فیزیولوژی و بیوتکنولوژی آبزیان
سال:1397 | دوره:6 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

این مطالعه با هدف بررسی تنوع ژنتیکی جنس Epeorus در طول رودخانه گاماسیاب انجام شد. نمونه برداری از Epeorusها از چهار ایستگاه به ترتیب از سرچشمه رودخانه به سمت پایین با فاصله حدود 500 متر از یکدیگر، در چهار فصل سال و با سه تکرار از قسمت های جانبی و وسط رودخانه توسط نمونه بردار سوربر صورت گرفت. پس از جداسازی و فیکس Epeorusها، مراحل استخراج DNA انجام و کیفیت آن ها روی ژل الکتروفورز بررسی شد. سپس تکثیر ژن مورد مطالعه (سیتوکروم اکسیداز-1) با استفاده از آغازگرهای مشخص انجام شد و محصولات PCR توالی یابی شد. هم ردیف سازی، بررسی و مقایسه توالی ها با نرم افزار MEGA 6 صورت گرفت. بررسی های مولکولی حاکی از آن بود که کاهش تنوع ژنتیکی در ایستگاه شماره 2 که در معرض آلودگی پساب کارگاه تکثیر و پرورش ماهی قرار داشت به ویژه در فصولی که رودخانه با کاهش دبی آب مواجه شده بود، مشهود است.

هدف مطالعه حاضر بررسی اثر سطوح مختلف اسیدهای چرب جیره غذایی (HUFA و PUFA) بر برخی شاخص های ریخت-سنجی روده پیشین لاروهای ماهی قزل آلای رنگین کمان در شروع تغذیه آغازین بود. بنابراین هشت جیره غذایی مختلف شامل جیره های حاوی سطوح مختلف HUFA شامل صفر، 5/0، 1، 2 درصد در سطحPUFA برابر 20 درصد (آزمایش نخست) و سطوح مختلف PUFA شامل 10، 20، 30 و 40 درصد در سطح HUFA معادل 8 درصد چربی جیره غذایی (آزمایش دوم) تنظیم شد. تراکم لاروها در هر مخزن پرورشی 100 قطعه بود و آزمایش به مدت شش هفته به طول انجامید. در پایان آزمایش، از هر تیمار شش قطعه ماهی به صورت تصادفی انتخاب و قسمت ابتدایی روده کوچک آن ها برای مطالعات بافت شناسی کلاسیک نمونه برداری شد. در آزمایش نخست با افزایش سطح HUFA جیره غذایی، ضخامت اپیتلیوم و ارتفاع چین های روده (Villi) کاهش یافت (05/0>P) و سطح مناسب HUFA در این آزمایش 5/0 درصد تشخیص داده شد. همچنین در آزمایش دوم تنها ارتفاع چین بخش پیشین روده تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار گرفت (05/0>P) و در سطح PUFA 20 درصد از چربی کل جیره، ارتفاع چین (3/10± 3/207 میکرومتر) از بیشترین میزان برخوردار بود. بنابراین توصیه می-شود در صورت استفاده از منابع روغن گیاهی (جایگزینی منابع دریایی با منابع گیاهی) که موجب افزایش میزان PUFA جیره غذایی می شود، سطح اسیدهای چرب غیراشباع بلند زنجیره می تواند تا هشت درصد افزایش یابد تا ساختار طبیعی بافت روده حفظ شود.

روتیفرها به عنوان غذای زنده برای تغذیه لارو ماهیان و همچنین به عنوان گونه هایی که در اکوسیستم های تالابی می توانند شاخص مناسبی در راستای تعیین کیفیت آب و تشخیص میزان یوتریفیکاسیون (پرغذایی) محسوب شوند، حائز اهمیت هستند. بررسی روتیفرها در سه منطقه پیربازار، شیجان و بهمبر طی سال 96-1395 به صورت ماهانه انجام شد. تعداد 29 جنس از 17 خانواده متعلق به دو زیر راسته Monogononta و Bdelloidea در مناطق نمونه برداری شناسایی شد. بیشترین فراوانی روتیفرها در فصل تابستان در منطقه پیربازار و کمترین آن ها در فصل زمستان در بهمبر بود. نتایج تحلیل تطبیق متعارف (CCA) نشان داد در منطقه پیربازار به دلیل آلودگی زیاد، روتیفرها با عوامل محیطی دما، pH، فسفر کل و نیتروژن کل همبستگی مثبت و با اکسیژن محلول همبستگی منفی وجود داشت. تراکم جنس-های Filinia، Brachionus وPolyarthra از روتیفرها با دمای آب همبستگی مثبت و قوی و جنس Keratella با اکسیژن محلول همبستگی منفی داشت. همچنین منطقه پیربازار بر اساس شاخص تروفی تریکس نسبت به منطقه شیجان و بهمبر غنی تر بود.

مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر عصاره جلبک سارگاسوم (Sargassum ilicifolium) بر شاخص های رشد، تغذیه، ترکیب بدن و فعالیت آنزیم های گوارشی ماهی کفال خاکستری به مدت 60 روز صورت گرفت. در این مطالعه، تعداد 120 قطعه ماهی کفال خاکستری با میانگین وزنی 07/1± 77/11 گرم در یک طرح کاملا تصادفی به 4 تیمار آزمایشی و 3 تکرار (10 قطعه ماهی در هر تکرار) که شامل تیمار آزمایشی شاهد (بدون استفاده از عصاره جلبک) و سه تیمار با اضافه کردن مقادیر 5، 10 و 15 گرم عصاره جلبک سارگاسوم به هر کیلوگرم جیره، تقسیم بندی شدند. نتایج به دست آمده در پایان آزمایش نشان داد که بالاترین وزن نهایی، نرخ رشد ویژه و کارایی مصرف پروتئین مربوط به تیمار 15 گرم عصاره جلبک در کیلوگرم جیره بود. بیشترین میزان پروتئین خام، فعالیت آنزیم های پروتئاز، آمیلاز و لیپاز و کمترین میزان چربی در گروه حاوی 15 گرم عصاره جلبک در کیلوگرم جیره مشاهده شد. هر چند از نظر فعالیت آنزیم آمیلاز بین گروه 10 و 15 گرم عصاره جلبک در کیلوگرم جیره اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0

رشد و نمو گیاهان آبزی به عواملی مانند نور، دما، اکسیژن محلول، pH و همچنین مواد آلی و معدنی بستگی دارد. هدف از پژوهش حاضر، مطالعه برخی پاسخ های فیزیولوژیکی سرخس آبزیAzolla filiculoides Lam. به شاخص های pH، هدایت الکتریکی، شوری و اکسیژن محلول در زیستگاه های متفاوت آبی حومه شهرستان بابلسر بود. Azolla از کانال آبی اطراف شالیزار و شالیزار در منطقه اجاکسر و تالاب عزیزک در 4 تکرار و در دو رنگ سبز و قرمز جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. مطالعه شاخص های آب نشان داد، میزان pH در بین زیستگاه ها تفاوت اندک معنی داری داشت و شالیزار از نظر آماری دارای بالاترین میزان هدایت الکتریکی، شوری و پایین ترین مقدار اکسیژن محلول بود. بر اساس نتایج این مطالعه، میزان رنگدانه ها، پروتئین و فعالیت آنزیم پراکسیداز در هر دو نوع Azolla در شالیزار به طور معنی داری نسبت به دو منطقه دیگر بیشتر بود. گر چه درصد ماده خشک، میزان پروتئین، آنتوسیانین، نیتروژن و فسفر کل Azolla قرمز در تمام مناطق بررسی شده، به صورت معنی داری بیشتر از Azolla سبز بود که به نظر می رسد Azolla قرمز احتمالا توانایی بالاتری به جذب عناصر ضروری و تولید ترکیبات آلی نسبت به Azolla سبز دارد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر افزودن اسید لینولئیک مزدوج (CLA) به جیره غذایی در سطوح مختلف لسیتین جیره غذایی بر برخی شاخص های ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان صورت گرفت. تعداد 600 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 10± 100 گرم در 10 تیمار آزمایشی به صورت کاملا تصادفی تقسیم و به مدت 70 روز با جیره غذایی مختلف پرورش یافتند. تیمارهای آزمایشی، تلفیقی از سطوح مختلف لسیتین (2، 3 و 4 درصد) و CLA (1، 2 و 3 درصد) شامل 9 گروه آزمایشی و یک گروه شاهد (بدون افزودن مقادیر اضافی لسیتین و CLA) بود. در پایان دوره، شاخص های ایمنی شامل فعالیت لیزوزیم، مسیر فرعی کمپلمان، آنتی بادی کل سرم، تکثیر لنفوسیت و قدرت بیگانه خواری سلول های نوتروفیل (آزمایش برداشت NR) مورد بررسی قرار گرفت. فعالیت لیزوزیم، مسیر فرعی کمپلمان و آنتی بادی کل سرم در سطح 4 درصد لسیتین، تحت تاثیر سطوح مختلف CLA جیره غذایی قرار گرفتند و بیشترین میزان فعالیت آنزیم لیزوزیم در سطح 1 و مسیر فرعی کمپلمان و آنتی بادی کل در سطح 2 درصد CLA مشاهده شد (05/0>P). شاخص تکثیر لنفوسیت در ماهیان تغذیه شده با جیره غذایی حاوی حداقل 3 درصد لسیتین و 2 درصد CLA بیشترین مقدار بود (05/0>P) و شاخص فاگوسیتوز در تیمار تغذیه شده با جیره غذایی دارای حداقل 2 درصد لسیتین و 1 درصد CLA بیشترین مقدار بود (05/0>P). در کل، افزودن حداقل 1 درصد CLA به همراه 3 درصد لسیتین به عنوان مکمل غذایی، می تواند سبب بهبود شاخص های ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان شود.

