علوم کشاورزی ایران
سال:1382 | دوره:34 | شماره:4 |تعداد مقالات:25

به منظور بررسی و ارزیابی تنوع ژنتیکی گندم نسبت به سن (Eurygaster integriceps)، چهل ژنوتیپ گندم شامل ارقام دوروم و گندم نان درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار دردانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه کاشته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ها از لحاظ درصد خسارت برگ دراثر تغذیه سن مادر تفاوت معنی داری وجود دارد. مقایسه میانگین ژنوتیپ ها با استفاده از آزمون دانکن نشان داد که ارقام چناب و قفقاز بیشترین درصد خسارت برگ (کمترین مقاومت) و رقم آتیلا 5(شهید چمران) و رقم دوروم 49-1-20 کمترین درصد خسارت برگ (بیشترین مقاومت) را دارند. ژنوتیپ ها ازنظر تعداد تخم گذاشته شده توسط سن مادر بر روی آنها تفاوت بسیار معنی داری نشان دادند. بر روی ارقام چناب و قفقاز بیشترین تعداد تخم (کمترین مقاومت) و بر روی ارقام دوروم B10 و یاواروس کمترین تعداد تخم (بیشترین مقاومت) مشاهده شد. آزمون دانکن، ژنوتیپ ها را از نظر درصد خسارت خوشه و درصد سن زدگی در دسته های مختلفی قرارداد. از نظر درصد خسارت خوشه رقم دوروم 49-1-25 بیشترین درصد خسارت (کمترین مقاومت) و رقم آتیلا12(شهید شیرودی) کمترین درصد خسارت خوشه (بیشترین مقاومت) را نشان دادند. همچنین از نظر صفت درصد سن زدگی، رقم سبلان و ژنوتیپ ها دوروم 8Bبیشترین درصد سن زدگی (کمترین مقاومت) و رقم آتیلا5(شهید چمران) و رقم قدس کمترین درصد سن زدگی (بیشترین مقاومت) داشتند. آزمون t نشان داد که در اثر تغذیه پوره سن عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه نسبت به شاهد کاهش معنی داری داشتند. همچنین در اثر تغذیه سن مادر نیز هردو صفت فوق نسبت به شاهد کاهش معنی داری نشان دادند. در اثرتغذیه سن مادر و پوره سن وزن هزار دانه نسبت به شاهد کاهش معنی داری نشان داد. همچنین کیفیت پروتئین دانه های سن زده نسبت به شاهد کاهش معنی داری نشان داد. خسارت برگ و خوشه درگندم های دوروم بطورمعنی داری کمتر از گندم های نان بود. بین صفات مورفولوژیک و درصد سن زدگی دانه همبستگی معنی داری مشاهده نشد. با استفاده ازمجموع ضرایب مقاومت ارقام امید، رشید، آتیلا12، آتیلا5 و قدس نسبتا مقاوم و ارقام چناب وقفقاز نسبت به خسارت سن حساس بودند. تجزیه کلاستر چهل ژنوتیپ با میانگین 4 صفت فوق الذکر نشان داد که ارقام امید و آتیلا 12 نسبت به خسارت سن مقاوم و رقم چناب حساس هستند.

زنبور Diaeretiella rapae (M Intosh) یکی از پارازیتوئیدهای پلی فاژ و جهانی شته ها بوده و میزبان آن، شته مومی کلم Brevicoryne brassicae(L.) یکی از آفات مهم گیاهان خانواده چلیپاییان می باشد. در این تحقیق پارامترهای جمعیت پایدار این زنبور و میزبان آن در شرایط دمایی 1±25 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5 ±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی محاسبه شده و مقایسه گردیدند. نرخ ذاتی افزایش جمعیت زنبور و شته به ترتیب0.212 و0.226 حاصل گردید. متوسط طول یک نسل ومدت زمان دوبرابرشدن برای زنبور به ترتیب 11.29 و 3.269 روز و برای شته به ترتیب   3.07 و 3.06 روز تعیین گردید. نرخ خالص تولید مثل، نرخ متناهی افزایش جمعیت و نرخ رشد هفتگی برای زنبور به ترتیب برابر با 10.5 ،1.236 و 4.410 و برای شته به ترتیب برابر با 15.92، 1.25و4.864 بدست آمد. نتیجه نهایی اینکه پارامترهای جمعیت پایدار شته مومی کلم بیشتر از زنبور D.rapae  حاصل گردید.

درسالهای اخیر بحث امکان کنترل بیولوژیکی خاکزاد مورد توجه جدی محققین قرارگرفته است که از آن جمله می توان به باکتریهای آنتاگونیست بخصوص از باکتریهای گروه سودوموناسهای فلورسنت درکنترل بیماری های قارچی و باکتریهای ریشه گیاهان زراعی اشاره کرد. میکروارگانیسم هایی که درناحیه ریزوسفرگیاهان زندگی می کنند گزینه مناسبی برای استفاده در روش های کنترل بیولوژیکی هستند زیرا ریزوسفر خط مقدم دفاعی ریشه ها علیه بیمارگرهای خاکزی می باشند. دراین تحقیق تاثیر41 جدایه باکتری درکنترل گونهvar. Pythium  ultimum sporangiferum  روی ریشه گیاه لوبیا مورد بررسی قرارگرفت. اغلب کلنی های رشد یافته روی محیط اختصاصی اس یک تولید رنگدانه فلورسنت کردند. باتوجه به نتایج تستهای بیوشیمیایی، جدایه های pf23,pf18(جدا شده ازمزراع لوبیای شهرستان خمین) و جدایه pf26 از مزارع لوبیای دانشکده کشاورزی کرج به عنوان گونه pseudomonas putida  تشخیص داده شدند. جدایه های pf22وpf13  بعلت عدم قطعیت درتشخیص به عنوان pseudomonas sp. شناسایی شدند. جدایه های  pf8, pf15, pf16, pf26 ,pf27  و نیز استرینCHAO  رشد قارچ داشتند. بهترین تاثیر را درجلوگیری از رشد P.ultimum در شرایط آزمایشگاهی داشتند. جدایه های pf20,pf6,Bs4 هیچ گونه تاثیری درکاهش رشد این گونه نداشتند. به غیراز10 جدایه شامل جدایه های pf31 ,pf9 ,pf10 , pf14 , pf19,pf20,pf24,pf25,pf29,pf6  که قادربه محافظت از بذرنبودند بقیه باکتریها با ممانعت از رشد قارچ بیمارگر، امکان جوانه زنی بذر لوبیا در محیط کشت را باعث شدند. از بین ریزوباکتریهای آنتاگونیست مورد استفاده فقط 16 جدایه شاملpf2 ,pf4, pf32, pf8, pf9, pf13,pf14,pf15,pf16,pf18,pf22,pf26,p27,pf28,pf31  ونیز استرینCHAO تولید سیانید هیدروژن کردند. 14 جدایه شامل pf1, pf5, pf6, pf7, pf12, pf15, pf20, pf21,pf23,pf28,pf27,pf25,pf32 و نیز استرینCHAO تلید پروتئاز کردند. جدایه های pf13,pf1,pf27,pf26,pf16,pf32 و نیز استرینCHAO  با توجه به اندازه قطرهاله نارنجی رنگ اطراف کلنی باکتریها بیشترین تولید سیدروفور را داشتند. جدایه هایB.subtilis  و نیز جدایه های pf20,pf17,pf11,pf23 اصلا تولید سیدروفور نکردند. هیچیک ازجدایه های مورد آزمایش نتوانستند درون لوله آزمایش حاوی محیط سلولاز باعث تغییر رنگ کاغذ صافی بشوند. جدایه های pf16,pf26 بهترین اثر را درافزایش وزن تر بوته های لوبیا درخاک آلوده به P.ultimum درشرایط گلخانه داشتند و به همراه شاهد سالم دریک گروه قرارگرفتند. بهترین تاثیر مربوط به جدایه pf16 بود .بیشترین قدرت کلونیزاسیون ریشه مربوط به جدایه های pf28,pf4,pf7,pf13 بود.

