سالمند شناسی
سال:1399 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

مقدمه: سالمندان، بخشی از اقشار جامعه بشری را تشکیل می دهند. در فرهنگهای و آیین های مختلف دینی و غیردینی، برای این قشر، جایگاه و احترامی خاص در نظر گرفته شده است. سالمندان، نظر به تجربه فراوان و چشیدن سرد و گرم روزگار، می توانند الگوهایی ارزنده و بسیار راهبردی در جهت پیشرفت و ارتقاء همه ابعاد زندگی بشر (اعم از دینی و غیردینی) باشند. در دین اسلام که بر پایه مهر و تکریم استوار است، این گروه سنی از احترام و ارزش ویژه ای برخوردارند. در روایات اهل بیت (ع) ابعاد مختلفی از جایگاه سالمندان در جامعه و لزوم پاسداشت شان آنها مشاهده می شود. این فراوانی و بسامد نقش ایجاب می کند که جایگاه آنان و کارکردشان در میراث دینی، مورد توجه و تحلیل قرار گیرد. در این پژوهش کوشش شده تا این مهم صورت پذیرد. روش: تحلیل داده ها در این پژوهش، توصیفی تحلیلی و از نوع تحلیل اسنادی است. بر این اساس، با تکیه بر اسناد کتابخانه ای و نرم افزاری، روایات اهل بیت (ع) مرتبط با موضوع سالمندان، از منابع روایی کهن و تخصصی فریقین (شیعی و سنی) استخراج شده و پس از دسته بندی و واکاوی محتوایی، مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: بر اساس پژوهشهای صورت گرفته و نیز بررسی های انجام شده در پژوهش حاضر می توان گفت: میان رشد و بالندگی جوامع بشری با میزان تکریم سالمندان و بهره مندی از تجارب و آموزه های آنان نسبت مستقیمی وجود دارد؛ به بیان دیگر، سالمندی، دوره ازکارافتادگی و انزوا نیست، بلکه دوران خدمت و نقش آفرینی در شکلی متفاوت و آن کمک به افزایش سطح آگاهی عمومی و تخصصی جوانان و میان سالان است. با این وصف، در آموزه های اسلامی، افزون بر حفظ احترام و تکریم سالمندان، برای آنان جایگاهی هدایت گرانه در نظر گرفته شده است. تجربه سالمندان، روند رشد و پیشرفت جوامع بشری را تسریع می نماید. در نگرش دینی، سالمندان ازکارافتاده و بی مصرف نیستند، بلکه ثمره یک عمر تجارب اندخته آنان هدایتگر جوامع بشری در همه عرصه هاست. نتیجه گیری: سالمندان، مرجعیت علمی و معرفتی جوامع بشری را بر عهده دارند. تجربیات آنها به عنوان رهاوردی ارزنده، و گامی بلند برای فتح قله های جدید علم و فرهنگ است. میان افزایش سن، با فزونی عزت و احترام در دین اسلام، نسبت مستقیمی وجود دارد؛ بدین معنا که سالمندی در دین اسلام، دوران عزت، بزرگ داشت و اشتراک گذاری تجربیات با نسل نوپای جامعه است.

