پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی
سال:1399 | دوره:13 | شماره:2 (پیاپی 50) |تعداد مقالات:6

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی کاربری اراضی کشاورزی در بخش کهک استان قم انجام گردیده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش جمع آوری اطلاعات و داده پردازی، از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی می باشد. متغیر وابسته این تحقیق کاربری اراضی کشاورزی و متغیرهای مستقل شامل متغیرهای: اجتماعی، اقتصادی، طبیعی و ویژگی های فردی بوده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کشاورزان صاحب زمین و ساکن در تمامی روستاهای بخش کهک استان قم تشکیل داده اند. براساس آمار موجود تعداد این کشاورزان 2010 نفرمی باشد که 322 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز توسط ابزار پرسش نامه جمع آوری و به کمک نرم افزار Spss20 و Amos تجزیه و تحلیل شدند. نتایج طراحی این الگو براساس معادلات ساختاری بیانگر آن است که عوامل اقتصادی و عوامل طبیعی بر الگوی کاربری اراضی کشاورزی منطقه مورد مطالعه دارای تأثیر مثبت و معنی داری در سطح خطای یک درصد می باشد. اما عوامل اجتماعی بر الگوی کاربری اراضی تأثیر نداشت. همچنین براساس نتایج این پژوهش 76 درصد از تغییرات واریانس الگوی کاربری اراضی توسط عوامل اجتماعی، اقتصادی و طبیعی تبیین گردید.

پژوهش حاضر به منظور بررسی کاربرد نظریه آشفتگی در ساماندهی ترویج کشاورزی استان فارس انجام گردید. جامعه آماری 186 نفر از کارشناسان ترویج کشاورزی استان فارس می باشند که برای بررسی دیدگاه آنان از روش تمام شماری استفاده شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه بوده که روایی محتوایی و شکلی، با نظر متخصصان مربوطه که شامل اساتید کمیته تحقیق و چند نفر از کارشناسان برتر ترویج کشاورزی می باشند، تأئید گردید. جهت تعیین روایی سازه، شاخص میانگین واریانس استخراج شده محاسبه گردید. قابلیت اعتماد پرسشنامه نیز با پایایی ترکیبی تایید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS16 و Smart PLS انجام شد. نتایج نشان داد که نظریه آشفتگی و شاخص های آن حدود 37 درصد از واریانس عاملین ترویج، 22 درصد از واریانس فعالیت های آموزشی-ترویجی، 31 درصد از واریانس سازمان و مدیریت ترویج، 21 درصد از واریانس شاخص های زیرساختی-آموزشی، 18 درصد از واریانس آموزش های انبوهی رسانه ای، 11 درصد از واریانس اعتبارات ترویجی، و 22 درصد از واریانس ارتباطات ترویجی را تبیین می کنند و به طور کلی سازه های موجود در مدل نیز حدود 62 درصد از واریانس ساماندهی ترویج را تبیین می کنند. بیشترین درصد تبیین مربوط به فعالیت های آموزشی-ترویجی (ضریب مسیر=426/0) و ارتباطات ترویجی (ضریب مسیر=0. 362) می باشد در حالی که شاخص های زیرساختی-آموزشی و آموزش های انبوهی رسانه ای اثر منفی بر ساماندهی ترویج از خود نشان داده اند.

این مطالعه با هدف بررسی دلایل عدم دستیابی به اهداف برنامه های اول تا پنجم توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بخش کشاورزی انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه شامل متخصصانی است که دارای اطلاعات کافی و درک عمیقی از موضوع مورد مطالعه دارند که از طریق نمونه گیری غیراحتمالی و روش گلوله برفی، تعداد 100 نفر شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. تعیین روایی و پایایی از طریق پانل متخصصان اهل فن و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (70/0 تا 85/0) مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه تحلیل نتایج از روش تحلیل عاملی استفاده شد. براساس نتایج مهمترین دلایل عدم دستیابی به اهداف برنامه های توسعه در بخش کشاورزی به ترتیب شامل موانع اقتصادی – سیاسی، موانع اجرایی – ساختاری، موانع علمی و موانع اجتماعی – فرهنگی می باشند.

