مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد
سال:1388 | دوره:33 | شماره:4 (پیاپی 71) |تعداد مقالات:13

مقدمه: مفصل گیجگاهی - فکی پیچیده ترین مفصل بدن است. و بدین لحاظ به بیماریهای مربوط به آن باید نگاه ویژه ای شود. در این میان بدلیل آسیب پذیری بالاتر کودکان مشکلات این مفصل در اطفال از اهمیت بیسشتری برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر تعیین ارتباط شاخص های اکلوژن با اختلالات مفصل گیجگاهی - فکی در کودکان پیش دبستانی سطح شهر مشهد بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مشاهده ای - توصیفی 448 کودک 6 ساله از پیش دبستانی های مناطق مختلف سطح شهر مشهد بطور تصادفی انتخاب شدند و مفصل گیجگاهی - فکی و عضلات جونده و اکلوژن آنها بطور کامل معاینه گردید. درد در مفاصل، عضلات جونده، تاندون ها و انحراف در باز کردن فک، کلیک و کریپیتوس و وضعیت اکلوژن دندان های مولر دوم شیری یا مولر اول دایمی مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمونهای آماری Chi-square و Mann whitney مورد تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: فراوانی نسبی کودکان مبتلا به (Tempromandibular Joint Dysfunction) TMD در کل 44.2% بود که از این تعداد 14.5% مبتلا به اختلال مفصل گیجگاهی - فکی (کلیک/کریپیتوس(Deflection/Deviation/ و 19.2% مبتلا به اختلال عضلانی و10.5 % مبتلا به اختلال توام مفصل و عضلات جونده بودند. بیشترین فراوانی اکلوژن مربوط به Flush terminal plan (60.4%) بود. افراد دارای Reverse Overjet از نظر آماری ارتباط معنی داری با TMD نشان دادند (P=0.007). رابطه معنی داری بین TMD و سایر ایندکس ها، کشف نشد.نتیجه گیری: باتوجه به شیوع نسبتا بالای TMD در کودکان جامعه ما و بدلیل انکه کودکان در ابراز درد و مشخص کردن موضع آن به اندازه بزرگسالان توانا نیستند، توجه بهنگام و بیشتر دندانپزشکان به اختلالات TMJ (Tempromandibular joint) و کشف به موقع آن از تغییرات پایدار وو بروز TMD خواهد کاست. بررسی های بیشتری در زمینه علل بروز TMD در کودکان توصیه می گردد.

مقدمه: خمیردندان های حاوی فلوراید تاثیر ضدپوسیدگی پذیرفته شده ای دارند، همچنین در عین حال عامل خطر بالقوه ای برای ایجاد فلوروزیس دندانی در کودکان کم سن و سال هستند. خمیردندان های با غلظت مناسب برای کودکان ایمن تر هستند. هدف از این مطالعه مقایسه تغییرات ریزسختی مینا متعاقب کاربرد خمیر دندان کرست ppm 1100 و کرست ppm 500 و پونه ppm 500 و پونه بدون فلوراید می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی - آزمایشگاهی پنجاه و شش دندان ثنایای شیری توسط چسب اپوکسی در استوانه های مکعبی مانت گردیدند. در ابتدا ریزسختی اولیه در فواصل 1500 و 1000 و 500 میکرومتری و اندازه گیری میانگین ریزسختی مینا به کمک دستگاه Buhler بر اساس واحد ویکرز به طور اتفاقی به چهار گروه مساوی تقسیم شدند. سپس هر گروه تحت تاثیر محلول دمینرالیزاسیون و چرخه PH-Cycling و سوسپانسیون های خمیردندان ها قرار گرفتند. مجددا ریزسختی مینا بعد از دمینرالیزاسیون و بعد از در معرض سوسپانسیون های خمیردندان اندازه گیری شد. میانگین و انحراف معیار و درصد تغییرات ریزسختی با کمک نرم افزار SPSS و مقایسه آنها از طریق آزمون های Paired t-test، ANOVA و Tukey انجام گردید.یافته ها: میانگین و انحراف معیار ریزسختی اولیه قبل از آزمایش 341±29 و میانگین و انحراف معیار نهایی ریزسختی مینا در گروه های خمیردندان کرست 1100 و کرست 500 و پونه 500 و پونه بدون فلوراید به ترتیب 5.6±258، 9.3±241، 7.6±248، 7.4±238 و متوسط درصد تغییرات ریزسختی مینا به ترتیب 45.4، 28.6، 35.4 و 23.7 بدست آمد.نتیجه گیری: متوسط درصد تغییرات ریزسختی خمیردندان های کرست ppm 500 و پونه ppm 500 تفاوت معنی داری نداشتند. تفاوت میانگین ریزسختی مینا بعد از کاربرد خمیردندان های کرست ppm 500 و پونه ppm 500 و پونه بدون فلوراید معنی دار نبود.

