مطالعات روان شناختی
سال:1388 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین کمال گرایی و جهت گزینی هدف در دانش آموزان دختر مراکز پیش دانشگاهی انجام شده است. نمونه مورد بررسی 200 نفر از دانش آموزان دختر مراکز پیش دانشگاهی نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز بود که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شد. آنها مقیاس چند بعدی کمال گرایی (هویت و فلت، 1991) و مقیاس جهت گزینی هدف (وندی ویل، 1997؛ الیوت و مک گریگور، 2001) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که کمال گرایان خود مدار در مقایسه با کمال گرایان جامعه گرا در انتخاب اهداف خود برای پیشرفت به سردرگمی و شک و تردید بیشتری دچار هستند. کمال گرایی خود مدار با جهت گزینی های یادگیری و گرایشی رابطه منفی دارد و این جهت گزینی ها را به صورت منفی پیش بینی می کند. کمال گرایی جامعه مدار نیز با اهداف گرایشی و اجتنابی رابطه منفی دارد و این جهت گزینی ها را به صورت منفی پیش بینی می کند. یافته های پژوهش حاضر در پرتو روند پژوهش های مربوط، به بحث گذاشته شده است؛ برخی پیشنهادات برای اجرای پژوهش های بیشتر در این زمینه مطرح شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه شرم با خشم، خصومت، پرخاشگری فیزیکی و کلامی در میان دانشجویان دختر و پسر دانشگاه های تهران بود.جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه های تهران در سال تحصیلی 86 - 85 بودند، که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای 270 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. دو پرسشنامه عاطفه خودآگاه (Tosca) و پرسشنامه پرخاشگری باس وپری (1992) اجرا شد، که چهار بعد مختلف پرخاشگری فیزیکی، پرخاشگری کلامی، خصومت و خشم را بررسی می کند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نوع علی - مقایسه ای بود. رابطه بین شرم و ابعاد خشم و نیز تفاوت های جنسیتی در این هیجان ها با آزمون فرضیه هایی بررسی شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی، آزمون t و تحلیل واریانس استفاده شد.یافته ها نشان داد بین شرم و پرخاشگری فیزیکی، خصومت و خشم رابطه معناداری در هر دو جنس وجود دارد. در بررسی بین تفاوت های دو جنس یافته ها نشان می دهد بین پرخاشگری فیزیکی و شرم تفاوت ها معنادار است و زنان در مقایسه با مردان پرخاشگری خود را بیشتر به صورت کلامی بروز می دهند. در ضمن خصومت با تمامی متغیرهای درنظر گرفته شده به جز پرخاشگری کلامی رابطه مثبت معنادار داشت.

هدف اصلی این تحقیق، بررسی سهم عوامل انگیزشی خودکارآمدی، اهداف تسلط و ادراک سودمندی تکالیف در میزان استفاده از راهبرد های شناختی و فراشناختی در فرایند یادگیری بود. به این منظور 362 دانش آموز دبیرستانی از دبیرستانهای نظری شهر بوشهر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای، انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. در جریان پژوهش از مقیاس راهبردهای شناختی و فراشناختی پینتریچ و دگروت (2001) و مقیاس گرین (2004) برای سنجش عوامل انگیزشی مورد مطالعه، استفاده شد.نتایج به دست آمده از آزمون تحلیل رگرسیون، نشان داد که عامل خودکارآمدی، اهداف تسلط و ادراک سودمندی تکالیف، قدرت پیش بینی راهبردهای شناختی و فراشناختی را دارند.عامل خودکارآمدی قدرت پیش بینی اهداف تسلط و سودمندی تکالیف و متغیر سودمندی تکالیف نیز قدرت پیش بینی اهداف تسلط را دارا بود. همچنین با توجه به نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داده شد که خودکارآمدی هم به طور مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم از طریق تاثیر بر اهداف تسلط و سودمندی تکالیف بر راهبردهای شناختی و فراشناختی تاثیر می گذارد. همچنین از طریق تاثیر بر راهبردهای شناختی و فراشناختی می تواند پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کند. به این ترتیب، نتیجه گرفته شد که خودکار آمدی اثرگذارترین عامل انگیزشی بوده و راهبردهای شناختی و فراشناختی به عنوان عامل میانجی گر، واسطه بین عوامل انگیزشی و پیشرفت تحصیلی است.

در رابطه بین دو متغیر روانشناختی معمولا یک متغیر تابع متغیر دیگر قرار می گیرد، یعنی با تغییر یک متغیر به تبع آن در متغیر دیگر تفاوت ایجاد می شود. و به این رابطه ایجاد شده در ذهن افراد رابطه تابعی گفته می شود. روابط تابعی پدید آمده در ذهن افراد در مقابل تغییر مقاومت می کند و به این دلیل در روانشناسی اجتماعی به آن حفظ نظریه گفته می شود که منظور نظریه ضمنی است که مردم بین متغیر های روانشناختی در ذهن خویش ایجاد می کنند. متغیرهای رابطه تابعی از طریق دو نوع داده های عینی یا مجرد به وجود می آید. هدف پژوهش حاضر بررسی موضوع حفظ بیشتر این رابطه ها با داده های عینی یا مجرد در ذهن افراد است. همچنین آیا این نظریه های ضمنی پس از گذر زمان حفظ می شود و اثر حفظ نظریه داده های اولیه عینی بیشتر است یا داده های ذهنی. پژوهش حاضر از نوع آزمایشی و طرح عاملی 2×2×2 (رابطه مثبت در مقابل رابطه منفی، داده های مجرد در مقابل عینی، توصیف در مقابل فقدان توصیف) بود. در هر خانه طرح عاملی 28 آزمودنی و کلا 224 نفر شرکت کردند که دانشجویان روان شناسی اجتماعی بودند. مداخله های آزمایشی از نوع قضاوت در پارهرابطه تابعی ایجاد شده در ذهن آزمودنیها از طریق یک داستان فرضی بود. تحلیل واریانس چند عاملی نشان داد که نظریه های ضمنی با داده های عینی بیشتر حفظ می شود (P<0.05) و اثر حفظ نظریه وقتی بیشتر است که اثر اولیه داده ها عینی باشد (P<0.01). یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که رابطه تابعی حتی اگر با داده های فرضی ایجاد شود در شناخت اجتماعی وجود دارد و این رابطه در ذهن افراد باقی می ماند و در مقابل تغییر مقاومت می کند.

