افق توسعه آموزش علوم پزشکی
سال:1400 | دوره:12 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه: در اواخر سال 2019 در شهر ووهان چین بیماری حاد تنفسی تحت عنوان کروناویروس جدید یا بیماری کروناویروس 2019 (COVID-19) به سرعت در بسیاری از کشورهای جهان گسترش یافت. باتوجه به قدرت سرایت بالای این بیماری، بهترین راه برای مبارزه با این بیماری، کنترل و جلوگیری از ابتلای موارد جدید و یا به عبارتی قطع زنجیره انتقال آن می باشد. برای دستیابی به این هدف به یک برنامه دقیق در جهت کنترل و پیشگیری از بیماری نیاز می باشد. که لازمه این امر در ابتدا آگاهی بخشی و افزایش دانش افراد جامعه بخصوص اعضای کادر درمان نسبت به این موضوع می باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان دانش، آگاهی و عملکرد کارکنان درمانی بیمارستان های شهرستان جهرم انجام شده است. روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی بر روی 77 نفر از پرسنل درمانی بیمارستان های شهرستان جهرم در سال 1399 انجام شد. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه پژوهشگرساخته آگاهی، نگرش و عملکرد پرسنل درمانی در مورد ویروس کرونا (کووید 19) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 21 و با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی صورت گرفت. نتایج: از 77 نفر شرکت کننده در این مطالعه 63 درصد از این افراد زن و مابقی مرد بودند. در حیط آگاهی در مورد ویروس کرونا (کووید 19)، 100 درصد افراد به سوالات در مورد مسری بودن، عامل بیماری و گروه های سنی پرخطر پاسخ صحیح دادند. نگرش اکثریت کادر درمان حاضر در تحقیق نسبت به ویروس کرونا (کووید 19) صحیح گزارش شد. اکثر افراد موافق ایجاد محدودیت های بیشتر جهت جلوگیری از انتشار بیماری بودند. در راستای پیشگیری از بیماری کرونا (کووید 19)، عملکرد اکثریت کادر درمانی مثبت ارزیابی شد. نتیجه گیری: آگاهی از یک بیماری می تواند بر نگرش ها و عملکرد کادر درمانی تأثیر بگذارد همچنان که عدم برخورداری از دانش کافی و درک اشتباه در بین کادر درمانی می تواند منجر به تاخیر در تشخیص و افزایش شیوع بیماری شود. باتوجه به اهمیت این امر لزوم آگاهی بخشی به پرسنل تیم درمان درجهت عملکرد مناسب مورد توجه می باشد.

مقدمه: تحقیقات تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر روی توسعه زندگی انسان ها دارند از این رو در سال های اخیر در بین جوامع وضعیت پژوهشی کشورها یکی از مهم ترین ملاک ها در رشد و ارزیابی قرار گرفته است و بررسی عوامل موثر بر نگرش به پژوهش امری ضروری می باشد. روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی است که درسال تحصیلی1397-1398 در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد و با استفاده از نمونه گیری آسان 274 نفر به تصادف انتخاب شدند، ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه پاپاناستاسیو می باشد و براساس آن اطلاعات جمع آوری گردید و در نرم افزار Spss وارد شد. نتایج: جنسیت) با سطح معنی داری 001/0 (و عضو بودن در کمیته تحقیقات )با سطح معنی داری 014/0)تاثیر معنی داری بر روی نگرش بر پژوهش دارد، اما معدل (با توجه به سطح معنی داری 523/0 ) تاثیر معنی داری بر روی نگرش برپژوهش ندارد. در خصوص نگرش دانشجویان به پژوهش بر حسب جنسیت مولفه " عدم اضطراب تحقیق "، "نگرش مثبت به تحقیق" و " تناسب با زندگی روزمره"، دختران نمرات بالاتری از پسران به دست آوردند. نتیجه گیری: معنا دار بودن تفاوت میان دختران و پسران، تاثیر جنسیت را بر نگرش دانشجویان نمایانگر می سازد. معدل تاثیر معناداری بر نگرش به پژوهش نشان نداد اما عضویت در کمیته تحقیقات دانشجویی به طور معناداری نگرش بهتری را نسبت به تحقیق در دانشجویان ایجاد کرده بود که می تواند ناشی از متغیر میانجی علاقه مندی بیشتر دانشجویان عضو کمیته تحقیقات دانشجویی باشد.

