مجله علوم زراعی ایران
سال:1390 | دوره:13 | شماره:4 (پیاپی 52) |تعداد مقالات:13

به منظور بررسی اثر استفاده از علف کش و وجین بر عملکرد سورگوم جارویی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1387 در شهرستان میانه استان آذربایجان شرقی طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل نوع علف کش در سه سطح (فورام سولفورون، توفوردی+ام سی پی آ و بروموکسنیل+ام سی پی آ)، غلظت علف کش در سه سطح (غلظت توصیه شده برای مزارع ذرت، 25 درصد بیشتر و 25 درصد کمتر از غلظت توصیه شده) و وجین در دو سطح (وجین و عدم انجام وجین) بودند. نتایج نشان داد که همه تیمارهای آزمایشی اثر بسیار معنی داری در افزایش عملکرد بیولوژیکی سورگوم داشتند و عملکرد دانه نیز در تیمارهای نوع علف کش و وجین معنی دار بود، ولی اثر غلظت علف کش معنی دار نگردید. علف کش فورام سولفورن با 42.57 درصد و 37.73 درصد، به ترتیب بیشترین میزان افزایش عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه را در بین علف کش های آزمایشی داشت. تیمار وجین نیز تاثیر معنی داری در افزایش میزان عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه داشت. نتایج ارزیابی صفات شاخص برداشت و شاخص بهره وری خوشه نیز حاکی از معنی دار بودن اثر تیمارهای آزمایشی بود. علف کش فورام سولفورون بیشترین تاثیر را در کنترل علف های هرز داشت و اجرای وجین در مقایسه با عدم اجرای آن، باعث افزایش صفات شاخص برداشت و شاخص بهره وری خوشه گردید. بیشترین تعداد خوشه چه، تعداد دانه و وزن خوشه در متر مربع (به ترتیب 3270 خوشه چه، 117500 دانه و 2990 گرم) از تیمار علف کش فورام سولفورن به دست آمد. تیمار اعمال وجین نیز با 3030 خوشه چه، 118900 دانه و 3090 گرم در متر مربع برای صفات مذکور نسبت به تیمار عدم وجین، برتری معنی داری داشت. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از علف کش فورام سولفورون با 61.4 سانتی متر و 66.3 گرم، به ترتیب بیشترین طول خوشه و وزن ساقه را که از صفات مهم گیاهی در تولید سورگوم جارویی محسوب می شوند، تولید کرد. تیمار اعمال وجین نیز در افزایش صفت طول خوشه با 58.3 سانتی متر، بهتر از عدم وجین بود.

به منظور بررسی اثر مصرف کمپوست زباله شهری، ورمی کمپوست و کودهای شیمیایی NPK بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ذرت هیبرید سینگل کراس 704، آزمایشی در مزرعه آموزشی-پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، در سال 1387 به صورت کرت های خرد شده نواری و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح مصرف کودهای کمپوست شامل شاهد (بدون کود آلی)، 15 تن ورمی کمپوست، 25 تن کمپوست و 15 تن کمپوست+10 تن ورمی کمپوست در هکتار و پنج سطح مصرف کود NPK شامل شاهد (بدون مصرف کود شیمیایی(، N80P40K40، N120P60K60، N160P80K80،N200P100K100  کیلوگرم در هکتار بودند. بر پایه نتایج بدست آمده، سطوح مختلف مصرف کودهای NPK بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، عملکرد بلال، طول و قطر بلال، وزن بلال، تعداد دانه در بلال و وزن هزار دانه تاثیر معنی داری داشت. همچنین اثر تیمارهای کود آلی بر همه صفات یاد شده به جز شاخص برداشت معنی دار بود. بررسی اثر متقابل تیمارها نیز نشان داد که بیشترین مصرف دانه به میزان 9623 کیلوگرم در هکتار با مصرف توام کمپوست و ورمی کمپوست به همراه N200P100K100 بدست آمد که با سایر تیمارها اختلافی معنی داری داشت. نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف تلفیقی کودهای شیمیایی و کمپوست ها به ویژه ورمی کمپوست، نسبت به مصرف جداگانه آن ها می تواند در افزایش عملکرد ذرت نقش موثرتری را ایفا نماید.

