پژوهشهای روان شناختی
سال:1394 | دوره:18 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

هدف از نگارش مقاله حاضر، ارائه نتایج پژوهشی است که برای ساخت و هنجاریابی نسخه فارسی سنجش سبک هویت بر اساس نظریه برزونسکی به دست آمده است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن و واحد تهران مرکز در رشته های روان شناسی و مشاوره است. شرکت کنندگان شامل 215 نفر (135 دختر و 80 پسر) هستند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری سبک های هویت، پرسشنامه محقق ساخته ای است که با اقتباس از Q-sort و پرسشنامه تدوین شده بر مبنای نظریه برزونسکی است. این ابزار، سه سبک هویت اطلاعاتی، هنجاری، و سردرگم را با 75 ماده با یک مقیاس 6 درجه ای اندازه گیری می کند. افراد دارای سبک اطلاعاتی، در فرایند رشد و تحول خود از راهبردهای مساله مدار و جمع آوری اطلاعات مرتبط با هویت یابی استفاده می کنند. آنان افرادی متکی به خود هستند و در موقعیت های حل مساله بر مبنای اطلاعات و تجارب شخصی تصمیم می گیرند. دارندگان سبک هویت هنجاری بر اساس عقاید و ارزش های مورد پذیرش کسانی که در زندگی آنان مهم اند، رفتار می کنند. آنان افرادی سنتی هستند و به جستجو و تجربه در مورد عقاید و ارزش های تازه علاقه نشان نمی دهند. افرادی که سبک هویت سردرگم دارند، تلاش برای بررسی هویت خود را به تعویق می اندازند. آنان به هنگام رویارویی با چالش های مرتبط با هویت از کاربرد رویکرد حل مساله اجتناب می کنند. روایی سازه پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس و اعتبار و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی بررسی شد که در هر دو مورد، نتایج قابل قبولی به دست آمد. این پرسشنامه را می توان در موقعیت های مشاوره ای و بالینی برای سنجش هویت مراجعان به منظور شناخت، راهنمایی، و کمک به آنان در کنار سایر فنون تشخیصی مورد استفاده قرار داد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس هویت اخلاقی انجام شد. 165 دانشجوی دختر و 117 دانشجوی پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن مقیاس هویت اخلاقی و پرسشنامه های حساسیت اخلاقی و تصویر اخلاقی را تکمیل کردند. برای انجام تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی با نمونه های مجزا، در کل داده ها به دو گروه 141 نفری تقسیم شد. تحلیل مولفه های اصلی، با استفاده از داده های مربوط به یکی از گروه ها ساختار دو عاملی هویت اخلاقی (شامل نمادسازی و درون سازی) را تایید کرد و نتایج تحلیل عاملی تاییدی از ساختار عاملی به دست آمده حمایت نمود. ضرایب همبستگی بین عامل های پرسشنامه تصویر اخلاقی، حساسیت اخلاقی و مقیاس هویت اخلاقی، مبین روایی همگرای این مقیاس است. ضرایب آلفای کرونباخ برای عامل های درون سازی و نمادسازی، به ترتیب 0.86 و 0.82 به دست آمد. در کل، نتایج پژوهش حاضر مقیاس هویت اخلاقی را به عنوان یک ابزار برخوردار از ویژگی های روان سنجی مطلوب، برای سنجش هویت اخلاقی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی معرفی می کند.

هدف از این پژوهش پیش بینی کنترل خشم (کنترل رفتار، فکر و احساس پرخاشگرانه) بر اساس سبک های هویت (سردرگم - اجتنابی، اطلاعاتی و هنجاری) در دختران نوجوان و روش پژوهش توصیفی - همبستگی بود. 110 دانش آموز دختر از دبیرستان های منطقه 14 آموزش و پرورش شهر تهران با روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و دو پرسشنامه سبک های هویت برزونسکی و کنترل خشم را تکمیل کردند. داده ها به روش رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج پژوهش حاکی از این بود که سبک هویت سردرگم- اجتنابی می تواند به طور معنادار رفتار و فکر و نمره کل کنترل خشم را پیش بینی کند (P=0.05)، اما سبک های هنجاری و اطلاعاتی قادر به پیش بینی کنترل خشم نیستند. می توان نتیجه گرفت که سبک هویت سردرگم -اجتنابی در تبیین رفتار و فکر پرخاشگرانه نقش پیش بینی کننده مهمی دارد.

