پژوهش های گیاهی
سال:1397 | دوره:31 | شماره:3 |تعداد مقالات:20

رودخانه ماربره از سرشاخه های رود سزار و دز است که آب آن مورد مصارف آبیاری اراضی روستاهای اطراف شهرستان دورود و ازنا قرار می گیرد. در این مطالعه، فلور دیاتومه های رودخانه ماربره برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از سنگ و رسوبات رودخانه به صورت فصلی از تیر 1393 تا خرداد1394 انجام شد. جنس های Navicula Cymbella, Gomphonema, Nitzschia, وDiatoma در طی دوره نمونه برداری در همه ایستگاه ها حضور داشتند. در حالی که حضور تعدادی از جنس ها مانند Didymosphenia, Meridion, Stauroneis, Gyrosigma, Cymbopleura و Ulnaria به صورت فصلی بود. در مجموع، تعداد 30 گونه شناسایی شد که همه متعلق به گروه دیاتومه های pennate بودند. مقایسه فلور دیاتومه های رودخانه ماربره با سایر فلوردیاتومه ای منابع آبی ایران نشان داد که تعدادی از گونه ها مانند Coconeis placentula, Gomphonema olivaceum, Diatoma moniliformis, Diatoma vulgaris, Ulnaria ulna و Gomphonema parvulum دارای گستره پراکنش وسیعی در ایران هستند در حالی که مطالعات بیشتری لازم است تا الگوی پراکنش سایر گونه ها مشخص شود.

چرای دام بر بسیاری از خصوصیات جوامع و گونه های گیاهی تأثیرگذار است. این عامل انسانی، که در کشور ما به دلیل عدم رعایت ظرفیت مرتع شکل مخربی به خود گرفته است می تواند بر حیات افراد یک گونه گیاهی مؤثر باشد و بنابراین نحوه پراکنش آن را تحت تأثیر قرار دهد. در این مطالعه با استفاده از داده های مکانی حضور گونه های Agropyron trichophorum و Bromus tomentellus، اثر قرق کوتاه مدت مرتع بر پراکنش جغرافیایی این دو گونه مورد بررسی قرار گرفت. برای این کار با استفاده از روش مدل سازی SRE نقشه پراکنش جغرافیایی آن ها قبل و بعد از اعمال قرق تهیه شد. نقاط حضور هریک از گونه ها، از بین 98قرق مطالعاتی تعیین شد که تعداد نقاط حضور B. tomentellus، قبل و بعد از قرق به ترتیب31و37 نقطه و تعداد نقاط حضورA. trichophorum، قبل و بعد از قرق به ترتیب 16 و 25نقطه بود. از 19متغیر بیوکلیماتیک به عوان متغیرهای محیطی استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که رویشگاه مناسب اقلیمی گونه B. tomentellus در زمان قبل از قرق با مساحت125868 هکتار، بسیار وسیع تر از A. trichophorum با مساحت32515هکتار است. همچنین پس از اعمال مدیریت چرا به صورت قرق و به مدت7سال، مساحت رویشگاه مناسب اقلیمی A. trichophorum به51562. 5هکتار(58% افزایش)ومساحت رویشگاه مناسب اقلیمی B. tomentellus به137287. 5 هکتار (9% افزایش) رسید. این مطلب گویای آن است که چرای دام تأثیر نسبی بیشتری بر گونه A. trichophorumداشته است و این گونه با حذف چرا توانسته است درصد بیشتری از آشیان اقلیمی خود را که در اثر فشار چرا از دست داده بود، باز پس بگیرد.

خشکی از جمله مهمترین تنش های محیطی است که با برهم زدن تعادل اسمزی گیاهان، موجب کاهش رشد و عملکرد آنها می شود. سالیسیلیک اسید یک تنظیم کننده رشد داخلی با ماهیت فنولی می باشد که اثر محافظتی را در برابر شرایط تنشی در گیاه القا می کند. در این پژوهش به منظور بررسی بهبود تحمل به خشکی در سه جمعیت از زعفران مزروعی از تیمار سالیسیلیک اسید در دو غلظت 5/0 و1 میلی مولار استفاده شد. مشاهده شد در پاسخ به تنش خشکی وزن تر هر سه جمعیت کاهش یافت و استفاده از سالیسیلیک اسید در شرایط تنش شدید (10% و 20% PEG) وزن تر هر سه جمعیت را افزایش داد. تحت شرایط تنش، محتوای مالون دی آلدهید، آب اکسیژنه و فعالیت آنزیم های پاداکساینده (کاتالاز، پلی فنل اکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز) افزایش یافت و تیمار سالیسیلیک اسید باعث کاهش این پارامترها شد. با توجه به کاهش شاخص های تنش (مالون دی آلدهید و پراکسید هیدروژن) تحت تأثیر سالیسیلیک اسید می توان گفت که استفاده از این ترکیب می تواند در بهبود اثرات مخرب تنش نقش داشته باشد. با توجه به اینکه در بین سه جمعیت مورد مطالعه، جمعیت آریان شهر کمترین آسیب را از نظر کاهش وزن تر متحمل شده و همچنین آنزیم های پاداکساینده در این جمعیت، با یک روند تدریجی و ملایمی افزایش یافته اند، می توان گفت این جمعیت سازوکار موثرتری را در مقابله با تنش، نسبت به دو جمعیت دیگر اتخاذ کرده است. سالیسیلیک اسید در هر سه جمعیت تاثیر مشابهی داشته است