در این آزمایش توانایی تثبیت نیتروژن سویه های ریزوبیوم جمع آوری شده از 10 شهرستان استان آذربایجان غربی شامل ارومیه، خوی، ماکو، سلماس، مهاباد، میاندوآب، تکاب، سردشت، شاهیندژ و پیرانشهر در همزیستی با گیاهان یونجه، نخود، شبدر و لوبیا، در اتاقک رشد مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه های تلقیح شده با باکتری های همزیست همراه با گیاهچه های شاهد (تلقیح نشده) در گلدان های حاوی پرلیت ضدعفونی شده در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار کشت شدند. نتایج نشان داد که گیاه شبدر در تیمار تلقیح از بیشترین تعداد گره و حداقل وزن گره برخوردار بود. گیاه لوبیا حداقل تعداد و بیشترین وزن گره را داشت. همزیستی سویه ریزوبیوم جدا سازی شده از میاندوآب با یونجه، مهاباد با شبدر و ارومیه با لوبیا، بیشترین مقادیر را برای اکثر صفات گیاهی نشان داد. ضرایب همبستگی صفات نشان داد که میزان نیتروژن تثبیت شده با وزن اندام هوایی همبستگی مثبت و معنی داری داشته و این صفت می تواند به عنوان معیار غیرمستقیم از میزان تثبیت نیتروژن مورد استفاده قرار گیرد. به نظر می رسد که نیتروژن تثبیت شده توسط ریزوبیوم های برتر می تواند جایگزین مناسبی برای مصرف کود نیتروژن محسوب شود.

این آزمایش به منظور شناخت روابط آلومتریک سطح برگ (سانتی متر مربع در بوته) با تعداد برگ در ساقه اصلی، وزن خشک برگ سبز (گرم در بوته)، وزن خشک کل اجزای رویشی (گرم در بوته) و ارتفاع بوته (سانتی متر) در ارقام گندم نان و دوروم انجام شد. بدین منظور آزمایشی با استفاده از هفت رقم گندم، شامل دو رقم گندم دوروم (آریا و دنا) و پنج رقم گندم نان (دریا، کوهدشت، شیرودی، تجن و زاگرس) در دو شرایط کشت آبی و دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. نمونه برداری از مراحل ابتدای رشد (شروع پنجه زنی) تا پایان دوره رشد گیاه انجام شد. در هر نمونه برداری سطح برگ، تعداد برگ در ساقه اصلی، وزن خشک برگ سبز، وزن خشک کل اجزای رویشی و ارتفاع بوته اندازه گیری شدند. برای توصیف روابط آلومتریک بین سطح برگ و صفات ذکر شده از یک مدل رگرسیون غیرخطی دوتکه ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین ارقام و دو محیط کشت از نظر ضرایب معادله اختلاف معنی داری وجود نداشت، بنابراین یک معادله توانست به خوبی روابط بین سطح برگ و سایر صفات را در کلیه ارقام و در هر دو شرایط کشت توجیه کند. سطح برگ در بوته با تعداد برگ در ساقه اصلی (R2=0.92)، وزن خشک برگ سبز (R2=0.96)، وزن خشک کل اجزای رویشی (R2=0.95) و ارتفاع بوته (R2=0.91) رابطه معنی داری داشت که از این روابط می توان در مدل های شبیه سازی گندم و همچنین برای برآورد سریع و آسان سطح برگ در مواقعی که دستگاه های اندازه گیری سطح برگ در دسترس نیستند، استفاده کرد.

