تحقیقات جغرافیایی
سال:1397 | دوره:33 | شماره:3 (پیاپی 130) |تعداد مقالات:14

مقدمه: کشورها برای تأمین امنیت ملی الگوهای رفتاری متفاوتی را مورداستفاده قرار می دهند. تعیین الگوی امنیتی در سطوح عمومی، ملی، منطقه ای و جهانی از مسائل اساسی موردتوجه کشورها هست که از عوامل مختلفی منبعث می گردد. این عوامل نه تنها از کشوری به کشور دیگر متفاوت هستند بلکه میزان اهمیت و تأثیر این عوامل بر الگوهای رفتاری تأمین امنیت نیز متفاوت است. اهداف: این پژوهش علاوه بر تعیین الگوی رفتاری تأمین امنیت جمهوری اسلامی ایران میزان اهمیت و وزن شاخص های تأثیرگذار بر الگوی رفتاری تأمین امینت در جمهوری اسلامی ایران را نیز مشخص می کند. مواد و روش ها: پژوهش حاضر سعی در بررسی و تعیین الگوی رفتاری تأمین امنیت جمهوری اسلامی ایران با استفاده از یکی از انواع مختلف روش های تصمیم گیری چند شاخصه (مدل ویکور) دارد. نتیجه گیری: در پایان یافته های پژوهش نشان می دهد الگوی چندجانبه (امنیت جمعی) مناسب ترین الگو برای تأمین امنیت است و جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک واحد سیاسی با توجه به شاخص های موردنظر پژوهشگران حوزه امنیت می تواند الگوی امنیت جمعی را برای تأمین امنیت ملی خود موردتوجه قرار دهد.

مقدمه: در این پژوهش ساختار نه چارچوبی کاملاً عینیت یافته بلکه تا حدودی درآمیخته با ذهنیت و تا حدودی توانایی بخش است که این سطوح ساختاری در قلمروهای جغرافیایی بلوچ نشین ایران، کنش های باشندگان آن قلمرو را در چارچوب مشخصی سامان داده و یا جهت دهی می کند. اهداف: این مقاله باهدف بررسی تأثیر ساختارهای پایدار و تأثیرگذار محلی برکنش های سیاسی-اجتماعی بلوچ های ایران انجام شده است. ازنظر تئوریک بین این ساختارها، روابطی ضروری وجود دارد که قبل از آنکه تعیین شوند تااندازه ای شکل گرفته اند و در هر سطحی شکل دهنده کنش های فردی یا اجتماعی هستند. مواد و روش: روش انجام این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. رویکرد غالب بر پژوهش کمی است. نتایج حاصل با تکیه بر استدلال منطقی از نتایج حاصل از یافته های میدانی استوار است. جهت احصاء کنش های اجتماعی-سیاسی منطقه بلوچ نشین ایران، ابتدا ساختارهای اجتماعی-سیاسی به روش اسنادی و کتابخانه ای استخراج شد. ازآنجاکه ساختارهای استخراج شده از سطح اطمینان لازم برخوردار نبود، در قالب متغیرهای تحقیق به متخصصین بلوچ شناس ارائه شد و با اتکا نظرات دریافتی پالایش و وزن دهی شد. پس از وزن دهی، مهم ترین متغیرهای تأثیرگذار در قالب پرسشنامه محقق ساخته مورد ارزیابی اولیه قرار گرفت و پس از روایی و پایایی حاصل شده بین جامعه آماری موردنظر توزیع گردید. نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعات میدانی در هر یک از متغیرهای موردمطالعه بیانگر تأثیر این ساختارها برکنش های اجتماعی-سیاسی شهروندان این بخش از ایران است و این ساختارها، کنش ها و رفتارهای اجتماعی و سیاسی شهروندان بلوچ را جهت دهی می کند. لذا هر نوع برنامه ریزی توسعه ای نیز در ارتباط با شهروندان این بخش از ایران نیازمند شناخت این ساختارها و تأثیرات پایدار آن ها برکنش های ساکنان این بخش از ایران است.

