مجله پزشکی قانونی ایران
سال:1395 | دوره:22 | شماره:1 (مسلسل 77) |تعداد مقالات:16

زمینه و هدف: مسمومیت و سوء مصرف داروها یک معضل شایع و مهم در جامعه امروزی می باشد که در این میان سوء مصرف مواد محرک از جمله مت آمفتامین از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا علاوه بر تاثیرات منفی اجتماعی بر جامعه، عوارض جسمی جبران ناپذیری به همراه دارد. در نتیجه لزوم پیشگیری و اطلاع از وضعیت مصرف این گونه مواد، نوع ماده مصرفی و علائم همراه از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف از اجرای این مطالعه بررسی شیوع و عوارض سوء مصرف مواد محرک در بین مراجعین به بخش مسمومیت های بیمارستان شوشتری شیراز می باشد.روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی تحلیلی و گذشته نگر برروی تمامی مراجعین به بخش مسمومیت بیمارستان شوشتری از 1/5/1387 لغایت 1/5/1389 انجام گردید. ابتدا داده ها از پرونده بستری بیماران استخراج و در فرم هایی ثبت گردید. فرم ها شامل اطلاعات دموگرافیک، نوع ماده مصرفی و نحوه مصرف آن، علائم حیاتی بیماران، علائم بالینی همراه و وضعیت پاسخ به درمان بیماران بود. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: به طور کلی 9563 نفر افراد حاضر در مطالعه به دلیل مسمومیت به بیمارستان مراجعه کرده که از این بین 544 نفر (%5.68)، دچار مسمومیت ناشی از سوءمصرف مواد مخدر بوده اند و شامل 439 مرد (%4.59) و 105 زن (%1.1) می شدند. شیشه بیشترین ماده محرک مصرفی بوده (%46.5) و از بین روش های مصرفی، نوع استنشاقی (%60.8) بیشتر از سایر روش ها بود. در مردان کراک، کوکایین و شیشه مصرف بیشتری داشته، در حالی که در خانم ها ریتالین و اکستازی بیشترین مصرف را داشته است. در بین علائم همراه، توهم در خانم ها (P=0.001) و تنگی نفس در آقایان (P<0.05) به طور معناداری بیشتر بود. بهبودی کامل در سنین پایین تر به طور معناداری بیشتر بود (P<0.05). پس از درمان %81.2 بیماران با بهبودی کامل و %18.8 بیماران با برخی عوارض ناشی از مصرف مواد و با درمان مرخص شدند. میزان %1.5 از بیماران دچار کما گردیده اما موردی از مرگ در این مراجعین مشاهده نگردید.نتیجه گیری: نتایج فوق نشان می دهد که نوع استنشاقی به علت راحتی نحوه مصرف بیش از سایر روش ها رایج می باشد. مصرف مواد تزریقی و کشیدنی به علت سختی نوع مصرف در خانم ها کمتر از آقایان و مصرف اکستازی و ریتالین به علت خوراکی بودن آن در خانم ها بیشتر بود. به نظر می رسد علایم همراه در بیماران با نوع ماده مصرفی مرتبط باشد. به طور کلی سوء مصرف این مواد جزء اورژانس های پزشکی بوده و تشخیص و درمان به موقع درکنار آموزش قشر جوان درخصوص عوارض این قبیل مواد محرک حتی در کتب درسی، می تواند در کاهش مرگ و میر و عوارض همراه کمک کننده باشد.