جهان در آستانه رشد و نقطه عطف جمعیتی قرار گرفته است و از طرفی سالمندان به عنوان یکی از رکن های مهم جمعیتی در هر کشور و منطقه جغرافیایی به شمار می آیند. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، تعداد افراد بالای 65 سال در سال 2010 معادل 526 میلیون نفر بوده است که این تعداد در سال 2050 به 1. 5 میلیارد نفر خواهد رسید که به طور عمده در کشور های توسعه یافته قابل مشاهده خواهد بود. پیشرفت چشمگیر در فناوری های نوین و امید به زندگی طی قرن گذشته بخش مهمی از این تغییرات می باشد که منجر به کاهش مرگ و میر و بیماری ها در سنین بالا می باشد. از این رو، طبق گزارشات، بیماری هایی نظیر مشکلات قلبی، فشار خون، دیابت، سرطان، مشکلات ریوی و حرکتی از عمده عوارض ناشی در سنین بالا می باشد. علوم پزشکی، فناوری های باز ترمیمی و مهندسی از گذشته در خدمت جوامع گوناگون بوده تا بتوانند میزان مشکلات و عوارض های متنوع که در اثر پیر شدن افراد و اختلال در عملکرد فیزیولوژیک بوجود می آورد را به حداقل رسانده و یا بطور کامل درمان نماید. از این رو، فناوری مهندسی بافت و طب باز ساختی به عنوان یکی از مهمترین حوزه های پزشکی در افزایش نرخ امید به زندگی و افزایش کیفیت آن نقشی مهم و حیاتی در سال های گذشته به واسطه پیشرفت هایی که در این حوزه به وجود آمده، ایفا نموده است. با توجه به رشد جمعیت سالمندان و روند تشدید جمعیت، تقاضا برای جایگزینی بافت ها و ارگان های حیاتی در این گروه از جامعه در حال افزایش است. مهندسی پزشکی و طب بازساختی توانایی حل این قبیل مشکلات و تامین نیاز های بیمارن را در آینده به طور کامل خواهد داشت. در حوزه مهندسی بافت، هدف ایجاد یک ساختار داربست سه بعدی (3D) حاوی سلول و همراه ماده زیستی است که عملکردی مشابه بافت / اندام زنده داشته و ممکن است برای ترمیم یا بازسازی بافت / اندام آسیب دیده از آن در بدن فرد استفاده شود. نیاز اساسی این داربست ها این است که بتواند از رشد سلول، انتقال مواد مغذی و مواد زاید و تبادل گازهایی از قبیل اکسیژن و دی اکسید کربن را پشتیبانی کند. مهندسی بافت و طب بازساختی معمولا از سه استراتژی زیر استفاده می کند: (1) یک سیستم پیچیده حاوی سلول / ماده زیستی، که در آن مواد بیولوژیکی و سلول آن ارگان (مانند سلول های استخوانی) برای ترمیم و بازسازی بافت ها / اندام ها در بدن کاشته می شوند؛ (2) سیستم هایی سلولی با پتانسیل تبدیل شدن به هر نوع بافت، مانند پیوند سلول های بنیادی بند ناف؛ و (3) زیست مواد بدون سلول، که در بدن کاشته شده و روند ادغام و تحریک تشکیل بافت های طبیعی بدن را طی می کنند. در کشورهای توسعه یافته، بیماریهای قلبی، سکته مغزی و سرطان عامل اصلی مرگ و میر در بین بیماران است. میزان این بیماری ها و سایر بیماری های مزمن و غیر واگیر نیز در کشورهای با درآمد متوسط و پایین نیز در حال افزایش است. اما در این میان، عمده ترین حوزه هایی که طب بازساختی بر آن متمرکز است را می توان به حوزه های: سلول درمانی، پرینت سه بعدی بافت ها، اصلاح ژنتیکی، مهندسی بافت استخوان و غضروف، تاندون، قرنیه، بافت قلب، دیسک های بین مهره ای، عروق خونی، پوست، عصب و بافت های دندانی اشاره نمود. دلیل اصلی انتخاب مهندسی بافت و طب ترمیمی، کمک به تسریع روند بهبود بافت های از دست رفته می باشد؛ چرا که در دوره سالمندی، بافت های بدن میزان تولید سلول های جدید خود را از دست می دهد و میزان جایگزینی بافت بشدت کاهش پیدا می نماید. از این رو این دانش و فناوری به کمک افراد با سن بالا می شتابد تا بتوان میزان آسیب های بوجود آمده در بافت ها را به کمترین میزان خود رسانده و با ایجاد کیفیت زندگی بالاتر، سطح امید و طول عمر را در این بخش از جامعه را افزایش دهد.

