مجله پزشکی هرمزگان
سال:1387 | دوره:12 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

مقدمه: کژدم ها در کشور ما هر ساله تعداد زیادی از افراد را در مناطق مختلف کشور و از جمله استان های گرمسیر مثل استان هرمزگان مصدوم می نمایند. استان هرمزگان معمولا رتبه دوم میزان عقرب گزیدگی در کشور را دارد و هر ساله بیش از 10 مورد مرگ ناشی از عقرب گزیدگی گزارش می شود. هدف این مطالعه، شناسایی گونه های مختلف عقرب در استان در جهت کاهش مشکلات ناشی از آن می باشد.روش کار: به منظور تعیین فون کژدم های مناطق دارای موارد بالای عقرب زدگی در استان هرمزگان مطالعه توصیفی- مقطعی طراحی و در طول سال های 1385-86 اجرا گردید. روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی بود و کژدم ها به دو روش صید شبانه و بررسی پناهگاه های روزانه صید گردیدند.نتایج: در مجموع 818 نمونه کژدم از شش شهرستان بندرعباس، پارسیان، میناب، حاجی آباد، خمیر و بستک صید شد که از این تعداد 440 نمونه (%53.8) ماده و 378 نمونه (%46.2) نر بودند. مجموعه ای متشکل از 10 گونه کژدم از سه خانواده Scorpionidae, Buthidae و Liocheliade به عنوان فون کژدم های استان شناسایی گردید که گونه Odontobuthus doriae (Buthidae) با %28.8 (236 نمونه) گونه غالب استان بود. شهرستان پارسیان با 281 نمونه (%34.3) بیشترین وفور را داشت. یافته ها نشان داد که گونه Hemiscorpius lepturus (Liochelidae) (گادیم) خطرناک ترین کژدم کشور و عامل اصلی مرگ و میر ناشی از عقرب زدگی در استان است. این گونه با 177 نمونه (%21.6) سومین گونه غالب استان بود.نتیجه گیری: وفور دو کژدم خطرناک گادیم و عقرب سیاه در محدوده شهرها و روستاهای دارای موارد بالای عقرب زدگی در استان هرمزگان و نیز در داخل اماکن انسانی در این مناطق بالا می باشد. در این مطالعه گونه Scorpio maurus (Scorpionidae) برای اولین بار از استان هرمزگان و گونه H. jayakari (Buthidae) برای اولین بار از سواحل شمالی خلیج فارس گزارش می گردد.

مقدمه: پیری پوست ناشی از نور آفتاب در مقایسه با پیری تقویمی از نظر بالینی و بافت شناسی بسیار متفاوت می باشد. پیشنهاد شده است که تولید بیش از حد رادیکال های آزاد در اثر اشعه خورشید و پدیده استرس اکسیداتیو در طولانی مدت در پاتوژنز پیری پوست دخالت دارد. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین سطح شاخص های استرس اکسیداتیو پلاسما و آثار پیری زودرس پوست در بیماران مراجعه کننده به کلینیک پوست بیمارستان ولی عصر (عج) بیرجند بود.روش کار: در این مطالعه مورد- شاهدی تعداد 33 بیمار دارای آثار پیری پوست پس از تایید تشخیص توسط متخصص پوست انتخاب شده و با 33 نفر شاهد از نظر سن و جنس همسان شدند. مدت زمان تماس با اشعه آفتاب در دو گروه مورد و شاهد تعیین گردید. به منظور ارزیابی استرس اکسیداتیو، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما، میزان پراکسیداسیون لیپیدها و سطح گروههای تیول به عنوان شاخص های استرس اکسیداتیو اندازه گیری گردید. سپس اطلاعات حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS(ver.12) تجزیه و تحلیل شد.نتایج: میانگین زمان تماس با اشعه آفتاب در گروه مورد، بطور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بود (5.5±2.1 ساعت در روز مقایسه با 1.9±1.2 ساعت در روز) (p<0.001). همچنین سطوح پلاسمایی پراکسیداسیون لیپیدها نیز در گروه مورد، بطور معنی داری افزایش نشان داد 3.42±1.1) میکرومول در لیتر نسبت به 2.80±0.67 میکرومول در لیتر) (p<0.003). تفاوت معنی داری بین میانگین ظرفیت آنتی اکسیدان تام پلاسما و سطح گروههای تیول پلاسما مشاهده نشد.نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که بین پیری زودرس پوست ناشی از نور آفتاب با سطح پراکسیداسیون لیپیدها در پلاسما ارتباط وجود دارد.