مقدمه: در دهه های اخیر گرمایش زمین سبب مرگ هزاران نفر در جهان شده است. این امر سبب گردیده تا برنامه ریزی شهری با چالش عمده تغییرات اقلیمی و لزوم کاهش تأثیرات آن دست به گریبان شود. این امر سبب شده تا دغدغه های کاهش و انطباق با این مخاطرات در ابعاد مختلف زندگی شهری به سمت ارتقا سلامت انسان ها سوق پیدا نماید. اهداف: تحقیق حاضر باهدف بررسی تأثیرات تغییرات اقلیمی ناشی از موج گرما برآسایش حرارتی بیرونی در شهر مشهد است. مواد و روش ها: روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و استفاده از داده های ایستگاه هواشناسی شهر مشهد در بازه زمانی ده ساله (2017-2007) بوده است. روش تحلیل، استفاده از فن نرم افزارهای ریمن[1] و اکسل[2] در شهر مشهد است. شاخص مورداستفاده، دمای معادل فیزیولوژیکی[3] به عنوان پراستفاده ترین شاخص سنجش آسایش حرارتی بیرونی است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که تغییرات اقلیمی و تأثیرات موج گرما در شهر مشهد در ماه های تیر و مرداد بر روی آسایش حرارتی بیرونی تأثیر گذاشته است و سبب شده تا در این ماه ها، سلامت انسان ها بیشتر به خطر بیافتد. همچنین بررسی های تغییرات آسایش حرارتی بیرونی در فصل زمستان این شهر نشان می دهد که میزان گرم شدن این فصول روند سریعی را در پیش گرفته است، به طوری که در طی ده سال میزان آسایش حرارتی بیرونی به میزان 4/1+ درجه سانتی گراد در اسفندماه افزایش داشته است، این عدد در فصل تابستان و تیرماه به عدد 1/1+ می رسد. همچنین بررسی ها نشان می دهد که فصول تابستان و بهار این شهر در حال ورود به محدوده تنش گرمایی است حال آنکه فصول سرد آن به سمت گرم تر شدن و ورود به محدوده آسایش حرارتی بیرونی است.

مقدمه: چرخش فرهنگی مجموعه ای از تحولات فکری است که از اواخر دهه 1980 حوزه صلاحیت رشته جغرافیا را گسترده تر کرده و منجر به محوری شدن مسائل فرهنگی در جغرافیای انسانی شده است. دو نوع چرخش فرهنگی وجود دارد. نوع اول اشاره به نظریه پردازی در مورد جهان دارد؛ درحالی که در نوع دوم، فرهنگ به عنوان «یک شیوه تفکر و دانستن» در نظر گرفته می شود. اهداف: با توجه به اهمیت بحث چرخش فرهنگی برای رشته جغرافیای سیاسی و با توجه به وجود خلاء ادبیات فارسی در این زمینه، مقاله حاضر به بررسی تأثیرات چرخش فرهنگی بر رشته جغرافیای سیاسی می پردازد. مواد و روش ها: این مقاله از روش «توصیفی-تحلیلی» استفاده می کند. با توجه به ماهیت موضوع روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و اینترنتی است. به این ترتیب که اطلاعات موردنیاز از کتاب ها و مقالات استخراج و طبقه بندی شده و سپس به شیوه کیفی، به تجزیه وتحلیل آن ها پرداخته شده است. نتیجه گیری: در جغرافیای سیاسی متأثر از فرهنگ، «سیاسی» معنایی فراتر از معنای متعارف سیاست رسمی می یابد. در این زمینه جغرافیای سیاسی به تشخیص و نشان دادن تأثیرات متقابل «نشانه ها» و «نمادهای» فرهنگی از یک سو و «اعمال سیاسی» از سوی دیگر می پردازد و به ویژه بر «معنا» و نزاع بر سر معنا و گفتمان تمرکز می شود. چرخش فرهنگی سه تأثیر عمده بر رشته جغرافیای سیاسی داشته است، اول، صورت بندی مجدد مفاهیم و موضوعات رشته جغرافیای سیاسی بر اساس لنز فرهنگی؛ دوم، تمرکز بر موضوعات جدیدی مانند سیاست فرهنگی که تا قبل از دهه ی 1980 موردتوجه نبودند؛ و سوم، توجه به فرهنگ ازنظر تولید دانش جغرافیای سیاسی. در این زمینه به نقد و تحلیل ساخت اجتماعی دانش توسط گروه های اجتماعی قرارگرفته در متن های زمانی-مکانی خاص و فرهنگ های خاص پرداخته می شود. به عبارت دیگر یک ارزیابی از دانش جغرافیای سیاسی بر اساس فرهنگ افرادی که این دانش را تولید کرده اند، انجام می شود.

