مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
سال:1387 | دوره:51 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

مقدمه: دیابت نوع I شایعترین اختلال غددی متابولیکی در کودکان است که با عوارض زیادی منجمله اختلال رشد ممکن است همراه باشد. هدف از این مطالعه بررسی نقش دیابت روی رشد (وزن - قد)، پارامترهای رشد و میزان چربیهای خون است. روش کار: در یک پژوهش مقطعی توصیفی 154 کودک دیابتی از مرداد 85 لغایت تیر 86 از نظر معیارهای رشد وزنی، قدی، طول مدت بیماری، متوسط هموگلوبین گلیکه و لیپیدهای خون مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج: متوسط سن تشخیص بیماری 3.1±6.2 سال، سرعت رشد قدی 1.48±4.8 سانتیمتر و رشد وزنی 1.5±3 کیلوگرم در سال بود. بر اساس میزان هموگلوبین گلیکه در گروه کنترل متابولیک خوب، سرعت رشد قدی 1.3±4.8 سانتیمتر، رشد وزنی 1.6±3.03 کیلوگرم در سال، کلسترول تام برابر با 34±163.1، لیپوپروتئین با چگالی پایین برابر با 22±109.3، لیپوپروتئین با چگالی بالا برابر با 1±49.5 و تری گلیسرید برابر با 55±116.3 میلیگرم در دسی لیتر بود و در گروه با کنترل متابولیک ضعیف، سرعت رشد قدی 1.22±3.2 سانتیمتر و رشد وزنی 1.2±3.03 کیلوگرم در سال، کلسترول تام برابر با 46±172.6، لیپوپروتئین با چگالی پایین برابر با 80±122.4، لیپوپروتئین با چگالی بالا برابر با 1±48.5 و تری گلیسرید برابر با 105±153.3 میلیگرم در دسی لیتر بود. هم چنین در گروه با طول بیماری کمتر از 5 سال سرعت رشد قدی 1.4±5.7 سانتیمتر و رشد وزنی 1.6±3.3 کیلوگرم در سال و در گروه با طول مدت بیش از 5 سال سرعت رشد قدی 1.2±3.47 سانتیمتر و رشد وزنی 1.2±3.3 کیلوگرم در سال بود. نتیجه گیری: در این مطالعه سرعت رشد وزنی و قدی با کنترل متابولیک ارتباطی نداشت ولیکن اختلال رشد قدی و افزایش تری گلیسرید با طول مدت بیماری مرتبط بود. هم چنین دیس لیپدمی با عدم کنترل متابولیک مرتبط بود.

مقدمه: مالتیپل اسکلروزیس یکی از بیماریهای شایع نورولوژیک می باشد که به دلیل تنوع علایم، دوره های عود و بهبودی حملات و پیشرفت آنها و بالاخره طیف سنی بیماران که اغلب جوانان فعال و کارآمد می باشند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. التهاب عصب بینایی در این بیماری شایع است و پتانسیل برانگیخته بینایی در اکثریت بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس که دارای التهاب عصب بینایی هستند، غیر طبیعی است. پتانسیل برانگیخته بینایی در بسیاری از بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس که از نظر بالینی سابقه التهاب عصب بینایی نداشته اند نیز مختل است. هدف از این مطالعه مقایسه پتانسیل برانگیخته بینایی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس با و بدون سابقه التهاب عصب بینایی می با شد. روش کار: این مطالعه بر 80 بیمار مبتلا به اسکلروز مولتیپل قطعی که به کلینیک بیمارستان قائم (عج) مراجعه کرده بودند انجام شد. اطلاعات مربوط به بیماران در پرسشنامه هایی که شامل اطلاعات دموگرافیک و سابقه التهاب عصب بینایی بود جمع آوری گردید. بیماران در دو گروه با و بدون سابقه التهاب عصب بینایی قرار گرفته و شیوع اختلال پتانسیل برانگیخته بینایی در دو گروه با یکدیگر مقایسه گردید. نمونه گیری به روش احتمالی بود و مشخصات فردی بیماران در پرسشنامه ها ثبت شد و بیماران معاینه کامل عصبی و پتانسیل برانگیخته بینایی انجام شد. اطلاعات به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از آزمونهای کای دو، فیشر و من ویتینی برای مقایسه متغیرها استفاده شد. نتایج: پتانسیل برانگیخته بینایی در 57.5% بیماران بدون سابقه التهاب عصب بینایی و 92.5% بیماران با سابقه التهاب عصب بینایی غیر طبیعی بود. تفاوت آماری معنی داری بین پتانسیل برانگیخته بینایی طبیعی و مختل در دو گروه بیماران وجود داشت. اختلال پتانسیل برانگیخته بینایی در بیماران بدون سابقه التهاب عصب بینایی در 87% موارد یک طرفه و 13% دو طرفه بود. در بیماران با سابقه التهاب عصب بینایی در 40.5% موارد یک طرفه و 59.5% موارد دو طرفه بود. نتیجه گیری: در تعداد زیادی از بیماران بدون سابقه اختلال بینایی آزمون پتانسیل برانگیخته بینایی مختل است که می تواند در تشخیص بیماری در مراحل زودرس کمک کننده باشد. در گروه بیماران با سابقه اختلال بینایی گرچه با گذشت زمان بهبود قابل توجه در پتانسیل برانگیخته رخ می دهد ولی اکثر موارد افزایش تاخیر  P 100پایدار می ماند و پتانسیل برانگیخته بینایی می تواند نشانه حمله قبلی التهاب عصب بینایی باشد.

