چشم انداز مدیریت دولتی
سال:1394 | دوره:- | شماره:24 |تعداد مقالات:7

بودجه ریزی برمبنای عملکرد، یک برنامه تلفیق عملکرد و بودجه سالانه است که روابط بین سطح اعتبارات برنامه و نتایج مورد انتظار را نشان می دهد. در سال های اخیر تمایل زیادی برای استفاده سازمانی از بودجه ریزی برمبنای عملکرد شکل گرفته است. این امر باعث شده است تا پژوهشگران با دقت بیشتری به جزئیات این روش بودجه ریزی توجه کنند. با توجه به اینکه پروژه های کلان و ملی جایگاه ویژه ای در برنامه های توسعه ملی دارند، سازمان های پروژه محور به عنوان متولی این پروژه ها، نقش بسزایی در تبیین و کنترل بودجه پروژه دارند. در این پژوهش با توجه به اهمیت موضوع بودجه ریزی در سازمان های پروژه محور، مدل های مفهومی بودجه ریزی برمبنای عملکرد، مطالعه و بر اساس شاخص های اصلی، بررسی و مدل مفهومی مناسب برای استقرار و تعیین زیرسیستم های مطالعه شد. با توجه به اهمیت مدیریت ریسک در بودجه ریزی به عنوان زیرسیستم مهم و اساسی، این حوزه فرآیندی تعریف و ارتباط آن با سایر حوزه های فرآیندی مدل مفهومی موردسنجش قرار گرفت. در پژوهش حاضر برای تعیین ضریب اهمیت نظرهای خبرگان از آنتروپی شانون و برای ارزیابی میزان ارتباطات حوزه فرآیندی مدیریت ریسک از دو روش تاپسیس و پرامتی استفاده شد. در نهایت با مقایسه این دو روش، مدل مفهومی متناسب با سازمان های پروژه محور تبیین و ارائه شد.

پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد سیستم های کاری با عملکرد بالا به دنبال بررسی رابطه بین اقدامات مدیریت منابع انسانی و بازارگرایی در صنعت خدمات بانکداری ایران است. در این مطالعه به منظور تبیین اثرات اقدامات مدیریت منابع انسانی بر بازارگرایی سازمان از چارچوب AMO استفاده شد که اقدامات مدیریت منابع انسانی را به سه دسته: اقدامات توانمندساز، انگیزش زا و فرصتافرین دسته بندی می کند. بازارگرایی مدلی سه بعدی و شامل رفتار هوشمند، پاسخ استراتژیک و بخش های هماهنگ در نظر گرفته شده است. آزمون مدل مفهومی پژوهش با استفاده از روش معادلات ساختاری و با بهره گیری از نظرهای نمونه 312 نفری از افراد شاغل در شعب «بانک ملت: صورت گرفته است. بر اساس نتایج، نقش اقدامات مدیریت منابع انسانی بر بازارگرایی بانک به صورت جمعی بر مبنای رویکرد سیستم های کاری با عملکرد بالا و همچنین به واسطه دستاوردهای مدیریت منابع انسانی تایید شد.

با توجه به آثار مثبت سنجش اثربخشی در بخش دولتی، نیاز به سامانه ای برای اندازه گیری اثربخشی در سازمان های دولتی ایران انکارناپذیر است. سازمان های دولتی مجموعه متنوعی از خدمات را به گروه های متعددی از شهروندان، با انتظارات و توقعاتی متفاوت، عرضه می کنند. تعدد و تنوع خدمات و تفاوت دیدگاه های خدمت گیرندگان باعث می شود که اندازه گیری اثربخشی به راحتی امکان پذیر نباشد. هدف این پژوهش ارائه مدلی برای سنجش اثربخشی در بخش خدمات دولتی است. برای سنجش اثربخشی چهار بعد: خدمات عرضه شده به جامعه و شهروندان، برداشت ذهنی و رضایتمندی ارباب رجوع یا شهروندان، بهبود و ارتقاء شرایط جامعه، نتایج ناخواسته و منفی حاصل از عرضه خدمات سازمان اندازه گیری و با استفاده از روش دلفی شاخص های چهار بعد اثربخشی تعیین شده است. از طریق تحلیل سلسله مراتبی ضریب اهمیت و میزان اولویت هر شاخص نسبت به شاخص دیگر تعیین و مدل سنجش اثربخشی در سازمان های دولتی تدوین شده است. مدل بالا در بیمارستان های دولتی عملیاتی و شاخص های سنجش اثربخشی و ضرایب آن تعیین شده است. اولویت و اهمیت هر شاخص با توجه به چهار بعد اثربخشی در بیمارستان های دولتی مشخص و درنهایت مدلی برای سنجش اثربخشی در بیمارستان های دولتی شکل گرفته است. ازآنجاکه عناصر تشکیل دهنده این مدل تاکنون با جامعیتی که در این مقاله عرضه شده است، بررسی و ارزیابی نشده اند، خروجی این پژوهش را باید سهم مقاله در توسعه مدیریت دولتی به شمار آورد.