به منظور بررسی عملکرد و میزان پروتئین علوفه در کشت مخلوط ذرت(Zea mays L.)  رقم سینگل کراس 704 و لوبیا چشم بلبلی ((Vigna unguiculata L. رقم 29005، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 1387 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی، نسبت های مختلف کشت مخلوط شامل (100 درصد ذرت+100 درصد لوبیا چشم بلبلی، 100 درصد ذرت +50 درصد لوبیا چشم بلبلی، 50 درصد ذرت+100 درصد لوبیا چشم بلبلی، 50 درصد ذرت+50 درصد لوبیا چشم بلبلی، 25 درصد ذرت+75 درصد لوبیا چشم بلبلی، 75 درصد ذرت+25 درصد لوبیا چشم بلبلی و کشت خالص ذرت و لوبیا چشم بلبلی) و دو زمان برداشت (برداشت در مرحله شیری و خمیری شدن دانه ذرت) بودند. نتایج نشان داد که اثر نسبت های مختلف کاشت بر عملکرد ماده خشک، تر و میزان پروتئین علوفه معنی دار بود. بیشترین و کمترین مقدار علوفه خشک از تیمارهای 100 درصد ذرت+100 درصد لوبیا چشم بلبلی در مرحله خمیری و کشت خالص لوبیا چشم بلبلی در مرحله شیری شدن دانه (به ترتیب 32140 و 9030 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. تیمار 100 درصد ذرت+100 درصد لوبیا چشم بلبلی با نسبت برابری زمین 2.4، بالاترین مقدار را داشت که نشان دهنده سودمندی کشت مخلوط نسبت به کشت خالص این دو گیاه بود. برداشت در مرحله خمیری شدن دانه دارای بالاترین عملکرد پروتئین بود. با توجه به نتایج حاصل، امکان حصول عملکرد علوفه و پروتئین بالا در کشت مخلوط نسبت به تک کشتی آنها فراهم بوده و بهترین تیمار کشت مخلوط جهت حصول حداکثر عملکرد کمی و کیفی، نسبت کاشت 100 درصد ذرت+100 درصد لوبیا چشم بلبلی و برداشت در مرحله خمیری دانه ذرت می باشد.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی صفات زراعی در جوهای پاییزه غرب ایران، 32 توده بومی و چهار ژنوتیپ شاهد EBYTC74-2)، EBYTC74-10،EBYTC74-12  و ماکویی) در یک آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 80-1379 در مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان مورد ارزیابی قرار گرفته و تعداد 23 صفت زراعی بر اساس دستورالعمل موسسه بین المللی ذخایر توارثی (IPGRI) اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که توده های مورد مطالعه از نظر اکثر صفات اختلاف معنی داری داشتند. این موضوع نشان دهنده وجود اختلاف ژنتیکی قابل ملاحظه در ژرم پلاسم مورد مطالعه است. توده بومی جو دو ردیفه گیلان غرب با عملکرد دانه 6054 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را داشته و با میانگین هر چهار رقم شاهد و میانگین کل توده ها اختلاف معنی داری نشان داد گروه بندی این توده ها با روش تجزیه خوشه ای انجام و سه خوشه حاصل شد. توزیع توده ها در درون خوشه ها الگوی نسبی از نقاط جمع آوری شده در مناطق غرب کشور را نشان داد. عدم مطابقت کامل توده ها از محل های جمع آوری آنها در تجزیه خوشه ای می تواند به علت تبادل ژرم پلاسم بین مناطق مختلف غرب کشور و یا مشخص نبودن مبدا دقیق آن ها باشد. وراثت پذیری عمومی عملکرد دانه و اجزای آن، یعنی تعداد پنجه های بارور، طول سنبله اصلی، تعداد دانه در سنبله اصلی و وزن هزار دانه، به ترتیب 0.79، 0.82، 0.98، 0.93 و 0.93 برآورد شد. با توجه به بالا بودن وراثت پذیری عمومی، ضریب تغییرات ژنتیکی و میزان بازده ژنتیکی در بین توده ها برای عملکرد دانه و اجزای آن، می توان اظهار داشت که امکان گزینش ژنوتیپ های مطلوب و استفاده از آن ها در دورگ گیری برای تولید لاین های اصلاح شده وجود دارد.

