مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان (Journal of Advances in Medical and Biomedical Research)
سال:1385 | دوره:14 | شماره:55 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: ایسکمی نقش مهمی در گسترش آسیب های پاتولوژیک در نوروپاتی های مختلف ایفا می کند. ریپرفیوژن ناهنجاری های پاتولوژیک و فیزیولوژیک اعصاب تحت ایسکمی را تقویت می کند. در این تحقیق آسیب ناشی از ایسکمی و ریپرفیوژن عصب سیاتیک تا روز چهاردهم ریپرفیوژن مورد بررسی قرار داده شده است روش بررسی: در این تحقیق به منظور انجام آزمایش ایسکمی- ریپرفیوژن با بستن و آزاد سازی مجدد عروق خون رسانی کننده به عصب سیاتیک، 30 سر موش صحرایی مورد استفاده قرار گرفتند. موش ها به 5 گروه تقسیم شدند. گروه    یک به عنوان گروه کنترل تحت آزمایش ایسکمی ریپرفیوژن قرار نگرفت. در چهار گروه دیگر که هر گروه شامل 6 سر موش بود، بعد از 3 ساعت ایجاد ایسکمی کامل در عروق خون رسانی کننده به عصب سیاتیک، خون رسانی مجدد به ترتیب در زمان های صفر، 3 ساعت، 7 روز و 14 روز بعد انجام گردید.یافته ها: از دیدگاه پاتولوژیک دو فاز قابل مشاهده بود. در فاز1 (ساعت صفر و3)، دژنراسیون فیبر و ادم اندونوریال مشاهده شد. در فاز  2)روزهای هفتم و چهاردهم)، دژنراسیون فیبر و ادم اندونوریال شدیدتری مشاهده گردید. نقص رفتاری در بیشتر از 75 درصد از موش های صحرایی با ایسکمی به تنهایی اتفاق افتاد (در مقایسه با گروه کنترل). به دنبال این نقص به وجود آمده، کاهش تدریجی قابل توجهی در توانایی های موش های مورد مطالعه تا ساعت 3 ریپرفیوژن مشاهده شد. بیشترین نقص رفتاری مربوط به موش های مورد مطالعه در گروه ساعت 3 ریپرفیوژن مشاهده گردید.نتیجه گیری: آسیب ناشی از ایسکمی و ریپرفیوژن بستگی به طول دوره ی ریپرفیوژن دارد. حوادث ریز عروقی (microvascular) که در طول دوره ی ریپرفیوژن اتفاق می افتد، ممکن است در شدت دادن به آسیب فیبرهای عصبی بعد از دوره ایسکمی نقش داشته باشد.

زمینه و هدف: گزارشات نشان می دهند که استفاده از عصاره گیاه بابونه همراه با مورفین وابستگی به مورفین را به میزان زیادی کاهش می دهد و تزریق آن قبل از نالوکسان از بروز سندروم ترک جلوگیری می کند. هسته های LC و PGiدر بروز علایم ترک اعتیاد نقش مهمی دارند. این مطالعه به منظور تعیین اثرات تزریق عصاره بابونه به درون هسته پاراژیگانتوسلولاریس مغز بر علایم قطع مصرف مورفین در موش صحرایی انجام شده است.روش بررسی: 30 موش صحرایی نر (250 تا300 گرم) بعد از کانول گذاری هسته PGi به روش جراحی استرئوتاکسی به دو گروه شاهد (سرم نمکی) و مورفین تقسیم شدند. گروه مورفین روزی 2 بار به مدت 7 روز مورفین دریافت کرد. گروه مورفین خود به چهار زیر گروه تقسیم شد که گروه اول فقط مورفین دریافت کرد و در گروه های بابونه روز هفتم، 5 دقیقه قبل از تزریق نالوکسان یک میکرولیتر عصاره بابونه (10، 25، 50 میکروگرم بر میکرولیتر) به درون هسته PGi  تزریق شد. در تمام گروه ها 3 ساعت بعد از آخرین تزریق مورفین، 5 میلی گرم بر کیلوگرم نالوکسان تزریق و علایم ترک از قبیل پریدن و بالا رفتن به مدت 30 دقیقه مورد مطالعه قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که تزریق هر 3 دوز بالای عصاره بابونه به ویژه دوز 25 میکروگرم بر میکرولیتر آن به درون هسته PGi  می تواند میزان بروز علایم ترک اعتیاد به مورفین را به طور معنی دار کاهش دهد.نتیجه گیری: به نظر می رسد تزریق عصاره بابونه به درون هسته PGi می تواند در درمان علایم سندروم ترک اعتیاد به مورفین در موش صحرایی مفید باشد.

