Journal of Range and Watershed Managment
Year:2015 | Volume: | Issue: |Papers Count:14

نیازهای در حال تحول حوضه دریاچه ارومیه، با توجه به رشد جمعیت، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب را در این زیست بوم دشوار ساخته و وضعیتی بحرانی را در تامین نیاز اکولوژیکی دریاچه رقم زده است. در این شرایط منابع آب حوضه باید در چارچوبی پایدار مدیریت شود. از این رو، از چارچوب تصمیم گیری چندشاخصه استفاده شد تا برتری گزینه های موجود برای تامین آب یا حفاظت از این منابع مشخص شود. وزن شاخص های توسعه پایدار در ساختاری سلسله مراتبی و بر اساس مقایسه زوجی تعیین و، به جای پیروی از قالب معمول، از روش درجه بندی استفاده شد. این روش، به جای مقایسه گزینه ها، مقیاس های کیفی را به صورت زوجی مقایسه می کند و مشکل وارونگی رتبه ها و وقت گیربودن فرایند نظرسنجی را برطرف می سازد. برای ارزیابی گزینه ها نیز از مدل VIKOR استفاده شد، این مدل قابلیت ارائه مجموعه ای از راه حل های توافقی را به جای یک جواب داراست. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد VIKOR مدلی مطلوب و موثر برای رتبه بندی گزینه های مدیریت منابع آب به شمار می رود و مطابق نتایج این رویکرد دومرحله ای سلسله مراتبی- توافقی رویارویی با بحران آب در حوضه با هدفمندساختن مشارکت جوامع محلی، بهینه سازی، و حفاظت از منابع طبیعی موجود امکان پذیر به نظر می رسد و همچنین اتکای کلیشه ای به تامین آب بر اساس احداث سازه های آبی جدید بدون ارزیابی های مربوط به توسعه پایدار کارگشا نخواهد بود.

به دلیل ناکافی بودن امکانات، بودجه، نیروی انسانی، زمان، و... عملیات آبخیزداری در کل سطح حوضه آبخیز قابل اجرا نیست. به همین دلیل، عملیات آبخیزداری باید در زیرحوضه هایی اجرا شود که اثرگذارتر است و از نظر تخریب، فرسایش، خسارات جانی و مالی، سیلاب، و... بیشتر در معرض خطر باشد. همچنین، نقص ایستگاه های هیدرومتری یا فقدان ایستگاه ها در برخی مناطق متخصصان را بر آن داشته تا برای اولویت بندی زیرحوضه ها به دنبال روش هایی باشند که با استفاده از خصوصیات در دسترس زیرحوضه ها، در مناطق مختلف جغرافیایی، به درستی عمل کند. در تحقیق حاضر امکان استفاده از روش های نروفازی و SCS در مدل HEC-HMS، که محدوده وسیعی از مزایا و معایب را می توانند در تصمیم گیری ها لحاظ نمایند، بررسی شد. برای تعیین صحت نتایج روش های مختلف، میزان دبی خروجی از زیرحوضه های طالقان طی یک سال آماری برداشت شد. نتایج به دست آمده از این دو روش با حداکثر دبی با دوره بازگشت دوساله مشاهداتی زیرحوضه ها مقایسه شد. نتایج نشان داد بهترین اولویت بندی مربوط به روش نروفازی است و در مقایسه با SCS، بر اساس ضرایب خطا و تبیین مربوط به مقایسه داده های مشاهداتی و برآوردشده، بهترین برآوردها را داشته است.

