشمند حکمروایی هوشمند، زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند و محیط هوشمند) است، و هدف آن مقابله با چالش های شهری از طریق استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در خدمات و زیرساختهاء همکاری بین ذی نفعان کلیدی (شهروندان، دانشگاه ها، دولت و صنعت و سرمایه گذاری در سرمایه های اجتماعی) است. شهرهای بسیاری پروژه های تحول گرا و طرح هایی بنام نوآوری شهر هوشمند را برای خدمات دهی بهتر به شهروندان آغاز کرده اند که وابسته به حکمرانی این شهرها بوده است. با نگاهی تطبیقی به شاخص های دو استراتژی حکمرانی خوب و شهر هوشمند می توان دریافت که این دو رابطه لازم و ملزوم دارند به این معنا که، ارکان اعتراض و پاسخگویی، ثبات سیاسی و فقدان خشونت و اثر بخشی دولت از شاخص حکمرانی خوب در بستر ارکان مختلف شهر هوشمند می بایست تجسم و تحقق یابند. اگر وضعیت فعلی ایران به لحاظ دارا بودن شهرهای هوشمند بررسی شود می تواند دریافت که حتی کلانشهر تهران هنوز با استاندارهای یک شهر هوشمند فاصله زیادی دارد؛ که یکی از اصلی ترین موانع فراروی آن، چندپارگی مدیریت شهری در عرصه سیاستگذاری، تصمیم سازی، برنامه ریزی، هدایت و نظارت است. در این پژوهش فرضیه ای مطرح گردید، مبنی بر اینکه به نظر می رسد که حکمرانی خوب بر هوشمندسازی شهر تهران تاثیر دارد. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بود.

حکمرانی خوب، گفتمان نوینی است که بیشتر با مولفه هایی مانند قانونمندی، مشارکت، مسیولیت پذیری، حقوق شهروندی، و عدالت اجتماعی توصیف می شود. تامین و تضمین حقوق افراد دچار معلولیت که ازجمله محروم ترین اقشار جوامع انسانی هستند می تواند از مهم ترین شاخص های تضمین حقوق شهروندی، عدالت، و مسیولیت پذیری حکمرانی به شمار آید. در این مقاله تلاش کرده ایم با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ضمن تبیین مفهوم حکمرانی مطلوب، کرامت ذاتی انسان در جهان بینی اسلامی را به عنوان مبنای مشروعیت بخشی برای کاربست سازوکار تبعیض مثبت، به مثابه موثرترین راهبرد حمایتی در حقوق معلولان، بررسی کنیم و در پایان پیشنهادهایی را در راستای ارتقای حقوق این افراد در چارچوب حکمرانی مطلوب اسلامی در ایران ارایه کرده ایم. دراین راستا، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که «کاربست سازوکارهای حمایتی تبعیض مثبت در حقوق معلولان، به منظور تامین عدالت اجتماعی و تضمین حقوق شهروندی که از مهم ترین شاخص های حکمرانی مطلوب اسلامی هستند بر چه مبنای مشروعیت بخشی استوار است؟ » فرضیه اصلی مقاله حاضر این است که «کرامت ذاتی انسان، مبنای مشروعیت بخش سازوکار حمایتی تبعیض مثبت در اسلام است.