زمینه و هدف: آنژیوژنز نقش بسیار مهمی در پدیده های فیزیولوژیک و پاتولوژیک دارد. بررسی و ارزیابی رشد سلول های اندوتلیال و در نهایت تشکیل رگ های جدید در شرایط آزمایشگاه با مشکلات و پیچیدگی های زیادی همراه است. به منظور غلبه بر این مشکل، در این مطالعه با استفاده از سلول های اندوتلیال طبیعی بند ناف انسان یک سیستم رگ زایی قابل کنترل با قابلیت تکرارپذیری بالا در شرایط آزمایشگاه طراحی شد. این مدل برای مطالعه پارامترهای متفاوتی که در فرآیند رگ زایی یا مهار آن دخالت دارند، قابل استفاده است.روش بررسی: در این مدل از گویچه های پوشیده از سلول های اندوتلیال جدا شده از بند ناف انسان به عنوان منشا سلول های اندوتلیال استفاده شده و ساختمان سه بعدی لازم برای رشد سلول های اندوتلیال و ایجاد رگ توسط ذرات سیتودکس پوشیده از کلاژن و ژل فیبرین تامین گردید.یافته ها: در این روش، 10 تا 12 روز بعد از کشت سلول های اندوتلیال بند ناف انسانی، رشد و مهاجرت سلول ها و در نتیجه تشکیل مویرگ ها در میدان میکروسکوپی به صورت انشعاب هایی از سلول های اندوتلیال منشا، دیده شد.نتیجه گیری: به وسیله این مدل که مدلی قابل کنترل با تکرار پذیری بالا است، می توان اثر مواد ممانعت کننده و القا کننده رگ زایی را مورد بررسی و مطالعه قرار داد. به عبارت دیگر، این مدل روشی بسیار مناسب جهت غربالگری مواد آنژیوژنیک و آنتی آنژیوژنیک در اختیار قرار می دهد.

زمینه و هدف: استامینوفن یک داروی متداول ضد درد و ضد تب است، که در دوزهای بالا منجر به نکروز کبدی و کلیوی در انسان و حیوان می گردد. آسیب کبدی ناشی از استامینوفن وابسته به فعالیت آنزیم های p-450 سیتوکروم است، که به صورت نکروز مرکز لوبولی تظاهر پیدا می کند. در تحقیق حاضر اثر محافظت کبدی عصاره زردچوبه مورد بررسی قرار گرفته است. کورکومین ترکیب فعال بیولوژیکی زردچوبه است که دارای خواص آنتی اکسیدان و سم زدایی می باشد.روش بررسی: 58 موش نر با نژاد NMRI به طور تصادفی به 7 گروه تقسیم شدند. پس از یک شب گرسنگی، به گروه اول (A) 700 میلی گرم بر کیلوگرم استامینوفن، به گروه دوم 1000 (B) میلی گرم بر کیلوگرم عصاره زردچوبه و به گروه سوم (C) سرم فیزیولوژی به طور خوراکی داده شد. به گروه های آزمایش، استامینوفن و عصاره زردچوبه با مقادیر200، 400، 800 و 1000 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت هم زمان داده شد. پس از 24 ساعت جهت انجام آزمایش های بیوشیمیایی، نمونه خون از شریان ژوگولار گرفته شد و کبد برای بررسی هیستوپاتولوژیک در فرمالین 10 درصد قرارداده شد.یافته ها: سطح سرمی ترانس آمینازهای کبدی (ALT و  (ASTدر گروه های دریافت کننده زردچوبه در مقایسه با گروه کنترل مثبت، کاهش قابل ملاحظه ای داشته و اختلاف بین آن ها معنی دار بود (P<0.05) از نظر مطالعات هیستوپاتولوژی، متناسب با افزایش میزان دریافت زردچوبه نکروز کبدی کاهش نشان داد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق حاضر عصاره زردچوبه در بهبود مسمومیت حاد کبدی ناشی از استامینوفن موثر بوده و به کارگیری آن توصیه می شود.

