مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد
سال:1398 | دوره:14 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

شماره 3 سال چهاردهم مجله )پاییز 89 ( پیش روی شماست. در این شماره مقاله حصاری و همکاران به بررسی دیدگاه دانشجویان علوم پایه در مورد عوامل تاثیر گذار بر میزان حضور دانشجو در کلاس و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی آنها در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ) 0381 ( پرداخته شده است که مشکلی رایج در دانشگاه های علوم پزشکی کشور به شمار می آید...

مقدمه: نظام آموزش هر کشور موظف است شرایط لازم را برای رشد و پیشرفت فراگیران ایجاد کند و تمام استعدادهای افراد را در زمینه های گوناگون به شکل هماهنگ آماده سازد. یادگیری فعال وادار کردن فراگیران به انجام فعالیت های خود با بهره گیری از نگرش ها و تفکرات می باشد که از طریق روش تدریس ایفای نقش حاصل می شود. لذا این مطالعه با هدف مقایسه دو روش تدریس ایفای نقش و سخنرانی در درس رفتار سازمانی دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی تهیه و تدوین و ارائه شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت مداخله ای-تحلیلی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان سال سوم رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشکده ی پیراپزشکی دانشگاه علوم تهران به تعداد 150 نفر که در زمان انجام این پژوهش درحال گذراندن درس رفتار سازمانی بودند تشکیل می داد که به دو گروه آزمون و کنترل هریک به تعداد 25 نفر تقسیم شدند. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه یادگیری فعال، پرسشنامه های رضایت سنجی دانشجویان از روش های تدریس سخنرانی و ایفای نقش و همچنین دو نوع چک لیست مدیر استاندارد و ارزیابی سناریوهای تهیه شده جمع آوری گردید و با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت و جهت ارائه نتایج: توصیفی از درصد، میانگین و انحراف معیار و برای نتایج: تحلیلی از آزمون های کلوموگروف اسمیرنوف جهت تعیین نرمال بودن داده ها، تی دو نمونه ای و من ویتنی استفاده شد. نتایج: بین تدریس درس رفتار سازمانی با شیوه ایفای نقش و یادگیری فعال (001/0>P)، رضامندی دانشجویان از این شیوه (001/0>P) و نمرات کسب شده توسط دانشجویان (001/0>P) ارتباط معناداری وجود داشت. در نتیجه دانشجویان گروه ایفای نقش میانگین نمره بالاتری در مقایسه با دانشجویان گروه سخنرانی در امتحان پایان ترم درس رفتار سازمانی داشتند. همچنین میزان رضایت دانشجویان از روش تدریس ایفای نقش در مقایسه با روش سخنرانی بیشتر بود و این گروه نمره بالاتری از نظر یادگیری فعال نسبت به گروه سخنرانی به دست آورد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه روش تدریس ایفای نقش موجب افزایش نمرات کسب شده، افزایش رضایت مندی و یادگیری فعال می شود، لذا استفاده از این روش در تدریس دروس رشته های مختلف علوم پزشکی توصیه می شود.

مقدمه: مدل سروکوال از جمله مدل های متداول ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی می باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت کیفیت خدمات آموزشی بر اساس مدل سروکوال از دیدگاه دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی البرز در سه مقطع علوم پایه، کارآموزی و کارورزی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی (توصیفی-تحلیلی) در سال 1397 بود که در آن 332 نفر از دانشجویان پزشکی در سه مقطع علوم پایه، کارآموزی و کارورزی به طور تصادفی وارد مطالعه شدند. داده ها با پرسشنامه 25 سوالی برگرفته از پرسشنامه استاندارد شده سروکوال گردآوری، و با استفاده از نرم افزار spss 24 و آمار توصیفی و آزمون های تی زوجی، تی مستقل، و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل گردید. نتایج: نتایج: نشان داد که در تمامی ابعاد، و در مجموع کیفیت خدمات آموزشی بین انتظارات و ادراکات دانشجویان تفاوت معناداری وجود داشت و در هیچ یک، انتظارات آنها برآورده نشده بود. بیشترین فاصله مربوط به بعد تضمین و کمترین مقدار مربوط به بعد قابلیت اطمینان بود. بعلاوه، انتظارات دانشجویان در مقاطع مختلف در تمامی ابعاد غیر از بعد ملموس بودن، و کیفیت کلی خدمات با هم متفاوت بود. اما درک آنها تنها در دو بعد ملموس بودن و قابلیت اطمینان با هم تفاوت داشت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج: مطالعه، دانشجویان از وضعیت موجود دانشگاه ناراضی بوده و تا دستیابی به وضعیت مطلوب و رضایت دانشجویان به عنوان مشتریان اصلی خدمات آموزشی دانشگاه، فاصله زیادی وجود دارد و در بسیاری از موارد نیاز به بازنگری و بهبود شرایط وجود دارد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش شبکه های اجتماعی مجازی و نگرش نسبت به آن بر سرزندگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد؛ جامعه آماری شامل دانشجویان دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال تحصیلی 96-1395 بودند. با توجه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 201 نفر از دانشجویان (71 مرد و 130 زن) انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی خدایاری و همکاران (1393)، پرسشنامه سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1391) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های t مستقل، ضریب همبستگی پیرسون، واریانس یک راهه (ANOVA) و بوسیله نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 تحلیل شد. نتایج: بین مدت عضویت در شبکه های اجتماعی و زمان اختصاص داده شده به شبکه های اجتماعی مجازی با سرزندگی تحصیلی دانشجویان رابطه معناداری وجود نداشت (p> 0/01). استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری داشت (T=-2/11, p< 0/03). میزان سرزندگی تحصیلی دانشجویان پسر و دختر با هم تفاوت معناداری ندارد (T=0/48 p> 0/05). بین مولفه اطلاع رسانی و ارتباط آسان با سرزندگی تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (p< 0/176). نتیجه گیری: پیشنهاد می شود با تشکیل کارگاه ها و دوره های آموزشی در دانشگاه ها اقداماتی برای آشناسازی و فرهنگ سازی درباره چگونگی استفاده علمی از شبکه های مجازی و آشنایی دانشجویان (بخصوص دانشجویان جدیدالورود) با انواع شبکه های علمی مجازی در جهت بهبود و تقویت یادگیری و سرزندگی تحصیلی دانشجویان تلاش نمود.