این پژوهش، با هدف تعیین و تحلیل راهکارهای توسعه کاربرد سیستم آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. داده های تحقیق با استفاده از فن مصاحبه نیمه ساختاریافته و گفتگو با کارشناسان بخش های آب و خاک و ترویج کشاورزی و کشاورزان استفاده-کننده از فناوری (16 پاسخگو) بصورت هدفمند جمع آوری شد. به منظور اطمینان از روایی پژوهش، از سه سویه سازی منابع داده ها و بازبینی توسط اعضااستفاده گردید. داده ها به کمک روش تئوری مبنایی و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا 10، طی مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس تحلیل های صورت گرفته، تعداد شش مقوله اصلی، 25 مقوله فرعی و 171 واحد مفهومی معنادار بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان دادند که سازوکارهای ترویجی-آموزشی، کاهش پیچیدگی های اداری، بهبود مشارکت کشاورزان، تداوم نظارت، پیگیری و مشاوره در طول اجرا و بعد از آن، حمایت های اقتصادی و انجام فعالیت های زیرساختی در جهت توسعه کاربرد فناوری آبیاری کم فشار، راهکارهایی هستند که می تواند در توسعه استفاده از این سیستم آبیاری توسط کشاورزان استان آذربایجان شرقی موثر باشد.

در شرایط بحران آب، رفتار صحیح با آب و مدیریت آن بسیار حائز اهمیت است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای مدیریتی آب در بین گندم کاران شهرستان اُرزوئیه صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق 1350 نفر از گندم کاران آبی بخش مرکزی شهرستان اُرزوئیه بودند که تعداد 135 نفر از آن ها با استفاده از جدول نمونه گیری بارتلت و همکاران به عنوان نمونه برآورد و به صورت تصادفی ساده انتخاب و مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بر مبنای مؤلفه های تئوری شناخت اجتماعی بود که روایی ظاهری آن توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی و بخش اجرا مورد تأیید قرار گرفت و پایایی نیز با انجام مطالعه ای راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (86/0-58/0) به دست آمد. یافته های حاصل از تحلیل همبستگی متغیرهای پژوهش نشان داد بین تمامی اجزاء این تئوری (عوامل ساختار اجتماعی، انتظار نتیجه، درک رفتار دیگران، خودکارآمدی و قصد رفتاری) و رفتار مدیریت آب کشاورزان رابطه ی مثبت و معناداری حاکم است. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه توأم نشان داد که متغیرهای این تئوری در مجموع 36 درصد از تغییرات رفتار مدیریت آب گندمکاران را پیش بینی می کنند. فزون بر آن، متغیرهای درک رفتار دیگران، خودکارآمدی و قصد رفتاری بر متغیر وابسته رفتار مدیرت آب اثرگذار بودند. در پایان پیشنهادهایی برای بهبود رفتار مدیریت آب کشاورزان ارائه گردیده است.

امروزه، با توجه به افزایش تمایل مصرف کنندگان به موضوعات مرتبط با سلامتی و محیط زیست، استفاده از محصول ارگانیک افزایش یافته است و این مسئله منجر به پژوهش در زمینه مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر ویژگی های روانشناختی و جمعیت شناختی بر نگرش مصرف کنندگان نسبت به مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک انجام گرفته است. پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی به شمار می رود. جامعه آماری پژوهش را مصرف کنندگان محصولات ارگانیک (محصولات باغی، صیفی، دامی، لبنی ارگانیک) در شهر ارومیه تشکیل می-دهند که بر اساس فرمول کوکران 141 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد و مبتنی بر طیف لیکرت استفاده شد. جهت سنجش روایی از روایی همگرا و واگرا توسط نرم افزار Lisrel بهره گرفته شد و به منظور برازش پایایی، آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت و ضریب آن برای تمام سازه های پژوهش بیشتر از 7/0 بود. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق نیز از مدلسازی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که ویژگی های روانشناختی (مادی گرایی، لذت گرایی و کمال گرایی) بر نگرش مصرف کنندگان نسبت به مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک تأثیر مثبت و معناداری دارد و همچنین این نگرش بر قصد خرید محصولات ارگانیک تأثیر مثبت و معناداری دارد. سرانجام بین نگرش مصرف کنندگان زن و مرد نسبت به مصرف محصولات کشاورزی ارگانیک تفاوت معنی دار مشاهده شده ولی بین نگرش گروه های سنی مختلف تفاوتی وجود نداشته است.