دانشور رفتار
سال:1386 | دوره:14 | شماره:27 (ویژه مقالات علوم تربیتی 9) |تعداد مقالات:6

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر نهاده ها بر ستانده نظام آموزشی دوره راهنمایی تحصیلی استان های کشور صورت گرفته است. برای بررسی این امر، ابتدا ستانده نظام آموزشی استان های کشور در دوره مذکور بر اساس شاخص های مصوب مرکز آمارهای یونسکو و موسسه بین المللی برنامه ریزی آموزشی محاسبه شد. نتایج حاکی از آن بود که استان هایی همانند سیستان و بلوچستان، خوزستان، خراسان و کهکیلویه وبویراحمد دارای پایین ترین و استان هایی همچون تهران، یزد و اصفهان دارای بالاترین ستانده آموزشی بودند. برای تبیین عوامل موثر بر ستانده آموزشی دوره راهنمایی تحصیلی استان های کشور فرضیه های پژوهشی در خصوص رابطه میان نهاده ها و ستانده آموزشی دوره راهنمایی تحصیلی تمام استان های کشور مطرح شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها حاکی از آن است که تنها بین نسبت دانش آموز به معلم و نسبت دانش آموز به کلاس دایر و ستانده آموزشی دوره راهنمایی تحصیلی استان های کشور به ترتیب رابطه معنادار منفی و رابطه معنادار مثبت وجود دارد. از این رو رابطه بین نهاده ها و ستانده آموزشی دوره راهنمایی تحصیلی به صورت زیر ترسیم شد: (نسبت دانش آموز به کلاس دایر دوره راهنمایی) +0.54 (نسبت دانش آموز به معلم دوره راهنمایی) 86.09-0.65= ستانده آموزشی دوره راهنماییرابطه فوق گویای این مطلب است که با فرض ثبات سایر شرایط، به ازای 1 واحد کاهش در نسبت دانش آموز به معلم دوره راهنمایی، در ستانده آموزشی دوره راهنمایی 0.65 واحد افزایش و به ازای 1 واحد افزایش در نسبت دانش آموز به کلاس دایر دوره راهنمایی، در ستانده آموزشی دوره راهنمایی 0.54 واحد افزایش مشاهده خواهد شد.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک های یادگیری، ویژگی های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان سال اول دبیرستان های بندپی شرقی شهرستان بابل است. روش پژوهش در تحقیق حاضر، از نوع همبستگی است. نمونه شامل 210 نفر از دانش آموزان بوده است، که به روش نمونه گیری چند مرحله ای از بین جامعه مورد نظر انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد نظر از پرسشنامه سبک های یادگیری کلب و آزمون شخصیتی نئو استفاده شد. در این پژوهش معدل دانش آموزان، ملاک عملکرد تحصیلی در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی و رگرسیون چند متغیری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که، بین سبک های یادگیری و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان با عملکرد رابطه معنادار وجود دارد و هر کدام از سبک های یادگیری با ویژگی شخصیتی خاصی رابطه دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری در مورد رابطه سبک های یادگیری و ویژگی های شخصیتی با عملکرد تحصیلی به روش مرحله ای نشان داد که بهترین متغیرهای پیش بین برای عملکرد تحصیلی دانش آموزان از بین چهار سبک یادگیری و پنج ویژگی شخصیتی به ترتیب، ویژگی شخصیتی وجدانی بودن و سبک های یادگیری مفهوم سازی انتزاعی و آزمایش گری فعال است.

دراین مقاله مبانی اندیشه پسامدرن در آموزش و پرورش بررسی می شود. پسامدرنیسم که در دو دهه اخیر بر قلمرو وسیعی از علوم اجتماعی، فلسفه و فلسفه آموزش و پرورش تاثیر گذاشته است، واکنشی در برابر خردگرایی دوران مدرن و مبارزه با هر گونه مطلق انگاری است. ساخت زدایی، نسبی گرایی و عمل گرایی از ویژگی های نگرش فلسفی پسامدرن محسوب می شوند. پسامدرنیسم در قلمرو معرفت شناسی با تقی دانش مطلق، آن را به گونه ای با حوزه های قدرت و سرمایه پیوند می زند. از این رو فیلسوف آموزش و پرورش علاقه مند است که رابطه میان دانش، آموزان و یادگیری با قدرت سرمایه و دیگر پدیده های متحول فرهنگی را مورد بررسی قرار دهد. بررسی تعاریف، ریشه های تاریخی و مبانی فلسفی پسامدرنیسم و نقدهای آن ها از دیگر موضوع هایی است که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

در پژوهش حاضر پنج سوال پژوهشی با هدف تحلیل میزان توجه کتاب های درسی فارسی، دینی، اجتماعی و تاریخ دوره ابتدایی و راهنمایی به محورها و مولفه های مفهومی مرتبط با دفاع مقدس، طرح و مورد بررسی واقع شده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه پژوهش نیز شامل چهار عنوان کتاب درسی فارسی، دینی، اجتماعی و تاریخ دوره ابتدایی و راهنمایی تحصیلی چاپ سال تحصیلی 82-83 (در مجموع بیست و چهار جلد کتاب درسی) بوده است که همه آن ها به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی واقع شده اند. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و یافته های پژوهش نیز با بهره گیری از شاخص آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر آن است که: .1 در مجموع چهار عنوان کتاب مورد بررسی 903 مرتبه به مولفه های مفهومی مرتبط با دفاع مقدس توجه شده است. روند مذکور در کتاب های فارسی، دینی، اجتماعی و تاریخ به ترتیب 486، 149، 181 و 87 مرتبه بوده است، بنابراین درکتاب های فارسی بیش ترین و در کتاب های تاریخ کم ترین توجه به مفاهیم دفاع مقدس شده است. .2 در بین چهارده محور مفهومی مورد بررسی بیش ترین توجه به محور واژه ها و اصطلاحات دفاع مقدس و کم ترین توجه به محور خسارت های اجتماعی بوده است و به دو محور مفهومی؛ ابتکار، خلاقیت و خودکفایی هیچ گونه توجهی نشده است. .3 بیش ترین توجه به محورها و مولفه های مفهومی دفاع مقدس به ترتیب در کتاب های درسی پایه تحصیلی دوم راهنمایی، پنجم ابتدایی، چهارم ابتدایی، سوم ابتدایی، سوم راهنمایی، اول راهنمایی، اول ابتدایی و دوم ابتدایی بوده است. .4 در کتاب های درسی پایه دوم راهنمایی بیش ترین توجه به مفاهیم دفاع مقدس شده است و در کتاب های درسی پایه دوم ابتدایی هیچ گونه توجهی به این مفاهیم نشده است.

