مجله علمی شیلات ایران (فارسی)
سال:1385 | دوره:15 | شماره:3 |تعداد مقالات:23

در پژوهش حاضر ریخت شناسی استخوان دم لامه 12 گونه ماهی از 12 جنس، 9 خانواده و 6 راسته مختلف مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان دادند که استخوان دم لامه در ماهیان مورد مطالعه از نظر طول و عرض نسبت به طول کل یا طول سر ماهی، شکل آن از نمای شکمی، وجود و تعداد زائده خار مانند پشتی، وجود یا عدم وجود شکاف در قسمت قدامی، مسطح یا شیاردار بودن ناحیه شکمی، منشا تیغه پشتی (فاصله از بخش جلویی) و چندین ویژگی دیگر دارای تنوع هستند. سطح شکمی استخوان دم لامه کپور ماهیان مورد مطالعه عمدتا مسطح و مثلثی شکل است و سطح پشتی آن فاقد زائده یا خار میانی است. در آزاد ماهیان مطالعه شده سطح شکمی لوزی شکل و مسطح بوده، انتهایی ترین بخش جلویی آن چندان دو شاخه نیست و زائده میانی پشتی وجود ندارد. در کپور دندان ماهیان (Cyprinodontidae) و نیز خانواده Poecilidae یک زائده خار مانند در امتداد پشتی تیغه آنها وجود دارد. در سوف ماهی شکلانی مانند سیکلید هرمزگان (hormuzensis Iranocichla) و کفال ماهی شکلانی مانند بیاه (Liza abu) سطح شکمی استخوان دم لامه مثلثی شیاردار است و تنها یک خار در سطح پشتی آن دیده می شود. در ماهی صبور از شگ ماهیان دو زائده خار مانند طرفی وجود دارد. بر اساس یافته های فوق برای اولین بار کلیدی جهت شناسایی برخی از ماهیان آب شیرین ایران بر اساس شکل استخوان دم لامه تهیه گردید.

در این مطالعه از منطقه سلکه تالاب انزلی که دریافت کننده آب حوضه آبریز بخش جنوبی تالاب می باشد در دو فصل پاییز سال 1383 و بهار سال 1384 نمونه برداری از صدف آنودونت صورت گرفت. هدف از این تحقیق تعیین ارزش غذایی دو کفه ای Anodonta cygnea در منطقه سلکه (تالاب انزلی) بود. در فصل پاییز تعداد 30 نمونه و در فصل بهار تعداد 20 نمونه بطور تصادفی برداشت شد و ترکیبات غذایی بافت نرم مورد بررسی قرار گرفت.پس از نمونه برداری، صدف ها بطور زنده به آزمایشگاه منتقل و بیومتری گردیدند و پارامترهای طول، عرض، ارتفاع (با دقت 0.01 میلیمتر)، وزن کل و وزن تر (با دقت 0.01 گرم) قسمت های نرم داخلی مورد سنجش قرار گرفت و سپس میزان رطوبت، خاکستر، پروتئین، ازت فرار، چربی و اسیدهای آمینه موجود در بافت نرم این دو کفه ای بررسی گردید. میزان رطوبت با مقدار 84.84 درصد مربوط به نمونه های فصل بهار و مقدار 83.60 درصد مربوط به نمونه های فصل پاییز بود.مشخص گردید که آنودونت های فصل پاییز از لحاظ دارا بودن خاکستر (4 درصد) رتبه بالاتری را نسبت به آنودونت های فصل بهار (2.32 درصد) دارند.بررسی پروتیین در دو کفه ای های مورد مطالعه نشان داد که میزان آن در بافت نرم آنودونت های فصل پاییز 12 درصد، در حالیکه در آنودونت های فصل بهار 10.5 درصد بود. میزان ازت فرار نیز با مقدار 0.031 درصد مربوط به نمونه های فصل پاییز و در نمونه های فصل بهار 0.003 درصد بود.میزان چربی نیز حاکی از این بود که آنودونت های فصل پاییز (4 درصد) نسبت به فصل بهار (3 درصد) از چربی بالاتری برخوردار هستند. همچنین 16 اسید آمینه از جمله اسیدهای آمینه ضروری در نمونه های مورد بررسی شناسایی شدند.

