مجله علوم پایه پزشکی ایران
سال:1384 | دوره:8 | شماره:2 (پیاپی 26) |تعداد مقالات:13

هدف: تعیین اندازه طبیعی غده تیرویید در بالغین شهرستان اصفهان از طریق اتوپسیمواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی در طی سه سال 250 جسد مورد اتوپسی قرار گرفتند. غده تیرویید جدا شده، وزن، حجم و اندازه هر لوب اندازه گیری شد. حجم غده با استفاده از غوطه ورسازی، وزن با استفاده از ترازوی دیژیتالی و اندازه لوبها با استفاده از متر نواری اندازه گیری شد. پس از تعیین اندازه هر غده و لوبهای آن، غده های بدون ضایعه پاتولوژیک قابل مشاهده مستقیم انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به سن و جنس و اندازه غده ثبت و با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای Independent T-Test و AVNOVA مورد آنالیز آماری قرار گرفتند. اطلاعات حاصل به تفکیک گروههای سنی 19-29 سال، 30-39 سال، 40-49 سال و 50-64 سال و براساس جنس طبقه بندی و مورد آنالیز آماری قرار گرفتند.نتایج: تعداد 152 غده تیرویید به دست آمده از اتوپسی بالغین مرد و زن، مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین کلی حجم و وزن، غده در جامعه مورد مطالعه به ترتیب 15.5± 5 میلی لیتر و 15.8± 5 گرم بود. میانگین اندازه طول، عرض و ضخامت لوب راست در کل، به ترتیب برابر 4.4±0.8، 2.5±0.5، 1.2 ±0.3 سانتی متر و برای لوب چپ به ترتیب برابر 4.3±0.8، 2.3±0.5 و 1.2±0.3 سانتی متر بود. میانگین حجم و وزن غده در مردان بیشتر از زنان بود (p<0.05). میانگین حجم و وزن غده در مردان با افزایش سن افزایش می یافت (p<0.05) ولی در زنان چنین رابطه ای وجود نداشت.نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه ما، از لحاظ وزن و حجم غده، تقریبا مشابه نتایج حاصل از مطالعات سایر کشورها به خصوص جوامع بدون کمبود ید می باشد، ولی با در نظر گرفتن وجود اختلاف بین میانگین حجم غده براساس یافته های سونوگرافی و اتوپسی، ضروری است که مطالعه ای جهت تعیین مرجع استاندارد از حجم و وزن تیرویید در جامعه ما، با استفاده همزمان از دو روش مذکور انجام شود. علاوه بر آن، با انجام چنین مطالعه ای، مبنای استاندارد شاخص های آناتومیک تیرویید جهت بررسی های بعدی برنامه های یدرسانی مطلوب کشوری و سایر مطالعات تیرویید و موارد پاتولوژیک آن، حاصل خواهد شد.

هدف: گلودرد ناشی از لوله گذاری داخل تراشه در هنگام بیهوشی عمومی یکی از عوارض شایع بعد از جراحی است. از نقطه نظر بالینی هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر گرمای موضعی بر گلودرد بعد از عمل می باشد. از نظر روش شناسی نیز مطالعه حاضر تلاشی به منظور معرفی مزایای اخلاقی - اقتصادی آزمون دنباله ای مثلثی دو گانه در تحلیل کارآزمایی های بالینی است که برای اولین بار در ایران مورد استفاده قرار گرفته است.مواد و روش کار: در این کارآزمایی بالینی هر بیمار پس از ورود به مطالعه به تصادف به یکی از دو گروه آزمایشی یا شاهد اختصاص می یافت. در بیماران گروه آزمایشی پس از لوله گذاری از یک پتوی الکتریکی کوچک با درجه حرارت 40 درجه سانتی گراد، جهت گرم نگه داشتن ناحیه تراشه در طول مدت بیهوشی استفاده گردید. سپس کارآزمایی در حین انجام آن با استفاده از آزمون مثلثی دو گانه مورد پایش قرار گرفت.نتایج: نتایج نشان داد که در چهارمین تحلیل فیمابینی و پس از ورود 80 بیمار در مطالعه 40) نفر در گروه دارای پتوی الکتریکی و 40 نفر در گروه شاهد(، کارآزمایی با پذیرش اثربخش بودن پتوی الکتریکی در کاهش گلودرد متوقف گردید. این در حالی است که بر مبنای طرح یک مرحله ای 160 بیمار برای انجام کارآزمایی لازم بود. نتیجه گیری: از دیدگاه بالینی، یافته های این مطالعه نشان داد که ایجاد گرمای موضعی در ناحیه تراشه می تواند موجب کاهش بروز گلودرد گردد. از نقطه نظر روش شناسی نیز این مطالعه نشان داد که استفاده از آزمون مثلثی دو گانه حجم کارآزمایی را به میزان 50 درصد نسبت به طرح یک مرحله ای کاهش می دهد که از نظر اقتصاد بهداشت اثربخش تر است.

