مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1383 | دوره:3 | شماره:3 (پی در پی 11) |تعداد مقالات:11

سابقه و هدف: تشخیص بالینی هیپوتیروییدی مادرزادی بدون انجام غربالگری این بیماری در نوزادان میسر نمی باشد. از سوی دیگر فراخوان نوزادان در طی طرح غربالگری از دیدگاه صرف وقت و هزینه و تبعات روحی حاصله در والدین نوزادان حایز اهمیت می باشد. هدف از این مطالعه تعیین میزان فراخوان در طی طرح غربالگری کم کاری مادرزادی تیرویید در شهر اصفهان می باشد، در طی این مطالعه میزان فراخوان براساس دو معیار استفاده از T4 و TSH و یا استفاده از TSH تنها جهت فراخوان تعیین و نتایج حاصل با یکدیگر و نیز با سایر جوامع مقایسه گردیده است.مواد و روش ها: از ابتدای خرداد 1381 تا اواخر مرداد 1382، نمونه های خون وریدی نوزادان 7ـ3 روزه ارجاع شده از 17 بیمارستان و زایشگاه شهر اصفهان جمع آوری و غلظت T4 و TSH آن ها به ترتیب به روش های RIA و IRMA اندازه گیری شد. در مرحله اول فراخوان براساس TSH>20 mIU/L و یا T4<6.5 g/dl انجام و در مرحله دوم فراخوان براساس TSH>20 mIU/L انجام گرفت. نوزادان فراخوان شده در صورت دارا بودنTSH>10 وT4<6.5 در آزمایش دوم با تشخیص هیپوتیروییدی تحت درمان قرار گرفتند.یافته ها: 39601 نوزاد در این طرح شرکت کردند (29493 نفر در مرحله اول و 10108 نفر در مرحله دوم). 700 نوزاد فراخوان شدند (647 نفر آنها در طی مرحله اول و بقیه در مرحله دوم). میزان فراخوان در طی مرحله اول (2/2%) نسبت به مرحله دوم (5/0%) بیشتر بود (P<0.05) و اکثر موارد فراخوان شده در مرحله اول دارای T4 سرمی پایین بودند (P<0.05). شیوع هیپوتیروییدی مادرزادی برابر 1 در 338 تولد زنده بود.نتیجه گیری : با وجود اینکه میزان فراخوان در طی هر دو مرحله درحد قابل قبول بود اما استفاده از TSH تنها، جهت غربالگری و تعیین موارد فراخوان در مطالعه ما کاربردی تر و عملی تر از استفاده از T4 و TSH (هر دو) می باشد.

سابقه و هدف: لسیتین (فسفاتیدیل کولین) به عنوان پیش ساز استیل کولین شناخته شده است. از طرفی شواهد حاصل از مطالعات بروی حیوان های آزمایشگاهی نشان می دهد که سیستم کولینرژیک نقش مهمی در یادگیری و حافظه بر عهده دارد. در این مطالعه ما اثرات تجویز دهانی مقادیر مختلف لسیتین را بر بهبود یادگیری فضایی در دستگاه ماز T- شکل بررسی کردیم.مواد و روش ها: در این پژوهش از موش های صحرایی نر بالغ نژاد NMRI استفاده شد. حیوان ها در 5 گروه تقسیم بندی شدند. در موش های گروه آزمایش گروه های (3-1) رژیم مکمل لسیتین در مقادیر120 mg/Kg) ، 240 و 480) و در گروه حلال (گروه4) آب مقطر به عنوان حلال لسیتین، به مدت 9 روز متوالی، هر روز یک ساعت قبل از آزمایشات، به وسیله لوله دهانی- معدی تجویز شد و موش های گروه کنترل (گروه 5) فقط با رژیم معمولی تغذیه شدند. هم چنین برای ارزیابی یادگیری فضایی از دستگاه ماز T- شکل استفاده شد که مطابق روش استاندارد، تمامی موش ها به مدت 9 روز متوالی، آموزش داده شدند. یافته ها: تحلیل و تجزیه آماری به روش آنالیز واریانس نشان داد که تجویز لسیتین در هر سه دوز مورد استفاده 120 mg/Kg)، 240 و 480) باعث کاهش میانگین تاخیرها تا رسیدن به معیار یادگیری در روزهای یادگیری و تست خاموشی می گردد (به ترتیب (p<0.001, p<0.001, p<0.05 هم چنین لسیتین در هیچ کدام از دوزهای مصرفی اثر معنی داری بر میانگین دفعات آموزش و خطا در یادگیری ساده و معکوس نداشت. نتیجه گیری: یافته های فوق نشان می دهد تجویز لسیتین، زمان فراگیری را بهبود داده است که ممکن است این عمل از طریق افزایش سطح استیل کولین و در نتیجه بهبود عملکرد سیستم کولینرژیک انجام شده باشد.