هدف از این تحقیق بررسی روابط پوشش گیاهی با خصوصیات محیطی، به ویژه خصوصیات خاک، و تعیین مهم ترین خصوصیات خاکی موثر در تغییرات کمی گیاهی در تیپ های مختلف است. منطقه مورد مطالعه در مراتع ساوجبلاغ در غرب استان تهران واقع شده است. پس از بازدید صحرایی، چهار تیپ پوشش گیاهی شاخص انتخاب شد و در هر تیپ به روش تصادفی – سیستماتیک از خاک و پوشش گیاهی نمونه برداری شد. پارامترهای نمونه برداری از پوشش شامل درصد تاج پوشش و تراکم گیاهان موجود در منطقه است. به تفکیک مرز افق ها از دو عمق 0 10 و 10 30 سانتی متری خاک نمونه برداری شد. از فاکتورهای خاکی بافت درصد آهک، هدایت الکتریکی، ماده آلی، درصد سنگریزه، نیتروژن، فسفر، و پتاسیم تبادلی اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از روش های آماری تجزیه واریانس، رگرسیون چندمتغیره، و تجزیه مولفه های اصلی به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد عوامل خاکی در تغییرات پوشش گیاهی تاثیر عمده ای دارد، هرچند این تاثیرات صد در صد نیست، به طوری که در تیپ های مورد مطالعه ماده آلی، درصد شن، و هدایت الکتریکی به ترتیب بیشترین رابطه را با گونه های گیاهی مورد مطالعه داشتند. نتایج تجزیه مولفه های اصلی با نتایج آنالیز واریانس تقریبا مشابه است و به طور کلی چهار گروه اکولوژیکی تفکیک شد.

برای ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی تا کنون تحقیقات بسیار زیادی در داخل و خارج از کشور صورت گرفته و این تحقیقات به ارائه مدل های منطقه ای فراوانی منجر شده است. به منظور ارائه یک مدل منطقه ای و ارزیابی کمی وضعیت فعلی بیابان زایی، دشت شهر بابک با وسعت 4112 کیلومتر مربع در شمال غرب استان کرمان انتخاب شد. در این تحقیق برای ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از سیزده شاخص پنج شاخص مبتنی بر آب زیرزمینی شامل هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم، کلر، میزان افت، و عمق آب زیرزمینی، سه شاخص مبتنی بر داده های اقلیمی شامل بارش سالیانه، ضریب خشکی ترانسوا، و شاخص خشک سالی و سه شاخص مبتنی بر پوشش گیاهی شامل وضعیت، بهره برداری، و تجدید پوشش گیاهی و فرسایش آبی و شیوه آبیاری در قالب مدل ایرانی بیابان زایی IMDPA به بررسی و تعیین کلاس شدت بیابان زایی در هر یک از واحدهای کاری پرداخته شد. امتیاز نهایی مربوط به هر یک از واحدهای کاری و سپس در کل منطقه از میانگین هندسی هر یک از شاخص های مذکور تعیین شد. در نهایت، وضعیت فعلی شدت بیابان زایی منطقه در کلاس کم، متوسط، شدید، و بسیار شدید برآورد شد. نتایج به دست آمده نشان داد در مدل پیشنهادی منطقه ای در منطقه مورد مطالعه از نظر شدت بیابان زایی در حدود 61351 هکتار (14.92 درصد) در کلاس کم، 138575 هکتار (33.7 درصد) در کلاس متوسط، 117685 هکتار (28.62 درصد) در کلاس شدید، و 93589 هکتار (22.76 درصد) در کلاس بسیار شدید قرار دارند. همچنین، متوسط وزنی ارزش کمی در کل منطقه 2.06 برآورد شد که بیانگر وجود کلاس بیابان زایی متوسط در منطقه است.