مقدمه: QT Dispersion (QTd) به معنی اختلاف بین حداکثر و حداقل فاصله (QT interval) QT به دست آمده از 12 لید ECG می باشد و بازتاب Hemogeneity رپولاریزاسیون بطنی است. مشخص شده است که QTd در سکته حاد قلبی افزایش می یابد و QTd طولانی سبب افزایش ریسک بیماری های عروق کرونری، بروز آریتمی های قلبی و مرگ قلبی ناگهانی می شود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ارتباط QTd طولانی و پیش آگهی بیماران بعد از بروز انفارکتوس حاد میوکارد می باشد.روش کار: در این مطالعه مورد- شاهدی، 79 بیمار دچار انفارکتوس حاد میوکارد را به صورت تصادفی و 21 نفر را که هیچ گونه بیماری قلبی نداشتند به عنوان گروه کنترل بررسی کردیم. اندازه فاصله QT را در 12 لید ECG در 24 ساعت اول پس از انفارکتوس حاد میوکارد و همچنین در روز 4-6 بعد از MI از روی ECG سطح بدن اندازه گیری نمودیم. بیمارانی که اختلالات یونی و یا سابقه مصرف داروهایی از قبیل دیژیتال، ضد آریتمی گروه Ia و یا هر گونه بیماری زمینه ای که می تواند روی گرادیان بطنی تاثیر بگذارد داشتند، از مطالعه خارج کردیم. طبق تعریف QTd را اختلاف بین فاصله QT ماگزیمم و QT مینیمم در هر کدام از 12 لید ECG در نظر گرفتیم.نتایج: بر اساس نتایج بدست آمده، میانگین QTd در 24 ساعت اول بعد از انفارکتوس حاد میوکارد برابر 92.82±42.18 میلی ثانیه و 4-6 روز بعد از آن معادل 80.30±33.27 میلی ثانیه بود %13.04) کاهش)؛ در حالی که این مقدار در 21 نفر گروه کنترل برابر 47.14±16.77 میلی ثانیه بدست آمد (P=0.0000). آریتمی در %24.1 19.79) نفر) از بیماران دارای انفارکتوس حاد میوکارد وجود داشت (CL %95: %15.1-%35). در این گروه از بیماران، متوسط حداکثر QTd برابر 124.7±44.7 میلی ثانیه به دست آمد در حالی که این مقدار در بیماران بدون آریتمی 100.1±32.9 میلی ثانیه بود (P=0.0116). همچنین نشان داده شد که با بالا رفتن میزان QTd درصد بروز آریتمی فزآینده خواهد بود.نتیجه گیری: وسیله تشخیصی مناسب و غیرتهاجمی برای تعیین پیش آگهی بیماران بعد از انفارکتوس حاد میوکارد به شمار می رود و QTd طولانی بیانگر پیش آگهی بد بیماران بعد از انفارکتوس حاد میوکارد می باشد و سبب افزایش بروز آریتمی در این بیماران خواهد شد.

مقدمه: بیماریهای قلبی- عروقی عامل اصلی مرگ و میر در کشورهای صنعتی و در حال توسعه می باشد. شواهد اخیر نشان داده است افزایش رادیکال های آزاد و تضعیف قدرت آنتی اکسیدانی می تواند در پاتوژنز بیماری های قلبی- عروقی دخیل باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی شاخص های استرس اکسیداتیو در بیماران مبتلا به گرفتگی عروق کرونر تایید شده با آنژیوگرافی می باشد.روش کار: در این مطالعه مورد شاهد، 58 بیمار مبتلا به گرفتگی عروق کرونر تایید شده با آنژیوگرافی به عنوان گروه مورد و 55 نفر شخص سالم به عنوان گروه شاهد انتخاب گردیدند. مقادیر ویتامین E با کروماتوگرافی با کارایی بالا (HPLC)، گلوتاتیون و مالون دی آلدهید (MDA) با اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-11 و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج: سطوح پلاسمایی MDA بیماران 114.93±40.65) نانومول در لیتر) نسبت به گروه شاهد 50.49±17.52) نانومول در لیتر) افزایش چشمگیری (p<0.05) نشان داد. بین مقادیر ویتامین E بیماران با گروه شاهد 28.55±6.3) در مقابل 32.07±7.4 میکرومول در لیتر؛ (p<0.05 و گلوتاتیون بیماران با گروه شاهد 43.01±48) در مقابل 124.4±63.4 نانومول در لیتر؛ (p<0.05 اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین بین سطوح MDA با ویتامین E و گلوتاتیون ارتباط معنی دار و معکوس مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: یافته های ما مبنی بر، اختلال در تعادل اکسیدان/ آنتی اکسیدان گویای آن است که افزایش استرس اکسیداتیو احتمالا در پاتوژنز بیماری های قلبی- عروقی دخیل است. شناخت دقیق فرآیندهای مسبب این تغییرات به همراه مکانیزم های مولکولی آن، شاید بتواند راهکارهای درمانی جدیدی برای این بیماران فراهم آورد.