مقدمه: بیماری پریودنتال یک وضعیت التهابی مزمن می باشد که با از دست رفتن اتصالات بافت همبند و استخوان آلوئول مشخص می شود. تحقیقات نشان داده اند که با تعدیل پاسخ میزبان می توان مانع از پیشرفت تحلیل استخوان شد. لذا روش هایی که قابلیت انجام این امر را داشته باشند می توانند بعنوان یک روش کمکی برای درمان پریودنتیت بکار روند. یکی از داروهای مورد استفاده در این خصوص، آلندرونات سدیم می باشد. این مطالعه به هدف تعیین اثر آلندرونات بر روی تحلیل استخوان آلوئل در درمان بیماری پریودنتال، انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی دو سوکور، 22 بیمار مبتلا به پریودنتیت متوسط مزمن، (11 مرد و 11 زن)، با دامنه سنی 35 تا 50 سال، به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول یک کپسول آلندرونات، هفته ای یکبار، به مدت 6 ماه دریافت نموده و گروه دوم، در طول دوره مطالعه Placebo دریافت کرد. برای تمام بیماران، فاز I درمان انجام شد. جهت بررسی ارتفاع استخوان، از هر بیمار، یک رادیوگرافی پری آپیکال به روش موازی در ابتدای مطالعه و رادیوگرافی پری آپیکال دوم با شرایط یکسان در پایان 6 ماه گرفته شد. رادیوگرافی ها از ناحیه دندان های پره مولر دوم و مولر اول فک پائین تهیه شد. سپس رادیوگرافی ها توسط نرم افزار Adobe Photoshop CS Version اسکن و مقایسه شدند. اندازه گیری های پریودنتال (عمق پاکت و سطح چسبندگی) از ناحیه دندان های پره مولر دوم و مولر اول فک پایین، برای همه بیماران در ملاقات اول و 6 ماه بعد انجام شد. اطلاعات جمع آوری شده با آزمون های آماری Independent Sample t-test، Paired t-test، Mann-Withney U test، تحت آنالیز آماری قرار گرفتند.یافته ها: پس از 6 ماه میانگین عمق پاکت در هر دو گروه، بطور معنی داری کاهش یافته بود (0.043 و P=0.003). سطح چسبندگی فقط در گروه تجربی بطور معنی داری کاهش یافته بود (P=0.013). تغییرات ارتفاع استخوان آلوئل نیز پس از 6 ماه در هیچ یک از دو گروه معنی دار نبود.نتیجه گیری: استفاده از آلندرونات بر روی پارامترهای مورد بررسی نسبت به (SRP) Scaling & Root planning به تنهایی موثرتر بوده ولی میزان تاثیر ناچیز بود.

مقدمه: مطالعات معدودی تاثیر آلودگی بزاقی سیستم های باندینگ قبل و بعد از کیور شدن را مورد بررسی قرار داده اند. هدف از این مطالعه مقایسه چندین روش در رفع آلودگی بزاقی باندینگ کیور نشده، از نظر استحکام پیوند کامپوزیت به مینا و عاج بود.مواد و روش ها: در انجام این مطالعه تجربی - آزمایشگاهی تعداد 40 دندان پره مولر و 40 دندان ثنایا کشیده شده سالم انسانی بترتیب جهت تهیه نمونه عاج و مینا، استفاده گردید. دندان ها در هر دو دسته بطور تصادفی به 5 گروه تقسیم شده و مواد مورد استفاده شامل ماده باندینگ Single bond (3M) و کامپوزیت Z250 (3M) بودند. بجز گروه 1 (کنترل)، در گروه های 5 - 2 باندینگ قبل از کیور شدن با بزاق آلوده شده و بدین روش ها آلودگی زدایی از سطح انجام گرفت: خشک کردن سطح آلوده با پنبه و کاربرد مجدد باندینگ (گروه 2)، شستشو، خشک کردن با پنبه و باندینگ مجدد (گروه 3)، اسیداچ، شستشو، خشک با پنبه و کاربرد مجدد باندینگ (گروه 4) و مراحل مشابه گروه 4 بدون کاربرد مجدد باندینگ (گروه 5). پس از نوردادن، کامپوزیت بر روی سطوح آماده شده قرار گرفته و نوردهی انجام شد. نتایج توسط آزمون آماری ANOVA و HSD Tukey آنالیز گردید.یافته ها: گروه 5 (اسیداچ، شستشو، خشک کردن با پنبه) کاهش قابل توجهی در استحکام پیوند به مینا و عاج نسبت به گروه های دیگر نشان داد (P<0.05). اما گروه های دیگر از لحاظ استحکام پیوند با یکدیگر تفاوتی نداشتند.نتیجه گیری: تمام روش های رفع آلودگی بزاقی در این مطالعه همراه با کاربرد مجدد باندینگ، جهت کاهش اثرات سوء بزاق کافی بنظر می رسند.