بررسی اقلیم بارش درهرمنطقه از دیدگاههای مختلف نظیر تولیدات کشاورزی، زه کشی اراضی زراعی و شهری، فرسایش، سیل، خشکسالی، مطالعات منابع آب، عمران و شهرسازی اهمیت دارد. دراین تحقیق پهنه بندی اقلیم بارش درایران مورد توجه واقع شده است. نظر به اینکه تعداد و نوع متغیرهای بکار برده شده در اقلیم بارش، می تواند مرزهای متفاوتی درپهنه بندی تولید کند، بنابراین سعی شده است که با دخالت دادن اکثر متغیرهای دخیل در اقلیم بارش که دردسترس نیزبوده است، متغیرهای مهم را شناسایی و برای پهنه بندی با روش تجزیه به عامل ها و تجزیه خوشه ای مورد استفاده قرار گیرد. برای پهنه بندی اقلیم بارش کشور از داده های 77 ایستگاه هواشناسی کشور از 1956 تا 1998 استفاده شده است. برای این منظور از بین 57 متغیر، تعداد12 متغیر با روش پیشنهادی کرزانوفسکی (18) انتخاب و کل سطح کشور به شش ناحیه همگن و یک ناحیه غیرهمگن تفکیک شده است. آزمون های مورد استفاده برای همگنی ناحیه، آزمون آماره H و برای تعیین بهترین توزیع آماری داده ها، آزمون آماره Z بوده است. برای هرناحیه منحنی رشد رسم گردیده است.

دراین تحقیق با ساخت یک کوبنده انگشتی دار، اثرات سرعت کوبنده، رطوبت و اندازه غلاف بردرصد دانه های شکسته و درصد غلاف های کوبیده شده نخود مطالعه شد. آزمایشات بر روی دو رقم نخود دیم و یک رقم آبی انجام شدند. رقم نخود تاثیرمعنی داری بردرصد دانه های شکسته دو درصد غلاف های کوبیده شده نشان نداد، ولی اثرات سرعت کوبنده، رطوبت و اندازه غلاف معنی داری بود. سرعت کوبنده بیشترین و اندازه غلاف کمترین تاثیررا نشان داد. با افزایش سرعت کوبنده از 6.3به 12 متربرثانیه، درصد دانه های شکسته و درصد کوبش غلافها به ترتیب از صفر به 7% و از 42% به 85% افزایش یافت. با افزایش رطوبت غلاف ، درصد  دانه های شکسته و درصد کوبش غلافها بطور معنی دار کاهش یافت. درصورتیکه با افزایش اندازه غلاف، درصد دانه های شکسته و درصد غلافهای کوبیده شده به طور معنی داری افزایش یافت. براساس نتایج حاصله، شرایط مناسب برای برداشت غلاف های نخود، محدوده رطوبت های 12% تا 18% و سرعت کمتر از 9.5متر بر ثانیه برای کوبنده توصیه می شود.

تعداد 88 جدایه Streptomyces از غده های سیب زمینی جمع آوری شده از استانهای همدان، خراسان ، اصفهان و چهارمحال بختیاری درسال 1379 جداسازی گردید. از بین استرینهای جدا شده 46 استرین آن به عنوان نماینده انتخاب و به همراه استاندارد S.stelliscabies , S.acidiscabie ,S.scabies  از نظر الگوی پروتئین و اسید چرب مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان داد که الگوی الکتروفورز پروتئین گروهی از استرینها با استرینهای استانداردS.scabies  یکسان بود. درحالیکه گروهی دیگر شباهت بالایی با S.acidiscabie  داشتند. پروتئین این دوگروه شباهت کمتری با استرین استاندارد S.stelliscabies  نشان دادند. آنالیز اسیدهای چرب با کروماتوگرافی لایه نازک(TLC)  و گاز کروماتوگرافی(GC)  به ترتیب وجود سه لکه و 12 تا18 اسید چرب که دربین آنها دو اسید چرب عمده که از ویژگیهای استرینهای مورد بررسی بود را محرز ساخت. درکروماتوگرافی لایه نازک وجود لکه های چربی مشابه استرینهای استاندارد بود. باتوجه به تنوع نسبتا زیادی که دربین استرینهای مورد بررسی وجود داشت، احتمالا گونه یا زیرگونه های جدیدی دربین آنها وجود دارد.  