به منظور بررسی کیفیت آب های ورودی و خروجی مزارع پرورش میگو در سایت شمالی منطقه تیاب استان هرمزگان، 4 ایستگاه در کانال آبرسانی و خروجی پساب ها انتخاب گردید. نمونه برداری از آب بطور ماهانه و طی یک دوره پرورش شش ماهه در سال 1380-1381 صورت گرفت. در این تحقیق بعضی از پارامترهای شیمیایی آب مانند، pH، شوری، اکسیژن محلول، نیترات، نیتریت، آمونیوم، فسفات، فسفر کل، مواد معلق کل و کلروفیل a مورد مطالعه قرار گرفت. محدوده تغییرات آنها به ترتیب برابر با (7.62-8.19)، (42.75-52.55ppt)، (2.8-8.3 میلی گرم در لیتر)، (4.46-8.66 میکرومیلی گرم در لیتر)، (0.21-1.64 میکرومیلی گرم در لیتر)، (0.12-2.07 میکرومیلی گرم در لیتر)، (0.13-16.1 میکرومیلی گرم در لیتر)، (0.59-10.5 میلی گرم در لیتر)، (22-121 میلی گرم در لیتر) و (0.43-5.13 میکروگرم در لیتر) بوده است. نتایج حاصل نشان داد که میانگین تغییرات اکثر پارامترها در کانال خروجی نسبت به کانال آبرسانی به مراتب بیشتر بوده است. بطوریکه نتایج آنالیز واریانس یکطرفه در خصوص مقایسه میانگین پارامترها بین پساب های خروجی و کانال آبرسانی اختلاف معنی داری را از خود نشان داده است (P<0.05). از طرفی میزان غلظت کلروفیل a نیز در پساب های خروجی بسیار کمتر از کانال آبرسانی بوده است. مقایسه غلظت پارامترهای مورد مطالعه با استانداردهای موجود و تحقیقات انجام شده نشان داده است که میزان این پارامترها در پساب های خروجی فعلا در وضعیتی مطلوب قرار دارد. در پژوهش حاضر همبستگی معنی داری بین غلظت کلروفیل a با میزان نیترات، فسفات و مواد معلق کل بدست آمده است (P<0.05).

در این بررسی به کمک اطلاعات صید آب های خلیج فارس و دریای عمان از سال 1352 تا سال 1382 روند توسعه صید در آب های دریایی جنوب کشور ضمن محاسبه نسبت افزایش صید طی این دوران مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از طرف دیگر، روند صید گونه های مختلف آبزیان در خلیج فارس و دریای عمان از سال 1376 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و پتانسیل صید گونه های مختلف آبزیان در آب های دریایی جنوب کشور برای سال بعد پیش بینی شد.آنالیز روند صید گونه های مختلف در آب های دریایی جنوب کشور از سال 1376 نشان داد اگر چه میزان صید گونه های مختلف با توجه به ارزش اقتصادی آنها روند کاهشی یا افزایشی را با توجه به گونه مربوطه نشان می دهد، ولی میانگین صید کل، روند نسبتا پایدار و ثابتی را نشان می دهد و می توان گفت که میزان صید در آب های جنوب کشور برای اکثر گونه ها به سطح مجاز بهره برداری (MSY) رسیده است و باید در جهت پایداری و بهره برداری از ذخایر ماهیان در آب های دریایی جنوب کشور از هر گونه افزایش ظرفیت صیادی پرهیز نمود.