مقدمه: سوء رفتار نسبت به سالمندان شیوع بالایی دارد و بر ابعاد مختلف سلامتی و کیفیت زندگی سالمندان موثر می باشد. از این رو مدیریت موفق سوءرفتار در سالمندان، مستلزم اجرای مداخلات مختلف و موثر در پیشگیری از آن است. هدف از این بررسی مرور محورهای مداخلاتی در پیشگیری از سوءرفتار نسبت به سالمندان است. روش: این مطالعه با روش مروری انجام شده است و در آن 1200 مقاله با موضوع سوءرفتار نسبت به سالمندان طی سال های 2000 تا 2019 در پایگاه های مقالات انگلیسی زبان همچون پاپمد، گوگل اسکالر، اسکوپوس، ساینس دایرکت و وب آو ساینس به دست آمد و برای جستجوی مقالات در ایران از طریق پایگاه های اینترنتی اس آی دی، ایران مدکس، مگیران و گوگل اسکالر مقالاتی در این زمینه حاصل شد. در نهایت، 35 مقاله که مشمول معیارهای ورود به مطالعه بودند، انتخاب شدند. یافته ها: مقالات مورد مطالعه به محورهای زیر تقسیم شدند: 1-کاهش بروز عوامل خطر سوءرفتار در مراقبین خانواده 2-افزایش تشخیص میزان پیشگیری از سوءرفتار نسبت به سالمندان 3-مداخلات در قربانیان سوءرفتار سالمندی 4-معرفی تیم های تخصصی در پیشگیری از سوءرفتار نسبت به سالمندان 5-پیشگیری از سوءرفتار مراقبان نسبت به سالمندان در خانه های سالمند 6-پیشگیری و توقف سوءرفتار سالمند نسبت به سالمند 7-مداخلات پیشگیرانه مبتنی بر نقش متخصصان بهداشت. نتیجه گیری: اشکال معمول برنامه های مداخلاتی ممکن است شامل آموزش عموم، گروه های حمایتی، مداخلات خدمات مدافع و هماهنگی ها در مراقبت از سالمندان باشد اما با اینکه مراقبان خانوادگی آسیب پذیرترین جمعیتی هستند که مراقبت های بدون دستمزد از اعضای خانواده را ارایه می دهند، بطور شایسته مورد توجه تحقیقات قرار نگرفته اند.

مقدمه: هماهنگی وتعادل، شاخصی برای تعیین میزان استقلال سالمندان در انجام فعالیت های روزمره محسوب می شود. هدف اصلی از انجام این مطالعه، برسی تاثیر یک دوره تمرینات فرانکل برهماهنگی، تعادل ایستا، پویا و عملکردی پویا مردان سالمند بود. روش: در این مطالعه نیمه تجربی، با طرح پیش آزمون _پس آزمون، تعداد 30 نفر از مردان سالمند مراجعه کننده به مرکز نگهداری سالمند شهر اراک با میانگین سنی (05/6± 03/68 سال، وزن (50/9± 20/62 کیلوگرم) و قد (93/6± 77/163 سانتی متر) به صورت دسترس به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه 15 نفره تجربی و کنترل، تقسیم شدند. گروه تمرینی در برنامه تمرینی فرانکل، به مدت 8 هفته و در هر هفته 3 جلسه به مدت 30 دقیقه به تمرین پرداختند. . پیش آزمون گروه تمرینی قبل از شروع تمرینات و پس آزمون پس از 8 هفته اجرا تمرینات، انجام و نتایج حاصله هر دو گروه با هم مقایسه شدند. جهت اطمینان از طبیعی بودن داده هااز آزمون کلموگروف-اسمیرنوف و جهت تجزیه و تحلیل یافته های درون گروهی و بین گروهی به ترتیب از آزمون های t همبسته و t مستقل استفاده شد. سطح معناداری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: یافته های مطالعه حاضر نشان داد 8 هفته تمرینات فرانکل بر هماهنگی، تعادل ایستا، پویا و تعادل پویا عملکردی در پس آزمون نسبت به پیش آزمون گروه تجربی تاثیر معناداری داشت (001/0=P)، همچنین یافته ها نشان داد تمرینات فرانکل بر هماهنگی (042/0=P)، تعادل ایستا (02/0=P)، تعادل پویا (04/0=P) و تعادل عملکردی پویا (001/0=P) در پس آزمون گروه تجربی نسبت به گروه کنترل تاثیر معنادار داشت. نتیجه گیری: به نظر می رسد، انجام تمرینات فرانکل را می توان به عنوان یک شیوه تمرینی خوب جهت بهبود هماهنگی، تعادل ایستا و پویا و بهبود تعادل عملکردی پویا مردان سالمند پیشنهاد نمود. بنابراین نتایج این مطالعه یک روش جدید برای توانبخشی افراد سالمند معرفی می کند.

