پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی
سال:1385 | دوره:12 | شماره:2 (40) |تعداد مقالات:8

این مقاله بر اساس پژوهشی در بین 361 نفر از دانشجویان رشته های علوم اجتماعی تدوین شده است. هدف از ارایه این مقاله ارزیابی مناسبات و تعاملات دانشجویان در قلمروهای گوناگون از جمله در زمینه های اجتماعی و آموزشی است. پنداشته های نظری این پژوهش برآمده از آرای نظریه پردازان جامعه شناسی علم است و بر اساس آنها تعاملات بین دانشجویان در ایجاد انگیزش و انرژی عاطفی و نیز یادگیری و موفقیت تحصیلی آنان تاثیر گذار است. این تحقیق با روش پیمایشی و با کاربرد ابزار پرسشنامه انجام شده و داده ها با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی و توسط نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های این پژوهش برخی از فرضیات تدوین شده را اثبات می کند. بر اساس این یافته ها دانشجویان با یکپارچگی اجتماعی بیشتر یادگیری تعاملی بیشتری دارند. این دانشجویان انگیزش و انرژی عاطفی بیشتری دارند و از رشته تحصیلی و استادان خود راضی ترند. دانشجویان یکپارچه تر پیشرفت تحصیلی بیشتری دارند و از خود اثربخشی بالاتری برخوردارند. دستاورد اصلی پژوهش فراهم ساختن زمینه های تجربی برای جلب توجه پژوهشگران و سیاستگذاران به اهمیت فضای ارتباطات دانشجویی در پیشرفت تحصیلی و گسترش احساس رضایت و اثربخشی در بین آنان است.

دانشگاه ها از نظر الگوی ساختار سازمانی از ویژگی هایی برخوردارند که آنها از سایر سازمانها متمایز می سازد. در این مقاله به بررسی و مقایسه ساختار سازمانی موجود و ساختار سازمانی مطلوب (مورد انتظار کارکنان) دانشگاه تربیت معلم پرداخته شده است. نمونه تحقیق 248 نفرند که 40 درصد آنها اعضای هیات علمی و 60 درصد آنها کارمندان و کارشناسان ستادی هستند. اعضای این نمونه از طریق روش نمونه گیری طبقه ای و به طور تصادفی انتخاب شده اند.برای جمع آوری اطلاعات از پرشسنامه محقق ساخته استفاده شد که بعد از اجرا روایی و پایایی آن به اثبات رسید. داده های آماری با استفاده از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی و به کمک برنامه SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق بیانگر آن است که بین ویژگی های ساختار سازمانی موجود و ساختار سازمانی مطلوب تفاوت معنی داری وجود دارد. درحالی که کارکنان خواستار تخصصی شدن بیشتر و رسمیت بیشترند، این ویژگی ها در ساختار موجود نسبتا کم است؛ به عبارت دیگر، کارکنان انتظار دارند که ساختار سازمانی دانشگاه از حالت کنونی (که بیشتر متمایل به سمت تمرکز است) خارج و دچار تحول شود و بیشتر به سمت «بوروکراسی حرفه ای» گرایش یابد.