سوسک برگخوار نارون، از آفات مهم درختان نارون (Ulmus densa L. ,Ulmus glabra L.)  محسوب میشود و همه ساله خسارت قابل توجهی به آنها وارد می سازد. درتحقیقی که درسال 1377 درشهر قزوین صورت گرفت، بیواکولوژی این حشره مورد بررسی قرارگرفت. برای این منظور، ازهر دو گونه نارون، 20 درخت از 10 ناحیه مختلف شهر بطور تصادفی انتخاب گردید. درنمونه برداری هفتگی، ازهردرخت 40 نمونه (10 نمونه ازهریک از4 جهت اصلی جغرافیایی) که دریک سوم تاج پایینی قرار داشتند، بطور تصادفی انتخاب شدند. واحد نمونه برداری یک برگ درنظرگرفته شد و در مجموع 40 نمونه برداشت شد. درهرنمونه برداری، تعداد دسته های تخم و سنین لاروی در واحد نمونه برداری و بطور مجزا برای جهت های اصلی جغرافیایی، ثبت گردید. مجموع درجه حرارت موثر روزانه مراحل مختلف زندگی با استفاده از حداقل و حداکثر دمای روزانه محاسبه شد. خسارت نسل های مختلف، در پایان هرنسل تعیین گردید. بدین منظور 40 نمونه از کل تاج درخت انتخاب و میزان خسارت با 10 نمونه شاهد که بین 100-0 درصد خسارت دیده بودند، مقایسه شد. نتایج این بررسی ها نشان داد که این حشره در شرایط قزوین دارای 4 نسل کامل است که با هم همپوشانی دارند. نسل های اول و چهارم بترتیب دارای بیشترین و کمترین طول دوره زندگی و انبوهی جمعیت هستند. انبوهی مراحل مختلف زیستی این حشره درجهت های اصلی جغرافیایی، تفاوت معنی داری درسطح 1% با هم نداشت. با توجه به محاسبه مجموع درجه حرارت موثر روزانه بهترین زمان مبارزه با لاروهای سنین اول و سوم 245 و 470 روز- درجه تعیین شد. خسارت حشرات نسلهای دوم وسوم به بعد برای نارون های چتری و ملج قابل توجه بوده است.

باکتری Bacillus thuringiensis B. یکی از موثرترین حشره کش های میکروبی است که برای کنترل لارو بالپولکدارن درمزرعه به کارمی رود ولی به دلیل اثرات مخرب نور خورشید روی اسپورها و کریستال های این باکتری کارآیی آن در مزرعه محدود است و برای به حداقل رساندن کاهش کارآیی باید درفرمولاسیون های آن مواد محافظ پرتو فرابنفش موجود باشد. دراین تحقیق 16 فرمولاسیون مورد ارزیابی قرار گرفت و معلوم گردید که از لحاظ افزایش کارآیی باکتری درتحت تابش نور خورشید مناسب ترین فرمولاسیون مخلوط باکتری، ملاس چغندرقند و حنا می باشد. تعدادی از فرمولاسیون (گروه (Iتحت تابش نور خورشید فاقد پرتو فرابنفش قرار گرفتند و تعداد دیگری از فرمولاسیون ها به مدت یک روز(گروه (II و یا دو روز (گروه (III تحت تابش نور خورشید واقع شدند جهت بررسی کارآیی فرمولاسیون ها از لاروهای سن پنجم پروانه موم خوار استفاده گردید. درگروهI، فرمولاسیون های کپسوله شده وکپسوله نشده حاوی ملاس و حنا به ترتیب 80و 77.8 درصد تلفات درلارو ایجاد کردند. درگروه II فرمولاسیون کپسوله شده دارای ملاس وحنا با 73.3درصد بیشترین تلفات را به وجود آورد. درگروه III فرمولاسیون کپسوله شده حاوی ملاس و حنا 68.9درصد بیشترین تلفات در لارو ایجاد نمود. رابطه معکوسی بین طول مدت تابش نور خورشید و کارآیی فرمولاسیون ها مشاهده گردید. مقدار OAR فرمولاسیون کپسوله شده دارای حنا و ملاس درگروه های IIوIII  به ترتیب برابر 91.6و 86.1 درصد بود. با افزایش شکر به محلول فرمولاسیون ها به پایداری آنها افزوده شد.

در این آزمایش به منظور تخمین نیتروژن میکروبی وارد شده به روده باریک بره های نربلوچی که دوبار در روز(صبح و بعدازظهر) با خوراک های حاوی منابع مختلف پروتئینی (یونجه، کنجاله تخم پنبه، کنجاله سویا و یا مخلوط اوره + ملاس) و مقادیر متوازن پروتئین قابل تجزیه موثر در شکمبه (89 گرم به ازای هر بره در روز) تغذیه می شدند، مشتقات بازهای پورینی ادراری با استفاده از روش جدید کروماتوگرافی مایع با کارآیی زیاد(HPLC) اندازه گیری شد. علاوه بر این، میزان PH و نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه نیز درقبل از غذای صبحگاهی و 1،2، 3،4 و6 ساعت بعد از آن تعیین شد. نتایج حاصل نشان داد که میزان نیتروژن میکروبی وارد شده به روده باریک در دامنه 6.3 تا 9.8 (SEM=2/2)گرم به ازای هربره در روز قرار داشت و به لحاظ آماری نیز تحت تاثیر معنی دار خوراکهای ازمایشی نبود. درتمام ساعتهای نمونه برداری بیشترین میزان PH مایع شکمبه در نمونه های قبل از مصرف خوراک(0.3±6.47) وکمترین آن در 2 تا 3 ساعت بعد ازآن(0.25± 5.94) مشاهده شد. میزان نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه درساعتهای 1 و2 در بره های تغذیه شده با خوراک حاوی ملاس + اوره (به ترتیب 40.39و 33.06 میلیگرم دردسی لیتر) به طور معنی داری بیش از سایرمشاهدات بود.(P<0.05)

طول غلاف یا خورجین یکی از اجزا موثر بر عملکرد کلزا می باشد که با انتخاب برروی این صفت بطور غیرمستقیم می توان نسبت به افزایش عملکرد و به تبع آن افزایش عملکرد روغن دست یافت. بدین جهت مارکرهای مولکولی جهت انتخاب سریع و مطمئن ژنوتیپ های باطول غلاف بلند در برنامه های به نژادی مورد جستجو قرار گرفتند و مارکرهای مولکولی همبسته با طول غلاف دریک جمعیت هاپلوئید دوبل شده ناشی از تلاقی بین لاین های کلزای رقم کوانتوم (با طول بلند غلاف) X لاین چاینا ای (طول غلاف کوتاه) با استفاده از متد تجزبه توده متفرق (BSA) تشخیص داده شدند. یک نقشه لینکاژی مارکر مولکولی حاوی 37 مکانی ژنی RAPD  برای این جمعیت جهت تشخیص مکان های ژنی صفت کمی(QTLs) کنترل کننده صفت طول غلاف مورد بررسی قرار گرفت که دو مارکر دردو مکانی ژنی غیر پیوسته با استفاده از روش اینتروال مپینگ انتخاب شدند که دو مارکر22% تنوع فنوتیپی برای طول غلاف را درجمعیت مورد بررسی تخمین زدند. گزینش با این مارکرها درجهت افزایش طول غلاف موجب انتخاب گروهی از لاینهای هاپلوئید دوبل شده با میانگین طول غلافی معادل 112 میلی متر گردید که افزایشی معادل 15% را نسبت به میانگین جمعیت اولیه باعث شد. این نشان می دهد که استفاده از این مارکرها دربرنامه های به نژادی موجب پیشرفت اصلاح جهت تهیه ارقام با طول غلاف بیشتر می گردد.