سابقه و هدف: بیماران با سندرم X قلبی، در اثر فعالیت درد قلبی داشته و در آن ها تست ورزش مثبت و آرتریوگرام کرونر طبیعی است. به نظر می رسد که این افراد احساس درد غیرطبیعی درد قلبی در اثر افزایش حساسیت به آدنوزین دارند. مطالعات قبلی نشان داده است که آمینوفیلین وریدی و یا خوراکی که مهار کننده گیرنده های آدنوزین است باعث بهبود تحمل فعالیت بیماران سندرم X قلبی می شود. در این مطالعه تاثیر تئوفیلین خوراکی بر علایم بالینی ونتایج تست ورزش بیماران سندرم X قلبی مراجعه کننده به درمانگاه قلب بیمارستان امام خمینی ساری در سال 1381 بررسی شد.مواد و روش ها: مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی دو سوکور بر روی مبتلایان به سندرم X قلبی انجام شد. در این مطالعه 20 بیمار مبتلا (18 زن و 2 مرد، با سن متوسط 50 سال) به سندرم X قلبی بررسی شدند، این افراد به صورت تصادفی به دو گروه شاهد و مورد تقسیم شدند. این افراد خصوصیات پایه مشابه داشتند. به گروه مورد قرص تیوفیلین به میزان 150 تا 225 میلی گرم (برحسب وزن و مصرف سیگار) دوبار در روز به مدت سه هفته و به گروه شاهد دارو نما تجویز شد. در پایان هفته سوم برای کلیه بیماران تست ورزش (Treadmill) انجام شد. تعداد حملات درد بیماران ثبت شد. آزمون t-test مزدوج جهت مقایسه نتایج مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه مدت زمان انجام تست ورزش در گروه مورد طولانی تر از گروه شاهد (p<0.05) و تعداد حملات درد قلبی در گروه مورد کمتر از گروه شاهد بود (p<0.05). اما اختلاف معنی دار آماری از نظر میزان افت قطعه ST در پیک ورزش و زمان بروز درد قلبی در هنگام تست ورزش در بین دو گروه وجود نداشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد که تیوفیلین خوراکی یافته های کلینیکی و علایم بیماران مبتلا به سندرم X قلبی مانند تعداد حملات درد قلبی و مدت زمان تست ورزش را بهتر می کند اما بر روی یافته های پاراکلینیکی این بیماران نظیر افت قطعه ST در این مطالعه تاثیری نداشت و نیاز به مطالعات بیشتری دارد.