مقدمه: آشکارسازی و پیش بینی تغییرات، لازمه مراقبت از یک اکوسیستم به ویژه در مناطقی با تغییرات سریع و اغلب بدون برنامه ریزی در کشور های درحال توسعه است. اهداف: هدف این پژوهش، پیش بینی تغییرات کاربری اراضی حوضه آبخیز مشرف به دریاچه بزنگان برای سال 1407 باهدف بررسی تحولات اکوسیستم دریاچه بزنگان و برمبنای تغییرات مشاهده شده بین سال های 1381 تا 1394 می باشد. مواد و روش ها: برای این منظور کلاس بندی محدوده موردمطالعه بر اساس پنج رده زراعت آبی، زراعت دیم، مراتع، پهنه آب و اراضی مسکونی برای سال های 1368، 1381 و 1394 با استفاده از تصاویر سنجندهای TM، ETM وOLI و بهره گیری از متد ICA با صحت کلی23/92 درصد و ضریب کاپای 89/0 درصد انجام شده است. سپس با استفاده از مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول های خودکار، تغییرات کاربری اراضی پیش بینی گردیده است. جهت اعتبارسنجی مدل، صحت کلی و ضریب کاپا در نرم افزار ایدریسی و به کمک ماژولERRMAT تعیین شده است. نتیجه گیری: ماتریس خطا صحت کلی عملکرد را معادل 71 درصد و ضریب کاپا را 87/0 درصد نشان داد که تأییدکننده مدل زنجیره مارکوف و CA مارکوف برای پیش بینی کلاس های کاربری اراضی در 13 سال آینده می باشد. نتایج حاصله نشان می دهد ادامه روند کنونی تغییر کاربری در منطقه، مساحت دریاچه بزنگان را در سال 1407 به 81/12 هکتار، مساحت اراضی زراعت آبی را به 91/495 هکتار، اراضی زراعت دیم را به 42/5764 هکتار، مراتع را به 15/4592 هکتار و مساحت اراضی مسکونی را به 74/94 هکتار خواهد رساند.

مقدمه: قدرت ملی هر کشور برگرفته از منابع متعددی است که به صورت هم افزا و در پیوند با یکدیگر، شاکله قدرت یک کشور را می سازند؛ علی رغم اینکه هر یک از مؤلفه های قدرت، نقش مهم و مجزایی در تولید قدرت ملی دارند. اما به نظر می رسد؛ در بین آن ها، علم و فن آوری از جایگاه و نقش برتری برخوردار است؛ به طوری که، این عنصر قدرت ضمن داشتن کارکرد مستقل، در تقویت سایر ابعاد قدرت ملی نیز مؤثر است. اهداف: هدف این پژوهش، تحلیل جایگاه علم و فن آوری در قدرت ملی است. این پژوهش پیگیری می کند که علم و فن آوری از چه نقش و تأثیری بر سایر مؤلفه ها و ابعاد قدرت ملی همچون بعد اقتصادی، سیاسی، نظامی و. . . برخوردار است. مواد و روش ها: این پژوهش با اتّکا به پارادایم نئولیبرالیسم و روش شناسی تحلیل ثانویه از یک سو و مراجعه به آراء اندیشمندان داخلی و خارجی در قالب پرسش نامه تنظیم شده است. نتیجه گیری: یافته های تحلیلی پژوهش نشان می دهد که فاکتور علم و فن آوری به عنوان عاملی تأثیرگذار، در تقویت ابعاد اقتصادی، نظامی، سیاسی، سرزمینی، فرهنگی و اجتماعی قدرت ملی از نقش برجسته ای برخوردار است؛ همچنین یافته های میدانی پژوهش و مراجعه به اندیشمندان داخلی و خارجی هم بیانگر این بوده که علم و فن آوری به ترتیب بر روی قدرت اقتصادی، نظامی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و سرزمینی بیشترین نقش و تأثیر را داشته است.