سن و میزان توسعه گیاهی و مرحله رشد رویشی و زایشی در زمان برداشت گیاهان دارویی از فاکتورهای مؤثر و مهم در تعیین محتوای متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی می باشد. در پژوهش حاضر تنوع اسانس در بخش های هوایی افسنطین (Artemisia absinthium L. ) مطالعه شد. مواد گیاهی در سه مرحله فنولوژیکی گیاه پنج ساله (رویشی، آغاز گلدهی، گلدهی کامل) و مرحله رویشی گیاه یکساله برداشت شد. اسانس گیری توسط دستگاه کلونجر و آنالیز اسانس بوسیله GC و GC/MS انجام شد. در مجموع 40 ترکیب مختلف شناسایی شد. ترکیب اصلی اسانس در همه نمونه ها (z)-B-Ocimene oxide بود. مقدار(z)-B-Ocimene oxide در گیاه یک ساله (%53/76)، در گیاه پنج ساله، مرحله رویشی (%83/47)، در مرحله آغاز گلدهی (%59/66) و در مرحله گلدهی کامل (%93/52) بود. از دیگر ترکیبات غالب گیاه می توان به carvacrol و sabinene اشاره نمود، که بالاترین میزان این دو ترکیب در گیاه پنج ساله مشاهده شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی توانمندی گونه های گیاهی مرتعی Stipagrostis plumosa، Calotropis procera L. و Medicago sativa تحت تیمارهای کمپوست زباله شهری و بیوچار (هر کدام در سه سطح 0، 1 % و 2 % وزنی) در پالایش خاک های آلوده به فلز سنگین سرب در شرایط گلخانه ای انجام شد. خاک مورد استفاده در تحقیق حاضر، از منطقه آلوده به ترکیبات نفتی پازنان گچساران برداشت شد. طرح به صورت آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار انجام شد. پس از دوره کشت شش ماهه، اندم های هوایی و زیرزمینی گیاهان برداشت و برخی از خصوصیات مهم در خاک و عناصر موجود در گیاهان اندازه گیری شد. مقدار کل فلز سنگین سرب با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد. شاخص های فاکتور انتقال، فاکتور پالایش و فاکتور تجمع بیولوژیکی جهت ارزیابی توانمندی گیاهان استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظرجذب فلز سرب، گونه های C. procera و St. plumosa می توانند با مکانسیم گیاه استخراجی باعث جذب و استخراج سرب در خاک های آلوده در مناطق نفتی از خاک شود. بیشترین مقدار RF (فاکتور پالایش) برای فلز سرب در گونه C. procera و تیمار بیوچار 1 و 2 درصد به میزان 08/0 و کمترین مقدار RF در گونه St. plumosa و تیمار شاهد به میزان 02/0 بود. براساس نتایج فوق، گونه Calotropis procera L. پتانسیل مناسبی برای گیاه پالایی خاک های آلوده در مناطق نفت خیز را دارد.

انگور (.Vitis Vinifera L ) دارای انواع ترکیبات آنتی اکسیدان بسیار مفید برای انسان می باشد. از طرفی اسید سالیسیلیک نیز به عنوان یک شبه هورمون در برخی گیاهان، افزایش دهنده ترکیبات آنتی اکسیدان معرفی گردیده است. در تحقیق حاضر از دو رقم انگور شاهانی و فخری در دو مرحله رشدی غورگی و رسیدگی استفاده شد و از سه غلظت )صفر (شاهد)، 1/0 و 1 میلی مولار) اسید سالیسیلیک به صورت اسپری روی برگ ها و میوه استفاده گردید. بافتهای مورد مطالعه برگ، گوشت، دانه و پوست میوه بودند. همچنین درصد فعالیت آنتی اکسیدانی با کمک سیستم بتا کاروتن-اسید لینولئیک، میزان رسوراترول و فنل کل اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تغییرات محتوای فنل کل تحت تیمار اسید سالیسیلیک بسته به اندام و رقم بسیار متغییر می باشد و از روند خاصی تبعیت نمی کرد. تیمار اسید سالیسیلیک در بیشتر بافتها در مرحله غورگی در غلظت 1 میلی مولار و در مرحله رسیدگی غلظت 1/0 میلی مولار اثر افزایشی بیشتری روی درصد فعالیت آنتی اکسیدانی داشت. تغییرات مقدار رسوراترول نیز نشان داد که رقم شاهانی نسبت به رقم فخری دارای رسوراترول بالاتری می باشد و اثر افزایش غلظت 1/0 میلی مولار بر میزان رسوراترول برگ ها و پوست میوه بیشتر است. به طور کلی نتایج نشان دهنده افزایش خواص آنتی اکسیدانی پوست، گوشت و دانه ارقام انگور مورد بررسی، تحت تیمار اسید سالیسیلیک بود.