هدف: از زمانهای بسیار قدیم مردم برای درمان اختلالات کبدی از گیاهان مختلفی استفاده می کردند. شاتره از جمله گیاهانی است که در طب سنتی برای بهبود بیماریهای کبد مطرح بوده است. در این مطالعه، اثرات حفاظتی این گیاه در مقابل سمیت ایجاد شده توسط تتراکلرید کربن، بر روی سلولهای جدا شده از کبد موش صحرایی نر مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش کار: سلولهای کبدی، موش صحرایی نر، با استفاده از آنزیم کلاژناز توسط دستگاه پرفیوژن، جدا شدند و اثر عصاره هیدروالکلی و سم تتراکلرید کربن بر روی سلولهای جدا شده کبد در دمای 37°C در حضور گاز کربوژن به مدت 3 ساعت بررسی شد. سمیت سلولی با استفاده از نفوذ رنگ تریپان بلو به درون سلول مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که وقتی عصاره 20 دقیقه قبل از اضافه کردن10 mM  تتراکلریدکربن، به سوسپانسیون سلولی افزوده شود، در محدوده غلظت 700 μg/ml تا غلظت 3.5 mg/ml، اثر حفاظتی بر روی سلولها در مقابل سم از خود نشان می دهد. کمتر از این محدوده غلظت، در سمیت ایجاد شده توسط سم، تغییری ایجاد نمی کند و بالاتر از این محدوده، باعث افزایش مرگ و میر سلولها می شوند.نتیجه گیری: از این تحقیق نتیجه گیری می شود که این گیاه در محدوده غلظت خاص اثر خوبی در حفاظت کبد در برابر سمیت CCl4 در شرایط برون تن دارا است.