مقدمه: چالش های آموزشی مقطع پزشکی عمومی به عنوان مهم ترین مقطع دوره پزشکی اثرات نامطلوبی در حرفه آینده پزشکی دانشجویان این مقطع و متعاقب با آن در سلامت افراد جامعه دارد. بدون تردید شناخت این چالش ها از طریق نظرخواهی از دانشجویان این مقطع می تواند گامی موثر درارتقای کیفیت آموزش خصوصا آموزش بالینی به همراه داشته باشد. . روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوا بود که در اواخر سال 1398 انجام شد و جامعه مورد مطالعه آن شامل دانشجویان مقطع کاراموزی و کارورزی دانشکده پزشکی مشهد بود. روش نمونه گیری یه صورت هدفمند صورت گرفت. روش گرداوری داده از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت و مصاحبه ها تا حد اشتباع ادامه یافت و در نهایت تعداد 18 نفر از کاراموزان و کارورزان به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار تحلیل و تفسیر گردیدند. نتایج: از تجزیه و تحلیل داده ها چهار مقوله یا درون مایه اصلی و یازده مقوله فرعی استخراج گردید. مقوله های اصلی و زیر مقوله های آن عبارت بودند: از ساختار آموزش(برنامه آموزشی) با موضوعات فرعی عدم تناسب محتوا آموزشی با نیازها، عدم تناسب زمان روتیشن ها. مقوله اصلی فعالیت های یادهی و یادگیری با زیرمقوله های آزمون های غیر استاندارد، ضعف در آموزش مجازی، عدم تطابق آموزش تئوری و عملی، ضعف شیوه آموزش و عدم کاربیت یافته های نظرسنجی. مقوله اصلی تعاملات حرفه ای با زیر مقوله های گاردهای رزیدنتی و عدم احترام متقابل استاد به دانشجو و درنهایت مقوله منابع با زیر مقوله های فضای آموزشی وتسهیلات رفاهی. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، شناسایی موانع و چالش های پزشکی عمومی و برنامه ریزی جهت مرتفع ساختن آن، نیاز به یک رویکرد اقتضایی و سیستمی در حوزه آموزش دارد.

مقدمه: متاسفانه در سالهای اخیر با پیشرفتهای حاصله در تکنولوژی اقبال عمومی پزشکان به استفاده از معاینه فیزیکی کاهش یافته است و لیکن تمایل به استفاده از پاراکلینیک افزایش یافته است. ما بر آن شدیم تا در این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش مجازی بر انتقال مهارت معاینه فیزیکی دستیاران تخصصی داخلی به عنوان نمونه ای از جامعه پزشکی و با توجه به امکانات موجود صورت پذیرفت. روش کار: این مطالعه به روش نیمه تجربی بر روی 11 نفر از دستیاران تخصصی سال یک داخلی در سال تحصیلی 97 انجام شد. ابتدا دستیاران در آزمون ساختارمند بالینی (OSCE) براساس چک لیست استاندارد، مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس فیلم ها اموزشی از 7 فصل شایع مربوط به بیماریهای داخلی به صورت DVD و آنلاین به مدت یک ماه در اختیار آزمون شوندگان قرار گرفت و مجددا دستیاران در آزمون ساختارمند بالینی بعد، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج: مقایسه ی نمره ی تمام ایستگاه ها قبل و بعد از انجام مداخله نشان داد که میانگین مجموع نمره ی کل دستیاران در هفت ایستگاه پس از انجام مداخله با افزایش قابل توجهی همراه بوده است. که در تمامی ایستگاه ها 001/0P< می باشد به جز ایستگاه برونشیت مزمن که 243/0P= می باشد. در نتیجه به جز ایستگاه برونشیت مزمن، در سایر ایستگاه ها تفاوت معنادار بوده است. نتیجه گیری: در این مطالعه نشان داده شد که استفاده از روش آموزش مجازی هدفمند می تواند شیوه ی مناسبی جهت تقویت سطح مهارت معاینه بالینی دستیاران باشد.

