مجله روانشناسی
سال:1393 | دوره:18 | شماره:4 (پیاپی 72) |تعداد مقالات:10

مطالعه حاضر با هدف آزمون روابط بین ارزیابی های شناختی اولیه و ثانویه، خوش بینی، راهبردهای مقابله ای و بهزیستی ذهنی در بین دانشجویان انجام شد. 371 دانشجوی کارشناسی (188 پسر و 183 دختر) دانشگاه شهید بهشتی با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و به اندازه گیری ارزیابی تنیدگی (پیکاک و لانگ، 1990)، نسخه تجدیدنظر شده آزمون جهت گیری زندگی (اسچیر، کارور و بریدگیس، 1994)، نسخه تجدیدنظر شده پرسشنامه راهبردهای مقابله ای (فولکمن و لازاروس، 1985)، برنامه عاطفه مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن، 1988) و مقیاس رضایت از زندگی (دینر، ایمونس، لارسن و گریفین، 1985) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که الگوهای مفروض با داده ها برازش قابل قبولی داشتند. در الگوی واسطه مندی راهبردهای مقابله ای مساله مدار، رابطه بین منابع و چالش با خوش بینی و مساله مداری، مثبت و معنادار و رابطه بین تهدید با خوش بینی و مساله مداری، منفی و معنادار بود. در این الگو، رابطه بین خوش بینی با مساله مداری و بهزیستی ذهنی و رابطه بین مساله مداری و بهزیستی ذهنی مثبت و معنادار بود. در مقابل، در الگوی واسطه مندی تنش زدایی، رابطه منابع و چالش با تنش زدایی منفی و غیرمعنادار و رابطه بین تهدید و تنش زدایی مثبت غیرمعنادار بود. در الگوهای مفروض، رابطه بین ارزیابی های اولیه و ثانویه با بهزیستی ذهنی از طریق خوش بینی و راهبردهای مقابله ای میانجیگری شد. متغیرهای چندگانه در الگوی واسطه مندی مقابله انطباقی 76 درصد و در الگوی واسطه مندی مقابله هیجان مدار 80 درصد از واریانس بهزیستی ذهنی را تبیین کردند.

هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه سبک های هویت زوجین و نقش های جنسیتی با رضایتمندی زناشویی است. به این منظور 200 زوج (400 نفر) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین کارمندان متاهل شاغل در شعب بانک پارسیان شهر تهران انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سیاهه های نقش جنسیتی بم (1974)، سبک های هویت؛ فیلیپس و همکاران (2007) و مقیاس زوجی اینریچ (1989) استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها، روش همبستگی به کار گرفته شد. یافته ها نشان می دهد که بین سبک های هویت زوجین، نقش های جنسیتی و رضایتمندی زناشویی رابطه معنادار وجود دارد و معناداری برخی از این روابط در دو جنس متفاوت است. نتایج همینطور نشان می دهد در مردان بین نقش جنسیتی زنانگی و رضایتمندی زناشویی رابطه مستقیم وجود دارد، در حالی که چنین رابطه ای در زنان معنادار بدست نیامد.

هدف مطالعه حاضر تعیین نقش واسطه ای هیجان اضطراب و خودتنظیمی در رابطه بین اهداف پیشرفت (تبحری و عملکردی) و عملکرد تحصیلی بود. شرکت کنندگان این مطالعه (274 دانش آموز دختر و 384 دانش آموز پسر پایه سوم رشته ریاضی فیزیک دبیرستان های دولتی شهر تهران) به شیوه تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به سه پرسشنامه راهبردهای خود نظم بخش (میلر و همکاران، 1996)، اهداف پیشرفت میدلتن و میگلی (1997)، و هیجانات تحصیلی پکران، (2005) پاسخ دادند. برای ارزیابی عملکرد تحصیلی از نمرات معدل دانش آموزان استفاده شد. روش تحلیل مسیر حاکی از برازش خوب مدل بود و نشان داد که اهداف تبحری به واسطه هیجان اضطراب و خودتنظیمی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارای اثر غیر مستقیم و معنی دار است، اما اهداف عملکردی دارای اثر غیرمستقیم معنی داری بر عملکرد تحصیلی نیست. به طور کلی به نظر می رسد که دانش آموزان تبحرگرا از راهبردهای یادگیری عمیق استفاده می کنند و معمولا دارای اهداف و انگیزه های دورنی هستند، آنها طبیعتا اضطراب کمتری در موقعیت های چالش انگیز از خود نشان می دهند، و همچنین از راهبردهای شناختی و فراشناختی که منجر به کاهش اضطراب و بهبود خودتنظیمی شده و بر عملکرد تحصیلی تاثیرات مثبتی دارد، استفاده می کنند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت و درمان شناختی رفتاری بر واکنش پذیری شناختی و رضایتمندی از خود در مبتلایان به افسردگی اساسی عود کننده دارای نشانه های باقی مانده انجام شده است. در این پژوهش شاهد اجرای طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه هستیم. بدین منظور تعداد 40 زن مبتلا به افسردگی مزمن دارای نشانه های باقی مانده انتخاب شدند و به تصادف در دو گروه درمان شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت اختصاص داده شدند. کلیه آزمودنی ها بواسطه مقیاس رضایتمندی از خود و شاخص حساسیت به افسردگی لیدن در پیش و پس از مداخله مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندگانه نشان داد که تفاوت معناداری در میان دو شیوه درمان شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت در دو متغیر واکنش پذیری شناختی و رضایتمندی از خود، وجود دارد و درمان ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت در کاهش سطح واکنش پذیری شناختی و ارتقاء رضایتمندی از خود از درمان شناختی رفتاری اثربخش تر است. در مجموع، درمان ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت در مقایسه با درمان شناختی رفتاری، راهبردی کارآمدتر در کاهش واکنش پذیری شناختی و رضایتمندی از خود است.