این گزارش با هدف معرفی موردی از اختلال هویت جنسیتی که در DSM-5 تحت عنوان ملال جنسیتی (نارضایتی جنسیتی) عنوان شده است، انجام گرفت. روش پژوهش مطالعه موردی (case study)، یکی از انواع پژوهش کیفی بود. استفاده از روش های کیفی در کنار پژوهش های کمی و توصیف کامل از مجموعه شرایط زیستی، خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و غیره امکان شناسایی بستر چنین اختلال هایی را فراهم آورده و به دنبال آن پیشگیری و درمان های مناسبی را ایجاد می کند. با مصاحبه و ثبت دقیق شرایطی که فرد مذکور در آن رشد یافته بود این نتایج حاصل شد: از میان متغیرهای مورد بررسی «اختلال در همانندسازی در نتیجه طلاق مادر در سن کودکی»، «تاثیرپذیری از الگوی رفتاری غیرهمجنس، محیط خانوادگی مردانه، پدر، برادر، و همسالان پسر فامیل»، «دریافت برچسب اجتماعی جنس مخالف از سوی دیگران، بازخورد مثبت در رفتار کردن و لباس پوشیدن پسرانه» در تاریخچه زندگی او بسیار برجسته بود.

تغییر و تحول با پیچیدگی ارتباط دارد. پیچیدگی هنگامی افزایش پیدا می کند که سرعت تغییر و تحول افزایش پیدا کند و هر اندازه تعداد پدیده ها و رخدادهایی که در اطراف ما دچار تغییر و تحول می شوند، افزایش پیدا کنند، ماهیت پیچیدگی نیز آشکارتر می گردد. به بیان دیگر پیچیدگی متغیر وابسته ای است که به زمان وابسته است. تعیین پیچیدگی به مرور زمان، به روشی هدفمندانه، علمی و قابل دفاع نیاز دارد. علاوه بر این، وظیفه ما تعیین قانونی است که به بهترین شکل تکامل پیچیدگی به مرور زمان را در خصوص ماهیت هر پدیده از وقایع فیزیکی گرفته تا رخدادهای اجتماعی شرح دهد. هر چقدر که پیچیدگی در یک واقعه مهم مورد نظر، افزایش ناگهانی داشته باشد، و یا اینکه هر چقدر حالت تعادل طولانی تر باشد، اهمیت یک واقعه مهم، بیشتر خواهد بود. در این مقاله بر اساس اصل افزایش انتروپی و تابع توزیغ خی، جهش های پیچیدگی وقایع مهم، در سرعت نمایی یکسان، که نزدیک به هم ادامه یافته اند در 25 سال بعد از زمان حال، پیش بینی شده و مورد مطالعه نظری قرار گرفته اند. نتایج این تجزیه و تحلیل نشان می دهد که پیچیدگی ماهیت ساختارهای فیزیکی و اجتماعی با توجه به الگوی منطقی، رشد داشته است و هم اکنون به نقطه میانی خود رسیده است. در حقیقت، رشد پیچیدگی پس از گذر از هفت مرحله به حداکثر میزان خود دست یافته است که هر کدام به خودی خود می تواند به عنوان یک زیر فرآیند رشد طبیعی تفسیر شود. هنگامی که میزان تغییر و تحول رو به کاهش می رود، انتظار می رود که زیر فرآیند بعدی یک گام رو به پایین پس از یک گام بالا - پایین منحنی S باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی سهم امیدواری و غرور ملی در پیش بینی شادکامی است. روش مطالعه حاضر از نوع همبستگی است که در سال 94-93 در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان انجام شد. بدین منظور 200 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و پرسشنامه های شادکامی آکسفورد، امیدواری اشنایدر، و غرور ملی را پر کردند. داده ها با استفاده از آزمون رگرسیون خطی تحلیل شدند. با توجه به یافته ها، متغیرهای امیدواری و غرور ملی پیش بین مثبتی برای متغیر شادکامی هستند (P<0.01). امید به آینده و ایجاد هویت فراگیر، تقویت شکل میهن دوستانه دلبستگی ملی، تقویت برون گرایی، فاصله گرفتن از خودمحوری و مخالفت با دیگران موجب افزایش شادکامی می شود. بنابراین با تقویت امیدواری، غرور ملی، و سبک های هویتی می توان بهزیستی روانی را ارتقاء بخشید.