با توجه به اثرات بازدارنده بلوغ جنسی در فرآیند رشد آزاد ماهیان و نیز ظهور زودتر این پدیده در جنس نر نسبت به جنسی ماده و همچنین سایر مزایای جمعیت های تمام ماده، در این مطالعه امکان تولید جمعیت تمام ماده قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) با استفاده از نرهای تغییر جنسیت یافته در کارگاه شهید باهنر کلاردشت بررسی شد. در این خصوص موفقیت لقاح وانکوباسیون و همچنین پارامترهای رشد ماهیان تولید شده در سال اول پرورش مقایسه گردید. بافت شناسی گناد ماهیان تولید شده نشان داد که نتایج حاصل از ترکیب اسپرم نرهای تغییر جنسیت یافته با تخمک ماده های معمولی، تماما ماده هستند. درصد چشم زدگی،درصد تفریخ و درصد بازماندگی از تفریخ تا شروع تغذیه فعال در جمعیت تمام ماده بترتیب 90.96، 97.36 و 91.49 درصد و در جمعیت مخلوط نر و ماده (گروه شاهد) بترتیب 70.24، 98.22 و 90.73 درصد بود که تفاوت معنی داری با یکدیگر نشان ندادند (P>0.05). همچنین با توجه به عدم ظهور علائم بلوغ در ماهیان مورد مطالعه، شاخص های سنجش رشد در سال اول بررسی، تفاوت معنی داری را بین جمعیت تمام ماده و جمعیت مخلوط نر و ماده نشان ندادند (P>0.05). نتایج این بررسی موید آن است که استفاده از نرهای تغییر جنسیت یافته، می تواند یکی از بهترین و موفق ترین روش ها برای تولید جمعیت های تمام ماده باشد.

آرتیما ارومیانای تخم گشایی شده در شرایط آزمایشگاهی در دو تیمار و چهار تکرار با تراکم 500 عدد در لیتر در آکواریوم های کوچک شیشه ای 4 لیتری در سال 1382 در بوشهر قرار داده شد و با کلرلا دریایی و کیتوسروس به مدت 20 روز تغذیه شدند. دیگر شرایط کشت آرتیما مانند دما، شوری و Ph برای کلیه تیمارها و تکرارها یکسان در نظر گرفته شد.با تست آماری اختلاف میانگین ها از طریق آنالیز واریانس یکطرفه مشخص شد که میانگین طول در دو تیمار مورد مطالعه با حدود 95 درصد دارای اختلاف معنی دار بود (P<0.05)، ولی میانگین بازماندگی در دو تیمار دارای اختلاف معنی داری نبود (P=0.4321). میزان بقا و میانگین طول در گروه های تغذیه شده با کیتوسروس بترتیب 95، 97، 93 و 94 درصد و 7.77، 7.76، 8.01، 7.87 میلیمتر و در گروه تغذیه شده با کلرلا بترتیب 82، 80، 77 و 85 درصد و 7.06، 7.66، 6.83، 7.53 میلیمتر بود.

808 عدد ماهی کیلکای چشم درشت ماده (Clupeonella grimmi) طی دی ماه 1381 تا اردیبهشت 1382 از توده جمعیتی خزر جنوبی در منطقه صیادی بابلسر (حدود ساری تا محمود آباد) صید و برخی خصوصیات زیستی آنها با هدف شناخت ویژگی ها و شاخص های تولید مثلی مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج در جامعه آماری مورد مطالعه، زمان اوج تخم ریزی در اوایل بهمن ماه بود. میانگین وزن 8.88±0.08 گرم، طول چنگالی 111.03±0.26 میلی متر، سن 3.6±0.03 سال، مرحله بلوغ جنسی ماده ها 3.67±0.03، وزن گناد 0.05±0.01 گرم، شاخص رسیدگی 5.39±0.1 بدست آمد. در مجموع 5 گروه سنی با بیشترین فراوانی سنی مربوط به سن 4+ و 4 مرحله رسیدگی تخمدان با بیشترین فراوانی مرحله 4، مشاهده شد. گروه سنی 1+ و مراحل رسیدگی جنسی 1 و 6 مشاهده نگردید. تعیین مرحله تخمدانی بر اساس مطالعات بافت شناسی (میکروسکوپی) و مشاهده ظاهری (ماکروسکوپی) تخمدان، بر هم منطبق بود. در جامعه ماهیان مورد مطالعه بترتیب 18.19، 14.60، 48.89 و 18.32 درصد در مراحل 2 تا 5 رسیدگی جنسی بودند.