سابقه و هدف: یکی از وظایف مهم دیسک بین مهره ای ایجاد ثبات بین مهره های مجاور است که در هنگام وجود ضایعات دیسک کمری این ثبات دچار اختلال می شود. امروزه نشان داده شده است که کاربرد ورزش های ثبات دهنده در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن موجب بهبود فعالیت های روزمره ایشان می گردد. اما تاکنون اثر کاربرد چنین ورزش هایی در بیماران مبتلا به فتق دیسک کمری بررسی نشده است. بنابراین با توجه به بی ثباتی مهره های کمری در بیماران مبتلا به فتق دیسک کمری، این مطالعه برای تعیین اثرات این نوع ورزش در این بیماران طراحی شد.مواد و روش ها: 60 بیمار (22-55 ساله) مبتلا به فتق دیسک L4-L5 یا L5-S1 (بدون اختلال حسی یا حرکتی)، به طور تصادفی در دو گروه 30 نفره تجربی و کنترل قرار گرفتند. در ابتدا، درد توسط مقیاس اندازه گیری دیداری (VAS) میزان خم شدن تنه در وضعیت نشسته (پاهای کشیده) و رساندن انگشتان دست به انگشتان پا، زاویه صاف بالا آوردن ساق (SLR) و زمان انجام برخی فعالیت های روزمره شامل بالا رفتن از 5 پله، 10 متر راهپیمایی سریع بدون درد، به شکم خوابیدن از وضعیت ایستاده و ایستادن از وضعیت به شکم خوابیده اندازه گیری شد. پروتکل ورزشی شامل 4 مرحله ساده به پیشرفته بود که هر هفته به گروه ورزشی آموزش داده می شد. هر حرکت باید دو بار در روز و هر دفعه 10 بار تکرار می شد. مقادیر هر هفته و بعد از 4 هفته از اتمام پروتکل اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج نشانگر کاهش معنی دار درد (p<0.0001)، افزایش دامنه خم شدن تنه (p<0.0001)، افزایش زاویه (p<0.005) SLR و انجام سریع تر فعالیت های روزمره (p<0.05) در گروه آزمایش بود، در حالی که مقایسه میانگین تغییرات در گروه کنترل تفاوت معنی داری نشان نداد. این نتایج بعد از دوره پی گیری نیز پایدار بودند.نتیجه گیری: انجام پروتکل ورزش های ثبات دهنده موجب بهبود عملکرد فعالیت های روزمره بیماران فتق دیسک کمری گردید. نتایج مطالعه بیانگر تأثیر این نوع ورزش در افزایش ثبات ستون فقرات کمری در بیماران فتق دیسک است.

سابقه و هدف: استایرن یکی از انواع حلال های آلی آروماتیک است که در طی واکنش های حرارت دهی پلیمرهای استایرن در صنعت پلاستیک سازی آزاد می گردد. این مطالعه جهت تعیین اثر تماس مزمن تنفسی با مقادیر خفیف تا متوسط استایرن بر عملکرد کبد در کارگرانی که در صنایع تولید قطعات پلاستیکی از پلیمرهای استایرن استفاده می کنند، طراحی گردیده است.مواد و روش ها: برای بررسی این اثرات در یک مطالعه مقطعی سطح آنزیم های کبدی شامل ترانس آمینازهای کبدی (ALT-AST)، تستهای کلستیاز کبدی (ALP-GGT) و تستهای ارزیابی کلیرنس کبدی (بیلی روبین وتال و کونژوگه) در 58 نفر کارگر گروه مورد با 52 نفر کارگر گروه شاهد مقایسه گردید. افراد گروه مورد شامل کلیه افرادی بود که به مدت بیشتر از یک سال در سالن تزریق سنگین پلاستیک مشغول به کار بودند. گروه شاهد از میان سایر کارگران همان کارخانه که در محل هایی همچون نگهبانی، انبار محصول و یا قسمت اداری مشغول به کار بودند انتخاب شدند. نمونه گیری از هوای سالن در یک زمان دو ساعته در وسط شیفت کاری و توسط پمپ نمونه گیری انجام گردید و سپس نمونه ها به روش کروماتوگرافی گازی آنالیز شد. میانگین سطح استایرن موجود در هوای سالن تزریق، در محدوده تنفسی کارگران حدود 18 ppm بود.یافته ها: پس از جمع آوری نمونه ها و انجام آنالیز آماری یک اختلاف معنی دار آماری برای میانگین آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) و بیلی روبین توتال بین دو گروه مورد و شاهد دیده شد. در سایر موارد از جمله آسپارتات آمینو ترانسفراز(AST) ، آلکالن فسفاتاز (ALP)، گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) و بیلی روبین کونژوگه نیز میانگین مقادیر در گروه مورد بالاتر از گروه شاهد بود ولی این مقادیر از لحاظ آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه معرف این می باشند که تماس مزمن با مقادیر پایین استایرن در صنایع تزریق پلاستیک می تواند موجب آسیب خفیف سلولی و اختلال در کلیرنس کبدی گردد. بنابراین ارزیابی های دوره های عملکرد کبدی در کارگران صنایع تزریق پلاستیک پیشنهاد می شود.