مقدمه: بسیاری از مردم از سردردهای مزمن رنج می برند این سردردها ممکن است سال ها طول بکشد و مکررا عود کنند. اکلوژن غیرطبیعی، تماس های پیشرس و پارافانکشن های اکلوزالی می توانند سبب ضایعات سرویکالی بدون پوسیدگی و همچنین سردردهای مزمن شوند. لذا هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین سردردهای مزمن و ضایعات سرویکالی بدون پوسیدگی دندان ها بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مورد - شاهدی در مجموع تعداد 120 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. گروه مورد شامل 60 بیمار مبتلا به سردرد مزمن (30 مرد و 30 زن) و گروه شاهد شامل 60 بیمار (30 مرد و 30 زن) بدون سردرد مزمن بودند. بیماران در دو محدده سنی (29-22 سال و 56-40 سال، بررسی شدند. سپس هر دو گروه از نظر وجود ضایعات سرویکالی بدون پوسیدگی و وضعیت اکلوژن مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها بوسیله آزمون های آماری Chi-square و آزمون دقیق فیشر (Fishers' exact test) مورد آنالیز قرار گرفتند.یافته ها: در گروه مورد 60% افراد و در گروه شاهد 12.3%، دارای ضایعات سرویکالی بودند (P=0.0001). در جنس مونث در 45% و در جنس مذکر در 38.3 % افراد ضایعه مشاهده شد که اختلاف معنی داری (P=0.451) وجود نداشت. از لحاظ وضعیت اکلوژن در گروه مورد، 38.3% اکلوژن کلاس I و 40% اکلوژن کلاس II و 21.7% اکلوژن کلاس III داشتند و در گروه شاهد 50% اکلوژن کلاس I و 30% اکلوژن کلاس II و 20% اکلوژن کلاس III داشتند که اختلاف معنی داری از این لحاظ بین دو گروه وجود نداشت (P=0.402). در گروه سردرد ضایعه سرویکالی به طور معنی داری در فک بالا بیشتر از فک پایین بود. این مقادیر در فک بالا 16.7% و در فک پایین 8.3% بود (P=0.0001).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که ضایعات سرویکالی در بیماران دارای سردرد مزمن بیشتر از بیماران بدون سردرد بود.

مقدمه: در درمان ریشه، احتمال ایجاد پرفوراسیون کف پالپ چمبر هنگام تهیه حفره دسترسی که می تواند بر پیش آگهی دندان تاثیر گذارد وجود دارد. نوع ماده به کار رفته در ترمیم انساج پریودنتال تخریب شده ناشی از پرفوراسیون دارای اهمیت می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثر دو ماده ProRoot و ام. تی. ای ایرانی در ترمیم انساج پریودنتال پس از بستن پرفوراسیون فورکای دندان های سگ به روش هیستولوژیک بود.مواد و روش ها: در این تحقیق تجربی از 36 دندان سگ استفاده شد. حفره دسترسی ایجاد و کانال های دندان درمان ریشه شدند. سپس کف دندان ها پرفوره و به صورت تصادفی توسط ProRoot و ام. تی. ای ایرانی سیل شد. 2 قلاده سگ پس از یک ماه و 2 قلاده پس از دوماه به روش وایتال پرفیوژن کشته شدند. پس انجام مراحل لابراتوری، دکلسیفیکاسیون و رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین، نمونه ها توسط پاتولوژیست مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج با استفاده از آزمون Mann - Whitney مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: طی مطالعه یک و دو ماهه اختلاف چشمگیری بین دو ماده مشاهده نشد ولی در شرایط یکسان ProRoot میزان ترمیم بیشتری را نشان داد.نتیجه گیری : از آنجایی که بین ProRoot و ام.تی.ای ایرانی در مطالعه یک و دو ماهه اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت و با توجه به ارزان و در دسترس بودن، ام.تی.ای ایرانی این ماده می تواند به عنوان جایگزین ProRoot جهت سیل پرفوراسیون فورکا مورد استفاده قرار بگیرد.