مطالعات پلانکتونی در طرح جامع هیدرولوژی و هیدروبیولوژی رودخانه حویق که در غرب گیلان قرار گرفته طی سال های 1380 تا 1381 نشان داد پلانکتون های این رودخانه در مجموع از فراوانی و تنوع کمی برخوردار می باشند.در مطالعات فیتوپلانکتونی این رودخانه 4 شاخه و 21 جنس شناسایی گردید. فراوان ترین جنس ها در این رودخانه متعلق به شاخه Bacillariophyta بوده که مهمترین آنها عبارت از Nitzschia, Diatoma, Cocconeis, Navicula و Cymbella می باشند. این شاخه 95.7 درصد جمعیت فیتوپلانکتونی را دارا بوده که در طول سال در این رودخانه مشاهده می گردند. شاخه Chlorophyta در رتبه دوم قرار دارد و مهمترین جنس های آن عبارت از: Crucigenia, Ankistrodesmus و Scenedesmus بودند. این شاخه 2.2 درصد فراوانی سالانه فیتوپلانکتونی را شامل می شد. سیانوفیتا با جنس Oscillatoria و اوگلنوفیتا با جنس Euglena در این بررسی فراوانی کمی را بخود اختصاص دادند.نتایج مطالعات نشان داد که این رودخانه از نظر زئوپلانکتونی نیز بسیار فقیر و اکثرا محدود به گونه های ثابت و چسبنده از شاخه های Rhizopoda و Rotatoria می باشد. در مطالعات زئوپلانکتونی 6 شاخه و 12 جنس شناسایی گردید، که بیشترین تنوع فراوانی مربوط به شاخه ریزوپودا با جنس های Arcella, Difflugia, Cyphoderia و Euglypha بود. این شاخه 64 درصد جمعیت زئوپلانکتونی این رودخانه را تشکیل می دهد. شاخه روتاتوریا با 14 درصد جمعیت و جنس های غالب Keratella, Cephalodella, Lecane و Rotaria در مرتبه بعدی قرار دارد. شاخه های Ciliata, Arthropoda, Nematoda و Tardigrada از فراوانی کمی در طول بررسی برخوردار بودند.

به منظور بررسی امکان استفاده از مغز میوه بلوط در جیره غذایی قزل آلای رنگین کمان جهت بهره وری بهینه از برخی از پتانسیل های بالقوه در استان چهار محال و بختیاری، آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با 4 تیمار 1، 2، 3 و 4 به ترتیب برای بررسی سطوح 0، 2، 4 و 6 درصد میوه بلوط در جیره غذایی و هر تیمار در 4 تکرار انجام شد. در این آزمایش از 1600 عدد بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزن اولیه 74 گرم برای مدت 135 روز پس از انجام عملیات بهداشتی و ضد عفونی در 16 حوضچه پلی اتیلنی به ابعاد 1.8×1.4×0.9 متر بترتیب طول، عرض و ارتفاع در محل ایستگاه بلداجی واقع در استان چهار محال و بختیاری استفاده شد. جیره های مورد استفاده در این آزمایش با در نظر گرفتن میزان مواد مغذی مورد نیاز با بهره گیری از مواد مرسوم و موجود در محل با استفاده از نرم افزار جیره نویسی UFFDA و نیازهای غذایی ماهیان قزل آلای رنگین کمان و با توجه به جداول NRC اساس سطوح مختلف 0، 2، 4 و 6 درصد میوه بلوط در جیره طوری فرموله گردید که مواد مغذی جیره ها یکسان بود. میزان غذای مورد نیاز در مراحل مختلف رشد و نمو بر اساس بیوماس هر حوضچه و دمای آب، بطور روزانه توزین و در سه نوبت در اختیار ماهیان حوضچه ها قرار گرفت. در طول دوره آزمایش به منظور بررسی خصوصیات رشد و نمو هر دو هفته یک بار پس از بیهوشی، 50 درصد از ماهیان هر حوضچه مورد سنجش وزن و طول قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که افزایش وزن نهایی در تیمار شماره 4 بطور معنی داری بیشتر از سایر تیمار ها بود. همچنین بیشترین میزان افزایش طول در تیمار شماره 4 مشاهده گردید که با تیمار شماره 1 دارای اختلاف آماری معنی دار بود (P<0.05). از نظر میزان غذای مصرفی بین تیمارها اختلاف آماری معنی دار وجود نداشت، اگرچه بیشترین میزان غذا را تیمار 4 مصرف کرده بود (P<0.05). برای ضریب تبدیل غذا بین تیمار 1 و 4 اختلاف آماری معنی دار وجود داشت، بطوریکه بیشترین مقدار ضریب تبدیل غذا در تیمار 1 و بهترین آن در تیمار شماره 4 مشاهده گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که با رعایت شرایط این آزمایش می توان از مغز میوه بلوط بعنوان ماده مغذی در جیره غذایی ماهی قزل آلای رنگین کمان بدلیل بهبود خصوصیات و عملکرد پروار بدون ایجاد عوارض فیزیولوژیک استفاده نمود.