سابقه و هدف: امروزه نقش هورمون های تیروییدی در تکامل طبیعی مغز انسان و سایر حیوانات موضوعی انکار ناپذیر و شناخته شده است. در این رابطه ادعا شده است که ناکارآیی این هورمون ها در دوران پیش از تولد باعث تغییرات تکاملی غیرقابل انکاری در روند شکل گیری مغز می شود. بنابراین در این پژوهش سعی گردیده است تا نقش احتمالی این هورمون ها با استفاده از هیپوتیروییدی مادری بر تغییرات مورفومتریک نقاط سیناپسی یاخته های پیرامیدال قشر مغز نوزادان موش مورد مطالعه قرار گیرند.مواد و روش ها: این پژوهش به صورت تجربی، بر روی 24 سر موش نژاد Balb/C در دو گروه تجربی و کنترل صورت گرفت. مادران گروه تجربی با بهره گیری از 05/0% پروپیل تیواوراسیل (PTU) که به آب آشامیدنی حیوانات اضافه گردید تیروییدکتومی شیمیایی شدند و گروه کنترل بصورت دست نخورده باقی ماندند. نمونه های هر دو گروه با موش های نر هم نژاد آمیزش داده شدند. سپس مغز نوزادان 20 روزه متعلق به هر دو گروه مورد آماده سازی بافتی و رنگ آمیزی اختصاصی گلژی قرار گرفت و روند سیناپس زایی و تکامل دندریتی نورون های پیرامیدال در آن ها با استفاده از آزمون t-test مقایسه گردید. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میانگین کلی خارهای دندریتی نوزادان مربوط به گروه تجربی (45/0±08/31) در مقایسه با گروه کنترل (55/0±88/39) دارای کاهش معنی داری است (p<0.05). هم چنین میانگین کلی فاصله خارهای شمارش شده در نمونه های تجربی (86/0±78/3) نسبت به کنترل (05/1±57/2) نیز به شکل معنی داری افزایش یافته است (p<0.005). نتیجه گیری: نتایج حاصل دلالت بر این موضوع می نمایند که هورمون های تیروییدی در تکامل و بلوغ نورون های مغزی دارای نقش کلیدی هستند تا آنجا که کاسته شدن از ترشح طبیعی این هورمون ها در مادران باردار، تکامل و روند سیناپس زایی نورونی را در نسل بعد می تواند تحت تاثیر قرار دهد.