مقدمه: عفونت ویروس سیتومگال انسانی در افراد عادی معمولا بدون علامت و عارضه خاص است. این ویروس در سلول های خونی (عمدتا لکوسیت ها) به صورت نهفته باقی می ماند. نقصان در عملکرد سیستم ایمنی سبب فعال شدن ویروس و خروج آن از حالت نهفته می گردد. ویروس سیتومگال، عامل مهم مرگ و میر در برخی گیرندگان خون می باشد. به منظور درک میزان خطر بروز این عفونت در گیرندگان خون، شیوع آلودگی با ویروس سیتومگال انسانی در اهداکنندگان خون به پایگاه انتقال خون فارس مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: در این مطالعه مقطعی- توصیفی، تعداد 360 نمونه خون طی یک دوره هشت ماهه از اهداکنندگان خون در مرکز انتقال خون شیراز- فارس جمع آوری و پس از جداسازی سرم، آنتی بادی های اختصاصی IgG و IgM علیه ویروس سیتومگال در این نمونه ها به روش الایزا بررسی گردید.نتایج: از تعداد 360 نمونه سرم افراد اهدا کننده خون، 356 نمونه IgG (%98.9) سروپوزیتیو و تنها 16 نمونه IgG مثبت، IgM سروپوزیتیو نیز تشخیص داده شد. هیچگونه ارتباط معنی دار بین چهار عامل سن، جنس، تعداد فرزندان و سطح تحصیلات افراد اهدا کننده با میزان شیوع آنتی بادی سرمی علیه ویروس سیتومگال بدست نیامد.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای آلودگی با ویروس سیتومگال انسانی در اهدا کنندگان خون، این مطالعه بر لزوم پیشگیری، تشخیص و درمان عفونت ویروس سیتومگال در گیرندگان خون دچار نقص ایمنی بیش از پیش تاکید می نماید.

مقدمه: هیپرتروفی لوزه های حلقی (آدنوئید) و عوارض ناشی از آن، از بیماری های شایع اطفال می باشد. این مطالعه با هدف تعیین میکروارگانیسم های فعال در بافت آدنوئید، مقایسه مشابهت کشت باکتریولوژیک پرنازال و فارنژیال با کشت آدنوئید و مقایسه مقاومت میکروبی میکروارگانیسم های فعال در بافت آدنوئید در دو گروه بیماران عاضه دار (مبتلا به سینوزیت یا اوتیت میانی همراه با افوزیون) و بدون عارضه دچار هیپرتروفی آدنوئید انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه توصیفی، تعداد 50 بیمار مبتلا به هیپرتروفی آدنوئید که به علت انسداد تنفسی کاندید عمل جراحی آدنوئیدکتومی بوده و در 4 هفته قبل از عمل آنتی بیوتیک استفاده نکرده بودند، در دو گروه 25 نفری تحت بررسی قرار گرفتند: گروه I: بدون عارضه و گروه II: عارضه دار. از مخاط بینی، حلق و قسمت مرکزی بافت آدنوئید هر بیمار، یک نمونه کشت و یک اسمیر تهیه شد و تحت بررسی باکتریولوژیک قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری نتایج با استفاده از نرم افزار Epi-info 2000 انجام پذیرفت.نتایج: در مجموع در مدت 26 ماه، 50 بیمار مبتلا به هیپرتروفی آدنوئید تحت بررسی قرار گرفتند. در هر گروه از بیماران مورد مطالعه، ارگانیسم های شایع به ترتیب شیوع، هموفیلوس آنفلوانزا، استرپتوکوک بتا همولیتیک، استرپتوکوک پنومونیه و استافیلوکوک آرئوس بودند که از این وجه در دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در مقایسه تشابه کشت باکتریولوژیک آدنوئید با مخاط بینی و حلق، به طور کلی کشت مخاط بینی تشابه بیشتری با کشت از بافت آدنوئید داشت (P<0.01). همچنین در مورد حساسیت آنتی باکتریال، %70.1 از میکروارگانیسم های فعال در گروه عارضه دار نسبت به آنتی بیوتیک های معمولی (بدون اثرات ضد بتالاکتاماز) مقاوم بوده و تنها در برابر آنتی بیوتیک های خاص حساسیت نشان دادند که در مقایسه با گروه بدون عارضه (%21.2) از لحاظ آماری اختلاف معنی دار مشاهده شد (P<0.01).نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، پیشنهاد می شود در بیماران عارضه دار، از آنتی بیوتیک های قوی تر با اثرات آنتی بتالاکتاماز، اما در درمان بیماران بدون عارضه از آنتی بیوتیک های معمولی جهت کنترل عفونت و جلوگیری از مقاومت میکروبی استفاده شود. همچنین این مطالعه نشان داد که کشت پرنازال برای دستیابی به میکروارگانیسم های فعال از ارزش بالایی برخوردار است.