هدف اساسی این مطالعه پیش بینی رفتار رانندگی پر خطر براساس سبک های هویتی است. اطلاعات لازم بر مبنای مفروضه تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی و با اجرای دو پرسشنامه رفتار رانندگی منچستر و سبک هویتی برزونسکی جمع آوری شدند. نمونه پژوهش شامل 150 نفر از جامعه دانشجویان دختر و پسر مقطع لیسانس دانشگاه آزاد اسلامی رودهن به جز رشته های روان شناسی و علوم تربیتی بود که در سال تحصیلی 92-1391 با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین متغیرهای سبک هویت و متغیر لغزش ها همبستگی معنادار وجود دارد. اما تنها متغیر سبک هویت اطلاعاتی با 4 مولفه رانندگی پر خطر (لغزش ها، تخلفات عمدی، اشتباهات، تخلفات غیرعمدی) همبستگی منفی و معنادار دارد.

بهزیستی روان شناختی به معنای تعهد فرد نسبت به رشد فردی و چالش های موجود در زندگی است. یکی از مسائل عمده ای که نوجوانان با آن روبرو هستند، مساله شکل گیری هویت، تعهد، و شخصیت فردی بوده که می تواند رضایت از زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین انواع سبک های هویت، تعهد و بهزیستی روان شناختی در بین دانش آموزان با والدین معتاد شهرستان فردوس انجام شده است. در یک بررسی توصیفی- همبستگی 91 نفر از فرزندان والدین معتاد (47 دختر و 44 پسر) که به روش نمونه گیری غیراحتمالی تعمدی انتخاب شده بودند، به پرسش های مقیاس های بهزیستی روان شناختی و پرسشنامه سبک های هویت پاسخ دادند. یافته ها نشان دادند که تعهد، نقش مثبتی در پیش بینی مولفه های بهزیستی هدفمندی در زندگی، پذیرش خود، و تسلط محیطی دارد. سبک اطلاعاتی تنها در پیش بینی مولفه رشد فردی، سهم مثبت مستقیمی نشان داد. به هر حال نتایج نشان دادند که سبک هنجاری تنها در پیش بینی تسلط محیطی و سبک اجتنابی نیز تنها به طور مستقیم در پیش بینی هدفمندی در زندگی معنادارند. سبک اطلاعاتی و تعهد (اکتشاف) نسبت به دیگر سبک ها سهم چشم-گیری در پیش بینی مولفه های بهزیستی نشان داد. در نهایت، یافته های این پژوهش گویای اهمیت سبک های هویت در حفظ و ارتقاء بهزیستی روان شناختی افراد بوده و متغیرهای یادشده می توانند میزان بالایی از تغییرپذیری بهزیستی روان شناختی را تبیین کنند و توجه به آنها در تامین بهزیستی افراد ضروری است.

هدف پژوهش حاضر بررسی سهم خودکارآمدی و سازگاری در پیش بینی غرور ملی دانشجویان است. در این پژوهش توصیفی - همبستگی، نمونه ای شامل 200 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان در سال تحصیلی 94-1393 به روش طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی شرر و سازگاری سینها و سینگ و پرسشنامه غرور ملی استفاده شد. داده ها توسط آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین سازگاری و غرور ملی دانشجویان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و نیز بین خودکارآمدی و غرور ملی دانشجویان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج به دست آمده از رگرسیون خطی نشان داد که %12 از واریانس متغیر غرور ملی توسط دو متغیر سازگاری و خودکارآمدی تبیین می شود. بر اساس نتایج به دست آمده، غرور ملی با خودکارآمدی و سازگاری ارتباط دارد.