زمینه و هدف: در یک دهه اخیر استفاده از مواد محرک درحال تبدیل به یک مساله جدی در بعد سلامت عمومی است. دراین شرایط تصویر مصرف مواد از مصرف صرف مخدرها به سمت مصرف توأم مخدر و محرک درحال تغییر است. پژوهش مذکور بر آن است تا به مقایسه میزان حرمت خود، خودکارآمدی و خودتنظیمی در افراد وابسته به مواد افیونی، مواد محرک و افراد عادی بپردازد.روش بررسی: این پژوهش از نوع مشاهده ای، توصیفی- تحلیلی و علی مقایسه ای است. نمونه در گروه مطالعه 108 نفر (70 نفر وابسته به مواد افیون و 38 نفر وابسته به مواد محرک) که به صورت دردسترس انتخاب شدند و گروه مقایسه 106 نفر از افراد عادی که به صورت تصادفی انتخاب شدند.یافته ها: بین حرمت خود و خودکارآمدی (r=0.48، P<0.01)، بین حرمت خود و خود تنظیمی (r=0.55، P<0.01) و بین خودکارآمدی و خودتنظیمی (r=0.55، P<0.01) هم بستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. افراد وابسته به مواد افیونی، افراد وابسته به مواد محرک و افراد عادی در میزان حرمت خود، خودکارآمدی و خودتنظیمی به صورت معنی داری متفاوتند. میزان حرمت خود افراد وابسته به مواد (افیونی و محرک) به طور معنی داری کمتر از افراد عادی است ولی بین دو گروه وابسته به مواد افیونی و مواد محرک درمیزان حرمت خود تفاوت معنی داری وجود ندارد. هم چنین در متغیر خودکارآمدی، بین افراد وابسته به مواد افیونی و افراد عادی تفاوت معنی داری وجود دارد ولی بین افراد وابسته به موادمحرک و افراد عادی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتایج نشان داد که افراد وابسته به موادمحرک و افراد عادی از خودتنظیمی پایین تری برخوردارند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت حرمت خود، خودکارآمدی و خود تنظیمی یم سپر محافظتی در پیشگیری از رفتارهای خطرناک مانند مصرف مواد هستند.نتیجه گیری: از آن جایی که عوامل متعددی در شروع و تداوم مصرف مواد نقش دارند لذا، مقایسه سه نوع مشتقات خود (حرمت خود، خودکارآمدی و خودتنظیمی) برای شناسایی عوامل زمینه ساز جهت پیشگیری و درمان ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: اهمیت یافته های حاصل از معاینه پرده بکارت در احقاق حق قربانیان جرائم جنسی از یک سو و افرایش روز افزون این قبیل جرائم از سوی دیگر باعث توجه بیش از پیش مجامع پزشکی و قضایی جهان به بکارگیری ابزارهای تشخیصی در این معاینه شده است. کما این که در چند دهه اخیر به دنبال کاربرد کولپوسکوپ، معاینه قربانیان تجاوز جنسی دچار تحولات گسترده ای شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش و ضرورت کاربرد کولپوسکوپ در معاینه بکارت انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از یازده پایگاه اطلاعاتی معتبر داخلی و خارجی از جمله springerlink, mdconsult pubmed و … از سال 1980 تا 2015 مرور جامع انجام شد.یافته ها: با توجه به نقش موثر تکنولوژی در تشخیص جزئی ترین آثار آزار جنسی و امکان مستند سازی آن ها نیاز به بهره گیری از یک ابزار مفید و در دسترس احساس می شود، کولپوسکوپ با داشتن قابلیت های قابل توجهی چون بزرگ نمایی، اندازه گیری مستقیم پارامترهای مهم، پخش هم زمان تصاویر در صفحه نمایش جهت مشاوره و آموزش معاینه کنندگان نه تنها مورد توجه نظام سلامت کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است بلکه به دلیل افزایش دقت و سهولت معاینه و آموزش و اجتناب از معاینات مکرر در مواردی که بنا به صلاح دید محاکم قضایی نیاز به اظهار نظر سایر کارشناسان می باشد، موجبات رضایت مندی بیشتر مراجعین و پزشکان را نیز، فراهم نموده است.نتیجه گیری: با توجه به نقش معاینه دقیق بکارت در کشف آسیب های ناحیه تناسلی و وجود مستنداتی مبنی بر نقش کولپوسکوپ در افزایش صحت معاینه و رضایت بیشتر پزشک و معاینه شونده، استفاده از این تکنولوژی جهت آموزش معاینه کنندگان و موارد خاصی هم چون مشاوره، کمسیون های پزشکی و بررسی کودکان قربانی سو استفاده جنسی توصیه می گردد.

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین تنش های شغلی که ممکن است دندان پزشکان در حرفه خود با آن مواجه شوند شکایت بیمار است. هدف از این مطالعه ارائه تصویری از قصورهای دندان پزشکی در شهر مشهد بود.روش بررسی: پرونده شکایات رسیده به سازمان نظام پزشکی مشهد از دندان پزشکان در سال های 90-80 که مقصر بودن یا نبودن دندان پزشک در آن مشخص شده بود، مورد بررسی قرارگرفت. متغیرهای محل درمان، شغل ارائه دهنده خدمت، جنس بیمار و دندان پزشک، درمان دندان پزشکی انجام شده، علت طرح شکایت و عارضه درمان مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار spss نسخه 15 و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون کای دو انجام شد.یافته ها: در بین 250 پرونده شکایت، در %62.4 پرونده ها رأی بر عدم قصور دندان پزشکان صادر شده بود. اکثر دندان پزشکانی که از آن ها شکایت شده بود، مذکر بودند (%79.6). فراوانی شکایات به ترتیب مربوط به دندان پزشکان عمومی (%87.2)، متخصصان معالجه ریشه (%4.4) و در نهایت متخصصان پریودنتولوژی (%2.4) بود. بیشترین فراوانی قصور به ترتیب مربوط به مطب های خصوصی (%62.8)، کلینیک های دندان پزشکی خصوصی (%28.4)، درمانگاه های خیریه (%3.2) و درنهایت کلینیک های بیمارستان (%2.8) بود. بیشترین فراوانی عوارض درمان مربوط به از دست رفتن دندان توسط دندان پزشکان عمومی بود (%24.4).نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه بیشتر دندان پزشکان که از آنان شکایت شده بود قصوری مرتکب نشده اند. هم چنین یافته ها بیانگر آن بود که بیشتر شاکیان مونث و متشاکیان بیشتر دندان پزشک مرد بوده اند، هم چنین اکثر متشاکیان دندان پزشک عمومی بوده و بیشتر شکایات مربوط به مطب های خصوصی و عمل جراحی لثه می شد.

