مهمترین عامل پیشروی برنامه چهارم اقتصادی کشور بیکاری و مشکلات ناشی از آن است که برنامه ریزان در مواجهه با این مشکل و یافتن راهکارهای مناسب برای کاهش آن می کوشند. هرچند آمارهای موجود در مورد بیکاری، از رقم سه میلیون تا هفت میلیون و گاه نیز به ارقامی بسیار فزونتر (آنگاه که اشتغال مولد موردنظر است) در نوسان است، اما آنچه به طور قاطع می توان بر آن تکیه نمود، نتایج سرشماریهای رسمی کشور است که مبنای برنامه ریزیهای علمی خواهد بود. با اینکه تعداد شاغلان، طی سالهای پس از انقلاب رشد چشمگیری داشته است، افزایش فرصتهای شغلی در بخشهای مختلف اقتصاد همگون نبوده است. به عنوان مثال؛ در یک دوره بیست ساله، بخش کشاورزی 13.3 درصد، بخش صنعت 50 درصد، بخش ساختمان 38.8 درصد و بخش خدمات نیز 137 درصد رشد داشته است. این عدم همخوانی در رشد کلان بخشهای اقتصادی در کنار سایر عوامل، در حال حاضر منجر به گسترش فاکتور عدم اشتغال و افزایش 700 هزار نفر به گروه بیکاران در سال شده است. بنابراین ارزیابی عملکرد بخشهای مختلف اقتصاد در تولید اشتغال در سالهای گذشته زیربنای برنامه ریزیهای آتی در جهت رفع مشکل بیکاری و فراهم نمودن امکانات اشتغال محسوب می گردد.