این پژوهش، با درنظر گرفتن اهمیت راهبردی مصرف گرایی و تجمل گرایی، در پی یافتن چرایی مصرف نشان های تجاری لوکس در جامعه ایران در زمینه اجتماعی و فرهنگی است. این پژوهش از لحاظ روش بصورت آمیخته(کیفی-کمی) می باشد که در بخش اول، با بکارگیری روش کیفی داده بنیاد، ابعاد اجتماعی و فرهنگی موضوع مشخص گردیده و در بخش بعدی، داده های موردنیاز از طریق پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شده اند. روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب نوع داده، ترکیبی؛ و برحسب زمان گردآوری داده، مقطعی است. جامعه آماری پژوهش در بخش نخست، دربردارنده خبرگان دانشگاهی و متخصصان نشان و بازاریابی کشور بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع، 15 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و در بخش دوم، مصرف کنندگان نشان های تجاری لوکس (پوشاک و ساعت) مورد پژوهش قرار گرفتند. داده های پرسش نامه که پایایی آن ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تایید شده بود با روش تحلیل عاملی تاییدی به آزمون گذاشته شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که انگیزه های اجتماعی مصرف نشان های تجاری لوکس عبارتند از: شهرت، خودتوصیفی، خودنمایی، همرنگی، موقعیت و اعتبار، تایید شدن، و انگیزه های فرهنگی شامل هنجارهای جامعه، فردگرایی جمع گرایی، مذهب، و وطن پرستی است که انگیزه های اجتماعی در مقابل انگیزه های فرهنگی، نقش راهبردی بیشتری در مصرف این نشان ها در جامعه ایران دارد. همچنین، از بین انگیزه های اجتماعی، خودتوصیفی و کسب اعتبار و آبروی اجتماعی و از بین انگیزه های فرهنگی، مذهب و وطن پرستی، اهمیت بیشتری دارند.

امروزه انجام مطالعات میان رشته ای به ضرورتی انکارناپذیر در فرآیند توسعه دانش و تجربه بشری تبدیل شده است. اگرچه در گذشته ای نه چندان دور، بخش عمده ای از توان و ظرفیت علمی پژوهشگران و نهادهای تحقیقاتی، صرف انجام مطالعات درون رشته ای می شد. اما در دهه های اخیر علایم و نشانه هایی در حال ظهور است که به خوبی نشانگر فرآیند رو به رشد تحقیقات تلفیقی به ویژه مطالعات میان رشته ای است. دانش حقوق نیز به عنوان یکی از مهمترین و شناخته شده ترین علوم بشری از این روند مسثنی نبوده است. بعد از حقوق مدنی و سیاسی [حقوق آزادی] و حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی [حقوق برابری]، حقوق همبستگی [حقوق برادری] به عنوان سومین نسل حقوق بشر تلقی گردیده است. حق برمحیط زیست توسعه یافته ترین شاخه ی حقوق همبستگی بوده و تاکنون در ق. ا. بیش از چهل کشور از جمله ایران به رسمیت شناخته شده است. این نسل از حقوق بشر ضمن داشتن خصوصیات دو نسل گذشته، بدون مشارکت همه[فرد، دولت، نهادهای دولتی و خصوصی، جامعه بین المللی] نمی تواند تحقق یابد. البته شایان توجه است که در ق. ا. صراحتا از حق بر محیط زیست نام برده نشده است و اصل مرتبط با آن (اصل پنجاهم) در فصل چهارم ق. ا. (اقتصاد و امور مالی) گنجانده شده است. البته بهتر بود این اصل در ذیل فصل سوم ق. ا. (حقوق ملت) مقرر می شد و در همین راستا صراحتا به عنوان یک حق برای مردم در کنار سایر اصول حقوق ملت به آن اشاره می شد. دولت الکترونیک به عنوان راهبردی آینده نگر و جامع می تواند از طریق پیاده سازی موثر به عنوان مداخله گری عقلانی و آشتی جویانه از طریق شناخت روابط میان انسان ها و محیط زیست و میان اجزای محیط زیست به منظور بهبود این روابط و تضمین حق بر محیط زیست سالم به عنوان یکی از حقوق نسل سوم بشر ایفای نقش نماید. تحقیق حاضر کتابخانه ای است که اطلاعات مورد نیاز با رجوع به منابع مکتوب از جمله مقالات، پایان نامه ها، کتب و گزارش های مراکز تحقیقاتی کشور گردآوری شده است. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به بررسی مطالب پرداخته می شود و درصددیم بارویکردی میان رشته ای به ارایه جایگاه دولت الکترونیک (از لوازم اداره مدرن) برای بهبود شرایط زیست محیطی تهران، بپردازیم.