کشت توام برنج و ماهی در ایران برای اولین بار درسال 1364 به اجرا در آمد. پروژه کشت توام از سال 1377 تا کنون بصورت پروژه علمی- ترویجی در شالیزارهای 11 استان کشور در دست اجرا بوده است. در اوایل سال 1382 سیزده مزرعه به مساحت 8.2 هکتار و 13 مزرعه به همان مساحت به عنوان مزرعه شاهد در مجاورت مزرعه کشت توام مورد بررسی قرار گرفتند. تمامی شرایط فیزیکی و شیمیایی هر مزرعه کشت توام مشابه مزرعه شاهد بود. در هر هکتار 1400 عدد ماهی با ترکیب 57 درصد کپور معمولی، 29 درصد کپور علفخوار و 14 درصد کپور نقره ای و سرگنده رها سازی شد. میزان غذادهی با میزان بیوماس ماهی ها تنظیم و طبق جداول غذایی و در پناهگاه در دسترس ماهیان قرار می گرفت. در زمان برداشت برنج صفات برنج در مزارع کشت توام و شاهد مورد بررسی قرار گرفت، تا میزان افزایش یا کاهش محصول برنج نیز اندازه گیری شود. همچنین میزان کود مصرفی و سموم شیمیایی مصرفی در کرت شاهد و مزارع کشت توام نیز در طول زمان برنج کاری، اندازه گیری شد. آفت کش ها و کود فقط زمانی که ضروری بود بکار برده شدند. سم مصرفی برای از بین بردن آفات جانوری برنج در مزارع کشت توام برنج و ماهی نسبت به مزارع شاهد 66 درصد کاهش را نشان داد. در مزارع کرت شاهد سم علف کش در مزارع کشت توام نسبت به مزرعه شاهد حدود 85 درصد کاهش را نشان داد. مصرف کود شیمیایی نیز در مزرعه کشت توام نسبت به مزرعه شاهد 23 درصد کاهش داشت. همچنین در هر هکتار 302 کیلوگرم افزایش محصول برنج نسبت به کرت شاهد مشاهده شد. سود خالص حاصل از کشت توام برنج و ماهی در مقایسه با شاهد حدود 4300000 ریال برآورد شد. نتایج فوق نشان داد که توسعه پرورش توام ماهی و برنج در شالیزارها می تواند ضمن افزایش سود آوری و اقتصاد تولید مزرعه، در جهت کاهش مصرف کود و سم در توسعه کشاورزی ارگانیک، نقش قابل توجهی داشته باشد.