نیروی انسانی کارآزموده یکی از عوامل تعیین کننده رشد و توسعه کشورها به حساب می آید. آموزش متوسطه فنی و حرفه ای از بخش های موثر در تربیت نیروی انسانی ماهر و نیمه ماهر است. بررسی کارآیی بیرونی این آموزش ها برای تمامی سیاست گذاران و برنامه ریزان آموزشی حائز اهمیت است. از این رو، تحقیق حاضر به بررسی کارآیی بیرونی آموزش های فنی و حرفه ای شهرستان شهرکرد طی سال های 1375 تا 80 پرداخته است و شاخص های مورد بررسی تحقیق، نرخ اشتغال فارغ التحصیلان بر حسب نوع و محل اشتغال و نرخ پذیرفته شدن در مراکز آموزش عالی بر حسب مقاطع و مراکز تحصیلی بوده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری آن تمامی فارغ التحصیلان چهار دوره آموزش متوسطه فنی و حرفه ای شهرستان شهرکرد به تعداد 2346 نفر (ورودی سال های تحصیلی 1375-76؛ 1376-77؛ 1377-78 و (1378-79 بوده است؛ نمونه تحقیق بر مبنای فرمول برآورد حجم نمونه، 400 نفر برآورد شده و با استفاده از نمونه گیری متناسب با حجم هر طبقه، به صورت تصادفی انتخاب شده اند. برای شناسایی فارغ التحصیلان و دستیابی به آنان و کسب اطلاعات، از پرونده های تحصیلی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده های پژوهش، یک فرم مصاحبه با فارغ التحصیلان (بر مبنای پرسشنامه بسته پاسخ) بوده است که روایی محتوایی آن توسط چند تن از اعضای هیات علمی دانشگاه مورد تایید قرار گرفته است و پایایی آن با آلفای کرانباخ، 0.78 به دست آمده است. برای تحلیل اطلاعات حاصله از آزمون و تعیین شدت وابستگی احتمالی بین متغیرها، از ضریب فای و کرامر استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داده که نرخ پذیرفته شدن فارغ التحصیلان نمونه آماری در مراکز آموزش عالی 55.8 درصد و نرخ اشتغال فارغ التحصیلان 24.8 درصد بوده است. آزمون نشان داد که اشتغال فارغ التحصیلان مستقل از فارغ التحصیلان شدن آنان از آموزش متوسطه فنی و حرفه ای شهرستان نبوده است، اما میزان پذیرفته شدن آنها به مراکز آموزش عالی، مستقل از فارغ التحصیلان شدن آنان از آموزش متوسطه فنی و حرفه ای شهرستان بوده است. با توجه به پایین بودن نرخ اشتغال فارغ التحصیلان و عدم تناسب رشته تحصیلی شاغلان با اشتغال آنان، پیشنهاد می شد که سیاست گذاران و برنامه ریزان آموزشی این گونه آموزش ها، با مطالعه و تحقیق کافی در مورد نیازهای خاص و تغییرات بازار کار استان، به طراحی و اجرای این آموزش ها بپردازند و با توجه به آنها تغییرات لازم و متناسب را در رشته های مختلف شاخه متوسطه فنی و حرفه ای به وجود آورند تا امکان جذب و اشتغال مرتبط فارغ التحصیلان فراهم شود.

سنجش تکوینی فرایندی است که با هدف آگاه کردن معلم و دانش آموز از میزان پیشرفت تحصیلی، تعیین نقاط قوت و ضعف یادگیری و تشخیص مشکلات روش آموزش معلم و بهبود کیفیت یادگیری اجرا می شود. در این مقاله تاثیر روش های سنجش تکوینی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کلاس چهارم ابتدایی شهرستان همدان در درس علوم مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر پیرو طرح شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون است. جامعه آماری، دانش آموزان سال چهارم ابتدایی در سال تحصیلی 82-83 شهرستان همدان هستند که از بین آنها شش کلاس (سه کلاس دخترانه و سه کلاس پسرانه) به عنوان گروه آزمایش و شش کلاس (سه کلاس دخترانه و سه کلاس پسرانه) به عنوان گروه گواه به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده (در پیش آزمون و پس آزمون)، آزمون پیشرفت تحصیلی با پایایی 0.77 و 0.84 بوده است. برای تجزیه و تحلیل افته ها از میانگین، انحراف معیار، آزمون t گروه های مستقل و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شده است. نتایج نشان داد که تفاضل میانگین نمرات گروههای آزمایش و گواه معنادار است. بنابراین روش های سنجش تکوینی در بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اثر دارد و گروههای آزمایشی که کاربندی های مشاهده مستمر و آزمون کتبی به همراه بازخورد کلامی و نوشتاری دریافت کرده اند، پیشرفت بیشتری نشان دادند.