اهدف از این مطالعه بررسی ارتباط ابهام نقش، تعارض نقش و اضطراب رقابتی با عملکرد ورزشی و پیشرفت تحصیلی در ورزشکاران رشته‎ های ورزشی انفرادی (کشتی، تنیس و رزمی) و گروهی (فوتبال، والیبال و بسکتبال) است. آزمودنی های پژوهش شامل 244 نفر دانشجوی پسر (126 ورزشکار گروهی و 118 ورزشکار انفرادی) بود که به ‎صورت تصادفی از میان دانشجویان ورزشکار انتخاب شدند. برای جمع‎ آوری داده ‎ها از مقیاس ابهام - تعارض نقش، پرسشنامه اضطراب رقابتی و چک لیست عملکرد ورزشی استفاده شد.نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که هر یک از متغیرهای ابهام نقش، تعارض نقش و اضطراب رقابتی با عملکرد ورزشی و پیشرفت تحصیلی رابطه منفی معنی داری دارند. این همبستگی در ورزشکاران گروهی از انفرادی بیشتر بود. ضریب رگرسیون چند متغیری نشان داد که ابهام نقش، تعارض نقش و اضطراب رقابتی 36 و 24 درصد از واریانس عملکرد ورزشی را به ‎ترتیب در ورزشکاران گروهی و انفرادی تبیین می کنند. همچنین، سه متغیر یاد شده 45 و 16 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را به ترتیب در ورزشکاران گروهی و انفرادی تبیین کردند. این نتایج نشان می دهد که افزایش ابهام نقش، تعارض نقش و اضطراب رقابتی کاهش عملکرد ورزشی و پیشرفت تحصیلی را به دنبال خواهد داشت.

در حالی که به زعم اکثر افراد، اعم از متخصص و غیرمتخصص، تاثیر منفی کنکور بر شرایط روانی راه ‎نیافتگان به دانشگاه امری قطعی تلقی می شود، برخی نیز معتقدند که مشکل اصلی به نظام آموزشی و به طور مشخص به آموزش و پرورش برمی گردد، نه به کنکور. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیرات کنکور بر شرایط روانی راه ‏نیافتگان به دانشگاه اجرا شد. بر اساس این هدف سطح سلامت عمومی، عزت‏ نفس و نشانه ‏های اختلالات روانی در بین راه ‏نیافتگان به دانشگاه نسبت به دانش ‏آموزانی که هنوز در کنکور شرکت نکرده ‎اند و همچنین، پذیرفته ‎شدگان در کنکور سنجیده ‏شد. نتایج نشان داد که سلامت عمومی راه‏ نیافتگان به دانشگاه به‏ طور معنی‏ داری پایین‏ تر از سلامت عمومی ‏دانش ‏آموزانی بود که هنوز در کنکور شرکت نکرده بودند؛ بین سلامت عمومی پذیرفته ‏شدگان در کنکور و راه‏ نیافتگان به دانشگاه تفاوت معنی‏ داری وجود نداشت. همچنین، نتایج نشان داد که از نظر نمرات عزت‏ نفس، دانشجویان بالاترین وضعیت و پشت ‏کنکوری ها پایین ‏ترین وضعیت را داشتند و در نهایت بجز اضطراب در بقیه اختلالات اندازه ‏گیری شده تفاوت معنی ‏داری بین میانگین نمرات مربوط به راه ‏نیافتگان به دانشگاه با دانش‏ آموزان و دانشجویان وجود نداشت.

هدف کلی این پژوهش بررسی قابلیتهای کارآفرینی (استقلال طلبی، کنترل درونی، انگیزه پیشرفت، ریسک ‎پذیری و خلاقت) دانشجویان دانشگاه اصفهان و تاثیر آموزشهای دانشگاهی در افزایش این قابلیتهاست. پژوهش کاربردی است و از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. به منظور گردآوری داده ‎ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. ضریب پایایی پرسشنامه 89/. برآورد شد. نمونه آماری مشتمل بر 250 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال 84-83 بود که از طریق نمونه‎ گیری تصادفی طبقه ‎ای انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‎ ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزار SPSS انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان در زمینه استقلال طلبی، کنترل درونی، انگیزه پیشرفت و خلاقیت بالاتر از حد میانگین بود، اما نمرات ریسک پذیری از متوسط نمره معیار پایین تر بود. همچنین، آموزشهای دانشگاهی در پرورش ویژگی های کارآفرینی در دانشجویان موثر نبوده است.