هدف: در این مطالعه اثرات عصاره تام و فراکسیونهای اندام های هوایی گیاه مهر خوش (Zhumeria majdae) در جلوگیری از ایجاد تحمل نسبت به اثر ضد دردی مرفین مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش کار: به منظور ایجاد تحمل نسبت به مرفین، موش ها روزانه تحت دوبار تزریق زیرجلدی مرفین 20 mg/kg به مدت 4 روز قرار گرفتند و همزمان به صورت داخل صفاقی عصاره دریافت داشتند. عصاره در دوزهای 0.14 g/kg، 0.28 g/kg و 0.56 g/kg تزریق شد. برای بررسی اثر عصاره و فراکسیون ها در جلوگیری از ایجاد تحمل به اثر ضد دردی مرفین از آزمون پرش دم استفاده شد که این آزمون در روزهای قبل و بعد از این دوره چهار روزه پس از تزریق یک دوز مرفین 10 mg/kg انجام شد. از گیاه مهر خوش عصاره متانولی به روش سوکسله استخراج گردید و از آن دو فراکسیون آبی - متانولی (9:1) و اتردوپترولی تهیه شد.نتایج: فراکسیون آبی - متانولی (9:1) و اتردوپترولی قادر بودند جلوی ایجاد تحمل نسبت به اثر ضد دردی مرفین را بگیرند. در مرحله بعد از عصاره تام الکلی، فراکسیون آبی - متانولی (3:2) و فراکسیون کلروفرمی تهیه شد که فراکسیون آبی - متانولی کاملا توانست از ایجاد تحمل نسبت به اثر ضد دردی مرفین پیشگیری نماید اما در مورد فراکسیون کلروفرمی چنین نتیجه ای به دست نیامد. فراکسیون های آبی- متانولی، اتردوپترولی و کلروفرمی در دوزهای 0.14 g/kg، 0.28 g/kg و 0.56 g/kg تزریق شدند. بنابراین از فراکسیون آبی - متانولی (3:2) برای تهیه فراکسیون به روش MPLC (کروماتوگرافی مایع با فشار متوسط) استفاده شد. با توجه به Rf فراکسیونها، فراکسیونهای مشابه مخلوط شده و 3 فراکسیون A،B  و C حاصل شد که هر سه آنها در دوز0.14 g/kg  در جلوگیری از ایجاد تحمل نسبت به اثر ضد دردی مرفین موثر بودند.نتیجه گیری: در نهایت با توجه به نتایج حاصل مشخص شد که عصاره و فراکسیون های حاصل از گیاه مهرخوش قادرند تحمل نسبت به اثر ضد دردی مرفین را مهار نمایند.

هدف: سرطان پستان شایعترین بدخیمی در زنان بوده و سالانه سبب مرگ تعداد زیادی بیمار می گردد. تا حدود 70 درصد اعمال جراحی و نمونه برداری پستان غیر ضروری و مربوط به ضایعات خوش خیم می باشد. به منظور تشخیص دقیق و افتراق توده های پستان بدون انجام عمل جراحی، آزمایش سه گانه مطرح گردیده است. ما در این پژوهش ارزش و دقت تشخیصی سیتولوژی پستان را که یک رکن اصلی این آزمایش می باشد مورد بررسی قرار داده ایم. مواد و روش کار: در طول سه سال یکصد و بیست خانمی که با توده پستان به بیمارستان امام رضا (ع) مشهد مراجعه نموده بودند با معاینه بالینی، ماموگرافی، بزل سوزنی و در نهایت با بررسی آسیب شناسی نمونه بافتی توده پستان مورد بررسی قرار گرفتند که در یکصد بیمار هر چهار روش قابل انجام و نتایج قابل حصور بودند.نتایج: نتایج بررسی سیتولوژی در سه گروه خوش خیم، بدخیم و مشکوک تقسیم بندی گردید. 55 بیمار به عنوان سیتولوژی خوش خیم و 40 بیمار به عنوان سیتولوژی بدخیم تشخیص داده شد که با بررسی آسیب شناسی بافتی نیز نتایج تایید گردید. از 5 بیمار گزارش شده به عنوان مشکوک در بررسی بافت شناسی 2 مورد مبتلا به سرطان و 3 مورد مبتلا به تومور خوش خیم بودند.نتیجه گیری: بزل سوزنی ضایعات پستان یک روش ساده، ایمن، دقیق قابل تحمل، ارزان، غیر تهاجمی و بدون عارضه برای تشخیص ضایعات پستان و قابل انجام به صورت سرپایی بوده دارای دقتی تقریبا در حدود 100 درصد می باشد به ویژه آن هنگام که همراه با معاینه بالینی و ماموگرافی در آزمایش سه گانه مورد استفاده قرار گیرد. بر مبنای حاصل از این پژوهش به طور جدی توصیه می نماییم این روش به عنوان روشی ایده آل برای تشخیص تمامی ضایعات پستان و به منظور کاهش اعمال جراحی غیر لازم در کشور ما نیز مرسوم و رایج گردد که به طور مسلم سبب کاهش بسیاری هزینه ها نیز می گردد.