به منظور بررسی کاربرد روش های عددی ریرفکشن و جک نایف درارزیابی غنای گونه ای جنگل های بلوط بانه استان کردستان، سه منطقه کمتردست خورده، تخریب متوسط و تخریب شدید انتخاب شدند. 3 قطعه جنگلی با شرایط فیزیوگرافی مشابه از هر منطقه انتخاب و در هر قطعه، 3 پلات 400 مترمربعی (برروی ترانسکت و در فاصله 100 متری) جهت برداشت اطلاعات فلورستیک پیاده شدند. در هر قطعه نمونه نوع و فراوانی گونه های علفی در 5 میکروپلات به ابعاد 5/1×5/1 متر مورد بررسی قرار گرفت. از روش های ریرفکشن و جک نایف در کنار شاخص های تعداد گونه؛ مارگالف و منهنیک استفاده شده و با آزمون توکی مورد مقایسه قرار گرفت. مقادیر میانگین شاخص مارگالف برای جنگل کمتر دست خورده، جنگل با تخریب متوسط و جنگل با تخریب شدید به ترتیب 254/6، 803/4، و 759/2 برآوردشد و میانگین شاخص منهینیک به ترتیب 628/1، 263/1 و794/0 بدست آمد و میانگین شاخص تعداد گونه به ترتیب 56/41، 11/32، 33/18 محاسبه شد. همچنین تفاوت معنی دار شاخص های فوق در بین سه تیمار مشاهده شد. همچنین مقدار غنای گونه ای برآوردشده به روش ریرفکشن برای جنگل کمتر دست-خورده، جنگل با تخریب متوسط و جنگل با تخریب شدید به ترتیب 56/40، 99/30، و 96/17 بود و مقدار غنای گونه ای به روش جک نایف برای تیمارها با استفاده از 9 پلات به ترتیب 149، 7/143، و 11/98 برآورد شد. به طورکلی با توجه به متفاوت بودن حجم نمونه ها روش های ریرفکشن و جک نایف می تواند برآورد دقیق تری از غنای گونه ای ارائه دهد.

ریز جلبک ها یک منبع از پپتیدها با توانایی های ویژه برای اتصال فلزات سنگین هستند. رشد ریز جلبک ها می تواند نشان دهنده آلودگی آب در پاسخ به فلزات سنگین وسموم باشد. تجمع آلاینده های در محیط می تواند مشکلات جدی و تأثیر منفی در پایداری بسیاری از اکوسیستم های آبی داشته باشد و همچنین می تواند عوارض جانبی برای سلامت انسان و محیط زیست داشته باشد. این مطالعه با بررسی اثر تنش کوتاه مدت غلظت های مختلف کادمیم بر برخی خصوصیات رشدی و بیوشیمایی در ریز جلبک Anabaena sp. انجام شده است. پس از اعمال غلظت های مختلف کادمیم (0، 5، 10 و 20 میکرومولار)، ریز جلبک ها به محیط کشت منتقل و در شرایط پایه با دمای ° C 1± 28، شدت نوری 2500 لوکس، تناوب نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در شرایط هوادهی به مدت 24 ساعت انتقال داده شدند. نتایج نشان داد با افزایش غلظت کادمیم تا 20 میکرومولار در ریز جلبک Anabaena sp.، محتوای رنگیزه های کلروفیل a، بتا کاروتن، فیکوبیلی پروتئین ها و همچنین پروتئین کل نسبت به کنترل کاهش معنی داری یافت. همچنین محتوای مالون دی آلدهید (MDA) به عنوان محصول تنش اکسیداتیو و فعالیت آنزیم های پر اکسیداز (POD)، آسکوبات پراکسیداز (APX) و سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) به طور معنی داری افزایش یافت. با توجه به نتایج حاصل، ریز جلبک Anabaena sp. در تنش کوتاه مدت به غلظت کم فلز سنگین کادمیم مورد استفاده در این پژوهش حساس هستند.