مقدمه: دانش پژوهی آموزشی به عنوان یکی از وظایف اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها، شناخته شده است. لذا مطالعه حاضر با هدف طراحی برنامه توانمندسازی بر اساس رویکرد یادگیری مبتنی بر پروژه به منظور رشد مهارت های دانش پژوهی آموزشی اعضای هیئت علمی انجام شده است. روش بررسی: پروژه حاضر توسعه ای است و به منظور تدوین برنامه توانمندسازی 4 گام، شامل شناسایی مشکل و نیازسنجی، شناسایی اهداف کلی و اختصاصی، تعیین روشهای آموزشی و ارزیابی فراگیر انجام شده است. در این مطالعه به منظور بررسی نیازهای آموزشی از دیدگاه ذینفعان مختلف از تکنیک دلفی استفاده شده است. همچنین اسناد بالادستی و متون در رابطه با نقش دانش پژوهی اعضای هیئت علمی در دانشگاههای علوم پزشکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از نیازسنجی، در راندهای دلفی تغییر یافته ارائه و نظرات متخصصین در رابطه با توانمندی های مورد انتظار از اعضای هیئت علمی در حوزه دانش پژوهی تبیین شد. نتایج در پنل تخصصی بررسی و برنامه توانمندسازی براساس رویکرد مبتنی بر پروژه تدوین شد و بر اساس اجماع نظرات شرکت کنندگان نهایی شد. نتایج: در مطالعه حاضر 31 توانمندی دانش پژوهی آموزشی تدوین شد. برنامه توانمندسازی حاضر براساس رویکرد مبتنی بر پروژه طراحی شده است که شامل هدف گذاری برای یادگیری و کسب آمادگی لازم، جستجو برای یافتن مشکل و تدوین سؤال، هدایت جستجوگری برای یادگیری و حل مسئله/ مشکل، تحلیل داده ها و بازاندیشی بر آموخته ها و انتشار آموخته ها و بازخوردجویی است. نتیجه گیری: برنامه توانمندسازی اعضای هیئت علمی بر اساس رویکرد یادگیری مبتنی بر پروژه میتواند امکان تحقق اهداف دانشپژوهی آموزشی را از طریق ایجاد فرصت به کارگیری آموخته ها و انتقال دانش به محیط واقعی فراهم سازد. لذا انجام مطالعات بیشتر جهت بررسی تاثیر آن بر توانمندی های اعضای هیئت علمی و توسعه موثر در سیستم های آموزشی توصیه می شود.

مقدمه: دانش پژوهی آموزشی به عنوان یکی از وظایف اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها، شناخته شده است. لذا مطالعه حاضر با هدف طراحی برنامه توانمندسازی بر اساس رویکرد یادگیری مبتنی بر پروژه به منظور رشد مهارت های دانش پژوهی آموزشی اعضای هیئت علمی انجام شده است. روش بررسی: پروژه حاضر توسعه ای است و به منظور تدوین برنامه توانمندسازی 4 گام، شامل شناسایی مشکل و نیازسنجی، شناسایی اهداف کلی و اختصاصی، تعیین روش های آموزشی و ارزیابی فراگیر انجام شده است. در این مطالعه به منظور بررسی نیازهای آموزشی از دیدگاه ذینفعان مختلف از تکنیک دلفی استفاده شده است. همچنین اسناد بالادستی و متون در رابطه با نقش دانش پژوهی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های علوم پزشکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: حاصل از نیازسنجی، در راندهای دلفی تغییر یافته ارائه و نظرات متخصصین در رابطه با توانمندیهای مورد انتظار از اعضای هیئت علمی در حوزه دانش پژوهی تبیین شد. نتایج: در پنل تخصصی بررسی و برنامه توانمندسازی براساس رویکرد مبتنی بر پروژه تدوین شد و بر اساس اجماع نظرات شرکت کنندگان نهایی شد. نتایج: در مطالعه حاضر 13 توانمندی دانش پژوهی آموزشی تدوین شد. برنامه توانمندسازی حاضر براساس رویکرد مبتنی بر پروژه طراحی شده است که شامل هدف گذاری برای یادگیری و کسب آمادگی لازم، جستجو برای یافتن مشکل و تدوین سوال، هدایت جستجوگری برای یادگیری و حل مسئله/ مشکل، تحلیل داده ها و بازاندیشی بر آموخته ها و انتشار آموخته ها و بازخوردجویی است. نتیجه گیری: برنامه توانمندسازی اعضای هیئت علمی بر اساس رویکرد یادگیری مبتنی بر پروژه می تواند امکان تحقق اهداف دانش پژوهی آموزشی را از طریق ایجاد فرصت به کارگیری آموخته ها و انتقال دانش به محیط واقعی فراهم سازد. لذا انجام مطالعات بیشتر جهت بررسی تاثیر آن بر توانمندی های اعضای هیئت علمی و توسعه موثر در سیستم های آموزشی توصیه می شود.