قابلیت دسترسی زیستی فسفر برای تولیدکنندگان اولیه در استخرهای پرورش ماهیان گرمابی عمدتا به واسطه تشکیل کمپلکس با کاتیون ها و مواد آلی به شدت کاهش می یابد. در این راستا، برای افزایش فسفات محلول در آب منطبق بر اصول کشاورزی پایدار، استفاده از باکتری های حل کننده فسفات که دارای توانایی انحلال ترکیبات نامحلول معدنی و آلی فسفات هستند، بسیار ضروری است. با این هدف، نمونه برداری از رسوبات مزارع پرورش ماهیان گرمابی در نواحی مرکزی مازندران انجام شد. جداسازی باکتری ها با استفاده از محیط کشت اختصاصی NBRIP (National Botanical Research Institute's Phosphate Growth Medium) انجام شد و سپس سویه ها با روش توالی یابی ژن rRNA S16 شناسایی شدند. به علاوه، تاثیر تغییرات دما، pH و شوری (منطبق با شرایط محیطی مزارع پرورش ماهیان گرمابی) بر رشد و زنده-مانی سویه ها بررسی شد. در مطالعه حاضر، 64 سویه جداسازی شد که از میان آن ها 11 سویه شامل Pseudomonas taiwanensis (Persian1 و Persian2)، P. putida (Persian3)، P. umsongensis (Persian4 و Persian5)، P. kilonensis (Persian6)، P. frederiksbergensis (Persian7، Persian8 و Persian9)، P. deceptionensis (Persian10) و Acinetobacter lactucae (Persian11) به عنوان سویه های موثرتر در انحلال فسفر انتخاب شدند. به طور کلی نتایج نشان داد که این سویه ها علاوه بر داشتن توانایی در انحلال ترکیبات نامحلول فسفر، قابلیت رشد مطلوبی در شرایط استخرهای پرورش ماهیان گرمابی داشتند.

کاربرد گسترده نانوذرات نقره در صنایع مختلف باعث رهاسازی آن ها به اکوسیستم آبی می شود. ریزجلبک ها در اکوسیستم های آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. از این رو در پژوهش حاضر، تاثیر غلظت های مختلف نانوذرات نقره (0، 1، 5، 10، 25 و 50 میلی گرم در لیتر) بر ریزجلبکNannochloropsis oculata بررسی شد. نتایج نشان داد که نرخ رشد و مقدار کلروفیل a در سلول های تیمار شده با نانوذرات نقره به طور معنی داری نسبت به شاهد کاهش یافت. همچنین مقدار کاروتنوئیدها به طور قابل توجهی افزایش یافت. در حالی که ترکیبات فنولی به طور معنی داری در پاسخ به نانوذرات نقره کاهش یافت. افزایش کاروتنوئیدها احتمالا روش دفاعی این ریزجلبک در پاسخ به تنش ناشی از نانوذرات است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی گذاره (TEM) سلول های جلبکی تیمار شده با نانوذرات نقره نیز نشان داد که نانوذرات به دیواره سلولی جلبک آسیب می رساند.

هدف از این پژوهش ارزیابی اثرات مکمل های غذایی پروبیوتیک Pediococcus acidilactici و پری بیوتیک Agaricus bisporus به صورت مجزا و سین بیوتیک (ترکیبی) بر بیان ژن های دخیل با ایمنی (TNF-1α ، IL-8 و LYZ-c) در ماهی کپور معمولی در مواجهه با نانونقره بود. بدین منظور 180 قطعه ماهی با میانگین وزنی 4/0 ± 6/29 گرم در چهار تیمار پروبیوتیک، پری بیوتیک، مکمل ترکیبی و شاهد (تغذیه بدون مکمل غذایی) تقسیم و به مدت 8 هفته تغذیه شدند. سپس ماهیان هم زمان با غذادهی، به مدت 14 روز در مواجهه با غلظت تحت کشنده نانونقره (1 میلی گرم در لیتر) قرار گرفتند. نمونه-برداری از بافت روده برای سنجش بیان ژن های مذکور طی روزهای 1، 7 و 14 مواجهه با نانونقره صورت پذیرفت. بیان ژن TNF-1α در تیمارهای تغذیه شده با مکمل غذایی پروبیوتیک و پری بیوتیک با افزایش مدت زمان مواجهه با نانونقره افزایش معناداری یافت (05/0P<). سطح بیان این ژن در تیمار تغذیه شده با جیره حاوی مکمل غذایی پری بیوتیک در روز 14 مواجهه با نانونقره (61/1) نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. بیان ژن های IL-8 و LYZ-c در روز 1 مواجهه بیشترین مقدار خود را داشتند. اما در روزهای 7 و 14 مواجهه نانونقره بیان این دو ژن کاهش معناداری یافت (05/0P<). همچنین با وجود استفاده از مکمل سین بیوتیک در جیره غذایی نسبت به استفاده مجزای آن ها برتری نداشت. استفاده مجزا یا توام پروبیوتیک P. acidilactici و پری بیوتیک پودر قارچ A. bisporus در جیره غذایی می تواند سبب افزایش بیان نسبی ژن TNF-1α در ماهی کپور معمولی در رویارویی با نانونقره شود. همچنین این مکمل های غذایی بر بیان ژن های IL-8 و LYZ-c تاثیر مثبتی نداشتند.