تنش شوری یک عامل محدودکننده ی رشدِ گیاهان به ویژه گندم به شمار می رود. همزیستی گیاهان با میکروگانیسم های خاک از راه های بهبود اثرات زیان بار تنش شوری است. هدف این آزمایش تعیین غلظت و سویه ی مناسب باکتری آزوسپیریلوم برازیلنس با چهار رقم گندم نان (سرداری، چمران، شعله و روشن) است. آزمایشی به صورت طرح فاکتوریل بر پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه اصفهان انجام شد تا اثر دو سطح تنش شوری (0 و 200 میلی مولار کلرید سدیم) و پنج غلظت (0، 105، 106، 107 و cfu/ml 108) از دو سویه باکتری آزوسپیریلوم برازیلنس Sp7 و Sp245 بر شاخص های رشد و بیوشیمیایی ارقام مختلف گندم بررسی شود. نتایج نشان داد که وزن خشک، مقدار پتاسیم و همچنین مقدار کلروفیلa و b در اثر تنش شوری کاهش یافت اما نسبت سدیم به پتاسیم، فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، فنیل آلانین و تیروزین آمونیالیاز به طور معنی داری در بیشتر موارد افزایش یافت. هر دو سویه باکتری اثرات مثبت همیاری را در بیشتر موارد در غلظت های 106 تا cfu/ml 107 نشان دادند. در شرایط شور، اثرات مثبت سویه ی Sp245 عمدتا در شاخص های رشد ریشه مشاهده شد درحالی که بیشترین اثرات همیاری ناشی از سویه Sp7 در بخش هوایی گیاهان گندم دیده شد. همچنین رابطه همیاری بین سویه Sp7 و هر دو رقم سرداری و چمران به طور موثرتری نسبت به سویه Sp245 آثار زیان آور تنش شوری را تعدیل کرد.

بررسی دو گونه اکالیپتوس (Eucalyptus Microtheca, Eucalyptus camaldulensis) در جذب فلزات سرهدف از تحقیق حاضر بررسی میزان توانایی دو گونه اکالیپتوس(Eucalyptus Microtheca, Eucalyptus camaldulensis) در جذب فلزات سنگین سرب و مس از خاک های آلوده بود. به منظور اجرای آزمایش نهال های 6 ماهه و یک دست اکالیپتوس تهیه شدند. برای اعمال تیمار فلزات سنگین، سه تیمار مس (غلظت های 5، 10، 20 میلی مولار) از منبع CuSO4 و سه تیمار سرب (غلظت های 50، 100 و 200 میلی مولار) از منبع Pb(NO3)2 جهت افزودن به خاک (لومی) گلدان ها در نظر گرفته شد. سپس از برگ، ریشه و ساقه هر دو گونه اکالیپتوس در 3 تکرار نمونه برداری شد. عصاره گیری به روش هضم خشک توسط اسید انجام شد. غلظت فلزات سنگین در نمونه ها با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد. نتایج بین دو گونه نشان داد که این دو گونه به لحاظ جذب عناصر سرب و مس تفاوت معنی داری باهم ندارند. اما با مقایسه غلظت های مختلف در اندام های مختلف هر دو گونه مشاهده شد که ریشه ها عملکرد بهتری داشته (معنی داری در سطح 05/0 p<) در این راستا گونه E. camaldulensis نتایج بهتری را ارائه داد. به طوری که ماکزیمم میزان سرب جذب شده در ریشه های گونه E. camaldulensis و E. Microtheca به ترتیب برابر 3/4323 و 3226 میلی گرم بر کیلوگرم بوده و ماکزیمم میزان مس جذب شده به ترتیب برابر 2/1382 و در 846 میلی گرم بر کیلوگرم بود. همچنین تفاوت بین میزان جذب شده این عناصر با میزان آستانه تحمل هر دو گونه معنی دار بوده که نمایانگر توانایی بالای گونه اکالیپتوس در گیاه پالایی و حذف این مواد از خاک ها دارد. ب و مس از خاک

