مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان (Journal of Advances in Medical and Biomedical Research)
سال:1389 | دوره:18 | شماره:71 |تعداد مقالات:13

زمینه وهدف: دیابت بارداری (GDM ) شایع ترین اختلال متابولیک دوران بارداری است. با توجه به اهمیت غربالگری در جلوگیری از عوارض مادری و جنینی، یافتن آزمون های ساده تر و ارزانتر با حساسیت و ویژگی قابل قبول، ضروری می باشد. این مطالعه باهدف مقایسه دو آزمون قند پلاسمای ناشتا (FPG) و پایش قند یک ساعته (OGCT) با 50 گرم گلوکز خوراکی در غربالگری دیابت بارداری انجام شد.روش بررسی: طی غربالگری همگانی 1804 خانم باردار بدون دیابت آشکار در 24تا28 هفتگی (خانم های پرخطر در اولین ویزیت) تحت آزمون های FPG و OGCT قرار گرفتند. با نتیجه OGCT≥130 میلی گرم در دسی لیتر، آزمون تشخیصی تحمل قند خوراکی (OGTT) سه ساعته با 100 گرم گلوکز با معیار کارپنتر و کوستان انجام شد. منحنی ROC برای هر دو آزمون رسم و حساسیت و ویژگی آن ها مقایسه شد.یافته ها: 3/7 درصد افراد GDMو 2/3 درصد اختلال تحمل گلوکز داشتند. بهترین نقاط برش OGCT 134 میلی گرم در دسی لیتر (حساسیت: 24/99 درصد، ویژگی: 57/76 درصد) و FPG 87 میلی گرم در دسی لیتر (حساسیت: 15/80 درصد، ویژگی: 6/85 درصد) بود. مقادیر کمتر از OGCT 135 میلی گرم در دسی لیتر (حساسیت: 95/96 درصد)، و 165 میلی گرم در دسی لیتر ≤ (با ویژگی: 10/96 درصد) جهت رد GDM، به ترتیب نیاز به انجام OGTT را در 1/80 درصد افراد (میزان طبقه بندی اشتباه: 83/3 درصد) و مقادیر FPG بیشتر از 76 میلی گرم در دسی لیتر با (حساسیت: 42/95 درصد) کمتر یا مساوی با 91 میلی گرم در دسی لیتر (ویژگی: 56/95 درصد) جهت رد و تشخیص GDM، نیاز به انجام OGTT را در 51 درصد خانم ها (میزان طبقه بندی اشتباه: 44/4 درصد) از بین می برد.نتیجه گیری: ارزیابی پیامدهای بارداری اخیر نشان داد که بهترین تست جهت پیشگویی ماکروزومی، زایمان زودرس و زایمان سزارین،OGCT  و برای پره اکلامپسی و دیسترس تنفسی FPG می باشد. چون OGCT نیاز به انجام تعداد بیشتری از آزمون های تشخیصی را در کنار میزان طبقه بندی اشتباه کمتر نسبت به FPG کاهش می دهد لذا بهترین روش برای غربالگری GDM می باشد.

زمینه و هدف: کاهش دادن سطح گلوکز و لیپیدهای سرم در بیماران دیابتی با استفاده از گیاهان دارویی از اهمیت بالینی زیادی برخوردار می باشد. در بررسی حاضر اثر مصرف خوراکی میوه گیاه آسه بر میزان گلوکز و لیپیدهای سرم در موش های صحرایی دیابتی مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این مطالعه موش های صحرایی ماده (n=32) به طور تصادفی به چهار گروه کنترل، کنترل تحت درمان با گیاه، دیابتی، و دیابتی تحت درمان با گیاه تقسیم شدند. دو گروه تحت تیمار نیز از غذای موش حاوی میوه گیاه با یک نسبت وزنی 25/6 درصد به مدت 6 هفته بدون محدودیت استفاده نمودند. برای دیابتی نمودن موش ها از استرپتوزوتوسین به فرم تک دوز و داخل صفاقی به میزان 60 میلی گرم بر کیلوگرم وزن حیوان استفاده گردید. میزان گلوکز، تری گلیسیرید، کلسترول تام، کلسترول LDL و HDL سرم قبل از بررسی و در هفته های 3 و 6 پس از بررسی تعیین گردید.یافته ها: در گروه دیابتی تحت درمان با گیاه میزان گلوکز سرم به طور معنی دار در هفته های 3 و 6 کمتر از گروه دیابتی درمان نشده بود (p<0.01-p<0.05)، به علاوه سطح کلسترول توتال و تری گلیسیرید در گروه دیابتی تحت تیمار در همین هفته ها تغییر معنی دار در مقایسه با گروه دیابتی درمان نشده نشان نداد. از طرف دیگر، درمان موش های دیابتی با گیاه در هفته ششم موجب افزایش کلسترول HDL سرم (p<0.05) و کاهش معنی دار میزان کلسترول LDL (p<0.01) در مقایسه با گروه دیابتی درمان نشده گردید.نتیجه گیری: مصرف خوراکی میوه گیاه آسه در مدل تجربی دیابت قندی دارای اثر هیپوگلیسمیک بوده، موجب تغییر سودمند در کلسترول HDL و LDL سرم می گردد.