مقدمه: آسیب های نافذ توراکوابدومینال می توانند با آسیب دیافراگم و احشای شکمی همراه باشند و150-20 % بیماران با شرایط عمومی پایدار که تحت درمانهای نگهدارنده قرار می گیرند، دچار آسیب های مخفی دیافراگم هستند که در نهایت منجر به فتق های مزمن دیافراگم می شوند. لذا شناخت یک روش تشخیصی با حداقل عوارض جهت کشف آسیب های مخفی دیافراگم بسیار مهم است. در این مطالعه دقت تشخیصی توراکوسکوپی در تشخیص آسیب های مخفی دیافراگم در آسیب های نافذ توراکوابدومینال بررسی گردید. روش کار: در این مطالعه آینده نگر مداخله ای  30بیمار دچار ترومای نافذ توراکوابدومینال با علایم حیاتی پایدار و عدم وجود آسیب ارگان های دیگر که نیاز به اکسپلوراسیون اورژانس نداشته و در فاصله زمانی اسفند 1384 تا مهر ماه 1386، به بیمارستان قائم (عج)، کامیاب، امام رضا (ع) مشهد مراجعه کرده بودند، تحت توراکوسکوپی جهت بررسی آسیب مخفی دیافراگم قرار گرفتند. در صورت وجود آسیب دیافراگم، ترمیم به کمک توراکوسکوپی یا لاپاراتومی انجام شد و تمام بیماران 6 ماه بعد جهت تشخیص فتق مزمن تحت سیتی اسکن قرار گرفتند. نتایج: متوسط سن بیماران 26.2 سال و نسبت مرد به زن 5 به 1 بود. در بررسی توراکوسکوپیک، آسیب مخفی دیافراگم در 5 نفر (16.7%) وجود داشت که ترمیم توراکوسکوپیک در 3 مورد (9.9%) انجام گرفت و در 2 مورد (6.6%) اقدام به لاپاراتومی و ترمیم دیافراگم شد. آسیب همزمان ریوی در 2 بیمار (6.6%) رویت شد که ترمیم توراکوسکوپیک انجام شد. آسیب همزمان داخل شکمی نیز در یک بیمار (3.3%) رویت شد که ترمیم با لاپاراتومی انجام شد. هیچ عارضه ای مربوط به توراکوسکوپی گزارش نشد و در بررسی مجدد با سی تی اسکن شکم و قفسه سینه که پس از 6 ماه صورت گرفت، در هیچ یک از بیماران شواهدی به نفع فتق دیافراگماتیک مشاهده نشد، لذا دقت تشخیصی توراکوسکوپی در کشف آسیب مخفی دیافراگم در این مطالعه100 % بوده است. نتیجه گیری: با توجه به دقت تشخیصی بالا و حداقل تهاجم و قابلیت تشخیصی و درمانی انجام توراکوسکوپی در تمام بیماران با آسیب نافذ توراکوابدمینال با شرایط پایدار توصیه می شود.