گیاه همیشه بهار (Calendula officinalis) گیاهی دارویی با خاصیت ضدمیکروب و ضد التهاب می باشد. یکی از ترکیبات دارویی مهم یافت شده در این گیاه، اولئانولیک اسید است که دارای اثرات ضدباکتریایی، ضدویروس و ضد تومور می باشد. از میان روش های مختلف کشت بافت گیاهی، تکنیک کشت ریشه های مویین برای تولید و افزایش متابولیت های ثانویه دارویی مورد توجه قرار گرفته است. در آزمایش حاضر، ریزنمونه های برگ با پنج سویه اگروباکتریوم رایزوژنز (15834 و MSU و2656 و 1000R و 4A) در دو محیط کشت 1/2MS و 1/2B5 جهت القای ریشه مویین، تلقیح شدند. ریشه های مویین در 4 نوع محیط کشت1/2B5، 1/4B5، 1/2MS و1/4MS به دو صورت مایع و جامد و همراه هورمون اکسین IAA با غلظت های 0، 5/0 و 1 میلی گرم بر لیتر کشت شدند. سپس میزان اولئانولیک اسید در ریشه طبیعی، برگ، گلبرگ و ریشه های مویین تحت تیمار غلظت های صفر، 100 و 500 میلی مولار محرک متیل جاسمونات، با روش HPLC اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج، بیشترین (43/4 درصد) و کمترین (69/13 درصد) میزان تولید ریشه های مویین به ترتیب در سویه های MSU و 2656 حاصل شد. میانگین تولید ریشه مویین در محیط کشت1/2B5، 84/35 درصد و در محیط کشت 1/2MS، 67/25 درصد بود. ریشه های مویین در محیط کشتB5 2/1 و در سطح هورمونی یک میلی گرم بر لیتر از IAA بیشترین رشد را داشتند. بیشترین مقدار اولئانولیک اسید را ریشه ی طبیعی داشت (16 میکروگرم در یک گرم وزن خشک). متیل جاسمونات در غلظت 500 میلی مولار، مقدار اولئانولیک اسید را در ریشه مویین افزایش داد اما در غلظت 100 میلی مولار، باعث کاهش این ترکیب شد.

اسکلروتینیا از بیماری های قارچی مهم آفتابگردان در ایران می باشد که عملکرد این محصول را تحت تأثیر قرار می دهد. در پژوهش حاضر تغییرات بیوشیمیایی و آنزیمی لاین های آفتابگردان (100 و C39) در شرایط کنترل شده طی زمان های مختلف پس از آلودگی با جدایه های قارچ اسکلروتینیا (SSKH41 و SSU107) بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور خصوصیاتی مانند میزان پراکسیداسیون لیپیدها و تجمع مالون دی آلدهید (MDA)، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی مانند کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و گایاکول پراکسیداز (GPX) بررسی شد. نتایج نشان داد که بیماری اسکلروتینیا باعث افزایش تغییرات بیوشیمیایی و آنزیمی در گیاهان آلوده به قارچ شد. لاین های حساس و مقاوم نیز پاسخ های متفاوتی در واکنش به این بیماری از خود نشان دادند. طوری که میزان مالون دی آلدهید در لاین های مقاوم کاهش پیدا کرد که کمترین این میزان مربوط به لاین مقاوم C39 در مواجه با جدایه قارچی SSU107 بود. همچنین میزان فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز به ترتیب در لاین های مقاوم و حساس به دو جدایه قارچی بیشتر بود. طوری که فعالیت آسکوربات پراکسیداز در لاین مقاوم C39 و فعالیت گایاکول پراکسیداز در لاین حساس C100 پس از آلودگی با قارچ SSU107 افزایش یافت.

آلودگی هوا علاوه بر تاثیر بر سلامت ساکنان شهر، بر رشد و کیفیت درختان فضای سبز شهری نیز موثر است. کاشت گونه های گیاهی مقاوم به آلاینده های هوا تاثیر بسزایی در بالا بردن کیفیت هوای شهرها دارد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر آلودگی هوا بر پارامترهای شیمی گیاهی درختان افرای زینتی(Acer negundo L. ) در سطح شهر ارومیه انجام شد. در هر یک از پنج بوستان با درجه آلودگی متفاوت، پنج پایه تقریبا همسال انتخاب شدند و نمونه های برگ از هر پایه در سه تراز ارتفاعی پایینی، میانی و بالایی تاج و از شاخه های بیرونی برداشت شدند و پارامترهای شیمی گیاهی هیدرات های کربن، پرولین، رنگیزه های اصلی و فرعی مورد اندازه گیری قرار گرفتند و پارامترهای مورفولوژیکی قطر برابر سینه، ارتفاع و قطر تاج درختان، جهت تعیین همبستگی با پارامترهای شیمی گیاهی، ثبت شدند. همچنین ارتباط کلیه پارامترها با غلظت آلاینده های هوا نیز بررسی گردید. نتایج حاکی از آن است که میزان هیدرات های کربن و پرولین گونه ی افرا در مناطق مورد مطالعه اختلاف معنی دار داشته و تحت تاثیر آلودگی هوا افزایش یافته است. در صورتی که میزان رنگیزه ها در مناطق آلوده کمتر از منطقه شاهد بود. عدم وجود همبستگی معنی دار ویژگی های شیمی گیاهی با پارامترهای کمی و در مقابل همبستگی معنی دار آنها با آلاینده ها، نشانگر این است که فقط آلاینده ها بر خصوصیات شیمی گیاهی افرای زینتی تاثیر گذاشتند و ابعاد درختان در این رابطه بی تاثیر بود. بر اساس نتایج این تحقیق گونه افرا با افزایش تجمع هیدرات کربن و پرولین در مناطق آلوده، می تواند به عنوان گونه ای مقاوم در فضای سبز شهری به کار رود.