مطالعه حاضر در مراتع حوضه آبخیز گلندرود در استان مازندران انجام شد. هدف اصلی این مطالعه مقایسه دامنه اکولوژیک Festuca ovina و Poa bulbosa بابرخی متغیرهای محیطی با استفاده از تابع HOF بود. بدین منظور، 150 پلات یک متر مربعی در طول گرادیان متغیر های محیطی در مراتع مستقر شد. نمونه برداری به صورت تصادفی - سیستماتیک صورت گرفت. در سطح نمونه برداری حضور و عدم حضور گونه های F. ovina و P. bulbosa، ارتفاع، و شیب ثبت شد. نمونه های خاک از عمق 0 20 سانتی متری در هر پلات برداشت شد. برای مطالعه منحنی پاسخ و آپتیمم اکولوژیکی مرتبط با متغیر های محیطی از تابع HOF با پراکنش دوجمله ای استفاده شد. داده ها با نرم افزار R ver. 3.0.2 آنالیز شد. دو گونه F. ovina و P. bulbosa عمدتا در طول گرادیان متغیر های محیطی دامنه اکولوژیک متفاوتی نشان دادند. بر اساس نتایج، دامنه اکولوژیک و بهینه اکولوژیکی برای F. ovina به ترتیب 2244 3037 و 3037 متر و برای P. bulbosa به ترتیب 2335 3037 و 2636 متر ثبت شد. همچنین، منحنی پاسخ P. bulbosa نسبت به ارتفاع تک نمایی و متقارن بود، اما برای F. ovina به صورت هم نوا افزایشی بود. منحنی پاسخ P. bulbosa نسبت به pH به صورت هم نوا کاهشی، اما برای F. ovina به صورت تک نمایی متقارن بود.

در مدیریت منابع آب یکی از رویکردهای مهم مشارکتی حکمرانی محلی آب است. به همین جهت پایش اجتماعی روابط ذی نفعان محلی برای برنامه ریزی و مدیریت منابع و دستیابی به حکمرانی خوب آب در سطح محلی الزامی است. بر این اساس، به تحلیل شبکه اجتماعی، به منزله یک رویکرد، در تحلیل روابط ذی نفعان محلی به منظور مدیریت پایدار منابع آب توجه شده است. هدف از این پژوهش پایش اجتماعی شبکه ذی نفعان محلی با استفاده از تحلیل شبکه اجتماعی در سامان عرفی رزین در شهرستان کرمانشاه است. این کار بر اساس پیوند های اعتماد و مشارکت و با استفاده از شاخص های کمی و ریاضی سطح کلان شبکه (تراکم، تمرکز، دوسویگی پیوندها، و فاصله ژئودزیک) صورت گرفته است. نتایج نشان داد میزان سرمایه اجتماعی بر اساس پیوندهای اعتماد و مشارکت ضعیف است و پایداری و تعادل شبکه نیز در حد ضعیف ارزیابی می شود که نشان دهنده پایین بودن میزان اعتماد و مشارکت متقابل در میان ذی نفعان محلی است. همچنین، میزان همبستگی بین دو پیوند اعتماد و مشارکت در میان بهره برداران آب، بر اساس شاخص QAP، 37 درصد و در حد ضعیف است. نتایج شاخص میانگین فاصله ژئودزیک بر اساس پیوند اعتماد و مشارکت نشان می دهد سرعت گردش اعتماد و مشارکت در میان افراد در حد متوسط تا پایین است. بر اساس نتایج، می توان استدلال کرد ضعیف بودن سرمایه اجتماعی و عدم اتحاد و یگانگی در میان افراد به کاهش سرعت گردش اعتماد و مشارکت منجر شده و در نتیجه حکمرانی خوب منابع آب را با چالش مواجه کرده است.