زمینه و هدف: در دهه های گذشته، مطالعات اثر لب (چیلوسکوپی) به عنوان یک ابزار جدید برای شناسایی انسان در مسائل اجتماعی، جنایی و نیز بیماری های ژنتیکی توجه بسیاری از دانشمندان را به خود جلب کرده است. پرینت لب شامل خطوط و شیارهای طبیعی در لب هستند، که مانند اثر انگشت ویژگی های اختصاصی فردی داشته و دارای الگوهای وابسته به قومیت و جنسیت هستند.روش بررسی: جهت انجام تحقیق حاضر، پس ازکسب رضایت نامه از افراد، 96 فرد مونث 40-3 سال جهت مطالعه خطوط لب مورد بررسی قرار گرفتند. جهت انجام این تحقیق از یک دوربین دیجیتال(14.1 Mega Pixel) برای گرفتن عکس های تمام رخ از لب استفاده شد. برای مطالعه پرینت لب ها، عکس ها به کامپیوتر منتقل و با استفاده از نرم افزار picture manager الگوی هر لب بررسی شد. سپس هر عکس به شش ناحیه تقسیم شد. فراوانی هر الگو (عمودی کامل، عمودی ناقص، متقاطع، شاخه ای، مشبک، نامنظم) در هر ناحیه از لب به دست آمد.یافته ها: بیشترین فراوانی در ناحیه راست لب بالا مربوط به الگوی متقاطع (%36.4) بود. در ناحیه میانه لب بالایی فراوانی الگوی مشبک %35.4، در ناحیه چپ لب بالایی فراوانی الگوی شاخه ای %43.7، در ناحیه راست لب پایین فراوانی الگوی متقاطع %57.2، در ناحیه میانه لب پایین فراوانی الگوی عمودی کامل %40.6، در ناحیه چپ لب پایین فراوانی الگوی متقاطع %62.5 مشاهده شد.نتیجه گیری: از این بررسی چنین نتیجه گیری می شود که در افراد مورد مطالعه به ترتیب الگوی لب نگاری متقاطع (نوع غالب)، شاخه ای و مشبک بیشترین فراوانی را دارند و الگوی عمودی کامل و ناقص (نوع نادر) کمترین فراوانی را نشان می دهند. شاید یک سیستم مولتی ژن، همان طور که خطوط پوستی را کنترل می کند، هیستوژنز خطوط پوستی روی لب را نیز کنترل کند.

زمینه و هدف: حوادث ترافیکی سالانه جان 1200000 از مردم را در جهان را می گیرد و 50 میلیون نفر را نیز مجروح می کند. ایران از نظر سوانح ترافیکی به عنوان یکی از کشورهای دارای بیشترین موارد تصادف و مرگ و میر معرفی شده است. مطالعه حاضر به منظور بررسی روند بروز این نوع حوادث در ایران و مقایسه با دیگر کشورها انجام شد.روش بررسی: مطالعه حاضر بر اساس جمع آوری و تجزیه و تحلیل مجدد داده های موجود انجام شد. برای این کار از داده های کشوری و جهانی شامل گزارش های سازمان جهانی بهداشت در مورد حوادث رانندگی به ویژه گزارش سال 2013، گزارش های وزارت بهداشت ایران، و سازمان پزشکی قانونی استفاده شد و وضعیت شاخص های حوادث ترافیکی ایران با تعدادی از کشورهای منطقه و جهان مقایسه گردید.یافته ها: میزان تراکم راه و سرانه راه در ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته بسیار پایین تر است. علیرغم این که نسبت تعداد اتومبیل به ازای هر 1000 نفر جمعیت در ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته مثل ایالات متحده آمریکا و آلمان و هم چنین کشور همسایه (ترکیه) کمتر است اما نسبت مرگ ناشی از حوادث ترافیکی به تعداد اتومبیل در کشورمان به مراتب بیشتر است. در ایران نسبت مرگ عابرین و موتورسواران تقریبا بیشتر از کشورهای همسایه هم چون ترکیه و یا کشورهای توسعه یافته می باشد. هم چنین در اجرای مقررات، از جمله قوانین مرتبط با استفاده از کلاه ایمنی و سرعت غیر مجاز وضعیت ایران به مراتب ضعیف تر می باشد.نتیجه گیری: اگر چه مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی نسبت به سال های قبل تا حدودی کاهش داشته، اما کماکان در کشور ما شاخص های مرتبط با حوادث ترافیکی نسبت به بسیاری از کشورهای منطقه و جهان وضعیت خوبی ندارد.