سابقه و هدف: کافیین یکی از مواد میتل گزانتینی است که از طریق مهار تجزیه آدنوزین مونوفسفات حلقوی منجر به افزایش کلسیم داخل سلولی در سلول های مختلف می‏شود. ممکن است از این طریق نقشی در روند تقویت یادگیری و حافظه داشته باشد، بنابراین در مطالعه حاضر این اثر کافئین مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: برای انجام آزمایش تعداد 30 سر موش صحرایی با وزن 300-250 گرم به 5 گروه تقسیم شدند، که 4 گروه به عنوان مورد و یک گروه به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. سپس به گروه های مورد دوزهای مختلف کافئین (10، 20، 40 و 80 میلی گرم در کیلوگرم) در حجم 3 ml/kg و به گروه شاهد 3 ml/kg سرم فیزیولوژی به صورت داخل صفاقی تزریق شد. 30 دقیقه پس از تزریق با استفاده از روش اجتنابی فعال یک طرفه میزان یادگیری آن ها مورد بررسی قرار گرفت. بعد از گذشت یک هفته حافظه کوتاه مدت و با گذشت 21 روز حافظه دراز مدت بررسی شد.یافته ها: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که کافئین یک اثر وابسته به دوز بر روی یادگیری و حافظه دارد، به طوری که میانگین درصد یادگیری و حافظه کوتاه مدت در دوزهای 10، 20 و 40 میلی گرم در کیلوگرم نسبت به گروه شاهد افزایش داشته ولی در دوز 80 mg/kg کاهش داشته است افزایش یادگیری تنها در دوز 10 mg/kg تفاوت معنیدار داشت(p<0.05) . در مورد حافظه کوتاه مدت دوزهای 10، 20 و 40 میلی گرم در کیلوگرم نسبت به گروه شاهد تفاوت معنیداری داشت (p<0.001) و در مورد حــافـظه دراز مدت نسـبت درصـد فــراخــوانیحافظه در دوزهای 10، 20 و 40 میلی گرم در کیلوگرم نسبت به گروه شاهد افزایش یافته (p<0.001) اما در دوز 80 mg/kg کاهش نشان داد (p<0.001).نتیجه گیری: نتایح حاصل از این پژوهش موید این است که کافیین در دوزهای پایین موجب تقویت یادگیری و حافظه شده اما در دوزهای بالاتر این روند را تضعیف می کند.

سابقه و هدف: سندرم ترنر از شایع ترین ناهنجاری های کروموزومی در دختران محسوب می شود. دختران مبتلا به سندرم ترنر یا یک کروموزموم X ندارند و یا ساختمان آن غیرطبیعی است که این مسئله سبب بروز کوتاهی قد، نارسایی تخمدان ها و ناهنجاری های قلبی ـ عروقی و کلیوی می شود. هم چنین مبتلایان به سندرم ترنر در معرض بروز چاقی هستند. هدف از انجام این مطالعه تعیین شاخص توده بدن (BMI) در مبتلایان به سندرم ترنر و هم چنین تغییرات آن بدنبال مصرف هورمون رشد بوده است.مواد و روش ها: در این مطالعه آینده نگر، شاخص توده بدن بر حسب کیلوگرم بر متر مربع در ابتدای تشخیص سندرم ترنر در 43 دختر محاسبه گردید. 9 بیمار به علت سن بالا در هنگام تشخیص درمان نشدند، 13 بیمار دیگر دوره درمان را کامل نکردند و 21 بیمار تحت درمان با هورمون رشد انسانی به صورت تزریق زیر جلدی و به میزان 0.11 IU/KG در روز قرار گرفتند. درمان برای مدت 6 ماه ادامه پیدا کرد.یافته ها: متوسط سن تشخیص بیماران در این مطالعه 47 / 12 سال و قد و وزن مبتلایان نسبت به مقادیر استاندارد پایین تر بود. متوسط شاخص توده بدن در ابتدای تشخیص 69/3±78/18 و در گروهی که درمان شده بودند بعد از شش ماه 045/2±56/18 بود؛ در حالی که قد مبتلایان در ابتدای مطالعه پایین تر از مقادیر استاندارد بود که با درمان از متوسط 14±119 سانتی متر به 15±123 سانتی متر رسید.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که درمان با هورمون رشد برای کوتاهی قد مبتلایان به سندرم ترنر سبب تغییر در شاخص توده بدن نمی شود.