مقدمه: آموزش بالینی رکن اساسی در آموزش دانشجویان گروه پزشکی است. یکی از مشکلات دانشجویان در محیط آموزش بالینی، استرس است. دانشجویان برای غلبه بر تنش های بالینی راهبردهای گوناگونی را برمی گزینند. پژوهش حاضر باهدف تعیین رابطه بین میزان عوامل تنش زای آموزش بالینی با راهکارهای مقابله بااسترس انجام گرفت. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی، جامعه پژوهش، دانشجویان پیراپزشکی همدان در سال 1396بودند که به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات بااستفاده از پرسشنامه های عوامل تنش زای آموزش بالینی مریدی و شیوه های مقابله باشرایط پراسترس اندلرپارکر، ارزیابی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کای دو، آنالیز همبستگی و آنالیزواریانس یامعادل ناپارامتری آن استفاده شد. نتایج: در این مطالعه استرس دانشجویان درتمامی حیطه های تنش زا به جز محیط آموزشی بالاتر از میانگین بود. بین راهکارهای مقابله بااسترس، راهکار مسئله مدار بالاترین نمره را داشت. از میان حیطه های عوامل تنش زا در بین دانشجویان پیراپزشکی، حیطه ارتباطات بین فردی با هر سه راهکار مقابله ای ارتباط مستقیم و معناداری داشت (05/0> p). همچنین میان رشته تحصیلی دانشجویان و راهبردهای مقابله با استرس ارتباط معناداری وجود نداشت (083/0= p)، در حالیکه بین علاقه دانشجویان به رشته تحصیلی خود و راهبرد مسئله مدار ارتباط معناداری وجود داشت (001/0> p-value). نتیجه گیری محیط آموزش بالینی از نظر دانشجویان پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان، یک محیط تنش زا به حساب می-آید. دانشجویان معمولا به منظور مقابله با تنش های ناشی از ارتباطات بین فردی، احساسات ناخوشایند و تجارب بالینی، راهبرد مسئله مدار را به کار میگیرند در حالیکه به منظور کاهش استرس ناشی از محیط آموزشی راهبرد اجتنابی را بر می گزینند.

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف بررسی دیدگاه دانشجویان علوم پایه در مورد عوامل تاثیرگذار بر حضور در کلاس و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی آنها، و همچنین بررسی انگیزه و میزان حضور دانشجویان در کلاس های دروس مختلف علوم پایه در دانشکده پزشکی کرمانشاه انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تحلیلی بر روی247 نفر از دانشجویان علوم پایه صورت گرفت. برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ جهت تعیین سازگاری درونی استفاده شد (83/0) که نشان دهنده سازگاری درونی بالایی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمارهای توصیفی، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج: از دیدگاه دانشجویان، حضور در کلاس تاثیر مثبتی بر یادگیری داشته و "عوامل مرتبط با استاد" و "علاقه دانشجو به موضوع درسی" بیشترین نقش را در حضور شان داشت. علاوه برآن، بین "یادگیری مطالب درسی" و"کسب نمره بالاتر" با معدل دانشجویان ارتباط مثبت معنا داری وجود داشت (به ترتیب 273/0 r=و 207/0 r=). دروس فیزیولوژی، آناتومی، جنین شناسی، ایمونولوژی و باکتری شناسی شایع ترین کلاس هایی بودند که دانشجویان حضور خود را در آنها اعلام داشتند. نتیجه گیری: دانشجویان با معدل بالاتر، عمدتا با انگیزه های یادگیری مطالب و کسب نمره بالاتر در کلاس حاضر شده و حضور درکلاس های دروس خاصی را در اولویت خود قرار می دهند. با توجه به نقش تعیین کننده اساتید در حضور کلاسی دانشجویان، استفاده از این گونه اطلاعات به منظور ارزشیابی اساتید و بررسی میزان موفقیت سیستم آموزشی پیشنهاد می گردد.