مقدمه: استرومای تومورال نقش مهمی در رشد و پیشرفت نئوپلاسم های مختلف دارد. از اجزا سلولی واکنش استروما میوفیبروبلاست ها هستند که در طی فرآیند کارسینوژنزیس در استروما نمایان می گردند. هدف مطالعه حاضر ارزیابی وجود میوفیبروبلاست ها در استرومای کارسینوم سلول سنگفرشی و مقایسه آن با دیپسلازی و هیپرکراتوزیس دهان به روش ایمونوهیتوشیمی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی - توصیفی به تعداد 18 بلوک پارافینه کارسینوم سلول سنگفرشی، 18 نمونه دیسپلازی اپی تلیالی و 18 مورد هیپرکراتوزیس و 5 نمونه مخاط نرمال دهان (به عنوان شاهد) جهت نشانگر aSMA با روش ایمونوهیستوشیمی رنگ آمیزی شدند. تعداد میوفیبروبلاست های aSMA مثبت با بزرگنمایی 40 برابر در 100 سلول شمارش گردید و نتایج به صورت درصد سلول های رنگ پذیری شده مطرح و Score بندی شد. آزمون های آماری مورد استفاده کروسکال والیس، ANOVA و Chi-square test بود.یافته ها: در کارسینوم سلول سنگفرشی دهان 8 مورد (++) Score 3 و 4 مورد Score 2 (+) داشتند و در دیسپلازی اپی تلیالی 1 مورد (++) Score 3 و 3 مورد Score 2 (+) داشتند. در هیپرکراتوزیس (+) 2 Score در 1 نمونه مشاهده شد. رنگ پذیری با aSMA فقط در سلول های آندوتلیال دیواره عروق خونی مخاط نرمال د هان نمایان بود. اختلاف آماری معنی داری در بیان میوفیبر و بلاست های SMA مثبت بین کارسینوم سلول سنگفرشی و دیسپلازی اپی تلیالی و هیپرکراتوزیس دیده شد (P=0.000).نتیجه گیری: به نظر می رسد که افزایش تعداد (درصد) میوفیبروبلاست ها در طی فرآیند کارسینوژنزیس صورت می گیرد که به نوعی تاییدکننده نقش آن ها در خاصیت تهاجمی تومورال است.

مقدمه: امروزه زیبایی از مهمترین جنبه های درمان دندانپزشکی محسوب می شود. پیگمانتاسیون فیزیولوژیک لثه بعلت رسوب رنگدانه ملانین می باشد. گرچه این هیپرپیگمانتاسیون، بیماری محسوب نمی شود اما باعث ملاحظات زیبایی به خصوص هنگام خندیدن و صحبت کردن می شود و افراد، بخصوص جوانان و نوجوانان خواستار درمان رنگ غیرطبیعی لثه های خود می باشند. جهت رفع این مساله روش های مختلفی چون: پیوند لثه، جینجیوکتومی، الکتروسرجری، سایش با فرز الماسی، لیزر درمانی، کرایوسرجری و ... استفاده می شود. هدف این مطالعه، استفاده از روش کرایوسرجری با کاربرد نیتروژن مایع برای رفع پیگمانتاسیون لثه در نوجوانان بود.مواد و روش ها: این مطالعه که مسایل اخلاقی آن مورد تایید و تصویب کمیته اخلاق معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد رسیده است، بصورت بررسی بیماران (Case series) روی 15 نوجوان 14-11 ساله مبتلا به پیگمانتاسیون لثه انجام شد. لثه های تیره بیماران توسط سواپ پنبه ای آغشته به نیتروژن مایع در ناحیه قدام دو فک، تحت درمان کرایوسرجری قرار گرفتند. درمان 2 بار به فواصل 2 هفته انجام گرفت. عکس های یکسان دیجیتال قبل و در فواصل 1 ماه، 3 ماه و 12 ماه بعداز درمان تهیه شد. تصاویر از نظر شدت و وسعت سطوح پیگمانته با یکدیگر مقایسه شدند و تست هایFriedman وWilcoxon  جهت مقایسه تصاویر به کارگرفته شد.یافته ها: نتایج آزمون های آماری، کاهش چشمگیری در شدت و وسعت پیگمانتاسیون لثه قبل و بعد از درمان را نشان دادند (P<0.001).نتیجه گیری: نتایج کلینیکی کرایوسرجری با نیتروژن مایع در درمان پیگمانتاسیون سیاه رنگ لثه های نوجوانان بسیار راضی کننده بود. در مقایسه با سایر روش های رفع پیگمانتاسیون لثه، کرایوسرجری روشی فاقد درد، خونریزی، تورم، عفونت و اسکار جراحی می باشد و لثه ظرف مدت دو هفته رنگ طبیعی خود را به دست می آورد.