هدف: از آنجا که در معرض قرار گرفتن در برابر اشعه خورشید اثرات نامطلوبی از جمله سرطانهای پوست، لکه های پوستی و پیری را به همراه دارد، استفاده از فرآورده های ضد آفتاب به منظور پیشگیری از این عوارض ضروری به نظر می رسد. جهت ارزیابی فرآورده های ضد آفتاب از فاکتور حفاظتی SPF که معیاری از قدرت آنهاست استفاده می شود. برای دست یافتن به این فاکتور روشهای درون تن، به صورت استاندارد وجود دارد، اما به دلیل مشکلات روشهای درون تن، روشهای برون تن بیشتر استفاده می شوند.مواد و روش کار: در این مطالعه چند روش برون تن برای ارزیابی استاندارد FDA استفاده شد.نتایج: در روش تعیین SPF لوسیون استاندارد هموسالات به روش انحلال با اتانول، SPF لوسیون استاندارد هموسالات 8.23 ±0.13 به دست آمد. در روش تعیین SPF به روش انحلال با متانول، SPF لوسیون استاندارد هموسالات، 6.17±1.02 به دست آمد و در روش تعیین SPF به روش نوار ترانسپور SPF لوسیون استاندارد هموسالات 5.88±0.12 به دست آمد.نتیجه گیری: بعد از ارزیابی نتایج و مقایسه آماری بهترین روش، روش استفاده از نوار ترانسپور شناخته شد.

هدف: این مطالعه جهت بررسی اثر سیتوتوکسیسیته مشتقات جدید نورفلوکساسین که با استخلافات اکسیم و یا بنزیل اکسیم متصل به حلقه پیپرازین (Piperazine) در موقعیت کربن 7 این مولکول سنتز شده بودند، انجام گردید.مواد و روش کار: اثر بازدارندگی این ترکیبات بر رشد و تکثیر سلولی به صورت in vitro و با استفاده از رده های سلول تومور انسانی شامل کارسینومای مثانه (EJ-138)، ادنوکارسینومای کلیه (ACHN)، ادنوکارسینومای پستان (MCF-7)، کارسینومای ریه (A-549)، کارسینومای کبد (HepG2) و رده سلولی عصبی فئوکرموسیتومای غدد فوق کلیه موش صحرایی (PC-12) با به کارگیری روش کالریمتری MTT-assay صورت گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مشتقات نورفلوکساسین سنتز شده مورد آزمون نسبت به گروه کنترل باعث کاهش رشد رده های سلولی شدند. بعضی از این ترکیبات که با کدهای C1، C9، C10 و C11 نام گذاری شده بودند و دارای گروههای استخلافی فلوئور و یا کلر بودند، بیشترین اثر بازدارندگی را بر رشد و تکثیر رده های سلولی نظیر MCF-7 و PC12 داشتند IC50) معادل 9 μM، (p<0.05. علاوه بر این نتایج حاصله نشان داد که رده سلولی PC-12 نسبت به سایر رده های سلولی در برابر این ترکیبات حساس تر است. داروی سیتوتوکسیک etoposide هم جهت مقایسه به کار برده شد و نتایج نشان داد که این دارو با IC50 معادل 1.7 μM باعث کاهش رشد رده های سلولی مورد آزمون شد (p<0.001).نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان دهنده این است که مشتقات سنتر شده نورفلوکساسین علاوه بر اثر ضد باکتریایی می توانند به عنوان ترکیبات ضد تومور مطرح گردند. نتایج این مطالعه مقدماتی نیاز تحقیق بیشتری را جهت روشن نمودن مکانیسم عمل این ترکیبات عنوان می نمایند.