سازه های اصلاحی بند های کوچکی هستند که در حوضه های آبخیز، به ویژه حوضه های حساس به فرسایش واقع در بالادست سدهای مخزنی، به منظور کاهش سرعت جریان، کاهش فرسایش، مهار رسوب، و کنترل سیلاب در آبراهه ها با استفاده از مصالحی مانند چوب، سنگ، سنگ و ملات، و توریسنگ ساخته می شوند. این سازه ها با کاهش سرعت جریان آب و شیب آبراهه و ذخیره جریان باعث تغییر واکنش هیدرولوژیک حوضه های آبخیز می شوند. تجزیه و تحلیل آثار احداث این سازه ها پیش از احداث در تصمیم گیری صحیح و اجرای بهینه این طرح ها و همچنین مدیریت بهتر به منظور نیل به اهداف مختلف موثر است. از آنجا که احداث این سازه ها بر رفتار سیل موثر است، این تحقیق با هدف تاثیر احداث سدهای اصلاحی بر زمان تمرکز و کاهش دبی اوج سیل در حوضه آبخیز گاش صورت گرفت. در این تحقیق به منظور بررسی تاثیر این سازه ها روندیابی سیل در مخزن به روش پالس و روندیابی رودخانه به روش ماسکینگام انجام گرفت و هیدروگراف سیل با دوره بازگشت های 25 تا 100 ساله در وضعیت قبل و بعد از احداث سازه ها شبیه سازی شد. نتایج نشان داد با احداث سازه های پیش بینی شده بین 75 تا 97 درصد دبی اوج و 73 تا 98 درصد حجم سیل کاهش می یابد، این نتیجه بیانگر تاثیر مثبت احداث این سازه ها در کاهش دبی اوج و حجم سیل است. به علاوه، در دوره بازگشت های مختلف با افزایش دبی اوج و حجم سیل ورودی، نقش مخازن در کاهش دبی اوج سیلاب و حجم سیل کاهش می یابد. همچنین، در اثر احداث سازه های مذکور، زمان تمرکز در محل خروجی حوضه بین 0.26 تا 0.98 ساعت افزایش خواهد یافت.

رفتار رسوب معلق در طول رگبارها نه تنها تابعی از شرایط انرژی از قبیل ذخیره رسوبات در دبی های کم و حمل آن در دبی های زیاد است، بلکه با تغییرات تولید رسوب و کاهش آن نیز مرتبط است. تغییرات موجودیت رسوب باعث ایجاد اثری به نام الگوی حلقه رسوبی می شود. تحلیل الگوهای حلقه های رسوبی اهمیت فراوانی در مطالعات رسوب حوضه های آبخیز دارد، حال آنکه به تحلیل آن ها کمتر توجه شده است. بنابراین، در این مطالعه، بر اساس داده های دبی و غلظت رسوب معلق 8 واقعه بارندگی اتفاق افتاده از فروردین 1390 تا اردیبهشت 1391، تغییرات درون رگباری غلظت رسوب معلق 6 زیرحوضه دریاچه زریوار در قالب الگوهای حلقه های رسوبی به دست آمد. بر اساس تحلیل نتایج، حلقه های رسوبی به دست آمده دارای 16 الگوی ساعت گرد، 13 الگوی بی نظم، 11 الگوی پیچیده، و 6 الگوی پادساعت گرد بود. زیرحوضه های کوچک آبخیز دریاچه زریوار پاسخ های سریعی به تغییرات شدت رگبارها نشان داد و اکثر آب نمودهای ثبت شده از رگبارهای مختلف دارای چند دبی اوج و، به تبع آن، تغییرات فراوان غلظت رسوب معلق بود که خود باعث ایجاد الگوهای متفاوت حلقه رسوبی شد. تنوع الگوهای حلقه های رسوبی نه تنها بیانگر پیچیدگی حمل رسوب در درون وقایع رگباری بود، بلکه از رگباری به رگبار دیگر نیز تغییر کرد. برقراری رابطه معنی دار آماری (p<0.01) بین آورد کل رسوب و دبی اوج وقایع رگباری هر نقطه نمونه برداری بیانگر این واقعیت بود که، به رغم تفاوت های تغییرات درون رگباری غلظت رسوب معلق، می توان اثر کلی همه وقایع را در هر نقطه نمونه برداری با یک معادله ساده رگرسیونی توصیف کرد.