پارامتر های فلورسانس کلروفیل و محتوای کلروفیل از مهمترین فاکتور ها برای تعیین ظرفیت فتوسنتزی در طول زندگی گیاهان می باشد. بدین منظور، آزمایشی با هدف مقایسه میزان مقاومت به سطوح مختلف تنش خشکی، ارزیابی مهم ترین شاخص های فیزیولوژیکی و ارزیابی کارکرد فتوسیستم II با استفاده از پارامتر های فلورسانس کلروفیل، محتوای کلروفیل (کلروفیل a، b و a+b) و کاروتنوئید های دو رقم لوبیا در سه تیمار تنش آبی شامل: 30، 60 و 100 درصد ظرفیت زراعی (FC) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه گیلان انجام شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که تنش خشکی شدید باعث کاهش معنی داری در میزان محتوای کلروفیل، Fv/Fm، Fv و در مقابل موجب افزایش میزان فلورسانس حداقل و (Y(NPQ شد. بیشترین میزان نسبت Fv/Fm در گیاهان شاهد مشاهده شد، این در حالی است که بیشترین میزان کاهش نسبت Fv/Fm در تنش شدید در مقایسه با شاهد برای رقم 18-G بدست آمد. به طور کلی اثر متقابل رقم × خشکی برای کلیه صفات بجز Y(II)، PAR و Fv/Fm معنی دار شد. همچنین، بررسی همبستگی پیرسن بین کلروفیل کل و Fv/Fm، همبستگی مثبت و معنی داری (**86/0=R) را در رقم غفار نشان داد، ولی در 18-G معنی دار نبود. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که رقم غفار با ایجاد تغییرات در برخی خصوصیات فیزیولوژیکی با عملکرد بهتری می تواند سطوح نسبتاً بالای تنش خشکی را تحمل کند.

نوروزک (Salvia leriifolia Benth. ) از خانواده نعناعیان (Lamiaceae)، گیاه دارویی در حال انقراض با خواص ضددرد، ضدالتهاب، ضددیابت و آنتی اکسیدان است. استفاده از الیسیتورهای زیستی همچون کیتوزان یکی از روش های مهم در کشت بافت به منظور افزایش تولید متابولیت های ثانوی می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر غلظت های مختلف کیتوزان (10، 50 و100 میلی گرم بر لیتر) بر ریزازدیادی و محتوی متابولیت های ثانوی و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه نوروزک در شرایط in vitro می باشد. بدین منظور، جوانه های انتهایی در دو محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی گرم بر لیتر ایندول-3-بوتیریک اسید (IBA) و 2 میلی گرم بر لیتر بنزیل آمینو پورین (BAP) به همراه غلظت های مختلف کیتوزان کشت شدند. بعد از گذشت 30 روز شاخص های ریز ازدیادی و بیوشیمیایی بررسی شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان طول ساقه، ساقه زایی و تعداد برگ تحت تأثیر غلظت 10 میلی گرم بر لیتر کیتوزان مشاهده شد. بیشترین محتوی فنل و فلاونوئید تام تحت تأثیر غلظت 50 میلی گرم بر لیتر کیتوزان مشاهده شد. بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی تحت تأثیر غلظت 50 میلی گرم بر لیتر کیتوزان مشاهده شد. بیشترین میزان اسید های فنولی از جمله گالیک اسید، کافئیک اسید، بنزوئیک اسید و رزمارینیک اسید که در تیمارهای 50 و100 میلی گرم بر لیترکیتوزان مشاهده شد. به طور کلی، با بهینه سازی غلظت کیتوزان، می توان تولید متابولیت های ثانوی ازجمله اسید های فنولی و خواص آنتی اکسیدانی گیاه نوروزک را افزایش داد.