زمینه و هدف: آنتی بادی بر علیه اگزوتوکسین A سودوموناس آیروژینوزا می تواند در ایمونوتراپی همراه با درمان آنتی بیوتیکی در بیماران دچار سوختگی شدید استفاده گردد. اگزوتوکسین A یکی از فاکتورهای بیماریزای سودوموناس آیروژینوزا است که از سه جایگاه اتصال دهنده، انتقال دهنده و کاتالیتیک تشکیل شده است. هدف از این مطالعه تولید نوترکیب جایگاه کاتالیتیک اگزوتوکسین A این میکرواورگانیسم، جهت تولید آنتی بادی بر علیه آن می باشد.روش بررسی: نمونه های سودوموناس آیروژینوزا از بیماران دچار سوختگی نوع دو و سه بستری در بیمارستان آیت اله موسوی زنجان، جدا و با روش های کشت و انجام آزمایشات بیوشیمیایی شناسایی گردید .DNA باکتری استخراج و وجود ژن اگزوتوکسین A روی کروموزوم باکتری از طریق PCR تایید گردید. جایگاه کاتالیتیک اگزوتوکسین A توسط PCR تکثیر و محصول PCR و پلاسمید توسط آنزیم های برش دهنده محدودالاثر، برش داده شدند. محصول PCR و پلاسمید پس از الحاق به باکتری میزبان E. coli BL21(DE3) تراریخت گردید. کلون ها با واکنشPCR ، هضم آنزیمی و توالی یابی غربالگری و تایید گردیدند.یافته ها: توالی بازهای منطقه کاتالیتیک اگزوتوکسین A با اطلاعات بانک ژنی مقایسه و میزان تشابه آن ها ارزیابی گردید. نتایج بیانگر عدم وجود تغییر در ژنوم آن در سوش های مورد مطالعه در کشور بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که 90 درصد باکتری های جدا شده دارای سم اگزوتوکسین A بوده و سوش های جدا شده از ایران نیز با توالی های گزارش شده در بانک ژن بین المللی مشابه بودند.

زمینه و هدف: دیابت یک بیماری متابولیک و شایع ترین عارضه طبی در بارداری است. دیابت بارداری نیز یکی از انواع دیابت است که برای اولین بار در بارداری شناسایی می شود. عوامل خطر متعددی در بروز دیابت بارداری شناسایی شده اند. شناسایی عوامل خطر جدید به کشف زنانی که در معرض خطر قرار دارند، کمک خواهد کرد. این مطالعه با هدف تعیین رابطه مصرف سیگار حین یا قبل از بارداری با بروز دیابت بارداری در مراجعین به مراکز بهداشتی درمانی شهر تهران در سال 88-1387 انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه مورد - شاهدی بر روی 110 زن باردار با تشخیص قطعی دیابت بارداری (گروه مورد) و همزمان با آن تعداد 96 خانم بارداربدون ابتلا به دیابت بارداری (گروه شاهد)، مراجعه کننده به درمانگاه مراقبت های روتین بارداری و مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم بیمارستان آیت اله طالقانی و مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم ایران در شهر تهران انجام شد. روش گردآوری داده ها، مصاحبه و روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود. دو گروه از نظر سن، تعداد سقط و تعداد زایمان با یکدیگر همسان شدند.یافته ها: خصوصیات دموگرافیک در دو گروه مشابه بود. مصرف سیگار قبل و یا در حین بارداری با بروز دیابت بارداری در ارتباط بود (P=0.001) .زنانی که سابقه ای از مصرف سیگار را ذکر می کردند، 79/3 برابر نسبت به گروهی که سابقه ای از مصرف سیگار را ذکر نمی کردند، در معرض ابتلا به دیابت بارداری بودند (P=0.0001 CI=1.37-10.53).نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر، مصرف سیگار حین و یا قبل از بارداری می تواند یک عامل خطر در بروز دیابت بارداری باشد.