مقدمه: تنگی آترواسکلروتیک شریان کلیه شایعترین عامل هیپرتانسیون رنوواسکولار و آسیب کلیوی ناشی از ایسکمی می باشد که امکان اصلاح آن با جراحی یا تداخلات داخل عروقی به روش آنژیوپلاستی می باشد. چون در کشور ما شیوع این بیماری در بیماران با فشارخون بالا که به لحاظ بیماری عروق کرونر (به عنوان تظاهر شایع آترواسکلروز) مورد بررسی قرار می گیرند شناخته شده نیست، در این مطالعه فراوانی گرفتاری شریان کلیه در این بیماران مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: این مطالعه به صورت آینده نگر مقطعی از فروردین 83 لغایت دی ماه  84بر روی 255 بیمار فشارخونی که با شک به بیماری عروق کرونری دربخش قلب بیمارستان امام رضا (ع) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد بستری بودند، انجام شد. این بیماران در پایان آنژیوگرافی کرونری مورد آنژیوگرافی کلیه نیز قرار می گرفتند. تنگیهای بیشتر از50 % در قطر شریان کلیه و یا کرونر، مهم در نظر گرفته شد. تنگیهای کرونری به سه دسته یک، دو و سه رگ تقسیم شدند. اطلاعات به دست آمده جمع آوری و توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج: از 255 بیمار، 129 نفر مرد و 126 نفر زن با متوسط سن 10.6±58.5 بودند. 200 نفر از افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر بوده، که سن متوسط آنها 10.5±59.7 بود. درگیری شریان کلیه در 63 نفر (31%) وجود داشت که در 19 نفر آنها دو طرفه بود. میزان شیوع گرفتاری کلیه در بیماران کرونری با درگیری یک رگ 24.27%، دو رگ 35.7% و سه رگ 36.5% بود. در 55 نفری که درگیری کرونر نداشتند (با سن متوسط 10.3+61.5)، درگیری شریان کلیه در 2 نفر (%3.6) وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای (31%) تنگی های شریان کلیه در بیماران عروق کرونری، این بیماری به خصوص با درگیری دو یا سه رگ، یک یافته پیش بینی کننده تنگی شریان کلیه در بیماران فشارخونی تلقی می شود. از طرفی با توجه به ماهیت پیشرونده تنگی های عروق کلیه که در مطالعات مختلف ثابت شده است، آنژیوگرافی کلیه بعد از آنژیوگرافی کرونر در این بیماران ممکن است در کشف موارد ناشناخته تنگی شریان کلیه و در نتیجه درمان بهتر کمک کند.

مقدمه: بیماری هیرشپرونگ یک اختلال تکاملی سیستم عصبی روده ای است که با عدم وجود سلول های گانگلیونر در قسمت انتهایی روده بزرگ و انسداد عملی آن مشخص می گردد. هدف این مطالعه ارزیابی نتایج عمل حذف یک مرحله ای روده بزرگ از راه مقعد در درمان بیماری هیرشپرونگ است. روش کار: این مطالعه توصیفی - مقطعی طی سال های 1383 تا 1385 در بیمارستان کودکان دکتر شیخ مشهد انجام شده است. 40 بیمار مبتلا به هیرشپرونگ (31 پسر و 9 دختر) که به روش اصلاح تک مرحله ای از راه مقعد عمل شده بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. مشخصات فردی، نتایج عمل جراحی، مدت پیگیری بیماران در پرسشنامه جمع آوری گردید و با آمار توصیفی و جداول توزیع فراوانی و آزمون تی پردازش شد. نتایج: میانگین طول مدت عمل جراحی 101.60 دقیقه (دامنه 25 تا 270 دقیقه) بود. هیرشپرونگ در 55% از نوع معمول (درگیری تا حد رکتوسیگموئید)، 32.5% از نوع خیلی کوتاه و 12.5% از نوع قطعه بلند بوده و میانگین طول قطعه حذف شده از روده در مطالعه حاضر 17.31 سانتیمتر بوده است. دو بیمار به علت گسترش طول قطعه مبتلا به بیش از کولون سیگموئید تحت لاپاراتومی قرار گرفتند. میانگین طول مدت ناشتا بودن و نیاز به لوله رکتال بعد از عمل جراحی به ترتیب 4.35 و 4.41 روز و میانگین طول مدت نیاز به کاتتر ادراری3.30  روز بود (تنها 8 بیمار بعد از عمل جراحی نیاز به کاتتر ادراری پیدا کردند). 8 بیمار (20%) از بیماران نیاز بهICU  بعد از عمل داشتند و میانگین طول مدت اقامت در بیمارستان 5.76 روز بود. انتروکولیت در 2 بیمار و اتساع شکم در 1 بیمار مشاهده گردید. یک بیمار، به دلایل غیر مرتبط با عمل جراحی (به علت نارسایی قلب) فوت نمود. نتیجه گیری: تکنیک جراحی حذف یک مرحله ای روده بزرگ از راه مقعد روشی مطمئن با عوارض پایین پس از عمل می باشد. با این تکنیک از خطر و عوارض همراه با لاپاراتومی و کلستومی در بیماران هیرشپرونگ با ابتلای ناحیه رکتوسیگموئید اجتناب خواهد شد.