مقدمه: بارش مهم ترین پارامتر تأثیرگذار بر جنبه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و منابع طبیعی است. بررسی تغییرات آتی پارامتر اقلیمی بارش از طریق پیش برآورد مدل های اقلیمی میسر می شود. هدف: در پژوهش حاضر تغییرات آتی بارش سواحل جنوبی جهت نیل به برنامه­ ریزی­ های صحیح در منطقه سواحل جنوبی دریای خزر بررسی می گردد. مواد و روش ها: بارش های آتی ایستگاه های منتخب سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده از ﻣ ﺪ ل LARS-WG و داده های مشاهداتی بارش در دوره پایه و به کمک نوسانات اقلیمی حاصل از مدل گردش عمومی HadCM3 تحت سناریوهای A2، B1 وA1B در دوره 2039-2011 مدل سازی شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد بارش شبیه سازی شده انطباق بالایی با بارش مشاهده ای در دوره پایه دارد. بر اساس معیارهای MBE و MAE مقادیر خطای به دست آمده برای بارش شبیه سازی شده در دوره پایه در فصل پاییز زیاد است. با توجه به نتایج به دست آمده، مدل تغییرات بارش سواحل جنوبی در دوره آتی با استفاده از سناریوهای A2، B1 و A1B ترسیم گردید که بر اساس آن در تمام ایستگاه های منطقه مقدار بارش افزایش خواهد یافت. درصد افزایش بارش در ایستگاه های انزلی، آستارا، بابلسر، گرگان، نوشهر، رامسر و رشت بر اساس سناریوی A2، به ترتیب 3/0، 9/7، 2/2، 4/1، 7/8-، 8/0، 7/6 درصد، همچنین بر اساس سناریوی A1B، به ترتیب 3/9، 12، 12، 4/12، 1/4-، 7/6، 9/13 درصد و بر اساس سناریوی B1 به ترتیب 7/8، 7/9، 5/6، 5/11، 7/3-، 3/5، 6/13 درصد خواهد بود.