هدف: سارکوم کاپوزی یک تومور پوستی است که در بیمارانی که سیستم ایمنی تضعیف شده دارند و در دریافت کنندگان پیوند به علت مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی دیده می شود. ویروسهای HTLV-1 و HHV-8 از ویروسهای لنفوتروپیکی هستند که ارتباط آنها با ایجاد بدخیمی های مختلف مورد بررسی می باشد. این ویروسها می توانند عوامل اولیه و یا عوامل مساعد کننده در ایجاد بدخیمی ها مانند سارکوم کاپوزی باشند. در این مطالعه وجود ژنوم ویروس های HTLV-1 و HHV-8 در نمونه های بافتی ضایعات سارکوم کاپوزی تشخیص داده شده مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش کار: در این پژوهش 35 نمونه بیوپسی بافت پوست با تشخیص سارکوم کاپوزی در آزمایشگاه آسیب شناسی بیمارستان امام رضا (ع) که با بررسی میکروسکوپی مجدد تشخیص تایید گردیده بود انتخاب شد. پس از تهیه برش های 5 میکرونی از این نمونه ها و پارافین زدایی، عمل استخراج DNA انجام شد. سپس با استفاده از پرایمرهای اختصاصی برای نواحی tax، LTR وpol ، ژنوم HTLV-1 و با پرایمرهای اختصاصی برای نواحی ORF-26 و ORFK9-1، ژنوم HHV-8 تکثیر و مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که در هیچیک از نمونه های بافتی سارکوم کاپوزی، ژنوم HTLV-1 وجود نداشت در حالی که در تمامی این نمونه ها (%100) حضور ژنوم HHV-8 تایید شد.نتیجه گیری: براساس این یافته ها می توان استنباط نمود که آلودگی با ویروس HTLV-1 در ایجاد سارکوم کاپوزی و در فعال شدن عفونت ویروس HHV-8 دخالتی ندارد.

هدف: آلبومین سرم انسانی (HSA)، کوچکترین و فراوانترین پروتیین بدن انسان است که حلالیت خیلی بالایی در آب دارد. دو داروی اکسازپام (O) و فلوراپام (F)، در بین داروهای خواب آور و آرامبخش سهم بیشتری را به خود اختصاص می دهند. این دو دارو تا %95 به پروتیینهای سرم متصل می گردند. تحقیقات نشان داده است که HSA نقش مهمی به عنوان حامل برای دیازپین ها به عهده دارد. اندرکنش دارو و پروتیین در مطالعات فارماکوکینتیک کاربرد زیادی دارد که توسط محققین زیادی مطالعه شده است.مواد و روش کار: اتصال دو دیازپین (اکسازپام و فلورازپام) به HSA با استفاده از طیف سنجی مورد مطالعه قرار گرفت. همدماهای پیوندی اندرکنش (O) و (F) با HSA در دمای 25°C نشان از تغییرات v، معدل تعداد اتصالات (O) و (F) به ازای هر مولکول HSA، در مقابل log[D] دارد. نمودارهای اسکاچارد مطابق با این همدماها رسم شدند. آنها با اشکال معمول نمودارهای اسکاچارد مطابق بودند، که می تواند بیانگر وجود یک محل اتصال باشد. پارامترهای اتصالی، ثابت اتصال و ظرفیت اتصالی، این دو دارو از معادله هیل تعیین شدند.نتایج: ثوابت اتصال (O) و (F) به ترتیب 0.6± 0.1 (×105) و 1.4± 0.3 (×105) تعیین شدند. ظرفیت پیوندی (O) و (F) به ترتیب 1 ±0.1 و 1.3± 0.1 محاسبه شدند و ثابت هیل (nH) برای آنها به ترتیب 4.074 و 2.44 تعیین شد. نتایج این مطالعه نشان می دهند که طیف سنجی روشی ساده و سریع جهت تعیین ثابت اتصالی برخی از لیگاندها است.نتیجه گیری: این مقادیر نشان میدهند که تمایل اتصال (O) بیشتر از (F) است، از طرف دیگر، اتصال (F) متعاون تر از (O) می باشد. این نتایج با مقادیر ضرایب تقسیم (O) و (F) تایید می گردند.