به منظور ارزیابی اثر شوری بر پروفایل پروتئینی گیاهچه های گندم نان رقم روشن، آزمایش گلخانه ای در سال 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به اجرا گذاشته شد. در این تحقیق گیاهچه های گندم رقم متحمل روشن، به مدت 17 روز تحت تاثیر شوری 200 میلی مولار قرار داده شدند. به منظور مقایسه تغییرات پروفایل پروتئینی برگی در تیمار شوری و شاهد از روش پروتئومیکس استفاده گردید. پروتئین های برگ با استفاده از روش -TCAاستون استخراج و با استفاده از الکتروفورز ژل دوبعدی در محدوده 7-4 pH جداسازی شدند. تعداد 200 لکه پروتئینی به طور تکرار پذیر در ژل ها شناسایی و مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. تعداد 23 لکه با استفاده از طیف سنج جرمی MALDI-TOF-TOF شناسایی شدند. از بین این لکه ها، 4 لکه کاهش بیان و 19 لکه افزایش بیان داشتند. از جمله پروتئین هایی که بیان آنها افزایش یافت، گلوتامین سنتتاز، آسکوربات پراکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز، رابیسکو اکتیواز بوده و از جمله پروتئین هایی که بیان آنها کاهش یافت، فروکتوز بیس فسفات آلدولاز و oxygen-evolving enhancer protein 2 بودند. بسیاری از این پروتئین ها در تنظیم متابولیسم کربوهیدرات، نیتروژن و حذف رادیکال های فعال اکسیژن نقش اساسی دارند. این تحقیق تا حدودی توانست پروتئین های دخیل در تحمل گیاهچه های گندم رقم روشن به تنش شوری را شناسایی کند.

به منظور بررسی خصوصیات مورفو - فیزیولوژیک 18 لاین تریتیکاله مشتمل بر نه لاین دابل هاپلوئید و نه لاین F8 خواهری در مقایسه با دو رقم گندم روشن (متحمل به خشکی) و کویر (متحمل به شوری) در شرایط بدون تنش و تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط محیطی (عدم تنش و تنش شوری) در سال زراعی 1388-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. در هر دو شرایط محیطی، تا اواسط مرحله ساقه روی آبیاری با آب غیر شور انجام شده و پس از آن در آزمایش شوری آبیاری با آب شور (هدایت الکتریکی 16 دسی زیمنس بر متر) انجام گرفت. صفات اندازه گیری شده شامل مساحت برگ پرچم، زاویه برگ پرچم، میزان لوله ای شدن برگ پرچم، محتوای آب نسبی برگ، طول ریشک، وزن خشک ریشک، طول پدانکل، وزن خشک پدانکل و عملکرد دانه بودند. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط محیطی، همبستگی مثبت و بسیار معنی داری بین عملکرد دانه با مساحت برگ پرچم، محتوای نسبی آب برگ و وزن خشک پدانکل وجود داشت. لاین های تریتیکاله از طول و وزن خشک ریشک، طول و وزن خشک پدانکل و مساحت برگ پرچم بیشتری نسبت به ارقام گندم برخوردار بودند. نتایج مقایسات متعامد نشان داد که لاین های تریتیکاله در هر دو شرایط محیطی برتر از دو گندم روشن (متحمل به خشکی) و کویر (متحمل به شوری) بوده اند.