امروزه استفاده از اینترنت، در حوزه های وسیعی، در حال افزایش است. محیط های بر خط نفوذ فزاینده ای بر گستره زندگی انسان دارد. به همین لحاظ، مساله پیامدهای استفاده از این ابزار ارتباطی توجه پژوهشگران حوزه روانشناسی و جامعه شناسی را به خود معطوف کرده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین احساس تنهایی و استفاده از اینترنت با پیشایندی ادراک حمایت اجتماعی بود.شرکت کنندگان در پژوهش جمعا 436 دانشجو شامل 225 دانشجوی دختر و 211 دانشجوی پسر از دانشگاه های شهر شیراز بودند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش، از فرم کوتاه شده مقیاس احساس تنهایی اجتماعی - عاطفی برای بزرگسالان (دیتوماسو و همکاران، 2004)، ادراک حمایت اجتماعی (زیمت و همکاران، 1988) و پرسشنامه سرگرمیهای اینترنتی استفاده شد. روایی و پایایی این ابزارها به ترتیب با استفاده از تحلیل عوامل و ضریب آلفای کرونباخ احراز شد.مدل فرضی با استفاده از رگرسیون متوالی همزمان و بر اساس مراحل پیشنهادی بارون و کنی تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن بود که ادراک حمایت اجتماعی به طور مستقیم پیش بینی کننده منفی ضعیفی برای استفاده از اینترنت است. همچنین احساس تنهایی خانوادگی و اجتماعی، نقش واسطه ای بین ادراک حمایت اجتماعی و میزان استفاده از اینترنت دارند. نکته جالب توجه اینکه احساس تنهایی خانوادگی میزان استفاده از اینترنت را به گونه مثبت و احساس تنهایی اجتماعی میزان استفاده از اینترنت را به گونه منفی پیش بینی می کرد. نتایج پژوهش حاضر موید نقش واسطه گری احساس تنهایی خانوادگی و اجتماعی در پیوند حمایت اجتماعی و میزان استفاده از اینترنت بود. در مجموع یافته ها اهمیت نقش حمایت اجتماعی و احساس تنهایی را در میزان استفاده از اینترنت نشان داد.

صرع از جمله بیماریهای مزمنی است که جنبه های مختلف سازگاری اجتماعی افراد مصروع را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از این پژوهش سنجش سازگاری اجتماعی کودکان و نوجوانان مبتلا به صرع 18-12 ساله در شهر اصفهان بود.روش پژوهش توصیفی و جامعه آماری کلیه کودکان و نوجوانان مصروع مراجعه کننده به کلینک نور شهر اصفهان در سال 1384 را شامل بود. حجم نمونه 61 نفر بود که برابر با جامعه آماری است. ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش دو پرسشنامه جمعیت شناختی و پرسشنامه شخصیتی کالیفرنیا (زیر مقیاس سازگاری اجتماعی) بود. داده های پژوهش از طریق روش آماریt تک متغیره تجزیه و تحلیل شد.یافته های پژوهش نشان داد که میانگین نمره سازگاری اجتماعی کودکان و نوجوانان مصروع شرکت کننده در پژوهش در مولفه نقشهای اجتماعی (3.87) بزرگتر از سطح متوسط (3) بود، اما میانگین نمره آنها در دیگر مولفه های سازگاری اجتماعی [مهارتهای اجتماعی (2.55)، علایق ضداجتماعی (2.22)، روابط خانوادگی (2.89)، روابط اجتماعی (2.93)، روابط مدرسه ای (2.76)] کمتر از سطح متوسط (3) بود.بر اساس یافته های به دست آمده می توان اذعان داشت که کودکان و نوجوانان مصروع در رفتارهای مربوط به نقشهای اجتماعی و دوری از رفتارهای ضداجتماعی سازگاری اجتماعی مناسبی دارند، ولی در رفتارهای مرتبط با مهارتهای اجتماعی، روابط خانوادگی و برقراری رابطه مناسب با دیگر اعضا خانواده، روابط مدرسه ای و روابط اجتماعی با مشکل مواجه شده و سازگاری خوبی ندارند.

این مطالعه به منظور تعیین رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی انجام شد. نمونه تحقیق 170 نفر ازدانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران را شامل می شد که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه های کیفیت تجارب یادگیری و فرسودگی تحصیلی را تکمیل کردند. داده ها با روش آماری ضریب همبستگی ساده و چندگانه تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که روابط منفی معنی داری بین حیطه های کیفیت تجارب یادگیری (منابع، محتوا، انعطاف پذیری یادگیری و رابطه استاد - دانشجو) با ابعاد فرسودگی تحصیلی (خستگی تحصیلی، بی علاقگی تحصیلی و ناکارآمدی تحصیلی) وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که رابطه استاد - دانشجو بیشترین نقش را درتبیین فرسودگی تحصیلی دارد.