زمینه و هدف: تقصیر پزشکی از مسائل مهم پیش روی شاغلین و فعالان رشته پزشکی می باشد که دستگاه قضایی صرفا پس از طرح شکایت توسط بیماران یا بستگان آن ها به بررسی آن می پردازد. در جامعه پزشکی ایران مطالعه مدون و جامع نگری در مقیاس ملی در این خصوص صورت نگرفته است و هدف عمده این مطالعه بررسی توزیع فضایی قصور پزشکی از منظر حقوقی و مدنی مرتبط با ارتوپدی در پرونده های مطرح شده در سازمان پزشکی قانونی می باشد.روش: این مطالعه به صورت مقطعی در فاصله زمانی 3 سال از 1387 تا 1389 انجام گرفته است. پرونده های مطرح شده در کمیسیون های پزشکی سازمان پزشکی قانونی کشور از نظر متغیرهای جنس، محل انجام اقدامات درمانی، اقدامات درمانی پرخطر، استان و نوع تخصص پزشک بررسی گردیدند.یافته ها: در این مطالعه، 593 پرونده جهت طرح شکایت از پزشک در خصوص قصور در امیر درمان تشکیل گردیده که در این میان استان تهران با 403 طرح شکایت از پزشکان بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. از مجموع شکایات طرح شده در 280 مورد متشکی عنه تشخیص قصور و در 384 مورد نیز متشکی عنه عدم قصور تشخیص داده شده است که از این میان 254 پزشک مرتکب قصور شده و 329 پزشک نیز تبرئه گردیدند.نتیجه گیری: شایع ترین نوع قصور پزشکی در زمینه ارتوپدی بوده که در استان تهران بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. بررسی ها هم چنین حاکی از سیر نسبتا نزولی تشکیل پرونده شکایات در زمینه قصور پزشکی رشته ارتوپدی از سال1387 تا 1389 می باشد.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه مقایسه استرس، اضطراب، افسردگی و نقش جنسی افراد مبتلا به دیسفوریای جنسیتی با افراد عادی می باشد. بررسی این متغیرها می تواند در بالا بردن سطح آگاهی خانواده های افراد مبتلا و نگرش اعضای جامعه نسبت به این افراد مفید واقع شود.روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پس رویدادی است. جامعه پژوهش شامل تمام افراد متقاضی تغییر جنسیت بوده که در سال 1392 به اداره پزشکی قانونی خراسان رضوی مراجعه نموده اند. 35 نفر به شیوه نمونه در دسترس انتخاب و پرسش نامه DASS-21 و نقش جنسی ساندرابم را تکمیل نمودند. بر روی گروه کنترل نیز این پرسش نامه ها اجرا شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه نوزدهم و با روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری دو عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بین دو گروه مورد مطالعه و کنترل، از نظر استرس، اضطراب، افسردگی و نقش جنسی تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0.05).بحث و نتیجه گیری: تحقیق حاضر بیانگر آنست که افراد مبتلا به دیسفوریای جنسیتی، در مقیاس های استرس، اضطراب، افسردگی و نقش جنسی نمرات بالاتری نسبت به گروه گواه کسب کردند. بنابراین، ضروری است که به بررسی این عوامل پرداخته شود تا با اطلاع در این خصوص، به پدران و مادران و سایر اعضای خانواده افراد مبتلا که به دلایل فرهنگی و اجتماعی و جنبه های تعصبی و آبرو، به خود اجازه نمی دهند که برای رفع این مشکل بالینی در عضو خانواده اقدامی انجام دهند، آگاهی های لازم در خصوص آسیب های روحی و روانی و مشکل در سازگاری با نقش جنسی در این زمینه داده شود و همچنین جهت جلوگیری از عواقب و پیامدهای ناشی از طرد اعضای خانواده و سرزنش افراد بی اطلاع جامعه در خصوص افراد مبتلا به نارضایتی جنسیتی، ضرورت استفاده از روان درمانی مناسب (فردی، گروه درمانی، خانواده درمانی و مشاوره های اجتماعی) برای این جمعیت بالینی همواره احساس می شود.