این تحقیق در سال 1383 در مرکز تکثیر و پرورش آزاد ماهیان شهید باهنر کلاردشت انجام شد. در مطالعه حاضر، دوره صید مولدین به سه دوره زود، میان و دیر کوچ تقسیم بندی شدند. هدف از این مطالعه، بررسی میزان رشد و درصد بقاء بچه ماهیان حاصل از سه گروه مولدین زود، میان و دیر کوچ بود. نمونه گیری به صورت تصادفی انجام شد و در هر گروه 15 ماهی مولد ماده و 5 ماهی نر قرار داده شدند. پس از عمل لقاح، بطور همزمان تعداد 22500 تخم در هر گروه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد درصد بقای تخم و لارو بین سه گروه از مولدین در هر یک از مراحل سیر تکاملی از لقاح تا دو ماه پس از شروع تغذیه فعال، تفاوت معنی دار وجود نداشت (P>0.05)، اما در میزان رشد بچه ماهیان حاصل از سه گروه ذکر شده در ماه های یکسان (اول و دوم) پس از آغاز تغذیه فعال تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (P<0.05). میزان رشد بچه ماهیان گروه اول نسبت به میزان رشد بچه ماهیان گروه سوم بیشتر بود (P<0.05)، ولی تفاوتی بین گروه اول با گروه دوم و نیز گروه دوم با گروه سوم وجود نداشت (P>0.05).با توجه به نتایج بدست آمده بنظر می رسد که احتمالا مولدین زود کوچ در تولید بچه ماهیان قوی تر مناسب تر باشند و بچه ماهیان حاصل از آنها زودتر مرحله تنظیم فشار اسمزی را طی کرده و وارد دریا می شوند که تحقیقات تکمیلی ضروری به نظر می رسد.

این مقاله به مطالعه برخی تغییرات بافتی در آبشش و میزان تلفات بچه آزاد ماهیان دریای خزر (1877, Salmo trutta caspius Keaaler) در اوزان و شوری های مختلف آب می پردازد. شاخص های استفاده شده در این مطالعه تغییر تعداد و اندازه سلول های کلراید آبششی و درصد تلفات بچه آزاد ماهیان دریای خزر بوده است. بچه ماهیان با اوزان 2، 5، 10، 15 و 20 گرم بطور مستقیم به شوری های 0، 4، 8 و 12.5 گرم در لیتر منتقل و به مدت 120 ساعت در این شرایط نگهداری شدند. نتایج حاصل از بررسی های بافت شناسی آبشش نشان داد که تعداد سلول های کلراید آبششی با زیاد شدن وزن افزایش می یابد و اندازه آنها تغییر نامحسوسی در جهت افزایش نشان می دهد. همچنین تعداد سلول های کلراید آبششی با افزایش شوری افزایش یافته و اندازه آنها تغییر نامحسوسی در جهت کاهش نشان می دهد. نتایج حاصل از ثبت درصد تلفات تا 120 ساعت مشخص نمود که بچه آزاد ماهیان دریای خزر در اوزان 2 تا 20 گرم برابر شوری های آب صفر تا 12.5 گرم در لیتر تلفاتی نشان ندادند که این موضوع حاکی از سازش پذیری قابل توجه آنها با تغییرات شرایط محیطی است. با توجه به روند تغییرات بافتی و درصد تلفات در مطالعه حاضر، به نظر می رسد وزن 10 گرم و شوری های آب 8 تا 12.5 گرم در لیتر (مطابق با شوری آب مصب رودخانه تا دریا) می تواند شرایط مناسب رهاسازی بچه آزاد ماهیان دریای خزر باشد.