امروزه مطالعه جنگل شناسی توده های جنگلی دست نخورده اهمیت زیادی پیدا کرده، بطوریکه آگاهی از ویژگی های ساختاری این توده ها می تواند به عنوان یک معیار و الگو برای توده های مدیریت شده مورد استفاده قرار گیرد. هدف از تحقیق حاضر بررسی مشخصه های جنگل شناسی یک جنگل توده راش آمیخته در سری یک جنگل شصت کلاته گرگان بود. کلیه اطلاعات درختان با قطر برابرسینه بزرگتر از 5/7 سانتی متر شامل گونه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه، ارتفاع تاج، قطرتاج، درصد دارایی تاج و فاصله بین پایه ها اندازه گیری و ثبت شد. نتایج تحقیق نشان داد که راش با 116 پایه، 2/17 مترمربع و 3/263 مترمکعب به ترتیب بیشترین تعداد، رویه زمینی و حجم در هکتار را به خود اختصاص می داد. همچنین بیشترین میانگین قطر، مساحت و میانگین حجم تاج متعلق به راش بود، در حالیکه کمترین مقادیر مشخصه های فوق را سایر گونه ها (توسکا، شیردار، ملج و خرمندی) به خود اختصاص می داد. جنگل مورد بررسی دارای سه آشکوب، ساختار ناهمسال منظم و تیپ غالب راش-ممرز بود. توزیع پراکنش ارتفاعی درختان در طبقات قطری نشان داد که منحنی ممرز در ابتدا بالاتر از راش قرار دارد. اما از قطر 35 سانتی متر به بالا منحنی گونه راش بر ممرز پیشی می گیرد. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که درختان توده از نظر ضریب قدکشیدگی در وضعیت پایدار قرار دارند. در مجموع نتیجه گیری می شود که آگاهی از مشخصه های جنگل شناسی یک توده با توجه به تغییرپذیری این مشخصه ها در بعد زمان و مکان می تواند نتیجه گیری مثبتی را برای مدیران و کارشناسان جنگل به ارمغان بیاورد.

بادام کوهی (Amygdalus scoparia Spach. )، که توزیع گسترده ای در مناطق وسیعی از کشور دارد، از ارزش های زیست محیطی و دارویی برخوردار است که به دلایل مختلف در معرض فرسایش ژنتیکی قرار گرفته و باید احیا شود. تکثیر رویشی پایه های برتر از این گونه مستلزم بهینه کردن روش های مختلف از جمله ریزازدیادی است. در این پژوهش اثر ژنوتیپ های مختلف، هورمون پاشی قبل از برداشت نمونه از درخت و محیط کشت بر ویژگی های مورد نظر در ریزازدیادی، (تعداد جوانه، تعداد شاخساره، طول شاخساره و شادابی نمونه ها) مطالعه شدند. بر اساس نتایج حاصل، تاریخ نمونه گیری بعد از هورمون پاشی و ژنوتیپ های مورد استفاده بر همه صفات مطالعه شده اثر معنی داری داشتند. بهترین تاریخ نمونه گیری برای ریزازدیادی این گونه از نظر تعداد جوانه های جانبی تولیدی ده روز بعد از هورمون پاشی بود. ژنوتیپ های سه گانه از نظر تولید تعداد جوانه متفاوت بودند و واکنش های متفاوتی به شرایط عمومی ریز ازدیادی نشان دادند. از نظر تعداد شاخه تولیدی، برداشت های ده روز بعد از هورمون پاشی بیشترین تعداد شاخه را تولید کردند. به طور کلی می توان گفت که پایه های مختلف بادام واکنش های متفاوتی به ریزازدیادی نشان دادند و ارائه یک محیط کشت واحدی که برای ژنوتیپ های مختلف آثار یکسانی داشته باشد نیاز به مطالعات گسترده تری دارد. هورمون پاشی قبل از نمونه برداری بر روی درختان هدف و در تاریخ مناسب به نوعی می تواند این اثر را تعدیل کند. با این حال ژنوتیپ شماره 1 از نظر تعداد جوانه و طول شاخه نتیجه بهتری داشت و محیط کشت DKW هم از برتری های نسبی برخوردار بود.

به طور کلی 184 گونه گیاهی در منطقه شناسایی که به 37 تیره و 106 جنس گیاهی تعلق دارند. بزرگ ترین تیره های گیاهی منطقه از لحاظ تعداد گونه عبارتنداز: Poaceae با 33 گونه گیاهی (93/17 درصد)، Asteraceae با 31 گونه گیاهی (84/16 درصد)، Lamiaceae با 22 گونه گیاهی (95/11 درصد) و تیره Fabaceae با 19 گونه گیاهی (32/10 درصد). همچنین نتایج نشان داد از نظر شکل زیستی، همی کریپتوفیت ها با 82 گونه (5/ 44 درصد) مهم ترین شکل زیستی منطقه و پس از آن تروفیت ها با 48 گونه (27 درصد)، کامفیت ها با 28 گونه (15 درصد)، کریپتوفیت ها 9 گونه ( 5 درصد)، ژئوفیت ها با 9 گونه (5 درصد) و فانروفیت ها با 7 گونه (4 درصد) بیشترین تعداد گونه ها را به خود اختصاص داده اند. بررسی طیف جغرافیایی گیاهی گونه های منطقه نشان دهنده غلبه گونه های انحصاری ناحیه رویشی ایران-تورانی است (6/57 درصد). وضعیت حفاظتی گونه های گیاهی منطقه نشان داد که هیچ یک از آن ها در گروه گیاهان در معرض انقراض نیستند. 1 گونه (Ziziphora chinopoides lam. ) در گروه گیاهان آسیب پذیر (6/0 درصد) و 14 گونه (7/7 درصد) در گروه گیاهان با تهدید کمتر (نسبتاً آسیب پذیر) و 5 گونه (8/2 درصد) در گروه گیاهانی قرار دارند که اطلاعات کافی از شرایط آن ها در دسترس نیست. همچنین بررسی ها نشان می دهد بیشتر گونه های موجود در منطقه را گونه های دائمی تشکیل می دهند که نشان دهنده سازگاری گونه های چندساله به شرایط آب و هوایی و ادافیکی منطقه می باشد.