مقدمه: رشد و توسعه شهرها و ازدیاد جمعیت و کاربری های متنوع اراضی شهری موجب بروز معضلاتی برای جوامع شهری شده است. یکی از این معضلات پدیده جزایر حرارتی است که نتیجه افزایش دمای غیرعادی شهر نسبت به حومه اطراف آن است. اهداف: این تحقیق سعی دارد جهت دستیابی به یک نگرش کلی راجع به مکانیسم جزیره حرارتی، تغییرات دمای هوا و تغییرات دمای نقاط شهری را در مناطقی از شهر همدان با استفاده از تصاویر سنجنده TIRS (ماهواره لندست 8) و مقایسه آن با داده های واقعی سطح زمین از طریق روش های آماری بررسی کند. مواد و روش ها: تلفیق روش های آماری و روش آنالیز تصاویر ماهواره ای در این تحقیق موردنظر بوده است لذا برداشت دمای نقاط مختلف از تصاویر ماهواره ای بر اساس روش رادیانس طیفی و مقدار درجه خاکستری پیکسل ها در باند حرارتی و با استفاده از عکس معادله پلانک انجام شد. بر اساس رابطه حاکم بر داده های واقعی دمای سطح زمین در ایستگاه هواشناسی و داده های برداشت شده از تصاویر ماهواره ای طبق مدل های متفاوت رگرسیون مشخص شد. بالاترین ضریب تعیین مربوط به سه روش همبستگی خطی، درجه دو و مکعبی بوده است؛ که از بین آن ها روش رگرسیون مکعبی با کمترین خطا در سطح اطمینان 95 درصد معنادار بوده است. نتیجه گیری: ضریب تبیین بالا (70 درصد و بالاتر) نشان از وجود هماهنگی قابل قبولی بین اطلاعات تصاویر ماهواره ای و اطلاعات ایستگاه هواشناسی است. حداکثر اختلاف داده های برداشت شده با داده های واقعی ایستگاه سطح زمین در دمای حداقل و مربوط به سطوح بایر به مقدار 6/5 درجه سانتی گراد و حداقل اختلاف مربوط به فضای سبز با 5/0 درجه سانتی گراد است. اختلاف دما در مناطق مختلف شهر بیشتر مربوط به حداقل دما است. درحالی که اختلاف درجه حرارت در مناطق با پوشش فضای سبز در شهر همدان با داده های واقعی بیشتر در حداکثر دما دیده می شود. نتایج نشان داد که جزایر حرارتی همدان با ساخت وساز و کاربری اراضی رابطه مستقیم دارد. تغییرات دمای نقاط مختلف شهر همدان نشان از ایجاد جزایر حرارتی در کاربری های ساختمان و زمین بایر است. نتایج این تحقیق در مدیریت و برنامه ریزی های شهری و کاربری اراضی شهر همدان می تواند به کاربرده شود.

مقدمه: هر آنچه در فضای شهری قرار می گیرد، به نحوی بر زیبایی، شیوه زیست، فرهنگ، عادات و رفتارهای شهروندان و به تبع آن، بر هویت شهر تأثیر می گذارد. یکی از عناصر اصلی که به انحای مختلف در فضای شهری ایفای نقش می کند، تبلیغات محیطی است. تبلیغات، مؤثرترین روش در رساندن پیام های فرهنگی و تجاری به مخاطبان محسوب می شود. همه انواع تبلیغاتی که در فضای آزاد، اعم از شهری و برون شهری قرار می گیرند، تبلیغات محیطی هستند. این گونه تبلیغات در شهر تهران به صورت های مختلف همچون نقاشی های دیواری، بیلبوردها، مبلمان شهری، پرتابل ها، بدنه اتوبوس ها، بدنه و محوطه مترو و کف خیابان ها، تابلوهای نوری و لیزری و استند ها در جای جای شهر به چشم می خورد؛ به گونه ای که انگار فضاهای شهری مورد هجوم تبلیغات محیطی قرارگرفته اند. این مسئله موجب شده تا شهر گریبان گیر مسائل و چالش های متعددی شود. اهداف: هدف تحقیق حاضر شناسایی مهم ترین آسیب های ناشی از مدیریت تبلیغات محیطی در شهر تهران است. مواد و روش ها: روش تحقیق کیفی و با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. تحلیل شامل یک رفت وبرگشت مستمر بین مجموعه داده ها و مجموعه کدگذاری ها و تحلیل داده هایی است که به وجود آمده اند. مضمون، ویژگی تکراری و متمایزی در متن است که به نظر پژوهشگر، نشان دهنده درک و تجربه خاصی در رابطه با سؤالات تحقیق است. گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه ای و مصاحبه صورت گرفت. نمونه شامل 34 نفر از خبرگان، مدیران و کارشناسان مرتبط با تبلیغات محیطی است؛ مصاحبه ها تا زمانی ادامه یافت که جمع آوری داده ها به اشباع رسید. برای انتخاب مصاحبه شوندگان، در ابتدا از روش نمونه گیری هدفمند، سپس از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد و برای تحلیل مصاحبه ها و ترسیم مدل شبکه مضامین از نرم افزار MAXQDA بهره گرفته شد. نتیجه گیری: یافته ها در 8 مضمون اصلی: آسیب های مدیریتی، آسیب های فرهنگی-اجتماعی، آسیب های روان شناختی، آسیب های حقوقی، آسیب های اقتصادی، آسیب های زیبایی شناختی، آسیب های زیست محیطی و آسیب های زیرساخت ساماندهی شده است.