مقدمه: مشکلات مختلفی باعث کاهش کارآیی کارآموزی در عرصه می شود. شناسایی این مشکلات، اولین گام برای کاهش آنها به شمار می رود. هدف از انجام این مطالعه، تعیین مشکلات آموزش بالینی کارآموزی از دیدگاه دانشجویان پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بود.روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی تمامی 59 نفر از دانشجویان سال آخر کارشناسی مامایی و پرستاری انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای شامل سه بخش بود: بخش اول مشخصات فردی؛ بخش دوم سوالاتی در رابطه با مشکلات آموزش بالینی کارآموزی در عرصه که بر اساس مقیاس لیکرت تهیه شده بود و بخش سوم یک سوال باز در رابطه با نظرات دانشجویان در زمینه مشکلات آموزش بالینی، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد.نتایج: مهم ترین مشکلات آموزش بالینی از دیدگاه دانشجویان عبارت بود از کمبود امکانات رفاهی (%71.2)، کمبود فضای آموزشی مناسب جهت کارآموزی (%39)، عدم استفاده از وسایل کمک آموزشی در محیط بالینی (%37.3)، ناکافی بودن امکانات و تسهیلات مراکز آموزشی (%35.6) و کمبود مربیان با تجربه برای آموزش در محیط های آموزشی بالینی (%35.6).نتیجه گیری: پیشنهاد می شود از مربیان با تجربه در آموزش دانشجویان استفاده شود و امکانات و تجهیزات لازم در محیط های بالینی فراهم گردد.

مقدمه: بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) چهارمین علت مرگ و میر و یکی از علل اصلی ناتوانی مزمن در دنیاست و با توجه به ماهیت بیماری درمان موثری برای مبتلایان به بیماری در دسترس نبوده و با سیر مزمن و پیشرونده خود می تواند کیفیت زندگی (QOL) بیمار را در ابعاد مختلف آن تحت تاثیر قرار دهد، هدف از این مطالعه، مقایسه کیفیت زندگی بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریه با افراد سالم است.روش کار: در این مطالعه مورد- شاهد دو گروه 80 نفر شامل از بیماران مبتلا به COPD به عنوان گروه مورد و گروه شاهد با همسان سازی از نظر سن، جنس، وضعیت تاهل و سطح تحصیلات با شرایط روانشناختی اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی نسبتا یکسان مورد سنجش کیفیت زندگی با استفاده از فرم خلاصه شده پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت قرار گرفته اند، داده ها با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS-10 و استفاده از آزمون t مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته و P<0.05 معنی دار تلقی شده است.نتایج: نتایج بدست آمده گویای آن است که میانگین کلی نمره کیفیت زندگی و نیز میانگین نمره ابعاد پنجگانه کیفیت زندگی یعنی بعد بیماری، زندگی مستقل، روابط اجتماعی احساسات جسمی و بهزیستی روانی در گروه مبتلا به COPD به طور معنی داری پایین تر از گروه شاهد می باشد.نتیجه گیری: پایین بودن معنی دار میانگین نمره ابعاد پنجگانه کیفیت زندگی در گروه مبتلا به COPD گویای این واقعیت است که بیماری COPD علاوه بر بعد جسمی فرد با تحت تاثیر قرار دادن سایر ابعاد زندگی فرد کیفیت زندگی وی را متاثر می سازد لذا با مداخله در این ابعاد می توان علی رغم تداوم بیماری به ارتقای کیفیت زندگی به عنوان یک هدف درمانی جامع و کلی نگر دست یافت.