در بسیاری از حوضه های آبخیز کوهستانی، برف انباشته شده در برفچال ها ذخیره درخور توجهی از منابع آب حوضه ها را تامین می کند. بنابراین، پایش این رژیم هیدرولوژیکی، به ویژه بررسی توزیع مکانی ذخایر برفی، از نیازهای اساسی مدیران منابع آب به شمار می رود. به دلیل سخت بودن و حتی در برخی موارد ناممکن بودن آماربرداری از داده های برف، توسعه روش هایی برای برآورد عمق برف در نقاط فاقد اندازه گیری و نیز بررسی دامنه کاربرد آن ها امری ضروری است. در این پژوهش محدوده ای به مساحت 16 هکتار در حوضه آبخیز سخوید تفت انتخاب شد و با بهره گیری از 216 داده عمق برف و دخالت 31 پارامتر سرزمین، به ارزیابی کارایی روش های زمین آماری (کریجینگ، کوکریجینگ، روش عکس فاصله) و روش شبکه عصبی مصنوعی در برآورد توزیع مکانی عمق برف پرداخته شد. نتایج این تحقیق نشان داد روش شبکه عصبی مصنوعی با ضریب همبستگی 0.9 و مجذور میانگین استاندارد خطای 6.8 سانتی متر مناسب ترین روش برای برآورد عمق برف در منطقه مورد مطالعه است. همچنین، بهترین مدل عصبی به دست آمده از روش سعی و خطا در این تحقیق مدل پرسپترون چندلایه و بهترین تابع فعالیت تابع سیگموئید تعیین شد. نتایج آنالیز حساسیت با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی نیز نشان داد که از بین پارامترهای به کاررفته در شبکه عصبی مصنوعی پارامترهای مقطع طولی انحنا، انحنا، مقطع عرضی انحنا، اثر باد، شیب حوضه، ارتفاع نرمال شده، موقعیت و شیب میانه به ترتیب جزو موثرترین عوامل در برآورد عمق برف اند.

به منظور بررسی خصوصیات تولیدی و مقدار مصرف علوفه گیاه Bromus tomentellus Boiss. در مراحل مختلف فنولوژی توسط دام، این مطالعه به مدت چهار سال در مراتع کردان البرز انجام شد. بدین منظور، با شروع فصل چرا و ورود دام به مرتع، مقدار علوفه باقی مانده گونه از چرای دام تا زمان خروج دام از مرتع با فواصل یک ماهه برداشت شد و از تفاضل آن از تولید در داخل قطعه محصور مقدار مصرف گونه تعیین شد. سرانجام، به منظور تاثیر سال های مورد مطالعه و ماه های برداشت بر تولید و مصرف گونه تحت بررسی در منطقه مورد مطالعه، اعداد و ارقام به دست آمده تجزیه و تحلیل شد. به طور کلی، بر اساس نتایج به دست آمده، سال سوم و چهارم بیشترین مقدار و سال اول کمترین مقدار تولید را به خود اختصاص دادند. تغییرات مصرف این گونه در سال های مختلف نیز مشابه تولید بود. همچنین، دوره رشد و تولید علوفه گونه Bromus tomentellus Boiss. در فصل بهار است و در اردیبهشت ماه به حداکثر مقدار خود می رسد و بعد از آن به سمت تیرماه روند نزولی طی می کند. در ماه های اردیبهشت و خرداد دام علوفه حاصل از این گونه را در حجم بالا مصرف می کند. هر چه به سمت تیرماه پیش می رویم، دام به مقدار بسیار کمی از این گیاه استفاده می کند. به نظر می رسد، با کامل شدن مراحل رشد، این گونه حالت خشبی پیدا می کند و دام تمایل کمتری به چرای آن دارد. در نتیجه، دام به مقدار کمی از آن مصرف می کند.\