هدف از انجام این پژوهش تعییین رابطه ویژگی های پنجگانه شخصیتی (نئو) و خلاقیت دانش آموزان می باشد. بدین منظور از میان دانش آموزان مراکز پیش دانشگاهی شهر شاهرود 156 نفر بطور تصادفی با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت اندازه گیری خصایص شخصیتی ازآزمون پنج عاملی نئو کاستا و مک کری وبرای اندازه گیری سطح خلاقیت از آزمون عابدی استفاده شد. نتایج نشان داد میان عامل های شخصیتی انعطاف پذیری و مسوولیت پذیری با خلاقیت ارتباط مستقیم وجود دارد. میان عامل شخصیتی روان آزردگی گرایی و خلاقیت ارتباط معکوس وجود دارد. میان عامل شخصیتی برونگرایی و سازگاری با خلاقیت رابطه معنادار مشاهده نشد. گرایش به روان آزردگی گرایی در دختران بیشتر از پسران بود و گرایش به برونگرایی در پسران بیشتر از دختران. میان دو گروه در نمره کل خلاقیت تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. ولی میانگین نمره خلاقیت در زیرمقیاس بسط، در دانش آموزان دختر بالاتر از دانش آموزان پسر بود و میانگین نمره زیرمقیاس انعطاف در دانش آموزان پسر بالاتر از دانش آموزان دختر. نتایج هر دو نشان داد خصوصیات شخصیتی افراد در خلاقیت آنان تاثیر دارد و افراد دارای صفات شخصیتی گوناگون تفاوت هایی در خلاقیت دارند. بر اساس صفات تاثیرگذار بر خلاقیت لازم است الگوهای تربیتی و ارتباطی موثر و همچنین برنامه ها و امکانات آموزشی مناسب تدوین شود.

هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه ای و تعدیلی هدف های شغلی فردی در رابطه با عدم توازن تلاش- پاداش و فرسودگی شغلی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر از میان کارکنان یک شرکت صنعتی 230 نفر به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش حاضر، پرسشنامه عدم توازن تلاش- پاداش، سیاهه فرسودگی شغلی مسلش- سنجش جامع و مقیاس هدفهای شغلی فردی بودند. اثرات تعدیلی محتوای هدف بر فرسودگی شغلی نشان داد سه دسته از اهداف کارکنان یعنی بهزیستی روانشناختی، شایستگی و تغییر شغل، در رابطه بین محتوای هدف و فرسودگی شغلی معنادارند. علاوه بر این نقش شرایط کاری در تعیین محتوای اهداف شغلی فردی برجسته تر بود. یافته ها توجه را به سمت سه دسته هدف یعنی بهزیستی روانشناختی، شایستگی و تغییر شغل که کارکنان در مواجهه با فرسودگی شغلی برای خود بر می گزینند، معطوف می سازد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی رویکرد گشتالت درمانی بر میزان اضطراب و حرمت خود دانش آموزان طلاق در شهرستان شهریار انجام شده است. از طریق نمونه گیری در دسترس تعداد 30 دانش آموز طلاق انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل(هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. در هر دو گروه سیاهه های اضطراب بک و حرمت خود کوپر- اسمیت به عنوان پیش آزمون اجرا شد. سپس، گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت درمان با رویکرد گشتالت درمانی قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که گشتالت درمانی در کاهش میزان اضطراب و افزایش میزان حرمت خود دانش آموزان طلاق موثر بوده است.