مقدمه: انجام بای پس کرونر مجدد به روش بدون پمپ به دلیل مشکلات تکنیکی، احتمال پیدایش آمبولی از پلاکهای آتروم در گرافتهای بیمار که می تواند منجر به انفارکتوس و اختلال سریع و حاد همودینامیک شود، محدود شده است. در این مقاله نتایج دو روش بدون پمپ و با پمپ در جریان بای پس کرونر مجدد، بررسی می شود. روش کار: این مطالعه مورد شاهدی در بخش جراحی قلب بیمارستان امام رضا (ع) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد در 77 بیمار که تحت جراحی مجدد بای پس کرونر از اردیبهشت 81 - 86 بوده اند، انجام و نتایج درمانی در دو گروه بررسی و مقایسه شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی، جداول و آزمونهای آماری من ویتینی و فیشر اگزکت پردازش شده است. پی گیری بیماران به مدت دو و چهار هفته پس از جراحی انجام شد. نتایج: 77 بیمار تحت عمل جراحی قرار گرفتند (64 بیمار به روش با پمپ و 13 بیمار به روش بدون پمپ)، 2 بیمار (11%) به دلیل اختلال همودینامیک، چسبندگی شدید و یا صدمه گرافت از بدون پمپ به با پمپ تغییر روش داده شدند و در مورد یک بیمار (7%) به دلیل کلسیفیکاسیون شدید آئورت روش با پمپ به بدون پمپ تغییر یافت. نتیجه گیری: این بررسی نشان داد که روش بدون پمپ درجراحی مجدد بای پس کرونر به دلیل عوارض کمتر بعد از عمل، کاهش میزان ترانسفوزیون و فیبریلاسیون دهلیزی و کاهش مدت اقامت از نتایج بهتری بر خوردار است. بای پس کرونر مجدد به روش بدون پمپ می تواند با اطمینان و تاثیر زیاد در بیماران انتخاب شده، انجام شود.

مقدمه: فقدان یکی از شاخه های شریان ریوی، یک ناهنجاری مادرزادی غیر شایع است که در غالب این بیماران نقایص قلبی همراه وجود دارد و تشخیص زودرس و مداخله جراحی در این بیماران موجب رشد طبیعی شریان ریوی و جلوگیری از افزایش غیر قابل برگشت فشار شریان ریوی می شود. روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی بر 18 بیمار مبتلا به فقدان یک شاخه شریان ریوی در بیمارستان امام رضا (ع) طی سالهای 1380 تا 1385 انجام شد. یافته های شرح حال، معاینه فیزیکی، رادیوگرافی قفسه صدری، کاتتریسم و آنژیوگرافی بیماران ثبت شد و داده های حاصله با استفاده از روشهای آماری به صورت توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه توسط کمیتیه اخلاق پزشکی مورد تایید قرار گرفت. نتایج: از مجموع 18 بیمار 13 بیمار (72.2%) مذکر بودند. متوسط سنی بیماران در زمان تشخیص 10.8±11.8 سال بود (محدوده 38-1 سال). تمام بیماران بجز یکی، ناهنجاری قلبی همراه داشتند که غالبا از انواع پیچیده بود و تترالوژی فالو شایعترین نقص قلبی همراه بود (7 مورد). در 77.8% موارد شاخه چپ شریان ریوی تشکیل نشده بود. در تمام موارد در رادیوگرافی قفسه صدری، انحراف قلب و مدیاستن به طرف شاخه مفقوده مشهود بود. نتیجه گیری: از آنجا که تشخیص زودرس و مداخله جراحی به موقع منجر به رشد طبیعی شریان ریوی، جلوگیری از تشکیل عروق جانبی و افزایش غیر قابل برگشت فشار شریان ریوی می شود لذا داشتن ظن بالینی و توجه به این نقص به ویژه در شیرخواران با سایر ناهنجاریهای قلبی امری قابل توجه می باشد.