بررسی بیولوژی آزمایشگاهی زنبور Trichogramma pintoi و تاثیر نوع میزبان مورد استفاده برای پرورش در بهینه سازی پرورش انبوه آن می تواند حائز اهمیت باشد. دربیولوژی آزمایشگاهی زنبورT.pintoi  مدت زمان هریک از مراحل رشدی، زادآوری، نسبت جنسی و نرخ رشد زنبور پرورش یافته روی تخم های بید غلات(Sitotroga cerealella Olivier)  و بید آرد(Ephestia kuehniella Zeller)  مورد مطالعه قرار گرفت. برای مطالعه بیولوژی آزمایشگاهی، 40 زنبور ماده بارور از کلنی های پرورش زنبور روی تخم بیدهای آرد (TPE) و غلات(TPS)  جداگردید و روزانه 150 عدد تخم تازه میزبان پرورشی مربوطه دراختیار هر زنبور قرارداده شد و تخم های روز قبل به تفکیک نگهداری شدند. آزمایشات در دمای 1± 25 درجه سانتیگراد، دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و رطوبت نسبی 5 ±50 درصد انجام گرفت . طول دوره پیش از بلوغ (جنینی ، لاروی و شفیرگی) در زنبورهای TPE و TPS به ترتیب 12و 11 روز بود. این زنبورها فاقد دوره پیش از تخمریزی بوده و قادرند بلافاصله بعد ازخروج ازتخم تخمریزی کنند. میانگین طول دوره تخمریزی، دوره بعد از تخمریزی، طول دوران بلوغ و طول عمر حشرات ماده در زنبورهای گروه TPE به ترتیب 8.24 ، 2.09 ،10.33، 22.33 روز و در زنبورهای TPS به ترتیب 5.17، 1.77، 6.93، 17.93 روز تعیین شد که این مقادیر بصورت معنی داری درزنبورهای پرورش یافته بر روی بیدآرد بیشتر از زنبورهای پرورش یافته بر روی بید غلات بود. تعداد کل تخم گذاشته شده توسط هرفرد ماده در طول عمر خود، درصد تفریخ تخم ها و نسبت افراد ماده تولید شده در زنبورهای TPE به ترتیب 97.3، 91.86، 0.53 و در زنبورهای TPS به ترتیب 71.6، 95.81، 0.70 محاسبه گردید که تعداد تخم گذاشته شده در زنبورهای TPE بیشتر از TPS بود ولی درصد تفریخ تخم ها و نسبت افراد ماده در زنبورهای TPS بیشتر ازTPE بدست آمد. با اینکه درصد تفریخ تخم و نسبت افراد ماده تولید شده در زنبورهای TPS بالاتر بود ولی از آنجاییکه زنبورهای TPE بصورت معنی داری تعداد تخم بیشتری تولید کرده بودند، لذا در نهایت تعداد افراد ماده تولید شده توسط زنبورهای TPE بیشتر از زنبورهای TPS بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت زنبورهای TPS,TPE به ترتیب 0.257 و0.281 محاسبه گردید که در زنبورهای پرورش یافته روی بید آرد اندکی پایین تر بود. با درنظرگرفتن کلیه پارامترهای محاسبه شده می توان اظهار داشت که زنبورT.pintoi با تخم های بید آرد سازگاری بیشتری داشته باشد.

به منظور مطالعه اثرات تنش خشکی برصفات مورفولوژیک، فنولوژیک، کمی و تعیین بهترین ژنوتیپ مقاوم به خشکی ازطریق شاخصهای مقاومت به خشکی و ترسیم بای پلات ششصد اکوتیپ ماش در دو طرح آگمنت جداگانه تحت دو شرایط تنش و بدون تنش مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این پژوهش درصد تغییرات صفات دراثر تنش خشکی نشان داد که تنش خشکی تاثیرمنفی برکلیه ارقام مورد بررسی دارد. بیشترین آسیب مربوط به ارتفاع گیاه و کمترین آسیب مربوط به وزن صد دانه، شاخص برداشت، و طول غلاف بود. نتایج حاصل از بررسی و تعیین بهترین شاخص مقاومت به خشکی نشان داد که شاخصهای تحمل به تنش، میانگین هندسی و حسابی بهره وری مناسب بوده و گزینش براساس آنها می تواند ژنوتیپهای مقاوم را شناسایی کند. ژنوتیپهای 1، 17، 170، 394 به عنوان ژنوتیپهای با عملکرد بالا درهردوشرایط تنش و بدون تنش شناخته شد. از طرفی با توجه به آنکه ژنوتیپهای شناخته شده درناحیه مطلوب بای پلات نیز قرار گرفت این ژنوتیپها به عنوان ژنوتیپهای با پتانسیل عملکرد بالا درهردو محیط تنش و بدون تنش معرفی گردیدند.