اثر تراکم کشت بر میزان رشد، ضریب تبدیل غذایی، شاخص رشد ویژه و درصد افزایش وزن بدن در دو فاز مطالعاتی با بچه فیل ماهیان زیر یکسال با وزن متوسط 92.09±1.72 گرم با تراکم 1.6، 2.8 و 4 کیلوگرم در متر مربع (هر تیمار با سه تکرار) به مدت 100 روز و فیل ماهیان یکساله با وزن متوسط 918.13±21.87 گرم به مدت 120 روز در با تراکم 1.5، 2.5، 3.5 و 4.5 کیلوگرم در متر مربع (هر تیمار با سه تکرار) در حوضچه های فایبر گلاس 2000 لیتری مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج یافته ها نشان دهنده تاثیر منفی تراکم در روند رشد، درصد افزایش وزن بدن، شاخص رشد ویژه و ضریب تبدیل غذایی در دو فاز آزمایشی بود. در فاز اول بچه ماهیانی که در تراکم پایین تر (1.6 کیلوگرم در متر مربع) پرورش یافته بودند، افزایش رشد معنی داری نسبت به ماهیان تراکم های 2.8 و 4 کیلوگرم در متر مربع (به ترتیب 42.3 و 61 درصد) داشتند (P≤0.05). ماهیان نگهداری شده درتراکم بالا (4 کیلوگرم در متر مربع) بدلیل برخوردهای بیشتر دارای بدن زخمی و باله های تغییر شکل یافته بودند. در مرحله دوم پرورش نیز رشد ماهیان با افزایش تراکم کم شده، بطوریکه ماهیان تراکم پایین (1.5 کیلوگرم در متر مربع) بترتیب 7.2، 15.6 و 19.8 درصد بیشتر از ماهیان تراکم های 2.5، 3.5 و 4 کیلوگرم در متر مربع افزایش وزن داشته اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده در طول دوره پرورش نشان داد، با افزایش تراکم کشت در واحد سطح، بدلیل کاهش سطح تغذیه به ازای هر ماهی و ایجاد طبقات مختلف وزنی، روابط متقابل تغذیه ای بین ماهیان افزایش یافته، که این امر منجر به نامساوی شدن سهم هر ماهی در گرفتن غذا، در نتیجه افزایش نوسان در وزن و کاهش میزان کارایی و ثمر بخشی غذا را به دنبال خواهد داشت. بر اساس نتایج بدست آمده در مطالعه حاضر، تراکم مطلوب برای پرورش ماهیان تا وزن 90 گرم، 1.5 تا 2 کیلوگرم در متر مربع و برای ماهیان بیش از 900 گرم، تراکم 2.5 تا 3 کیلوگرم در متر مربع توصیه می شود.

در این تحقیق تاثیر مواد آنتی اکسیدان (BHA) و پلی فسفات سدیم بر روی زمان ماندگاری خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus Leptodactylus) دریای خزر منجمد شده در 4 محلول با غلظت ها و زمان های مختلف و گروه شاهد بر اساس یک برنامه زمانبندی شده از زمان صفر به مدت 6 ماه بررسی شد و آزمایش های (PV)، (TVN)، شمارش میکروبی و تست ارگانولپتیک بر روی نمونه ها در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که پراکسید در نمونه شاهد تا ماه چهارم سیر صعودی و از ماه چهارم تا ششم سیر نزولی داشته است که بیشترین عدد پراکسید در ماه چهارم 3.53 میلی اکی والان در هزار گرم می باشد. کمترین عدد پراکسید مربوط به نمونه غوطه ور شده در محلول 0.2 درصد BHA و 0.4 درصد پلی فسفات سدیم به مدت یک ساعت 0.88 میلی اکی والان در هزار گرم در ماه ششم بوده است. کمترین TVN مربوط به نمونه غوطه ور شده در محلول 0.2 درصد BHA و 0.4 درصد پلی فسفات سدیم به مدت یک ساعت 17.8 میلی اکی والان در هزار گرم در ماه ششم بوده و بیشترین TVN مربوط به نمونه شاهد 19.8 میلی اکی والان در هزار گرم در ماه ششم بوده است. کمترین بار میکروبی مربوط به نمونه غوطه ور شده در محلول 0.2 درصد BHA و 0.4 درصد پلی فسفات سدیم به مدت یک ساعت، 2×101 در گرم در ماه ششم می باشد و بیشترین بار میکروبی مربوط به نمونه شاهد، 7×102 در گرم در ماه ششم بود.