سابقه و هدف: کم خونی یکی از مشکلات شایع و مخاطره آمیز زنان در سنین باروری است که شیوع آن در جوامع مختلف تفاوت های زیادی دارد. برای تدوین سیاست های مناسب جهت پیشگیری و درمان کم خونی داشتن اطلاعات لازم در خصوص جوامع مختلف ضروری است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی است که در آن 250 خانم 45-15 ساله مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهری بم مورد بررسی قرار گرفتند و ضمن تکمیل پرسش نامه مشخصات دموگرافیک، برخی عوامل خونی که به عنوان شاخص کم خونی مطرح می باشند در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. از آزمون های آنالیز واریانس، کای دو و فیشر جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در پژوهش 5/28 سال، میانگین تعداد حاملگی آنان 99/2 و میانگین تعداد فرزندان آنان 84/2 بود. با در نظر گرفتن ملاک هموگلوبین کمتر از 12 گرم در دسی لیتر، این پژوهش نشان داد که میزان شیوع کم خونی در بین زنان مورد بررسی 10% می باشد، که این میزان با تعداد حاملگی و تعداد فرزندان همبستگی معنی دار آماری دارد. علاوه بر این میانگین هموگلوبین زنان باردار 68/12 گرم در دسی لیتر و این میزان در زنان غیرباردار 27/13 گرم در دسی لیتر می باشد. نتیجه گیری: با توجه به این نتایج توصیه می گردد، به مساله کم خونی در زنانی که بارداری های متعدد داشته اند توجه ویژه ای معطوف گردد.

سابقه و هدف: یکی از علل عمده مرگ و ناتوانی در تمام جوامع، سکته مغزی است و شایع ترین عارضه ناشی از سکته مغزی همی پلژی یا همی پارزی است. هدف از این مطالعه، تعیین اختلال های تونیسیته عضلات چهار سر و گاستروسولیوس بیماران همی پارزی و تأثیر پروتکل تمرین های تقویتی در درمان این اختلال ها با توجه به نظرات انتقادی در خصوص این تمرین ها بود. مواد و روش ها: 34 بیمار همی پارزی ثانویه به سکته مغزی با میانگین سنی 2/6±4/52 سال از طریق نمونه گیری در دسترس، مورد مطالعه قرار گرفتند. بیمارانی انتخاب شدند که حداقل 12 ماه از زمان شروع سکته مغزی آن ها گذشته باشد. بیماران به صورت تصادفی در یکی از دوگروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. تونیسیته عضلانی با مقیاس تغییر یافته اشورث و قدرت عضلانی با دینامومتر قبل و بعد از 12 جلسه درمان اندازه گیری گردید. گروه مورد، پروتکل تمرین های عملکردی، تعادلی و تقویتی را دریافت کرد. به گروه کنترل پروتکل تمرین های عملکردی و تعادلی داده شد. از آزمون های t مستقل، t زوج، من ویتنی و ویلکاکسون برای مقایسه نتایج قبل و بعد درمان استفاده گردید.یافته ها: کاهش تونیسیته عضله چهار سر فقط در گروه مورد (p<0.0001) وگاستروسولیوس در هر دو گروه مورد (p<0.0001) و کنترل  (p=0.041)بعد از مداخله معنی دار بود. کاهش تونیسیته عضله چهار سر (p=0.034) و گاستروسولئوس (p=0.001) بعد از درمان در گروه مورد نسبت به گروه کنترل قابل توجه بود. آزمون من ویتنی وجود اختلاف معنی دار در تفاضل میانگین تونیسیته عضله چهار سر (p<0.0001)  و گاستروسولیوس (p<0.0001) را در گروه مورد نسبت به کنترل نشان داد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه، برخلاف دیدگاه های رایج، از مؤثر بودن تمرین های تقویتی عضلات اندام تحتانی در کاهش اسپاستیسیتی علاوه بر افزایش قدرت آن ها در مرحله مزمن توانبخشی بعد از سکته مغزی حمایت می کند.