زمینه و هدف: جوش جوانی یکی از مشکلات پزشکی است و پروپیونی باکتریوم آکنه به عنوان یک عامل اصلی در این بیماری مورد توجه قرار دارد. اثرات ضد میکروبی قسمت های مختلف درخت گردو بر روی بسیاری از باکتری ها به اثبات رسیده است. برگ گردو همچنین اثر آنتی اکسیدانی داشته و بنابراین اگر دارای اثر ضد باکتریایی بر روی پروپیونی باکتریوم آکنه نیز باشد، می تواند به عنوان یک داروی جایگزین برای درمان این بیماری مطرح گردد. لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر آنتی باکتریال عصاره برگ درخت گردو بر روی پروپیونی باکتریوم آکنه در شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت.روش بررسی: در این مطالعه تجربی، عصاره اتانولی برگ درخت گردو تهیه و اثرات ضد میکروبی آن به روش چاهک- دیفیوژن، تعیین حداقل غلظت ممانعت کنندگی از رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی باکتری (MBC) با روش رقت لوله ای علیه پروپیونی باکتریوم آکنه انجام شد، آمپی سیلین (10 میکروگرم) به عنوان کنترل مثبت بکار رفت.یافته ها: عصاره اتانولی برگ درخت گردو در هر دو روش آگار دیفیوژن و ماکرودایلوشن بر روی باکتری پروپیونی باکتریوم آکنه دارای اثر مهاری بود. بیشترین هاله عدم رشد در غلظت 150 میلی گرم در میلی لیتر معادل 7/1±25 میلی متر، مقدار MIC برابر 5/12 میلی گرم در میلی لیتر و مقدار MBC معادل 15 میلی گرم در میلی لیتر بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عصاره اتانولی برگ درخت گردو دارای اثر ضد میکروبی بر روی پروپیونی باکتریوم آکنه بوده، می تواند به عنوان فرآورده ای آنتی باکتریال در درمان عفونت های خارجی حاصل از این میکروارگانیسم مطرح گردد.

زمینه و هدف: امروزه زنان بیش از مردان جان خود را در اثر بیماری های قلبی و عروقی از دست می دهند. سبک زندگی ناسالم در ابتلا به عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی تاثیر مستقیم دارد. تغذیه و فعالیت بدنی دو عامل عمده در تعیین سبک زندگی هستند. بررسی سبک زندگی زنان به لحاظ نقش مهم در تعین سبک زندگی خانواده می تواند مشکلات را شناسایی و در تدوین برنامه های ارتقای سلامتی راهنما باشد.روش بررسی: طی مطالعه توصیفی، مقطعی سبک زندگی و عوامل خطرزای بیماری های قلبی و عروقی در سطح شهر زنجان با استفاده از پرسشنامه استاندارد مونیکا مورد بررسی قرارگرفت. در این مطالعه داده های مربوط به 997 زن بالای بیست سال مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.یافته ها: اکثریت نمونه های مورد پژوهش در ارتباط با اثر ورزش و تغذیه سالم در پیشگیری از بیماری های قلبی، عروقی از آگاهی (7/66 درصد) و نگرش (4/62 درصد) در سطح خوب برخوردار بودند. اما تنها 6/23 درصد در زمینه ورزش و 1/24 درصد در زمینه تغذیه دارای عملکرد خوب بودند. آزمون آماری کای دو بین میزان کلسترول خون (P=0.02)، قند خون ناشتا (P=0.02) و فشار خون (P=0.03) واحدهای مورد پژوهش با انجام ورزش ارتباط معنادار آماری نشان داد. ولی بین میزان آگاهی واحدهای مورد پژوهش در خصوص تغذیه با میزان قند خون، فشار خون و کلسترول و عملکرد ارتباط معناداری مشاهده نگردید.نتیجه گیری: آگاهی و دانش به تنهایی نمی تواند عملکرد افراد را تضمین نماید. لزوم انجام مداخلات جهت ارتقای رفتارهای بهداشتی ضـروری است.