زمینه و هدف: ناشنوایی شدید یکی از شایع ترین اختلالات مادرزادی است که فراوانی آن در حدود 1 در 1000 نوزاد متولد شده می باشد.ناشنوایی غیرسندرومی با توارث اتوزومال مغلوب (ARNSHL) شایع ترین نوع ناشنوایی دوران کودکی می باشد که در 50 درصد موارد به واسطه ی جهش در دو ژن GJB2 (کانکسین 26) و GJB6 (کانکسین 30) واقع در لوکوس DFNB1 کروموزوم 13q ایجاد می شود. محصولات پروتئینی این دو ژن با ایجاد اتصالات شکافی (Gap Junction) نقش مهمی در برقراری ارتباطات بین سلولی در سطح گوش داخلی ایفا می کنند. هدف این مطالعه، بررسی ژنتیکی ناشنوایان ارجاع شده به مرکز ژنتیک تبریز و تخمین فراوانی دو موتاسیون شایع گزارش شده در دنیا در ناشنوایان ARNSHL آذربایجان شرقی می باشد.روش بررسی: در این مطالعه، شایع ترین جهش ژن GJB2 (35delG) به همراه جهش (del(GJB6-D13S1830 مربوط به ژن GJB6 در 129 ناشنوای ARNSHL ارجاعی به مرکز ژنتیک پزشکی از 100 خانواده ی غیرخویشاوند، مورد بررسی قرار گرفت. روش های مورد استفاده برای بررسی این جهش ها به ترتیب ARMS-PCR و Multiplex-PCR بودند که امکان بررسی والدین و افراد ناقل خانواده ها را نیز میسر می نمود.یافته ها: 21 درصـد خانـواده های ارجـاعی دارای جـهش delG  35کانکسـین 26 بـودند. از بیـن 200 کرومـوزوم مطالعه شـده، 36 کرومـوزوم (18 درصد) دارای موتاسیون delG 35 بوده ولی کروموزوم حاوی جهش (GJB6-D13S1830) del کانکسین 30 مشاهده نگردید. موتاسیون delG  35در والدین و سایر افراد خانواده ها نیز جهت تشخیص ناقلین مورد بررسی قرار گرفت.نتیجه گیری: جهش delG 35 عامل 18درصد ناشنوایی ARNSHL در جمعیت آذربایجان شرقی است، که این رقم با فراوانی های گزارش شده از سایر نقاط ایران متفاوت است. عدم وجود جهش در ژن کانکسین30 می تواند بیانگر جد نیایی متفاوت با سایر مناطق دارای این جهش باشد.

زمینه و هدف: کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از مشکلات بهداشت عمومی در سرتاسر جهان مخصوصاً در کشورهای در حال توسعه می باشد. زنان به ویژه در سنین باروری جزیی از گروه های در معرض خطر این بیماری می باشند. حدود یک سوم جمعیت جهان از کم خونی رنج می برند که کمبودهای تغذیه ای یکی از مهم ترین علل آن به شمار می آید. حدود 350 میلیون نفر از زنان و 50 درصد از کودکان در کشورهای در حال توسعه کم خون هستند. این بیماری در کشور ما نیز شیوع نسبتا بالایی داشته و طبق آمار ارایه شده توسط دفتر بهبود تغذیه ی جامعه، 50 درصد زنان 15 تا 49 ساله ی کشور به درجات مختلف کم خونی مبتلا بوده و 34 درصد آنان کمبود شدید آهن دارند. با توجه به این که زنان، آینده سازان کشور بوده و تاکنون هیچ گونه بررسی جامعی در زنان غیر باردار در زنجان انجام نشده است، این بررسی با هدف تعیین شاخص های کم خونی فقر آهن در بین زنان 15 تا 45 ساله غیر باردار شهر زنجان طراحی و اجرا گردید.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی تعداد 33 خوشه با استفاده از نقشه شهر و روش تصادفی انتخاب و از هر خوشه 10 نفر (در کل 330 نفر) زنان 15 تا 45 ساله ی غیرباردار مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه عمومی، گرفتن خون وریدی و آزمایش نمونه های خون جمع آوری گردید. آزمایش های هموگلوبین، هماتوکریت، MCHC، آهن سرم، TIBC، درصد اشباع ترانسفرین و فریتین انجام گردید و سپس میانگین آن ها محاسبه و با استفاده از معیارهای تعیین شده میزان شیوع کم خونی ناشی از کمبود آهن براساس شاخص های خونی اندازه گیری شده تعیین گردید.یافته ها: کم خونی فقر آهن براساس هموگلوبین 23.6 درصد، هماتوکریت 47.3 درصد، MCHC 5/14 درصد، آهن سرم 24.2 درصد، TIBC 6/39 درصد, اشباع ترانسفرین 18.2 درصد و فریتین 30.3 درصد به دست آمد که کمترین میزان شیوع کم خونی فقر آهن بر مبنای MCHC و بیشترین مقدار بر مبنای هماتوکریت بود.