در این تحقیق اهمیت اطلاعات فضایی و جغرافیایی در ارزیابی تناسب اراضی نشان داده شده است. سامانه های اطلاعات جغرافیایی و پردازش رقومی تصاویر ماهواره ای برای تهیه نقشه های موضوعی مورد نیاز در یک منطقه خشک بکار برده شده است. این منطقه بخشی از دشت ورامین و حوضه رودخانه جاجرود می باشد. با توجه به اطلاعات ایستگاه هواشناسی مامازن، حداکثر میانگین درجه حرارت گرم ترین ماه سال 39 درجه سانتی گراد وحداقل میانگین درجه حرارت سردترین ماه سال 5/1- درجه سانتی گراد است. مقدار متوسط بارندگی سالیانه درمنطقه مورد تحقیق 146 میلی مترمی باشد. خاک های تحت مطالعه طبق طبقه بندی آمریکایی جزء آنتی سولها و اریدی سولها هستند. نقشه های شیب و طبقات ارتفاعی منطقه علیرغم وضعیت توپوگرافی آن که غالبا مسطح است، به جهت بالابردن دقت تحقیق درمحیط سامانه های اطلاعات جغرافیایی تولید شد. همچنین اطلاعات توصیفی و خصوصیات اصلی هرواحد اراضی (حاصل از تلفیق نقشه های شیب، طبقات ارتفاعی و خاک) برای هرنوع بهره وری از اراضی نیز با استفاده از قابلیت های این سامانه تهیه گردید. نسبت توافق بین نقشه خاک حاصل از طبقه بندی رقومی به روش حداکثر احتمال و نقشه مرجع حاصل از مطالعه به روشهای سنتی 82% و ضریب کاپای آن 75% می باشد. با بررسی جدول خطای حاصل ازاین دو نقشه درمی یابیم که واحدهای نقشه خاک دو و شش (بترتیب هاپلوکلسید و هاپلوکمبید) از یکدیگر بخوبی تفکیک نشده اند که علت آن وجود پوشش گیاهی درسطح اراضی و تحت تاثیر قراردادن انعکاس طیفی حاصل ازاین خاک ها می باشد. همچنین به نظر می رسد عامل صحت کاربر نسبت به عامل صحت تولید کننده از اهمیت بیشتری در ارزیابی دقت نقشه های رقومی برخوردار باشد. نتایج حاصل از ارزیابی تناسب کیفی اراضی منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که کلاس تناسب کیفی واحدهای اراضی درشرایط فعلی برای گندم و جو آبی، غالباS1  (مناسب) و) S2 نسبتا مناسب) و برای برخی واحدهاS3  (مناسب اما با سود کم) و N  (نامناسب) بوده و برای ذرت دانه ای و پنبه نیز اکثرا S 2 (نسبتا مناسب) و S3 (مناسب اما باسود کم) و دربعضی واحدها N (نامناسب) می باشد، که بارفع محدودیت های عمده ای از قبیل محدودیت حاصلخیزی خاک می توان کلاس های تناسب اراضی را برای بعضی از واحدهای اراضی ارتقاء دارد.

حفظ و پایداری منابع تولید کننده محصولات کشاورزی از اصول مهم کشاورزی پایدار بشمار می رود و سلامت و تداوم تولیدات در گرو توسعه کشاورزی پایدار می باشد. هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان آگاهیهای کشاورزان در زمینه کشاورزی پایدار و شناخت ارتباط و همبستگی عوامل تاثیرگذار بردانش کشاورزی پایدار ذرت کاران نمونه استان فارس بود. یافته های این تحقیق نشان داد میزان دانش کشاورزی پایدار اکثریت (70% : جدول شماره 2) ذرت کاران نمونه استان فارس درسطح «متوسط» قراردارند که درمقایسه با کشاورزان نمونه استانهای دیگر دراین زمینه در وضعیت مشابهی قرار دارند.(4، 5). بین دانش کشاورزی پایدار و میزان دسترسی کشاورزان به کانالهای کسب اطلاعات کشاورزی پایدار ذرت کاران رابطه ای نسبتا قوی و معنی داری بدست آمد.(r=0.649) دراینتحقیق متغیرهای سطح سواد و میزان پایداری مزارع کشاورزان نیز رابطه آماری معنی داری با میزان دانش کشاورزی پایدار داشته اند. نتایج این مطالعه نشان داد که ارتباط قوی ای بین میزان دانش کشاورزی پایدار و میزان عملکرد کشاورزان وجود ندارد، چون اولا، باید دانش را بکار گرفت تا نتایج مطلوب را انتظار داشت و ازطرف دیگر رعایت اصول کشاورزی پایدار لزوما میزان عملکرد در واحد سطح را فورا افزایش نخواهد داد، بلکه دستاوردهای قابل توجهی نظیرتداوم حاصلخیزی خاک، وکیفیت وسلامت منابع طبیعی و محصولات کشاورزی را درطولانی مدت به ارمغان خواهد آورد. در این تحقیق، جوانترها ازدانش کشاورزی بالاتری نسبت به مسن ترها برخوردار بوده اند. همینطور، یافته ها نشان می دهد، هرقدر سابقه آنان به کشت ذرت نیز بیشتر میشود، میزان دانش کشاورزی پایدار آنان کاهش می یابد. این ارتباط معکوس سابقه کشت ذرت با میزان دانش کشاورزی پایدار ذرت کاران ممکن است به مسئله شرکت در دوره های آموزشی درطی سنواتی که به کشت ذرت مشغول بودند، نگرش ها، و گرایش های آنان مربوط شود که دراین تحقیق مورد بررسی قرار نگرفت. در رگرسیون چند متغیره، متغیرهای میزان تحصیلات، میزان دسترسی کشاورزان به دانش کشاورزی پایدار، و میزان پایداری زراعی مزارع کشاورزان بعنوان متغیرهایی که بیشترین سهم را درمیزان متغیر وابسته (دانش کشاورزی پایدار) داشتند، درمدل نهایی باقی مانده و به میزان48.6% (r2=0.486) از نوسانات درمیزان دانش کشاورزی پایدار را تبیین می کنند.

درشهرستان نی ریز، زارعین تمایل ویژه ای به کشت پسته پیدا کرده اند. میزان تولید پسته درسال زراعی 77-1376، 5000 تن بوده که حدود 95 درصد از تولید پسته استان فارس را به خود اختصاص داده است. بنابراین بررسی اقتصادی کشت پسته دراین منطقه بسیار با اهمیت می باشد. هدف از این مطالعه تهیه یک راهنما برای اتخاذ تصمیمات تولیدی، تعیین بازده، هزینه بالقوه و تنظیم بودجه مزرعه می باشد. علاوه بر آن سودآوری کشت پسته از روش تحلیل فایده - هزینه مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه، نمونه ای شامل 180 تولید کننده به کمک روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شد. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه درسال زراعی 77- 1376 جمع آوری گردید. دراین مطالعه از روش تحلیل ارزش کنونی جهت ارزیابی اقتصادی استفاده گردید. نتیجه اساسی نشان داد که ارزش کنونی خالص طرح با نرخ بهره 18 درصد مثبت و برابر 985986862 ریال و همچنین نرخ بازده پروژه ( کشت 100 هکتار پسته) 25.6 درصد می باشد که درمقایسه با نرخ رسمی اعتبارات بلند مدت بانکی (18%) این پروژه سود آور است.