در سال 1384 اثر رسوبات رود روی بچه ماهیان تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) با متوسط وزنی 3 تا 5 گرم مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور آزمایش ها با 6 تیمار، 3 تکرار و یک شاهد در آکواریوم های 20 لیتری انجام شد. درون هر آکواریوم 10 عدد بچه ماهی تاسماهی ایرانی رهاسازی گردید. بدین ترتیب غلظت کشنده رسوبات سفید رود (LC50 در 96 ساعت) طی 4 روز مورد بررسی قرار گرفت. در طول آزمایش عوامل فیزیکی و شیمیایی آب از قبیل Ph، اکسیژن و دما اندازه گیری شدند که بترتیب برابر با 8، 8.5 میلی گرم، 25±1 درجه سانتی گراد بودند. بر اساس نتایج بدست آمده غلظت کشندگی (در 96 ساعت) رسوبات بر روی بچه ماهیان مورد آزمایش 15367.39 میلی گرم در لیتر و همچنین میزان غلظت کشندگی (در 24 ساعت) نیز 124882.04 میلی گرم در لیتر محاسبه گردید. در ادامه حداکثر غلظت مجاز رسوب بر روی بچه ماهیان تاسماهی ایرانی 1536.74 میلی گرم در لیتر محاسبه گردید.

جلبک Ankistrodesmus falcatus از شاخه جلبک های سبز (Chlorophyta) و یکی از جنس های شناخته شده جلبک های تک سلولی است که از ضریب رشد بالایی برخوردار می باشد (1987, Peters). جلبک های تک سلولی، غذای زنده مهمی برای مراحل لاروی میگوهای خانواده پناییده هستند. بعلاوه این جلبک برای تولید تعداد زیادی از زئوپلانکتون ها (روتیفرها، پاروپایان و آرتیما) مورد استفاده قرار می گیرد. بعلاوه بسیاری از فیتوپلانکتون ها مصارف صنعتی، دارویی، کشاورزی (بعنوان کود) و خوراکی دارند (بحری، 1375). اهمیت این جلبک بیشتر در تهیه انواع ویتامین ها، اسیدهای آمینه، آنتی بیوتیک و تصفیه فاضلاب می باشد (1998,.Kilhum et al). آهن اولین عنصر کمیاب است که برای گیاهان و جانواران ضروری تشخیص داده شده است. آهن برای جلبک ها یک نیاز ضروری است و عنصر کلیدی در متابولیسم می باشد که در ساختار مولکول سیتوکروم دخالت دارد. هنگامی که کمبود آهن پیش می آید، نرخ فتوسنتز پایین می رود (1973, Komarck). آهن در فرایند اکسایش و کاهش آنزیمی گیاهان شرکت دارد. بعلاوه در فرایند تنفس، تبادل مواد و سنتز کلروفیل دخالت دارد (1994, Round). فراوانی آهن در آب و تاثیرات آن از نظر زیستی و فیزیکی قابل توجه است (اسماعیل ساری، 1383.).

ماهی کلمه یا تلاجی از ماهیان با ارزش دریای خزر می باشد و در گذشته های دور یکی از مهمترین ذخایر این دریا را تشکیل می داده است ولی در سال های اخیر نسل آن در معرض خطر قرار گرفته است (1999,.Kiabi et al). در پرورش بچه ماهیان کلمه از مرحله لاروی تا نورس در استخر خاکی، نوع موجود زنده مورد علاقه و تاثیر آن در رشد ماهیان از اهمیت بسزایی برخوردار است. از این رو با مطالعه و بررسی رژیم غذایی غالب و میزان رشد بچه ماهیان می بایستی در جهت بهینه سازی استخر نسبت به آن گونه غذایی غالب تاکید بیشتری داشت بنحوی که بتوان بچه ماهیان بزرگتری را در مدت زمان کوتاه تری آماده رهاسازی نمود. با توجه به اهمیت این ماهی، بررسی وضعیت تکثیر نیمه طبیعی ماهی کلمه و پرورش بچه ماهیان آن تا مرحله رهاسازی صورت پذیرفت. در زمینه بررسی تکثیر ماهی کلمه تحقیقاتی صورت پذیرفته که می توان به قزل و خلوص مختوم (1369)، شریفی و رامین (1369) و امینی (1376) اشاره کرد.