در عصر اطلاعات و فضای رقابتی کسب و کار امروز، تاثیر و اهمیت به کارگیری مدیران اجرایی با شایستگی هایی که به بروز رفتاری خلاقانه منجر می شود، همواره وزنه ای موثر در موفقیت و تعالی سازمان و یکی از جنبه های مهم کسب مزیت رقابتی، به شمار می رود. در این پژوهش ابتدا با انجام مطالعات مروری نسبت به احصاء شایستگی ها اقدام و پس از ساخت مدل اولیه این مدل با استناد به تحلیل محتوا و مصاحبه با خبرگان اعتبار سنجی شد؛ سپس برای دسته بندی شاخص های فرعی از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. در ادامه با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری سوال های پژوهش بررسی شد. بر اساس یافته های این پژوهش، شایستگی هایی که به رفتار خلاقانه مدیران اجرایی منجر می شوند در 66 شاخص فرعی و با روش دسته بندی تحلیل عاملی اکتشافی در 6 شاخص اصلی شامل شایستگی های: دانشی، انتقادی و تعاملی، خلاقیت و نوآوری، اجتماعی، رفتار خطرپذیر و درونی، تعریف و مشخص شدند. بین متغیرهای پژوهش در سطح اطمینان 99 درصد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. اولویت بندی شایستگی های محوری بر اساس نتایج آزمون فریدمن به ترتیب اهمیت عبارتاند از: درونی، اجتماعی، خلاقیت و نوآوری، خطرپذیر، دانشی، انتقادی و تعاملی.

هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و تعیین استراتژی های اصلی مدیریت دانش و همچنین شاخص های مربوط به هر استراتژی در «سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران» است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران، معاونان و کارشناسان «سازمان صداوسیما» است. در این پژوهش با استفاده از نظرهای خبرگان مهم ترین استراتژی های «سازمان صداوسیما»، استخراج و با تلاقی این استراتژی ها و استراتژی های دانشی سازمان (استراتژی کدگذاری و شخصی سازی دانش) اولین خانه کیفیت ایجاد شد. دومین خانه کیفیت با استفاده از نتایج اولین خانه، رابطه میان استراتژی های دانشی و راهکارهای فنی برای رسیدن به این استراتژی ها را بررسی و راهکارها را رتبه بندی می کند. یافته های پژوهش نشان می دهند که استراتژی توسعه و بهبود سیستم ها و تجهیزات فنی مهم ترین استراتژی سازمان است؛ همچنین درنتیجه رتبه بندی استراتژی های دانشی سازمان، استراتژی کدگذاری اولین رتبه و استراتژی شخصی سازی دومین رتبه را کسب کرده است. از میان راهکارهای دانشی نیز راهکار «حمایت مدیران اجرایی سطح بالا از فعالیت های دانشی» رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

فرسودگی شغلی به علت تبعات فردی و اجتماعی آن همواره مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و شناسایی عوامل تشدید کننده و کاهنده آن حائز اهمیت بوده است. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین بی عدالتی ادراک شده، تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی و از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر معادلات ساختاری است. اعضای نمونه آماری این پژوهش که از طریق فرمول تعیین حجم نمونه جامعه محدود محاسبه شد، 127 نفر از کارکنان «اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران» بودند. برای سنجش روایی پرسشنامه پژوهش از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم و برای تعیین پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد که پایایی متغیرهای بی عدالتی ادراک شده، تعهد سارمانی و فرسودگی شغلی به ترتیب 0.904، 0.781 و 0.908 به دست آمد. فرضیه های پژوهش به کمک مدل سازی معادلات ساختاری بررسی شدند. طبق نتایج، بی عدالتی ادراک شده تاثیری مستقیم، مثبت و معنادار بر فرسودگی شغلی کارکنان دارد؛ از سویی دیگر تعهد سازمانی می تواند موجب کاهش فرسودگی شغلی در کارکنان شود.

این پژوهش با هدف طراحی مدلی - شامل متغیرهای ویژگی های شخصیتی (سازگاری و وظیفه شناسی)، ادراک بی عدالتی، ادراک حمایت سازمانی و ناکامی - برای تبیین رفتارهای انحرافی در سازمان های دولتی «بهشهر» انجام شد. بدین منظور ابتدا پرسشنامه های پژوهش تهیه و پس از اطمینان از پایایی و روایی محتوای آن ها، در میان نمونه 269 نفری از کارکنان قلمرو مکانی پژوهش توزیع شد. برای بررسی مقدماتی روایی سازه سنجه از فن تجزیه مولفه های اصلی و به منظور اجتناب از تهدید واریانس روش مشترک، آزمون یک عاملی هارمن اجرا شد. برای بررسی فرضیه ها، نخست با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی، مدل های اندازه گیری پژوهش در نرم افزار Amos Graphics برآورد و آزمون شدند؛ سپس از طریق روش رگرسیون چندگانه، داده ها به مدل های معادله ساختاری برازش شدند. نتایج پژوهش نشان داد که در سطح اطمینان 99 درصد، ادراک حمایت سازمانی بر ادراک بی عدالتی اثر منفی، ادراک بی عدالتی بر ناکامی و ناکامی بر رفتارهای انحرافی در سازمان اثر مثبت معنادار دارند؛ همچنین مشخص شد که ویژگی های شخصیتی سازگاری و وظیفه شناسی در رفتارهای مزبور اثر منفی معناداری دارند. نتایج تاثیر ویژگی های شخصیتی یادشده بر ادراک حمایت سازمانی و ادراک بی عدالتی را تایید نکرد.