به منظور شناسایی نشانگرهای ریزماهواره پیوسته با ژن (های) کنترل کننده صفات تعداد روز تا تشکیل سنبله، روز تا گرده افشانی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک در شرایط تنش خشکی و عدم تنش، جمعیتی شامل 151 خانواده F3 و F4 حاصل از تلاقی ژنوتیپ های Oste-Gata (والد متحمل) و Massara-1 (والد حساس) به خشکی، طی دو سال زراعی (83-1382) و در دو شرایط محیطی تنش خشکی و عدم تنش (مجموعا چهار شرایط محیطی) ارزیابی شدند. از میان 200 نشانگر ریزماهواره برای ارزیابی والدین، 30 نشانگر حالت چند شکلی داشتند که در کروموزوم های مختلف گندم دوروم به استثنای 4A ،2A و  B6توزیع شده بودند. بر اساس روش تجزیه تک نشانگری، دو نشانگر Xgwm148-2B و Xwmc405-7A بیشترین ارتباط را با صفت روز تا تشکیل سنبله در هر دو شرایط تنش خشکی و عدم تنش نشان دادند، بطوری که نشانگر Xwmc405 در حدود 19 درصد از واریانس فنوتیپی این صفت را در شرایط تنش توجیه کرد. این نشانگر همچنین بیشترین درصد تغییرات صفت روز تا گرده افشانی را در هر دو شرایط محیطی تبیین کرد. در مورد صفت روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، نشانگر Xcfa2114-6A توانست درصد بالایی از واریانس فنوتیپی این صفت را در هر دو شرایط تنش خشکی و عدم تنش توجیه نماید. وجود نشانگرهای پیوسته مشترک برای صفات مختلف مورد مطالعه در این تحقیق با میزان همبستگی بین آنها همخوانی داشت. بر اساس روش مکان یابی فاصله ای مرکب، به ترتیب 3، 2 و 2 QTL کوچک اثر برای صفات روز تا تشکیل سنبله، روز تا گرده افشانی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک شناسایی شدند که QTLهای صفات روز تا سنبله دهی و روز تا گرده افشانی به ترتیب روی کروموزوم های2B  و 3B، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک روی کروموزوم های 3B و 5A قرار داشتند. QTLهای مذکور در مجموع حدود 10 درصد از واریانس فنوتیپی صفات فنولوژیک را توجیه کردند.

تریتی پایرم اولیه یک غله آمفی پلوئید آلوهگزاپلوئید مصنوعی جدید است که از تلاقی والدین مادری گندم دوروم و والد پدری تینوپایرم بسارابیکوم (Thinopyrum bessarabicum) تولید شده است. اگرچه لاین های اولیه تریتی پایرم متحمل به تنش شوری هستند، ولی دارای برخی صفات نامطلوب زراعی مانند شکنندگی محور سنبله و دیررسی هستند. برای رفع این معایب اقدام به تولید نسل سوم گیاهان جدید و احتمالی تریتی پایرم ثانویه از طریق تلاقی لاین تریتی پایرم اولیه(St/b)  و لاین ترکیبی اولیه (Ka/b) (Cr/b) تریتی پایرم (AABBEbEb, 2n=6x=42)، به ترتیب با دو رقم گندم نان اصلاح شده امید و نوید 2n=6x=42)،(Triticum aestivum: AABBDD  گردید که در نتاج F3 احتمال جایگزینی برخی کروموزوم های ژنوم D گندم با کروموزوم های Eb تریتی پایرم وجود دارد. علیرغم اینکه شباهت ژنتیکی زیاد بین دو ژنوم St و Eb وجود دارد، ولی شباهت ژنتیکی ژنوم St نسبت به ژنوم Eb با ژنوم های A،B  و D گندم نان کمتر است. شناسایی کروموزوم های ژنوم Eb در نمونه های کروموزومی میتوز ژنوتیپ های احتمالی جدید تریتی پایرم ثانویه شامل نسل سوم نتاج(Omid×St/b)  و [Navid×(Ka/b)(Cr/b)] با روش دو رگ گیری دی.ان.ای ژنومی در محل و با کاوشگر ژنومی نشانمند شده St با biotin-11-dutp انجام شد. نتایج نشان داد که استفاده از کاوشگر دی.ان.ای ژنومی گونه سودوجینریا استیپی-فولیا (Pseudoroegneria stipifolia) بجای کاوشگر دی.ان.