نتیجه گیری: کم خونی فقر آهن در بین زنان مورد مطالعه شیوع نسبتا بالایی داشته که اگر با آمار کشوری مقایسه گردد در حد متوسط به بالا می باشد که می تواند به عنوان یکی از مهم ترین مسایل بهداشت عمومی دارای اولویت در زنجان مطرح گردد. از این رو نه تنها این گروه باید آموزش های تغذیه ای لازم را در مورد از بین بردن عادات غلط غذایی فرا گیرند، بلکه نیاز به دریافت مکمل آهن در کوتاه مدت داشته و به عنوان یک برنامه اساسی پیشگیری، غنی سازی مواد غذایی با آهن پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: عفونت سیستم ادراری (UTI) از عفونت های نسبتا شایع در کودکان است. UTI معمولا عفونت صعودی است که توسط باکتری های دستگاه گوارش ایجاد می شود. میزان شیوع آن در طی سال اول زندگی بالاست. مهم ترین عارضه آن ایجاد اسکار در کلیه است که می تواند منجر به نارسایی کلیه و یا هیپرتانسیون شود. با توجه به خواص ایمنی شیر مادر در مقایسه با شیر خشک، این مطالعه با هدف بررسی اثر حفاظتی شیر مادر علیه UTI در کودکان زیر یک سال انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه ی مورد- شاهدی بر روی 100 کودک زیر یک سال (50 کودک مورد و 50 کودک شاهد) انجام شد. گروه مورد از مراجعه کنندگان به درمانگاه کلیه یا بستری شده در بخش اطفال بیمارستان ولی عصر (عج) در سال 1384 با سابقه حداقل یک بار UTI، انتخاب شدند. کودکان گروه شاهد که فاقد UTI بودند از مهد کودک انتخاب شدند و از نظر سن، جنس و ختنه شدن در پسرها مشابه بودند. داده ها با استفاده از آزمون های آماری کای دو و دقیق فیشر آنالیز شد.یافته ها: 9 نفر (32.1 درصد) از کودکان مبتلا به UTI و 25 نفر (83.3 درصد) از کودکان سالم، فقط با شیر مادر تغذیه شدند. اثر حفاظتی شیر مادر علیه UTI در کودکانی که فقط با شیر مادر تغذیه شدند،90 درصد بیشتر از کودکانی بود که فقط مصرف شیر خشک داشتند و از نظر آماری ارتباط معنی دار بود (P=0.0005). اثر حفاظتی توام شیر مادر و شیر خشک علیه UTI در برابر کودکانی که فقط با شیرخشک تغذیه شدند، 71 درصد بیشتر بود (53.7 درصد در مقابل 80 درصد) (0.038=P). اثر حفاظتی شیر مادر علیه UTI ، در پسران بیشتر از دختران بود .نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که مصرف شیر مادر در پیشگیری از عفونت های ادراری کودکان زیر یک سال موثر است، بنابراین پیشنهاد می گردد مطالعه ای با حجم نمونه بیشتر انجام گیرد تا امکان ارزیابی بهتر در تمام مسایل فراهم گردد.

زمینه و هدف: عفونت مزمن گوش میانی یکی از متداول ترین بیماری های مزمن عفونی در تمام جهان می باشد. این مطالعه جهت تعیین ارگانیسم های مولد عفونت مزمن گوش میانی و بررسی الگوی مقاومت های دارویی باکتری های جدا شده در زنجان می باشد.روش بررسی: این مطالعه خوشه ای- مقطعی، بر روی 100 بیمار با عفونت مزمن گوش میانی در محدوده سنی 18 تا 45 سال انجام گرفت. از ترشحات گوش میانی بیماران در اتاق عمل نمونه گیری به عمل آمده و نمونه ها روی 4 محیط مختلف کشت داده شد. پس از انجام آزمون های تشخیصی و تعیین هویت باکتری ها، میزان حساسیت آن ها به آنتی بیوتیک های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: شایع ترین باکتری ها عبارت بودند از: سودوموناس آئروژینوزا (24.7 درصد)، استافیلوکوکوس اورئوس (17.6 درصد) وگونه های پروتئوس (15.2 درصد). نتایج حاصل از آزمایش آنتی بیوگرام باکتری های جدا شده به شرح زیر است: سودوموناس آئروژینوزا بیشترین مقاومت را به سفیکسیم و کوتریموکسازول (100 درصد) داشته، مقاومت استافیلوکوکوس اورئوس نسبت به کوتریموکسازول، آمپی سیلین و اگزاسیلین 90 درصد بوده و میزان مقاومت پروتئوس نسبت به کوتریموکسازول 70 درصد و سفیکسیم 50 درصد بود.نتیجه گیری: با توجه به دخالت باکتری های متعدد در عفونت های مزمن گوش میانی و هم چنین شیوع بالای مقاومت های آنتی بیوتیکی در آن ها، نتایج این تحقیق لزوم تعیین هویت میکروب های مولد عفونت مزمن گوش و انجام آزمون های آنتی بیوگرام را قبل از شروع هرگونه اقدام درمانی مطرح می نماید.