مقدمه: نیاز به آموزش مجازی باتوجه به مزایای آن در مقایسه با آموزش سنتی در هر زمان احساس میشد که در ایام شیوع کووید 19 و عدم حضور دانشجویان در دانشگاه ها، ضرورت این نوع آموزش به اوج خود رسید. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر در عدم استفاده مناسب از آموزش مجازی در ایام کووید 19 از دیدگاه دانشجویان دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی همدان می-باشد. روش کار: مطالعه حاضر توصیفی، مقطعی است. جامعه آماری دانشجویان دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی همدان به تعداد 350 می باشند که براساس جدول مورگان از بین آن ها نمونه ای به تعداد 206 نفر براساس معیار ورود و خروج به روش تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. برای تعیین روایی محتوایی پرسشنامه، از نظرات 10 متخصص در این حوزه استفاده شد که براساس فرمول CVR مورد بررسی قرار گرفت مقدار بدست آمده مجموع پرسشنامه 98/0 بود که براساس جدول لاوشه مقدار قابل قبولی می باشد. همچنین شاخص روایی محتوایی CVI برای مربوط بودن، واضح بودن و ساده بودن به ترتیب 89/0، 93/0، 90/0 بود که با توجه به اینکه مقدار بالاتری از 79/0 دارند مورد قبول است. جهت بررسی داده-ها از آزمون توصیفی(میانگین) و آزمون استنباطی(تحلیل عاملی اکتشافی) استفاده شد این داده ها با نرم افزار Spss نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: بطور کلی 8 عامل (آموزشی، فردی، اجرایی، مدیریتی، فنی، بودجه ای، سازمانی، فرهنگی) در مجموع 819/74 درصد از کل واریانس راتبیین می کند که عامل پداگوژی 979/4 درصد از تبیین واریانس بیش ترین سهم را در تببین متغییر داشت و عامل فرهنگی 588/1 درصد از تبیین واریانس کمترین سهم را در تبیین متغییر داشت. نتیجه گیری: مهم ترین مشکلات دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان در استفاده از آموزش مجازی در ایام کووید 19 مانع پداگوژی بود که نیاز است اساتید درباره محتوایی که تدریس می کنند و نحوه بیان آن محتوا بازاندیشی کنند و باعث جلب توجه فراگیران و فعال شدن آن ها شوند.

مقدمه: آموزش نقش بسیار مهم در ارتقاء سطح دانش و تغییر در رفتار افراد دارد و آشنایی با حوزه های مختلف پژوهش جز از طریق آموزش امکان پذیر نمی باشد. هدف از این مطالعه بررسی نیازهای آموزشی کارمندان رشته های علوم پزشکی شاغل در بیمارستان آیت اله موسوی زنجان و الغدیر ابهر در حوزه پژوهش در سال 1398می باشد. روش کار: این یک مطالعه توصیفی-مقطعی می باشد که بر روی کارمندان رشته های علوم پزشکی غیر هیئت علمی شاغل در بیمارستان آیت اله موسوی زنجان و الغدیر ابهر انجام شده است. در این مطالعه از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که دارای دو بخش اطلاعات دموگرافیک و قسمت نیازهای آموزشی در حوزه پژوهش بود. پرسشنامه ها به طور تصادفی منظم در سه طبقه پرستاران، گروه پزشکی و پیراپزشکی ( به جز پرستاران) و گروه اداری توزیع و داده ها در نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: در این مطالعه XMR سنی 55/7± 78/33 و سابقه کاری 21/7± 34/9 سال بودند. بیشترین نیاز آموزشی در هر دو بیمارستان توانمندسازی زبان انگلیسی صرفا در زمینه تحقیق (5/68 %) و کمترین آن طراحی پوستر برای مقالات پذیرفته شده از کنگره ها و همایش ها (8/39 %) بود. نتیجه گیری: شناسایی نیازهای آموزشی در حوزه های مختلف پژوهشی و اولویت بندی آن در بین کارکنان شاغل در بیمارستان، ضمن کاهش هدر رفت منابع، منجر به تولید دانش مورد نیاز و ارتقاء سطح سلامت جامعه می شود. این مطالعه می تواند به عنوان راهنمایی برای فراخوان های نیازسنجی آموزشی کارمندان جهت آشنایی با حوزه های مختلف پژوهشی در بین کارکنان حوزه سلامت از جمله کارمندان رشته های علوم پزشکی شاغل در