آزمایش در مزرعه تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته ای کرج، تحت سیستم کود آبیاری قطره ای، بصورت چهارکرت (هرکدام به ابعاد 10×3 متر) و درچهارتکرار اجراء گردید. طراحی سیستم آبیاری بگونه ای بود که هرکرت از 3 خط آبیاری، به طول 10 متر و به فاصله یک متر از یکدیگر قرارگرفته و فواصل هرقطره چکان 0.5 متر درنظر گرفته شد. جهت تزریق عناصر کودی در سیستم آبیاری، از یک دستگاه پمپ تزریق کود استفاده گردید. کنترل رطوبت ناحیه ریشه گیاه و برنامه ریزی آبیاری، از طریق دستگاه نوترون متر صورت گرفت. جهت اعمال اسید فسفریک نشاندار شده با فسفر-32، پانزده گیاه درانتهای هرکرت (توسط توری) جدا گردیده و سیستم کود آبیاری درمورد 3 گیاه، در وسط کرت ایزوتوپی حذف و کود دهی از طریق گالن 20 لیتری انجام شد. اکتیویته کود نشاندار مورد مصرف 10.43مگابکرل در گرم فسفربود که در طی 36 دور آبیاری (همراه با هر آبیاری) در مزرعه اعمال گردید. برداشت میوه طی 6 مرحله صورت پذیرفت. درانتهای فصل رویش، جمعا36 نمونه خاک ازسه عمق 20،40 و 60 سانتی متر و فواصل 17، 34و 50 سانتی متر، درجهت عمود بر خطوط آبیاری و درجوار گیاهان نشاندار تهیه شد. اکتیویته نمونه ها با استفاده از دستگاه Beta Counter اندازه گیری گردید. نتایح حاصل موید این مطلب بود که 44.1 درصد از اتمهای فسفر وارد شده به ریشه گیاه گوجه فرنگی (PdfF) ازمنبع کود فسفری بوده و نتایج آماری تفاوت معنی داری درخصوص اندامهای مختلف گیاهی ازخود نشان نداده است. 23.3%  از کود فسفردار، مورد استفاده گیاه گوجه فرنگی قرار گرفته که این داده مؤید کارایی مصرف کود، تحت سیستم کود آبیاری قطره ای، درشرایط انجام آزمایش می باشد. میوه های گیاه گوجه فرنگی، 11.7% از کود فسفری را مورد مصرف قرارداده و این میزان در رابطه با برگ گیاه 7.8%، ساقه 2.2% و ریشه 1.6% بوده است. همچنین بیشترین استحصال اسید فسفریک، درطی هفته های دوم وسوم برداشت میوه (به میزان 65%) برآورد گردید. 61.5 درصد از کود فسفری، درپروفیل خاک به فواصل 50 و عمق 60 سانتی متر توزیع شده و بیشترین تجمع (9.4%) درقطعه واقع درفاصله 34-18 و عمق 60-41 سانتی متر ملاحظه گردیده و درنهایت 15.2% ازکود فسفری خارج ازمحیط ردیابی قرار گرفته است.

به منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای آن درگندم های بومی غرب ایران تعداد 467 مورفوتیپ از کلکسیون غلات دانشکده کشاورزی انتخاب و درسال زراعی 75-1374 درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران کشت شدند. هررقم دریک خط 5 متری با فاصله خطوط 50 سانتی مترکشت شد و دورقم کرج 1و فلات بعنوان شاهد به ازای هر23 خط یکبار کشت شدند. درتجزیه رگرسیون مرحله ای صفات سرعت رشد رویشی و شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک در معادله عملکرد دانه وارد شدند که نشان دهنده اهمیت روابط این صفات با عملکرد می باشد. در تجزیه به عاملها هفت عامل حدود78.2درصد تغییرات داده ها را توجیه کردند که عامل اول خصوصیات برگ پرچم و عامل دوم خصوصیات پدانکل، عامل سوم عملکرد و اجزای آن، عامل چهارم زمان لازم تا رسیدگی و دوره پرشدن دانه وعامل پنجم عملکرد و شاخص برداشت و عامل های ششم وهفتم خصوصیات سنبله و دوره رویشی رشد گیاه را توجیه کردند. درتجزیه علیت برای عملکرد دانه، بیشترین خصوصیات سنبله و دوره رویشی رشد گیاه را توجیه کردند. درتجزیه علیت برای عملکرد دانه، بیشترین اثرات مستقیم مربوط به سرعت رشد رویشی (4.072) و شاخص برداشت (1.735) بود که نشان دهنده اهمیت این صفات درعملکرد دانه می باشد.

به منظور بررسی اثرکم آبیاری بر کمیت و کیفیت میوه های انگور قرمز رقم "مرلوت" پژوهشی درسال 1381 در مزرعه آزمایشی دانشگاه اودینه (شمال شرق ایتالیا) اجرا گردید. دراین مطالعه بوته های هشت ساله انگور که روی پایه "SO4" پیوند شده بودند، انتخاب شدند. بوته های شاهد از شروع رسیدن میوه (60 روز پس از تمام گل) تا برداشت محصول مقدارقابل ملاحظه ای باران حدود 70 میلیمتر دریافت کردند، درحالیکه بوته های تحت تنش فقط دردو نوبت 60 و 103 روز پس از اتمام گل با کمی آب حدود 2 میلیمتر درهرنوبت آبیاری شدند. طی آزمایش وزن و حجم حبه، موادجامد محلول (بریکس)، میزان اسیدکل،PH  آب انگور، میزان فنول کل و غظلت آنتوسیانین تازمان برداشت اندازه گیری شد. محاسبات آماری، تجزیه واریانس و مقایسه تیمارها از طریق آزمون دانکن نشان داد که میزان فنول کل، آنتوسیانین، PH، میزان اسید کل، وزن و اندازه حبه درزمانهای اندازه گیری درتیمارشاهد و تحت تنش خشکی اختلاف معنی دار (P≤0.01) داشتند. میزان اسید کل در تیمارشاهد بطور معنی دار بیشتربود اما PH آب انگور درتیمار تنش خشکی بالاتر از تیمار شاهد بود. تنش خشکی اندازه حبه (وزن و حجم) را کاهش دارد. ضرایب همبستگی بین غلظت آنتوسیانین و موادجامد محلول(r=0.85) ، PH آب انگور (r=0.76) و اندازه حبه (r=0.51) مثبت و معنی داری و بین آنتوسیانین با میزان اسید کل (r=-0.78) و پتانسیل آب ساقه  (r=-0.48)منفی ومعنی داربود.