مقدمه: بررسی وضعیت آموزشی دانشجویان پزشکی در بخش های مختلف از جمله اهداف برنامه ریزان به منظور ارزشیابی آموزشی، جلوگیری از افت کیفیت این آموزشها و ارایه راه حل در این بخش ها است. نظرخواهی از دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه یکی از ساده ترین و قابل اعتمادترین راه کشف مشکلات و حل و فصل آن می باشد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر شناسایی این مشکلات تا حد امکان و ارایه پیشنهاداتی جهت رفع آن است.روش کار: این تحقیق توصیفی از نوع ساده می باشد که 100 نفر از فارغ التحصیلان دانشکده پزشکی مشهد در این نظرسنجی شرکت نمودند. ابزار گردآوری اطلاعات یک پرسشنامه حاوی 71 سوال از نوع پنج گزینه ای بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از فراوانی، درصد و آزمون دقیق فیشر در سطح 0.05 انجام شده است.نتایج: در این مطالعه، اکثر پزشکان خواستار ایجاد تغییرات اساسی در روش تدریس اساتید، حذف دوره فیزیوپاتولوژی و افزودن به طول دوره کارآموزی بودند. همچنین به گزارش آنان میزان تاثیر درمانگاه در یادگیری بهتر مطالب و میزان تاثیر کشیک ها در کسب تجربه مطلوب بوده است. میزان تسلط اساتید در ارایه مطالب آموزشی، کیفیت ارزیابی دانشجو، میزان علاقه مندی اساتید در آموزش مطالب در کلاسهای تئوری و میزان حضور استاد بر بالین بیمار در دوره کارورزی متوسط بود و میزان استفاده از وسایل کمک آموزشی، وجود یک برنامه آموزشی مدون و میزان آموزش عوارض داروها کم بود.نتیجه گیری: لازم است تغییرات اساسی در برنامه ریزی سیستم آموزش پزشکی انجام شود تا بتوانیم به اهداف مورد نظر آموزش پزشکی و تربیت پزشکان دست یافت.

مقدمه: هماتوم دئودنوم بندرت در اثر ترومای بلانت و نافذ بوجود می آید. ممکن است باعث انسداد روده شود. پس از رد آسیب سایر احشا درمان اساسا نگهدارنده است و به ندرت با لاپاروسکوپ یا جراحی باز هماتوم را تخلیه می کنیم.معرفی بیماران: دو بیمار با سن 16 و 25 سال پس از ترومای غیر نافذ شکم با علایم درد شکمی، استفراغ و حساسیت نواحی فوقانی شکم مراجعه نمودند. تشخیص با سی تی اسکن و بررسی دستگاه گوارش با باریوم داده شد. بیمار اول پس از ده روز و بیمار دوم پس از 6 روز از درمان نگهدارنده مرخص شدند.نتیجه گیری: تروما علت شایعی برای انسداد دستگاه گوارش نمی باشد. در صورت بروز علایم انسداد بعد از تروما باید به فکر هماتوم روده باریک باشیم. پروتوکل درمان نگهدارنده هماتوم دئودنوم شامل 1- تشخیص زود هنگام و رد هرگونه نشت ترشحات از دئودنوم به وسیله بررسی دستگاه گوارش با ماده حاجب 2- تشخیص به موقع آسیب های همراه مثل آسیب پانکراس 3- عدم تغذیه دهانی بیماران و تغدیه وریدی در صورت نیاز می باشد.

نقص چسبندگی لکوسیتی یک اختلال نادر در عملکرد لکوسیت ها می باشد که به دو تیپ 1 و 2 تقسیم می شود. تیپ 1 به علت فقدان مولکولهای اینتگرین بتا دو در سطح لکوسیتها می باشد که وجود آنها جهت چسبندگی لکوسیتها به سلولهای اندوتلیال و کموتاکسی ضروری می باشد.معرفی بیمار: در این گزارش دختر 3.5 ساله با شکایت عفونت های مکرر گوش، ریه و ژنژیویت (بیماری انساج عمقی لثه) معرفی می شود. در معاینه بیمار مختصر رنگ پریده می باشد و سوء تغذیه دارد، همچنین پلاک های اریتماتو متعدد با پوسته ظریف در روی تنه و اندام ها مشهود است. در آزمایشات به عمل آمده لکوسیتوز مداوم، سطح ایمونوگلوبین سرم و کمپلمان و کموتاکسی طبیعی می باشد. با توجه به یافته های فلوساتیومتری و کاهش قابل توجه مارکرهای CD11 و CD18 نوتروفیلی مداوم تشخیص نقص چسبندگی لکوسیتی تیپ 1 داده شد. نتیجه گیری: اهمیت همراهی عفونت های مکرر و ژنژیویت، همچنین لکوسیتوز مداوم جهت بررسی نقایص ایمنی به خصوص نقص چسبندگی لکوسیتی را نشان می دهد.