مقدمه: آلاینده های جوی عناصری هستند که غلظت زیاد آن ها سبب صدمه به چرخه های زیستی زمین می شود و مقدار آن نیز معمولاً به وسیله غلظت آلاینده های هوا مانند دی اکسید نیتروژن[1]، دی اکسید گوگرد[2]، دی اکسید کربن[3]، ازن[4] و ذرات معلق[5] مشخص می شود. آلاینده های ناشی از فعالیت های بشری نسبت ترکیبات هوا را تغییر و بر کیفیت هوای محلی، منطقه ای و آب وهوای جهانی تأثیر ﻣ ﯽ گذارﻧ ﺪ . کیفیت هوا به شدت متأثر از شرایط آب وهوایی، توپوگرافی، خودروها و صنایع، سیستم حمل ونقل و نوع و میزان آلاینده ها می باشد. اهداف: هدف از این پژوهش ردیابی چگونگی تأثیر مستقیم و غیرمستقیم عناصر آب وهوایی در کیفیت و آلودگی هوای کلان شهر تهران می باشد. مواد و روش ها: تحقیق به روش کمی-تحلیلی است و داده های مورداستفاده شامل پارامترهای هواشناسی و آلودگی هوا در تهران می باشند. به منظور بررسی اثرات عناصر اقلیمی بر کیفیت هوا در کلان شهر تهران از روش تحلیل مسیر استفاده شد. این روش روابط علی، اثرات مستقیم، غیرمستقیم و اثر کلی هر یک از متغیرهای مستقل را بر متغیرهای وابسته یعنی کیفیت هوای تهران را بررسی می کند و روابط و همبستگی های بین آن ها را تفسیر می کند. در فرایند تحلیل مسیر یک نمودار نظری بر اساس اثرات احتمالی متغیرها ترسیم و متغیرهای مؤثر بر روی گراف نهایی مسیر مشخص و تفسیر می شوند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داده است با توجه به عملکرد وسیع و مهم داده های هواشناسی در این مطالعه، باید عامل هواشناسی را به عنوان پارامتر تعیین کننده و اساسی که قدرت کنترل زیادی بر بسیاری از شاخص های دیگر مؤثر در میزان کیفیت هوا تهران دارد، دانست؛ زیرا هم در ارتباط مستقیم و هم در اثرات غیرمستقیم بر کیفیت هوای تهران نقش پررنگ و بارزی ایفا کرده است.