با توجه به اهمیت تغییرات پوشش گیاهی و آگاهی از روند تخریب یا بهبود آن در برنامه ریزی و اعمال مدیریت صحیح بهره برداری از اراضی، این مطالعه به منظور بررسی اثر چرا بر مولفه های کمی و کیفی پوشش گیاهی (شامل شکل زیستی، فرم رویشی، کلاس خوش خوراکی، خانواده های گیاهی، و تنوع گونه ای) و شناخت مهم ترین آن ها از لحاظ تغییرپذیری در دو منطقه قرق و چراشده در دشت کالپوش واقع در استان گلستان انجام گرفته است. بدین منظور، در هر دو منطقه با استفاده از 78 پلات یک مترمربعی به روش سیستماتیک- تصادفی نمونه برداری شد. برای مقایسه مولفه های کمی و کیفی پوشش گیاهی در دو منطقه قرق و چرا از آزمون تی - استیودنت و برای تعیین تغییرپذیرترین مولفه ها در اثر اعمال مدیریت های چرایی از تجزیه مولفه های اصلی (PCA) با استفاده از نرم افزار SPSS بهره گیری شد. بر اساس مطالعه پوشش گیاهی در منطقه، 13 گونه به خانواده Asteraceae و 10 گونه به خانواده Poaceae تعلق دارد و نیز 69 گونه علفی، 13 گونه گراس، و 5 گونه بوته ای و درختچه ای وجود دارد. نتایج آزمون تی - استیودنت نشا ن دهنده افزایش تراکم نسبی تروفیت، گیاهان کلاس I و کاهش کریپتوفیت، کلاس خوش خوراکی III در سایت قرق نسبت به سایت چراشده است. همچنین، نتایج حاکی از آن است که چرا سبب افزایش تاج پوشش نسبی بوته و کامفیت و کاهش فورب و تروفیت در منطقه شده است. مقایسه تراکم و تاج پوشش نسبی گونه های گیاهی در منطقه قرق و چراشده حاکی از اثرگذاری نسبتا خوب حفاظت در ترمیم و بهبود ترکیب، افزایش تراکم، و تنوع گونه ای است. نتایج تجزیه مولفه های اصلی نیز نشان داد که از بین مولفه های مختلف بیشترین تغییر بر اثر قرق در محور اصلی اول مربوط به فورب، همی کریپتوفیت، تروفیت، و خانواده های گیاهی Appiacea و Brassicacea در جهت مثبت و میزان بوته ها در جهت منفی بوده است. در مولفه دوم خانواده های گیاهی Asteracea و Papaveracea نیز بیشترین تغییر افزایشی را به خود اختصاص دادند.

استفاده نامطلوب و بی رویه از منابع آب و همچنین آلودگی منابع آب در اثر ورود آلاینده ها چالش های عمده ای را برای تامین آب ایجاد کرده است. در این زمینه فرایند تبخیر و تعرق در برنامه ریزی آبیاری، آبخیزداری، محاسبات بیلان آب، و تخمین میزان رواناب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به محدودیت ایستگاه هواشناسی و هزینه زیاد جمع آوری اطلاعات زمینی، کاربرد تصاویر سنجش از دور بر اساس الگوریتم های متعدد ابزاری مناسب برای تهیه نقشه مکانی و زمانی تبخیر و تعرق و، در نتیجه، مدیریت منابع آب در مقیاس حوضه آبخیز است. الگوریتم توازن انرژی سطحی برای زمین (SEBAL) روشی جدید است که از آن در برآورد تبخیر و تعرق با کاربرد تصاویر ماهواره ای در برخی از مناطق مسطح دنیا استفاده می شود. در این تحقیق، به منظور بررسی کارایی روش اصلاح شده سبال در محاسبه تبخیر و تعرق در مناطق کوهستانی، با استفاده از تصاویر ماهواره ای MODIS، تبخیر و تعرق در حوضه آبخیز طالقان طی 22 روز در سال 1385 بررسی شد. نتایج نشان داد مقادیر برآوردی و اندازه گیری شده از همبستگی بالا (0.88) برخوردارند. بدین ترتیب، تصاویر سنجنده MODIS و مدل سبال قادرند تبخیر و تعرق واقعی روزانه را در حوضه آبخیز طالقان به خوبی برآورد کنند. بنابراین، این مدل را می توان پس از اعتبارسنجی در مناطقی با اقلیم متفاوت برای تحقیقات بیلان آبی و اجرای طرح های آبیاری در مناطق مختلف با توپوگرافی متنوع پیشنهاد کرد.