زمینه و هدف: کودکان مبتلا به اختلال رشد ممکن است کاهش قابل ملاحظه ای در رشد فیزیکی و اختلال در عملکردهای تکاملی و شناختی داشته باشند. بعد از 6 ماهگی حدود 3/1 میزان انرژی دریافتی کودک از طریق تغذیه تکمیلی باید تامین گردد. بررسی ها نشان داده که فقر به تنهایی عامل سوء تغذیه نمی باشد و در این زمینه نقش آگاهی مادران در استفاده بهینه از سبد اقتصادی خانواده و شروع تغذیه تکمیلی در زمان و با مواد غذایی مناسب برجسته تر می باشد. این مطالعه به ارزیابی میزان آگاهی مادران در زمینه تغذیه کودکان و عوامل موثر بر آن پرداخته است.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی است که با استفاده از پرسشنامه برروی 300 مادر دارای کودک شیرخوار 6 تا 12 ماهه تحت پوشش فیلد آموزش پزشکی جامعه نگر زنجان انجام گردیده است. میزان آگاهی مادران در زمینه تغذیه تکمیلی به تفکیک سن و میزان تحصیلات مادر، تعداد فرزندان و نوع مسکن آنان ارزیابی گردید.نتایج: 3/60 درصد از مادران در سنین 20تا 29 سال قرار داشتند. از نظر میزان تحصیلات 3/53 درصد دارای تحصیلات ابتدایی بودند. 55 درصد در خانه استیجاری سکونت داشتند و 5/47 درصد آنان دارای یک فرزند بودند. 3/42 درصد آنان آگاهی متوسط داشتند. 82 درصد سن صحیح شروع تغذیه کمکی را می دانستند، ولی 92 درصد آن ها نمی دانستند که بهترین زمان تغذیه کمکی، پس از تغذیه با شیر مادر است.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، ارتباط معنی داری بین سن مادر، میزان تحصیلات و تعداد فرزندان با میزان آگاهی مادران در مورد تغذیه تکمیلی وجود داشت (P<0.0001) .اما ارتباط معنی داری میان میزان آگاهی مادر با وضعیت سکونت آن ها پیدا نشد (P=0.98).