اثر بستر مختلف خاک و مواد تنظیم کننده رشد گیاهی بر صفات رویشی و تولید پاجوش نهال های 18 ماهه حاصل از کشت بافت خرما (Phoenix dacylifera L.) درقالب طرح اسپلیت پلات (فاکتور اصلی آزمایش بستر خاکی مختلف شامل، ماسه، خاک اره، پرلیت ریز، پرلیت درشت، خاک برگ) و شاهد خاک معمولی به انضمام سه غلظت مختلف0، 0.3%، 0.8% از هورمون IBA و فاکتور فرعی شامل دو غلظت 0 و 500 میلی گرم درلیتر ازهورمونBAP  بود.) تحقیق فوق طی سالهای 77-75 درمرکز تحقیقات کشاورزی استان خوزستان انجام گرفت. آزمایش انجام شده نشان داد بستر خاک برقطر، تعداد کل برگها و ارتفاع جوانه انتهایی درسطح 1% و برروی تعداد برگهای مرکب و طول برگ درسطح 5% معنی دار بوده است. بسترخاک برگ به عنوان بهترین تیمار بسترخاکی شناخته شده است. هورمونIBA  درسطح 1% اثر معنی داری برقطر نهال و تعداد برگ داشته و بهترین نتیجه از غلظت 0.3% بدست آمده است. هورمون BPA به غلظت 500 میلی گرم بر لیتر برقطر نهال و تعداد برگهای مرکب درسطح 1% و بر روی تعداد کل برگها، ارتفاع جوانه انتهایی و طول برگ درسطح 5% اثرات معنی داری نشان داد. درمجموع با توجه به صفات رویشی بررسی شده تیمار خاک برگ و هورمون IBA به غلظت % 0.3برسایر تیمارها برتری نشان داده است. همچنین به نظر می رسد تحریکات وارده به نهالهای جوان حاصل از کشت بافت برای تولید پاجوش درسالهای اولیه موثر نبوده و برای نیل به این هدف بایستی زمان بیشتری با تاکید برنقش بسترهای کاشت مناسب، مواد تنظیم کننده رشدگیاهی و عملیات صحیح باغبانی در نظر گرفت.

به منظور مطالعه تاثیر کود نیتروژن بر رشد و عملکرد سیب زمینی و بررسی ارتباط مقدار مصرف نیتروژن با تجمع نیترات در ارقام سیب زمینی، این آزمایش درسال 1378 درمرکز تحقیقات کشاورزی همدان، ایستگاه اکباتان اجراء گردید. دو رقم سیب زمینی (دیامانت و مارفونا) و شش میزان کود نیتروژن (براساس آزمون خاک وشامل مقادیر 87، 129.5 ،172.5، 21.5، 259 و345 کیلو گرم نیتروژن درهکتار) به روش فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی باسه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. درطول فصل رشد، زمان سبز شدن، گلدهی، تشکیل غده و رسیدن به پوشش کامل مزرعه و درزمان برداشت متوسط تعداد ساقه و غده درهر بوته، متوسط وزن غده و عملکرد اندازه گیری شدند. همچنین پس از برداشت، مقدار ازت نیتراته در غده ها تعیین گردید. با افزایش مصرف نتیروژن زمان گلدهی و تشکیل غده به تاخیر افتاد. رقم و کود نیتروژن تاثیربسیار معنی داری بر متوسط وزن غده و عملکرد غده درهکتار داشتند. رقم مارفونا با متوسط وزن غده 72.5 گرم و عملکردی معادل 34004 کیلوگرم درهکتار نسبت به دیامانت برتری داشت. بیشترین عملکرد غده با مصرف مقدار نیتروژن توصیه شده براساس آزمون خاک (375 کیلوگرم کود اوره درهکتار) به دست آمد و مصرف مقادیر بیشتر کود اثر معنی داری بر عملکرد نداشت. مقدار نیترات غده ها تحت تاثیر رقم قرار نگرفت اما درمقادیر مختلف نیتروژن تفاوت معنی داری را نشان داد. بالاترین غلظت نیترات از مصرف بیشترین مقدار کود نیتروژن (750 کیلوگرم کود اوره) حاصل شد. درنهایت به نظر می رسد مصرف کود نیتروژن براساس نتایج آزمون خاک علاوه بر تولید عملکرد غده مطلوب، مانع تجمع زیانبار نیترات در غده ها نیز می گردد.

مقاومت 27 لاین، هیبرید و رقم کلزا(Brassica napus L.)  و یک گونه خردل وحشی(Sinapis arvensis)  به شته مومی کلم (Brevicoryne brassicae) درسال زراعی 80-79 تحت شرایط آلودگی طبیعی در مزرعه مورد مطالعه قرار درسال زراعی 80-79 تحت شرایط آلودگی طبیعی در مزرعه مورد مطالعه قرارگرفت. آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد به منظور مقایسه نهایی ارقام، ازمعیار شاخص آلودگی استفاده شد که از حاصل ضرب میانگین طول ساقه آلوده درنسبت گیاهان آلوده بدست آمد. نمونه برداری ازمرحله تشکیل ساقه گل دهنده تا برداشت انجام شد. در این نمونه برداری ها گیاهانی که بیش از یک سانتی متر از طول ساقه آنها توسط کلنی شته احاطه شده بود به عنوان گیاه آلوده درنظر گرفته شد. همچنین طولی ازساقه گل دهنده که به صورت دور تا دور به وسیله کلنی شته آلوده شده بود، اندازه گیری شد. مقایسه میانگین شاخص آلودگی دردفعات مختلف نمونه برداری درارقام مختلف نشان داد که روند تغییرات جمعیت شته روی ارقام ازشروع آلودگی تا نیمه فروردین روند افزایشی و پی از آن سیر نزولی داشت. مقایسه تیمارها نشان داد که ارقام Shiralee ,Hyola330, Okapi ,PF,Eurol , Hyola 401 , Hyola308  دارای کمترین میزان آلودگی بوده و باخردل وحشی(شاهد مقاوم) تفاوت معنی داری نداشتند. ارقام فوق در گروه مقاوم و بقیه بر اساس دامنه شاخص آلودگی به گروه های نیمه مقاوم و حساس تقسیم بندی شدند.