ای ژنومی گونه تینوپایرم بسارابیکوم (Eb)، همپوشانی دورگ گیری بین کروموزوم های ژنوم Eb با ژنوم های A، B وD  را کاهش می دهد و تمایز بین کروموزوم های ژنوم Eb با کروموزوم های A،B  وD  را افزایش می دهد، بنابراین علیرغم شباهت ژنتیکی زیاد بین دو ژنوم Eb و St، برای شناسایی بهتر کروموزوم های ژنومEb  در نتاج احتمالی جدید تریتی پایرم ثانویه در نسل سوم، استفاده از کاوشگر ژنومی St توصیه می شود، زیرا شباهت ژنتیکی ژنوم St نسبت به ژنوم Eb از ژنوم های A،B  وD  بسیار کمتر است. در نمونه های کروموزومی میتوز نتاج نسل سوم تلاقی های [امید(St/b)×] و ]نوید [(Ka/b)(Cr/b)×تعداد یک تا شش کروموزوم Eb قابل تشخیص بود که نشان می دهد تولید ژنوتیپ های جدید تریتی پایرم ثانویه با احتمال جایگزین شدن کروموزوم های خاصی از ژنوم Eb با کروموزوم های ویژه ای از ژنوم D وجود دارد. بنابراین روش دورگ گیری دی.ان.ای ژنومی در محل (GISH) می تواند به عنوان یک روش گزینش قدرتمند در مهندسی کروموزوم نتاج بین جنسی تریتی پایرم ثانویه برای انتخاب ژنوتیپ های مطلوب هگزاپلوئید با ساختار مناسبی از کروزوم های A، D B و Eb بعنوان لاین های کروموزومی جایگزین یا نوترکیب مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برای تحمل به سرمای زمستانی،LT50  و میزان کربوهیدرات های محلول در ژنوتیپ های جو، آزمایشی در دو شرایط مزرعه ای و گلخانه ای با استفاده از 40 ژنوتیپ جو در ایستگاه تحقیقاتی و گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. ارزیابی مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال 1385 و 1386 اجرا و درصد بقای زمستانی ژنوتیپ ها اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس چند متغیره برای صفات مورد اندازه گیری در گلخانه و آزمایشگاه نشان داد که بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری وجود داشت. بر اساس تجزیه واریانس مرکب داده ها نیز از نظر درصد زنده مانی در مزرعه بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری وجود داشت، اما تفاوت بین سال ها و اثر متقابل ژنوتیپ×سال معنی دار نبود. برای اندازه گیری درصد زنده مانی گیاهچه ها در آزمون های انجماد، یک آزمایش گلخانه ای در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار طراحی شد. ژنوتیپ های جو به عنوان عامل فرعی و پنج سطح دما (8-، 11-، 13-، 15- و 17- درجه سانتی گراد) به عنوان عامل اصلی منظور شدند. علاوه بر محاسبه LT50 ژنوتیپ ها، درصد وزن خشک گیاهچه، میزان کربوهیدرات های محلول در شرایط قبل و بعد از عادت دهی و طول و عرض برگ نیز در شرایط کنترل شده اندازه گیری شد و تجزیه واریانس این داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر درصد زنده مانی در کلیه دماها، LT50، درصد وزن خشک گیاهچه، عرض برگ و میزان کربوهیدرات های محلول در شرایط بعد از عادت دهی، اختلاف معنی داری وجود داشت. صفات درصد زنده مانی در مزرعه،LT50  و عرض برگ از وراثت پذیری بالایی برخوردار بودند. وراثت پذیری میزان کربوهیدرات های محلول در شرایط بعد از عادت-دهی و درصد وزن خشک گیاهچه در حد متوسط بود. برای درصد زنده مانی در دمای 8- درجه سانتی گراد، بیشترین و درصد زنده مانی در دمای 17- درجه سانتی گراد، کمترین میزان وراثت پذیری مشاهده شد. بیشترین مربع ضریب تغییرات ژنتیکی درصد زنده مانی مربوط به دمای 15- درجه سانتی گراد بود و برای سایر صفات، مربع ضریب تغییرات ژنتیکی پایین بود. به طور کلی نتایج حاصل از ارزیابی ژنوتیپ های مورد آزمایش نشان داد که ژنوتیپ 38 (آتنیس) حساس به سرمای زمستانی بوده و تعداد قابل توجهی از ژنوتیپ ها برخوردار از ویژگی های مطلوب از نظر تحمل به سرما بودندکه از میان آن ها ژنوتیپ های 36 (شولیر) و (EC83-12) 15 با توجه به مقادیر درصد بقای زمستانی در مزرعه و LT50 به عنوان ژنوتیپ های متحمل تر شناسایی شدند.