زمینه و هدف: آنتروپومتری یا ارزیابی تن سنجی رایج ترین روش اندازه گیری شاخص های رشد، در بدن انسان است، که امروزه به عنوان یکی از شاخص های پیش گو در مطالعات اپیدمیولوژیک، متابولیک و نیز بروز بیماری های مرتبط با چاقی مطرح می باشد. این مطالعه با هدف بررسی شاخص های تن سنجی در ساکنین شهر زنجان و مقایسه آن با استاندارهای جهانی انجام شده است.روش بررسی: این پژوهش بخشی از طرح جامع قلب سالم می باشد که در قالب طرح پیمایشی و به صورت مقطعی انجام گرفته است. تعداد 1821 نفر از ساکنین بالای 15 سال شهر زنجان در سال 1382 به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای در این مطالعه شرکت کردند. پرسشنامه شامل اطلاعات فردی و اندازه های تن سنجی جهت هر یک از واحدهای مورد پژوهش تکمیل گردید. شاخص های تن سنجی پس از محاسبه با نمودارهای استاندارد NCHS مقایسه گردید. اطلاعات به دست آمده به کمک آزمون های آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: میانگین وزن در مردان و زنان مورد مطالعه به ترتیب 1/12±7/68 و 8/11±7/61 کیلوگرم و میانگین قد در مردان و زنان به ترتیب 7±170و7±156سانتیمتر بود، میانگین نمایه توده بدنی در مردان 9/3±7/23 و در زنان 9/4±4/25 کیلوگرم بر متر مربع بود (P<0.05) 32.8 .درصد افراد دارای اضافه وزن و 5/12 درصد چاق بودند. ارتباط مستقیم و معنادار آماری بین متغیر نمایه توده بدنی با سن (r=0.39)، و وضعیت تاهل (r=0.39) و ارتباط معکوس و معنادار آماری بین متغیر نمایه توده بدنی و سطح تحصیلات (r=-0.18) مشاهده شد. نتیجه گیری: نظر به یافته های پژوهش و ابتلا درصد قابل توجهی از زنان به اضافه وزن، چاقی و چاقی شکمی، توجه به سبک زندگی افراد، به خصوص زنان در گروه های سنی مختلف پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: یائسگی مشخص کننده عبور از توانایی تولید مثل و باروری به ناباروری است. یکی از نگرانی های دوران یائسگی، کاهش میل جنسی یا ارضای جنسی است. رضایت از رابطه جنسی یکی از عوامل مهم رضایت از زندگی زناشویی است. با توجه به میانگین سنی و امید به زندگی زنان ایرانی، اطلاع از وضعیت کیفیت زندگی از بعد جنسی زنان یائسه می تواند راه گشای ارتقا سلامت و کیفیت زندگی زنان یائسه در کشورمان باشد. این مطالعه، باهدف تعیین برخی عوامل موثر بر رضایت جنسی در زنان یائسه مراجعه کننده به درمانگاه های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شهر تهران، در سال 1386 انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی است که نمونه گیری آن به صورت نمونه گیری در دسترس انجام شده است. تعداد نمونه 270 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها را پرسشنامه ای که از دو بخش مشخصات دموگرافیک، و رضایت جنسی تشکیل شده بود، تشکیل می داد.یافته ها: میانگین سنی زنان یائسه 93/4 ± 49/52 سال بود و در 9/58 درصد میزان رضایت جنسی مطلوب و 3/66 درصد حیطه میل جنسی نامطلوب بود. حیطه میل جنسی با شاغل بودن زنان یائسه (P<0.05)، حیطه تحریک جنسی با تحصیلات زن در حد ابتدایی، تحصیلات زن در حد راهنمایی، تحصیلات همسر در حد راهنمایی و شغل آزاد همسر و حیطه ارگاسم و فرونشینی با عدم خودارضایی و میزان رضایت زن از فعالیت های جنسی ارتباط داشت (P<0.01). میزان کل رضایت جنسی با سن یائسگی (P<0.01)، تحصیلات زن در حد ابتدایی (P<0.05)، تحصیلات زن در حد راهنمایی (P<0.05)، تحصیلات همسر در حد ابتدایی (P<0.01)، تحصیلات همسر در حد راهنمایی (P<0.01) و میزان رضایت زن از فعالیت های جنسی (P<0.01) ارتباط داشت.نتیجه گیری: گرچه دوران یائسگی به علت کاهش هورمون های جنسی، تغییراتی در حیطه های جنسی ایجاد می کند اما افزایش میزان تحصیلات زوجین که منجربه افزایش میزان آگاهی در مورد روند یائسگی و عوارض آن می گردد، می تواند موجب برقراری ارتباطی صمیمی با همسر، در افزایش رضایت از فعالیت های جنسی گردد.

امروزه آنژیوپلاستی اولیه درمان انتخابی در سکته فوق حاد قلبی است. به رغم مزایای اثبات شده این روش بر روش رایج ترمبولیتیک درمانی، پدیده عدم جریان گرفتن خون در شرائین بازگشایی شده یک عامل محدود کننده در روش آنژیوپلاستی اولیه می باشد. تکنیک های مختلفی اعم از تجویز برخی داروها و برخی روش های مکانیکی برای غلبه بر مشکل فوق ابداع شده است. از میان این روش ها، روش مکش دستی لخته خون به لحاظ میزان تاثیر و امنیت استفاده به تدریج بر سایر روش ها پیشی گرفته است. در این مقاله اولین بیماری که با این روش در استان زنجان مورد درمان قرارگرفت و با نتایج بسیار خوبی همراه بود معرفی می شود.