خانوارها حلقه ارتباطی بین سطح بهره‎ مندی اقتصادی اجتماعی و از جمله سرمایه ‎انسانی یک نسل با نسل بعد محسوب می شوند. هدف از تحلیل‎ اثر ویژگی های اقتصادی اجتماعی خانوار بر احتمال ادامه تحصیل یا سطح برخورداری آموزشی فرزندان، شناخت میزان و جهت تاثیر عوامل مذکور است.هدف از اجرای این طرح شناخت عوامل موثر بر تصمیم ‎‎‎گیری افراد برای ورود به دوره‎ های آموزش عالی در سطح خانوارهاست. مرحله اول این طرح در سال 1382 و با استفاده از داده ‎های طرح آمارگیری از ویژگی های اقتصادی اجتماعی خانوار در سال 1374 به اجرا درآمد. در این مرحله، از داده ‎های جدید (سال 1381) استفاده شده و با توسعه مشاهدات، فرضیات مختلف از تاثیر ویژگی های اقتصادی اجتماعی خانوار بر احتمال ادامه تحصیل فرزندان آزمون شده است. این مقاله به بیان نتایج طرح پژوهشی مذکور اختصاص دارد.از مقایسه نتایج این مرحله با مرحله قبل می توان نتیجه گرفت که تاثیر سطح تحصیلات والدین یا سرمایه ‎انسانی نسل قبل بارزتر و معنی ‎دارتر شده است؛ به عبارت دیگر، در طی سالهای اخیر تاثیر تحصیلات دانشگاهی والدین بر نگرش فرزندان نسبت به وجهه اجتماعی و احتمالا چشم ‎انداز اقتصادی تحصیلات عالی بیشتر شده است. این نکته اهمیت بارز انتقال سرمایه بین نسلی و لزوم توجه به توسعه آموزش برای نگهداشت سطح سرمایه ‎انسانی نسلهای آتی را نشان می دهد.در هر دو مرحله تاثیر معنی‎ دار وضعیت اقتصادی خانوار را می توان تشخیص داد و نتایج دو مرحله در خصوص میزان و جهت تاثیر متغیرهای جنسیت و سن افراد و تعداد اعضای خانوار کاملا مشابه و پایدار است؛ به عبارت دیگر، همچنان احتمال ادامه تحصیل فرزندان پسر کمتر و احتمال ادامه تحصیل فرد در سنین بالاتر بیشتر است.

هدف اصلی از پژوهش حاضر ارایه یک مقیاس اندازه‎ گیری نگرش نسبت به کامپیوتر و هدف دیگر بررسی رابطه بین نگرش نسبت به کامپیوتر و جنسیت و دانشگاه محل تحصیل دانشجویان است. در این خصوص، از بین جامعه آماری که کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاههای آزاد و دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 83-82 بودند، تعداد 577 نفر (297پسر و 280 دختر) به روش نمونه‎ گیری تصادفی چند مرحله‎ ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش ترجمه (فرم) فارسی مقیاس نگرش سنج کامپیوتر CAS بود. ضرایب پایایی آلفا برای سه خرده مقیاس اضطراب، اطمینان و علاقه‎ مندی به کامپیوتر به ترتیب 83/0، 79/0 و 85/0 و برای نمره کل مقیاس 93/0 محاسبه شد. در تحلیل ساختار عاملی مقیاس اضطراب و تشویش دانشجویان در کار با کامپیوتر نمود پیدا کرد. بر اساس دو هدف اختصاصی پژوهش فرضیه هایی مبنی بر اینکه بین نگرش نسبت به کامپیوتر و جنسیت و همچنین، بین نگرش نسبت به کامپیوتر و دانشگاه محل تحصیل دانشجویان تفاوت وجود دارد، صورت بندی شدند. در تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t و تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بین جنسیت و نگرش نسبت به کامپیوتر رابطه معناداری وجود دارد (05/0>P و 25/2=t) و نگرش دختران نسبت به پسران بهتر است. همچنین، بین دانشگاه محل تحصیل و نگرش نسبت به کامپیوتر نیز تفاوت معناداری به دست آمد (01/0>P و 60/5=F).