مقدمه: بهزیستی روان شناختی یکی از مولفه های مهم سلامت روان در سالمندان است و مطالعه عوامل موثر بر آن مهم است. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش آمادگی برای یادگیری خودراهبر و منبع کنترل درونی در پیش بینی بهزیستی روان شناختی سالمندان ایرانی صورت گرفت. روش: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه مردان و زنان بالای 60 سال در شهر اهواز بود. از میان این جمعیت، 126 سالمند (24 زن و 102 مرد) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه آمادگی یادگیری خود راهبر، پرسش نامه منبع کنترل درونی-بیرونی و مقیاس بهزیستی روان شناختی جمع آوری شد. داده ها با استفاده از روش های توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و رگرسیون چند متغیره با استفاده از نرم افزار آماری SPSS v. 23 تحلیل گردید. یافته ها: یافته های توصیفی بیانگر آن بود که تعداد 24 نفر زن و 102 نفر مرد قرار داشتند که میانگین سنی بدست آمده از آنان 45/74 بود. همچنین نتایج نشان داد که آمادگی یادگیری خودمحور و منبع کنترل درونی با بهزیستی روان شناختی رابطه مثبت دارند (001/0

مقدمه: با توجه به لزوم سالمندی سالم و فعال و اهمیت مشارکت اجتماعی سالمندان، مطالعه در حوزه مشارکت اجتماعی سالمندان لازم است. این تحقیق با هدف تعیین رابطه اداراک از محله با مشارکت اجتماعی سالمندان در شهر کرمان در سال 1398 انجام شده است. روش: این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل افراد 65 ساله و بیشتر شهر کرمان بود که بر اساس نتایج سرشماری 38840 نفر بودند. 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و اطلاعات توسط پرسشنامه پژوهشگر ساخته گردآوری گردید. برای تعیین روایی پرسشنامه از روش روایی صوری وبرای تعیین پایایی از روش همبستگی درونی استفاده شد. cvi به دست آمده 93/0 و آلفای کرونباخ 852/0 بود. پرسشنامه ها پس از کسب رضایت آگاهانه از سالمندان توسط محقق تکمیل گردید. داده ها به کمک برنامه SPSS v. 21 با استفاده از آزمونهای آماری مناسب تحلیل شدند. یافته ها: مشارکت اجتماعی افراد موردمطالعه در سطح متوسط بود که با افزایش سن میزان مشارکت کاهش می یافت (496/0-= R., 001/0P<). . متغیر مستقل اعتماد به اعضای محله (001/0P<، 521/0= Beta) مهم ترین متغیر اثر گذار بر مشارکت اجتماعی بود. سپس به ترتیب متغیر امکانات محله با (002/0P<، 461 /0= Beta)، سن (001/0P<، 493/.-= Beta) و حس تعلق به محله (001/0P< 253/0= Beta) بیشترین تاثیرات را بر مشارکت اجتماعی داشتند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که اکثر سالمندان مورد مطالعه در شهر کرمان مشارکت اجتماعی متوسطی داشته اند. از بین تمام عوامل پیش بینی کننده مشارکت اجتماعی سالمندان، اعتماد، ادراک از امکانات محله، حس تعلق و سن موثرترین متغیرها شناخته شدند. با توجه به نقش مهم مشارکت اجتماعی در بهبود کیفیت زندگی سالمندان و ارتقای سلامتی، یافته های این تحقیق در راستای بهینه سازی شرایط زیست محله ای (شرایط اجتماعی و شرایط ساختاری و فیزیکی) سالمندان می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: برای مدیریت و کنترل موفقیت آمیز دیابت، پایبندی صحیح بیماران به درمان اهمیت دارد و عوامل بیشماری بر توانایی پایبندی صحیح بیماران اثرگذار است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط ادراک از پیری و حمایت اجتماعی با پیروی از درمان در سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو در شهر فسا در سال 1397 انجام گردید. روش: این مطالعه مقطعی بر روی 200 نفر از سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به کلینیک دیابت شهر فسا که بصورت تصادفی ساده انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، چک لیست اطلاعات جمعیت شناختی و بالینی پرسشنامه های استاندارد تبعیت از درمان مدانلو، فرم کوتاه ادراک از پیری و مقیاس چند بعدی حمایت اجتماعی ادراک شده بود. . داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 و آزمون های آماری توصیفی، کای اسکویر، تی مستقل و رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سنی سالمندان مورد مطالعه 92/7± 05/72 سال و میانگین طول مدت بیماری آنها 17/3± 38/11 سال و اکثر آنها (70 درصد) زن بودند. میانگین کل نمرات ادراک از پیری و حمایت اجتماعی درک شده در سالمندان مورد مطالعه به ترتیب 16/18± 23/66 و 05/10± 96/44 بود. همچنین میانگین کل نمره تبعیت از درمان در بیماران 61/19± 91/154 بود که اکثر آنها (50/51 درصد) تبعیت از درمان متوسط داشتند. حمایت اجتماعی در هر 3 حیطه (حمایت خانواده، دوستان و افراد مهم)، جنس و نحوه گذران زندگی با پایبندی به درمان ارتباط آماری معنی داری داشت (05/0>P). نتیجه گیری: . نتایج این مطالعه تایید کرد که حمایت اجتماعی می تواند بعنوان یک منبع ارزشمند در مداخلات با هدف بهبود مدیریت و کنترل بیماری دیابت مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: افسردگی یک مشکل شایع در دوران سالمندی است که می تواند سلامت یک سالمند را در معرض خطر قرار دهد. بنابراین، این مطالعه با هدف تعیین شیوع افسردگی در سالمندان ایرانی انجام شد. روش کار: این پژوهش با روش مطالعه مرور نظام مند و فراتحلیل در بازه زمانی فروردین و اردیبهشت 1399 انجام شد. کلیه مقالات مرتبط با شیوع افسردگی در سالمندان ایرانی منتشر شده در 6 پایگاه داده ای و موتور جستجوگر Google Scholar تا پایان اردیبهشت سال 1399 جستجو و ارزشیابی کیفیتی شدند. در این مطالعه، ناهمگنی مطالعات با استفاده از شاخص I2 و احتمال سوگیری در انتشار توسط آزمون Egger و مدل متارگرسیون برای ارزیابی متغیرهای مظنون به ناهمگونی در سطح معناداری 05/0 بررسی شد. در نهایت، تعداد 30 مقاله با نرم افزار CMA تحلیل شدند. یافته ها: بر مبنای مدل تصادفی، شیوع افسردگی در سالمندان در ایران برابر با 15درصد (5/20-8/10 درصد: حدود اطمینان 95%) بدست آمد. بیشترین شیوع در شهر خرم آباد در سال 1392 برابر با 1/82 درصد (1/89-5/71 درصد: حدود اطمینان 95%) و کمترین شیوع در خوی در سال 1395 برابر با 03/0 درصد (9/1-01/0 درصد: حدود اطمینان 95%) محاسبه شد. بین حجم نمونه، سال و شیوع افسردگی در سالمندان ایرانی رابطه معناداری وجود داشت (05/0