مقدمه: شاخص های کمی ژئومورفیکی برای شناسایی خصوصیات خاص یک ناحیه به ویژه در مطالعات تکتونیکی مفید هستند. یکی از این شاخص ها، منحنی های هیپسومتری(فرازسنجی) و انتگرال هیپسومتری است که برای نشان دادن پتانسیل مناطق ازنظر فعالیت تکتونیکی به منظور ارزیابی مساحت های در حال فرسایش و رسوب گذاری حوزه های زهکشی استفاده می شود. هدف: این تحقیق بررسی مشخصه های فیزیکی حوضه های آبریز سواحل مکران ازنظر ویژگی های فرسایشی و رسوب گذاری آن ها با استفاده از منحنی های هیپسومتری بی بعد می باشد. مواد و روش ها: در این تحقیق برای استخراج شبکه آبراهه ها و رتبه بندی آن ها از مدل رقومی ارتفاعی منطقه باقدرت تفکیک 10 متر بر اساس روش استرالر رتبه بندی گردیده و در محیط برنامه نویسی پایتون به صورت کدنویسی جهت محاسبه مقادیر جداول و ترسیم منحنی های هیپسومتری بی بعد برای تحلیل وضعیت فرسایش و رسوب گذاری در سطح کل حوزه آبریز سواحل مکران و نیز زیر حوزه های زهکشی انجام شده است. نتیجه گیری: اندازه گیری شاخص منحنی هیپسومتری نشان می دهد که در حوضه ی اصلی فرآیندهای ژئومورفولوژیکی به صورت متعادل عمل می کنند. با توجه مقادیر جدول و ترسیم منحنی هیپسومتری کل حوضه منطقه نشان دهنده گسترش متعادل دشت و ارتفاع است. ولی محاسبه ی منحنی و انتگرال هیپسومتری در زیر حوضه های منطقه ی موردمطالعه نشان می دهد که بخش شمالی زیر حوضه ها، فرآیندهای تکتونیکی بر فرآیندهای فرسایشی برتری دارد. درصورتی که در بخش جنوبی زیر حوضه-ها، فرآیندهای فرسایشی بر فرآیندهای تکتونیکی برتری می گیرند و یا فرآیندهای ژئومورفولوژیکی به صورت متعادل عمل می کنند. با تأثیر پذ یرفتن پارامترها ی زمین شناسی و ایجاد آنومالی های تکتونیک، جنس زمین تغییریافته و فرسایش در حوضه ها دگرگون خواهد شد. انتگرال هیپسومتری کل حوضه زهکشی برابر 20% است.

مقدمه: توسعه شهرنشینی و تبدیل مناطق روستایی به شهرها با تغییرات کاربری اراضی و فشار بر سیستم های طبیعی همراه است. یکی از سیستم های طبیعی، رودخانه ها هستند که در نواحی شهری تحت تأثیر فعالیت های انسان قرار می گیرند. اهداف: هدف تحقیق حاضر شبیه سازی و برآورد تغییرات پارامترهای هیدرولوژیکی شامل میزان تولید رواناب سطحی، دبی رودخانه، نفوذپذیری و میزان تبخیر و تعرق می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش، با استفاده از مدل نیمه توزیعی SWAT در دو مقطع گذشته بیست سال گذَشته(1998) و حال حاضر(2018) در حوضه آبریز دربند صورت گرفته است. هم چنین در این تحقیق برای واسنجی مدل از الگوریتم SUFI2 استفاده شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد بعد از بهینه سازی پارامتر های مورداستفاده در SWAT-CUP، مقدار ضریب نش-ساتکلیف ( NS) و ضریب تعیین (R2) سال 1998 در مرحله واسنجی به ترتیب معادل 34/0 و 43/0 می باشد برای دوره اعتبارسنجی مقدار ضریب نش-ساتکلیف و ضریب تعیین به ترتیب برابر با 30/0 و 39/0 می باشد. همچنین، مدل SWAT-CUP در وضعیت موجود حوضه دربند – گلابدره برای سال 2018 موردبررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج هیدرو گراف های مشاهداتی و شبیه سازی شده و مقادیر ارزیابی کار آیی مدل در ادامه ارائه شده است. مقدار ضریب نش – ساتکلیف(NS) و ضریب تعیین(R2)، به ترتیب 31/0 و 46/0 در دوره واسنجی، 33/0 و 39/0 در دوره اعتبارسنجی برآورد شده است. طبق نتایج ارزیابی کارایی مدل بر اساس ضریب نش – ساتکلیف(NS) و ضریب تعیین(R2)، نشان از توانایی مدل swat در شبیه سازی رواناب حوضه دارد. هم چنین نتایج حاصل از شبیه سازی نشان می دهد تغییرات کاربری در محدوده موردمطالعه باعث تغییر در مقادیر CN، رواناب سطحی و تبخیر و تعرق در سطح کاربری ها در بازه زمانی 20 ساله شده است.