این مطالعه به منظور بررسی فنولوژی آفات گندم نسبت به میزبانشان درطی سالهای 1378 و 1379 در دو مزرعه واقع در روستاهای سراب یاس و ازنا در استان لرستان انجام گرفت. برای رسیدن به این هدف از روشهای لی و هوی استفاده شد. براساس مطالعات انجام شده مشخص گردید که آفات مهم گندم بترتیب اهمیت دراستان لرستان شامل سن گندم (Eurygaster integriceps Puton Hem: Scutellerida) به عنوان آفت کلیدی، تریپس گندم (Haplothrips tritici Kurdjumov Thys: Thripidae) و شته گندم(Schizaphis graminum RondaniHom: Aphididae) دررسته تغذیه ای شیره خواران و سوسک برگخوار گندم Lema melanopa L. (col: Chrysomelidae) دررسته تغذیه ای برگخواران می باشند. درمیان آفات مزبور سن گندم بیشترین همبستگی را با کل آلودگی درمناطق مورد بررسی داشته و به عنوان آفت کلیدی مطرح می گردد. حداکثر آلودگی به سن گندم درمرحله رسیدگی اتفاق می افتد. درطی مراحل رشد ساقه، تشکیل خوشه وگلدهی که هنوز گیاه شاداب است، تراکم جمعیت تریپس گندم با کمی نوسان درحد بالایی قراردارد. حداکثر آلودگی شته گندم درمرحله ای که همه خوشه ها و سنبله ها از غلاف برگ خارج شده اند، بوجود می آید. حداکثر تراکم سوسک برگخوار درحدود زمان تشکیل کامل برگ انتهایی(برگ پرچم) بوجود می آید. همچنین بررسی تغییرات فصلی تراکم جمعیت آفات مهم گندم در مناطق مورد مطالعه نشان داد که تراکم اکثر آفات درحدود اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد درنقطه اوج می باشد.

روند رشد جمعیت ومحدودیت منابع تولید، ضرورت و اهمیت ارتقاء بهره وری را بیش از پیش نمایان می سازد. افزایش محصولات کشاورزی از راه افزایش سطح زیرکشت و با افزایش عملکرد امکان پذیر است . در خصوص افزایش سطح زیر کشت با محدودیت آب، زمین های مرغوب و سایرمنابع روبرو هستیم. لذا تنها راه، افزایش عملکرد است که برای این منظور لازم است که بهره وری نهاده ها را افزایش داد. دراین راستا هدف از این تحقیق اندازه گیری بهره وری و چگونگی تخصیص عوامل تولید در زراعت سیب زمینی می باشد. اطلاعات این پژوهش باروش نمونه گیری و با استفاده از پرسشنامه ازکشاورزان شهرستان همدان جمع آوری شده است. به منظور سنجش بهره وری نهاده های مورد مصرف ازتابع تولید و تحلیل نهایی استفاده شده است. تابع تولید منتخب تابع ترانسندنتال می باشد. براساس نتایج بدست آمده استفاده ازکود حیوانی و آب بسیار نزدیک به بهینه اقتصادی، و بکارگیری کارگر و مصرف سم بیشتر از حد بهینه اقتصادی است. مقایسه مزارع بزرگ و کوچک نشان می دهد که بهره بردارانی که سطح زیرکشت بیشتری دارند از نهاده های تولید به نحو مطلوب تری استفاده می کنند. دراین واحدها کود شیمیایی و کود حیوانی و آب درحد مطلوب اقتصادی بکار می رود ولی ازنیروی کار بیش از میزان بهینه استفاده میشود.

تعیین تراکم مناسب بوته و انتخاب نوع رقم یکی از راههای افزایش عملکرد نخود زراعی می باشد. در همین راستا پژوهشی، با هدف تعیین اثرات چهار تراکم کاشت 27، 36، 46 و57 بوته درمتر مربع برعملکرد دانه، اجزاء عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی چهار رقم نخود سفید شامل جم، کوروش، 482 ILC -و 31-60-12، دریک آزمایش فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار درمزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، درسال زراعی 80-1379 انجام گرفت. نتایج بررسی اثر مفید افزایش تراکم های کاشت بالا(از 27 تا 46 بوته درمتر مربع) را بر افزایش عملکرد دانه در واحد سطح نمایان ساخت. همچنین، افزایش تراکم گیاه درواحد سطح موجب افزایش ارتفاع بوته ومیزان کلروفیل برگ نخود گردید. ازطرف دیگر درتراکم های کاشت پایین، بدلیل عدم رقابت بین بوته ها، عملکرد تک بوته (گرم)، تعداد شاخه های ثانویه دربوته، تعداد غلاف دربوته، تعداد دانه درغلاف، درصد انتقال مجدد ساقه و بالاخره درصد شاخص برداشت افزایش معنی داری  (P≤ 0.01)داشتند. رابطه بین عملکرد تک بوته و درصد انتقال مجدد ساقه (r=0.68**) و نیز همبستگی بین عملکرد دانه در واحد سطح ومیزان کلروفیل برگ(r=0.60**)  مثبت و معنی دار بود. دراین بررسی، علیرغم غیرمعنی دار بودن اثرات متقابل تیمار تراکم × رقم، با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن در بین ارقام نخود زراعی، ILC-485 با عملکرد دانه 2878.3 کیلوگرم درهکتار و تراکم 46 بوته در مترمربع به عنوان بهترین ترکیب تیمارها شناخته شدند.

به منظور مطالعه چند شکلی های DNA در 28 رقم سیب زمینی ایران غده های ارقام در گلخانه کشت و در مرحله 4-3 برگی، DNAی ارقام با روش دلاپورتا (مینی پرپ) از برگ استخراج و کمیت و کیفیت آنها به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد. برای انجام واکنش PCR، 100 آغازگر تصادفی انتخاب و برروی نمونه ها آزمایش گردیدند. شانزده آغازگر تکثیرDNAی الگو را به خوبی انجام داده و بین ارقام چند شکلی نشان دادند. نوارهای با وضوح بالا و با اندازه مناسب (2400-300 جفت باز) که دارای تکرارپذیری بالایی بودند، انتخاب و وارد محاسبات شدند. این 16 آغازگر به طور کلی تعداد 190 نشانگر و 1854 نوار درکل ارقام تولید کردند. تجزیه خوشه ای ارقام بر اساس حضور باند (1) و عدم حضور باند(0) با استفاده از ضرایب تشابه جاکارد و ضریب تطابق ساده به روش UPGMA  انجام گرفت. بیشترین تمایز ژنتیکی بین ارقام ولوکس و هرتا-2 و کمترین تمایز ژنتیکی بین ارقام هر تا-1 و هرتا-2 بدست آمد. درنتیجه محاسبات ضریب جاکارد و تطابق ساده در تجزیه خوشه ای، ارقام به ترتیب در 7 و4 گروه قرار گرفتند که این نشاندهنده حساسیت بالاتر ضریب جاکارد می باشد. نتایج این تحقیق تابعیت تنوع ژنتیکی از تنوع جغرافیایی در ارقام سیب زمینی را نشان داد و ارقام آمریکایی، هلندی و آلمانی درگروههای جداگانه قرار گرفتند. بنابراین می توان گفت که روش RAPD-PCR برای دسته بندی ژرم پلاسم و شناسایی گروههای هتروژن سیب زمینی مفید و یک تکنیک موثر دربرنامه های اصلاحی این گیاه می باشد.