بیمارستان، مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: همکاری بین حرفه ای مفهوم چندبعدی و پیچیده است که تحقق آن، نیازمند رشد ریزتوانمندیهای مختلف است. برای طراحی برنامه های آموزشی، شناخت حیطه ها و ریزتوانمندی های همکاری بین حرفه ای ضرورت دارد. در این مطالعه توانمندی های همکاری بین حرفه ای مورد بحث قرار گرفته است. روش کار: مطالعه حاضر مروری است و با هدف بررسی و تبیین ویژگی های توانمندیهای همکاری بین حرفه ای انجام شد. این مطالعه با استفاده جستجو در بانکهای اطلاعاتی نظیرPubMed/ Medline، Science Direct، Google Scholar و با استفاده از کلید واژه هایInter Disciplinary, Multidisciplinary Collaborative Education, Practice, Competencies, Core Competencies در محدوده ی زمانی سال2000 الی2020 انجام شد. معیار ورود مقالات و مستندات مرتبط با تعریف آموزش و همکاری بین حرفه ای، ابزارهای مرتبط برای سنجش این مفهوم و چارچوب توانمندی مرتبط بودند که به زبان انگلیسی یا فارسی نوشته شده بودند. در مجموع تعداد 36 مقاله، گزارش و چارچوب توانمندی در این مقاله مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج: در مطالعه حاضر حیطه های همکاری در تیم های بین حرفه ای شامل ارزشهای بین حرفه ای، ارتباطات بین حرفه ای، کارتیمی بین حرفه ای و مدیریت تیم محور و شناخت نقش و مسئولیت ها مورد بحث قرار گرفت. نتیجه گیری: رشد توانمندیهای بین حرفه ای در بین فراگیران نقش اساسی در توسعه ارائه خدمات تیم محور دارد. پایبندی به ارزشهای بین حرفه ای موجب رشد روابط احترام آمیز و ایجاد اعتماد متقابل بین اعضای تیم شده و همکاری بین حرف مختلف را تقویت می کند. علاوه بر این برقراری ارتباطات موثر و رشد مهارتهای کارتیمی در ایجاد روابط همکارانه نقش اساسی دارد. افراد با شناخت مسئولیتهای حرفه ای و تیمی خود و درک درست از نقش سایر حرف می توانند بهتر در فعالیتهای تیمی مشارکت داشته باشند و از توانمندیهای سایر اعضای تیم به منظور ارتقای اثربخشی فعالیتهای تیمی استفاده کنند. توسعه مهارتهای مدیریت تیم محور در هدایت فرایندهای آموزشی-درمانی با هدف اتقای پیامدهای تیمی نقش موثری دارد. همچنین رشد مهارتهای مدیریت چالش در بین اعضای تیم موجب بهره وری موثر از تعارضات می گردد و کارتیمی بین حرفه ای را بهبود می دهد. مجموعه این توانمندهای با عنوان همکاری بین حرفه ای لازم است در برنامه های آموزشی مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: آموزش، موتور حیاتی و اقتصادی هر جامعه ای می باشد که در پی اپیدمی کووید-19، از حالت سنتی به حالت الکترونیک تغییر پیدا کرد و زمینه لازم را برای ایجاد تفکر خود-آموزی تشکیل داد. در حوزه آموزش، مفهومی به نام self-directed learning وجود دارد که از سه قسمت مجزا تشکیل شده است: self به معنای شخصی، directed به معنای هدایت کننده و learningبه معنای یادگیری می باشد. در واقع یادگیری خودمحور شامل کلیه فرایندهای شناختی و انگیزشی می باشد که یادگیرنده متناسب با آن هدف گزینی کرده و در جهت آن برنامه ریزی می کند. روش کار: این پژوهش یک مطالعه مروری روایتی بر برخی مقالات و کتاب های منتشر شده در زمینه یادگیری خودمحور از سال های 1975 تا 2020 می باشد. نتایج: برای دستیابی به خودراهبری در یادگیری، لازم است تا مهارت ها و ویژگی هایی را در خود تقویت کرد. در واقع هم یادگیرنده هم یاددهنده دارای نقش هایی می باشند که یاددهنده می تواند به اثربخش بودن یادگیری خود کمک کند. نتیجه گیری: یکی از راهکارهای موثر برای خودراهبر بودن در یادگیری، انگیزه و تعهد شخص می باشد. درواقع یادگیری خودمحور هنگامی اثربخش خواهد بود که ابتدا فرد نیاز به یادگیری را در خود احساس کرده سپس اهداف یادگیری موفق را تعیین نموده و در نهایت برای نیل به اهداف از وسایل ارتباطی، مشارکت و نظارت یاددهنده کمک گیرد.