لس ها یکی از نهشته‎ های مهم کواترنری در شمال شرق ایران اند و از میزان فرسایش بالایی برخوردارند. تحقیق حاضر با استفاده از یک دستگاه شبیه ساز باران قابل حمل با پلات یک متر مربع با هدف تعیین عوامل مهم موثر بر رسوب زایی لس‎ها در محدوده حوضه آبخیز گرگانرود انجام شد. برای تهیه نقشه واحدهای کاری، نقشه‎های کاربری اراضی، شیب، و اشکال فرسایش با استفاده از امکانات GIS تلفیق شد. سپس، در مجموع، طی 69 آزمایش در 23 واحد کاری با شبیه ساز باران میزان رواناب و رسوب به دست آمده اندازه گیری شد. برای تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و نوع کانی رسی و وزن مخصوص ظاهری در مجاورت هر پلات از مواد سطحی نمونه برداری شد. در محل استقرار شبیه ساز باران جدول اطلاعات توصیفی شامل مختصات جغرافیایی، درصد شیب، ارتفاع، عمق افق A و دیگر اطلاعات ضروری تکمیل شد. برای تعیین ارتباط منطقی میان متغیرهای مختلف از همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. هرچند به نظر می رسید عوامل بسیاری در تولید رواناب و رسوب در لس ها موثرند، نتایج نشان داد شمار معدودی عامل کلیدی در این منطقه نقش تعیین کننده تری دارند، به طوری که شیب مهم ترین عامل کنترل میزان رسوب زایی در لس هاست و پس از آن میزان سیلت نمونه قرار دارد. نتایج رگرسیون چندگانه مدلی ایجاد کرد که 80 درصد تغییرات رسوب را مشخص می کند. در مدل به دست آمده شیب، میزان سیلت، و ظرفیت تبادل کاتیونی ارتباطی مثبت و میزان کاتیون کلسیم ارتباطی منفی با میزان رسوب زایی دارد.

برآورد میزان رسوبات معلق در رودخانه ها از ابعاد مختلف کشاورزی، حفاظت خاک، سد سازی، حیات آبزیان، و همچنین جنبه های مختلف تحقیقاتی اهمیت فراوانی دارد. روش های مختلفی برای بررسی و برآورد رسوبات معلق رودخانه ها وجود دارد که البته توانایی این روش ها در برآورد رسوبات متفاوت است. هدف از این مطالعه برآورد رسوبات معلق رودخانه با استفاده از شبکه عصبی پیش خور پس انتشار خطا با الگوریتم آموزشی لونبرگ - مارکوآرت و مقایسه نتایج با بهترین ترکیب منحنی سنجه رسوب و ضرایب اصلاحی است. در این مطالعه از آمار دبی و رسوب متناظر ده ایستگاه استان لرستان به صورت روزانه، ماهانه، فصلی، و دسته بندی شده استفاده شد. نتایج نشان داد از بین انواع مختلف منحنی سنجه و ضرایب اصلاحی استفاده شده، که جمعا شامل بیست ترکیب بود، ترکیب منحنی سنجه ماهانه و ضریب اصلاحی MUVE بر اساس ضریب ناش- ساتکلیف و شاخص دقت مناسب تر است. در مرحله بعد، نتایج حاصل از برآورد رسوب با مناسب ترین منحنی سنجه با نتایج حاصل از شبکه عصبی با استفاده از ضریب ناش- ساتکلیف و مجذور میانگین مربعات خطا مقایسه شد. نتایج نشان دهنده مناسب بودن شبکه عصبی پیش خور پس انتشار خطا در قیاس با منحنی سنجه رسوب است.