در این مطالعه فلور گیاهی منطقه فاریاب واقع در 76کیلومتری شهرستان کهنوج در جنوب استان کرمان بر رسی شد. . منطقه مورد مطالعه یک منطقه کوهستانی با وسعت حدود 16000هکتار، شامل پستی و بلندی های متعدد ار جمله تپه های کو تاه و دشت های کو چک است. میزان متوسط بارندگی سالیانه. 180. میلی متر و ارتفاع منطقه. بین حد اقل636متر. وحد اکثر1196متر از سطح دریا(متوسط916. متر) است. در مجموع186گو نه گیاهی متعلق به135جنس و43تیره شناسایی شد. این گیا هان شامل40تیره دو لپه ای و3تیره تک لپه ای هستند. تیره. Asteraceae با دارا بودن 25جنس و 31. گونه و نیز جنسAssteragalus از تیره Papilionaceaeبا دارا بودن 6گونه به ترتیب بزرگترین تیره وجنس منطقه را تشکیل می دهند. جنس Tamarixو جنس Convolvolus و Nepeta هر یک با5 گونه و جنس های Echinops, Eragrostis و Salviaهریک با 3گونه از بزرگترین جنس های ناحیه مورد مطالعه محسوب می شوند. بر رسی شکل زیستی گیاهان نشان داد که در حدود. 24/32%گونه ها، تروفیت64/30 %همی کریپتو فیت 84/16 %کامفیت 22/12 %گونه ها فا نرو فیت06/ 8%ژئو فیت هستند. غلبه شکل های زیستی تروفیت وهمی کریپتو فیت (مجموعا. 88/62%)نشانگر فلور خاص مناطق کو هستانی مرکزی ایران است. از نظر توزیع جغرافیایی 4/41%گیاهان به ناحیه ایرانی-تورانی62/15% صحرا-سندی، و4/34 % ایرانی – تورانی وصحراسندی وبقیه: 58/ 8%به سایر نواحی تعلق دارد. همچنین تعداد18گونه بوم زاد ایران و 9گونه نادر در این منطقه شناسایی شدند.

بیماری زایی بسیاری از باکتری ها در انسان و همچنین بروز مقاومت در برخی از آن ها نسبت به مواد ضد باکتریایی، نیاز به یافتن انواع مواد ضد میکروبی را افزایش داده است. اخیراً تلاش هایی جهت جایگزینی داروهای شیمیایی توسط گیاهان دارویی صورت گرفته است، به همین منظور در این آزمایش تأثیر ضد باکتریایی عصاره هیدروالکلی دو گیاه دارویی بارهنگ کبیر و ناخنک بر تعدادی باکتری گرم مثبت و گرم منفی مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و با سه عامل اصلی شامل گیاه در دو سطح (بارهنگ کبیر و ناخنک)، باکتری در چهار سطح (شیگلا فلکسنری، آنتروکوکوس فکالیس، استرپتوکوکوس پیوژنز و هموفیلوس آنفلوانزا) و عامل ضد باکتریایی در شش سطح (دو نوع آنتی بیوتیک پنی سیلین و اریترومایسین و غلظت های 0، 25، 50 و 75 میلی گرم بر میلی لیتر عصاره) انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که نوع گیاه، باکتری و عامل ضد باکتریایی اثر معنی داری را در سطح یک درصد بر قطر هاله بازدارندگی داشتند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد اگرچه قدرت بازدارندگی غلظت های مختلف عصاره نسبت به دو نوع آنتی بیوتیک پنی سیلین و اریترومایسین کمتر بود اما نسبت به شاهد (آب مقطر) معنی دار بود. در این آزمایش، تاثیر عصاره ناخنک در مقایسه با بارهنگ کبیر کمتر بود، هرچند که افزایش غلظت عصاره ها، سبب افزایش میزان قطر بازدارند گی رشد باکتری ها بخصوص استرپتوکوکوس پیوژنز و انتروکوکوس فکالیس می گردید. تأثیر عصاره بارهنگ با غلظت 75 میلی گرم در محدودیت رشد باکتری های انتروکوکوس فکالیس و استرپتوکوکوس پیوژنز به ترتیب برابر اریترومایسین و 76 درصد پنی سیلین بود.