مقدمه: عوارض و مشکلات نواحی فرسوده شهری، بنا به سرشت خود چندوجهی و چندبعدی هستند و در هر مورد به شکل خاصی بروز می نماید. افت منزلت اجتماعی و اقتصادی و نابسامانی های کارکردی و کالبدی این بافت ها به همراه افت بسیار شدید کیفیت محیط شهری ازجمله دلایلی است که سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری را مجاب به ارائه راهبردها و راهکارهای مدیریتی در مواجهه با مسائل و مشکلات آن کرده است. یکی از این رویکردهای نوین، رویکرد بازآفرینی در چارچوب حکمروایی شهری است. اهداف: هدف این پژوهش، ارزیابی جایگاه حکمروایی شهری در فرآیند بازآفرینی بافت فرسوده شهری منطقه 12 شهر تهران می باشد. در این مقاله تلاش شده است تا به این سؤال پاسخ داده شود که وضعیت شاخص های حکمروایی در بافت فرسوده شهری و اثرگذاری حکمروایی در بازآفرینی بافت فرسوده شهری چگونه است؟ مواد و روش ها: روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی-توسعه ای می باشد و واحد تحلیل آن سرپرست خانوار می باشد که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 383 نفر تعیین گردید و برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری تصادفی در سطح محلات منطقه متناسب با تعداد جمعیت ساکن استفاده گردید. برای گردآوری اطلاعات موردنیاز از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. همچنین از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات میدانی استفاده گردید. در راستای تجزیه وتحلیل از آمارهای توصیفی و استنباطی استفاده گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که در بین شاخص های حکمروایی شهری، شاخص عدالت و اثربخشی و کارایی بیشترین و شاخص های پاسخگویی و بینش راهبردی پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده اند. به طورکلی شاخص های حکمروایی شهری در منطقه 12 شهرداری تهران در مقیاس پایین تر از حد متوسط قرار دارند. همچنین حکمروایی در شاخص های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی اثرپذیری بیشتری نسبت به شاخص های فرهنگی و زیست محیطی داشته است.

مقدمه: مدل مرکز پیرامون گواه بر روابط نابرابر میان جوامع، مناطق، طبقات و اقشار مختلف اجتماعی است که در شکل دهی به رفتار کنشگران مؤثر است. این مسئله در نواحیِ مانند شهرستان ممسنی که ساختار اجتماعی آن ماهیت و نمودی طایفه-ای دارد چشمگیر است، به طوری که در هر طایفه، برخی از تیره ها و روستاهای پُرجمعیت توان اثرگذاری بر دیگر فضاهای جغرافیایی پیرامون خود در حوزه های اجتماعی و سیاسی رادارند. در این چارچوب، نواحی که در کانون هر یک از قلمرو طوایف قرار داشتند به مثابه «چَرخی» عمل می کردند که سایر نواحی جغرافیایی (پیرامونی) مُتعلق به طایفه خود را بسان «پَره هایی» که وابستگی هویتی و تعلق زادگاهی تباری به مرکز داشتند را هدایت می کردند. اهداف: این پژوهش در پیِ تبیین رقابت انتخاباتی طایفه محور در چارچوب مدل مرکز پیرامون است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر که ماهیتی کاربردی دارد به بررسی و پردازش رابطه سه متغیرِ مدل مرکز پیرامون به مثابه متغیر مستقل، جامعه پراتوری، متغیر میانگر و طایفه گرایی به عنوان متغیر وابسته پرداخته است. برای ارزیابی فرضیه از روش تحقیقِ توصیفی تحلیلی استفاده شده و داده ها به روش کتابخانه ای، اسنادی و میدانی (مشاهده ) گردآوری شده اند. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد که برخی از نواحی شهری و روستا های متنفذ (به عنوان مرکز)، اُلگوی رفتاری ساکنان دیگر نواحی پیرامونی را، تحت الشعاع قرار می دهند و توان جهت دهی به رفتار انتخاباتی هیجانی و احساسی در چارچوب جامعه پراتوری و نهایتاً طایفه گرایی در عرصه های اجتماعی و سیاسی را دارند.