مقدمه: درد پدیده ای شایع و جزء اجتناب ناپذیر فرآیند زایمان است. تداوم درد و ترس از آن در طی لیبر بر روی سیستم تنفسی، گردش خون، غدد درون ریز و سایر اعمال بدن موثر است. گرما به عنوان یکی از روش های غیردارویی تسکین درد، باعث کاهش شدت درد و افزایش سازگاری با درد می شود. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر گرما درمانی بر شدت درد و طول مدت زایمان در زنان نخست زای مراجعه کننده به زایشگاه های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهر بابل در سال 1385-86 انجام گرفته است.روش کار: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، تعداد 64 نفر زائوی شکم اول با حاملگی کم خطر به طور تصادفی در دو گروه گرما درمانی و مراقبت معمول قرار گرفتند. گروه مراقبت معمول از مراقبت های جاری بخش زایمان و گروه گرما درمانی، علاوه بر این مراقبت ها، از دیلاتاسیون 3-4 سانتی متر دهانه رحم تا پایان مرحله اول زایمان از کیسه آب گرم در قسمت تحتانی پشت و در مرحله دوم در قسمت پرینه برخوردار بودند. شدت درد زایمان با استفاده از مقیاس خط کش درد مک گیل و طول مدت مراحل سه گانه زایمان، با استفاده از ساعت دیجیتالی، در دو گروه تعیین شد. نوع زایمان، نوع پارگی پرینه، نمره آپگار نوزاد و وضعیت خونریزی مادر و انقباض و ارتفاع قله رحم یک ساعت اول پس از زایمان در دو گروه تعیین گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و آزمون های t مستقل و مجذور کای و من ویتنی با کمک نرم افزار SPSS استفاده شد.نتایج: یافته ها نشان داد که در مقایسه بین دو گروه، شدت درد مراحل اول و دوم زایمان با P<0.01 و طول مدت مراحل اول و سوم زایمان، با P<0.001 در گروه گرما درمانی کاهش داشت. اما طول مدت مرحله دوم زایمان، نوع زایمان، نوع پارگی پرینه، نمره آپگار نوزاد، وضعیت خونریزی مادر، انقباض رحم و ارتفاع قله رحم یک ساعت اول پس از زایمان در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد گرما درمانی با کیسه آب گرم بر شدت درد مرحله اول و دوم زایمان و طول مدت مراحل اول و سوم زایمان موثر است و هیچ تاثیر سوئی بر نوزاد و مادر ندارد.

مقدمه: نوجوانی به عنوان دهه دوم زندگی، دوره ای بسیار مهم و حیاتی از تکامل انسان است که با تغییرات شدید جسمی، جنسی و روانی- اجتماعی همراه است. عدم شناخت نوجوان در رابطه با مسایل این دوره می تواند پایه گذار بسیاری از مشکلات جسمی و اختلالات رفتاری گردد. هدف این مطالعه، مقایسه دو روش آموزش بر سطح آگاهی، نگرش و عملکرد دختران دبیرستانی شهر بندرعباس در رابطه با بهداشت دوران قاعدگی می باشد.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع قبل و بعد میباشد که تعداد 400 دانش آموز دختر مقطع اول دبیرستان با روش نمونه گیری خوشه ای از سطح شهر بندرعباس انتخاب شدند و توسط دو روش آموزشی (آموزش از طریق همسالان و آموزش از طریق جزوه) با هم مقایسه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که حاوی سوالاتی در رابطه با سنجش آگاهی، نگرش و عملکرد دانش آموزان بود که ابتدا یک آزمون ابتدایی و سه ماه بعد از اجرای برنامه آموزشی یک آزمون پایانی انجام گرفت و اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS12 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: یافته های مطالعه حاضر نمایانگر افزایش معنی دار میانگین نمرات آگاهی، نگرش و عملکرد دانش آموزان مورد مطالعه در هر دو گروه بود. تاثیر آموزش از طریق همسالان از روش دیگر بیشتر بود که باعث افزایش سطح آگاهی و نگرش دانش آموزان شد (P<0.000) اما در هر دو روش علیرغم افزایش معنی دار میانگین نمرات عملکرد، تغییری در سطح عملکرد مشاهده نشد و آموزش از طریق جزوه فقط در افزایش سطح آگاهی دانش آموزان موثر بود.نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، آموزش بهداشت بر آگاهی، نگرش و عملکرد دانش آموزان موثر است اما برنامه ریزان بهداشتی باید قادر به ارایه برنامه و روشهای مناسب جهت آموزش و توانمندسازی دختران جوان در جهت کسب مهارتهای زندگی باشند.