مقدمه: آماده سازی مناسب عاج و حذف یا اصلاح لایه اسمیر در ایجاد استحکام پیوند بالا موثر است. هدف این پژوهش تعیین بالاترین استحکام برشی پیوند کامپازیت رزین - عاج پس از زمان های مختلف شستشوی عاج تراش خورده با یک سورفاکتانت پیشنهادی به عنوان خنک کننده بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی - آزمایشگاهی 96 دندان پره مولر بطور تصادفی در 8 گروه مساوی قرار گرفتند. در گروه های 1 و 2 تراش با خنک کننده آب انجام شد و به ترتیب باندینگ های Excite و Adhese طبق دستور کارخانه سازنده استفاده شد. در سایر گروه ها تراش با یک سورفاکتانت پیشنهادی به عنوان خنک کننده صورت گرفت. در گروه های 3، 4 و 5 به ترتیب بعد از 5، 10 و 15 ثانیه شستشو با آب، بدون اچینگ، باندینگ Excite بکار رفت. در گروه های 6، 7 و 8 به ترتیب بعد از 5، 10 و 15 ثانیه شستشو با آب، باندینگ Adhese طبق دستور کارخانه سازنده استفاده شد. استوانه کامپازیتی ساخته شد و پس از ترموسایکلینگ تحت آزمون استحکام برشی قرار گرفت. داده ها توسط آزمون های ANOVA و Duncan آنالیز شد.یافته ها: متوسط استحکام پیوند گروه های 1 تا 8 اختلاف معنی داری داشت (P=0.001) و در گروه های 1، 3 و 4 نسبت به سایر گروه ها بیشتر بود. تفاوت بین متوسط استحکام گروه های 1 (8.37MPa) و 2 (4.71MPa) معنی دار بود (P=0.019). طبق آزمون دانکن بین گروه 1 (8.37MPa) و گروه 3 (8.18MPa) تفاوت معنی داری وجود نداشت (P=0.904).نتیجه گیری: نوع ادهزیو بر استحکام برشی پیوند موثر است. استفاده از سورفکتانت به عنوان خنک کننده و سپس شستشوی عاج با اسپری آب و هوا به مدت 5 ثانیه، استحکام باند برشی هم تراز با روش معمول کلینیکی با Excite بدست می دهد ولی افزایش زمان شستشوی عاج باعث کاهش استحکام برشی پیوند می شود.

مقدمه: نوریلموما یک تومور خوش خیم منشاء گرفته از غلاف عصبی محیطی است که در داخل دهان، به خصوص در فک ها بسیار نادر است. درمان نوریلموما، جراحی و خارج کردن کامل ضایعه است و میزان عود آن نیز بسیار کم می باشد. ضایعاتی که مزمن هستند ممکن است دستخوش تغییرات میکروسکوپی دژنراتیو گردند که به آنها نوریلمومای دژنره یا شوانومای باستانی (Ancient schwannoma) گویند و نوع نادری از نوریلموما است. ما در اینجا یک مورد نوریلمومای دژنره داخل استخوان فک پایین را گزارش می کنیم.یافته ها: بیمار خانم 23 ساله بود که از درد و تورم فک پایین شکایت داشت. طبق آنچه بیمار می گفت 6 سال قبل درمان جراحی در این ناحیه از فک انجام شده بود و او از تشخیص پاتولوژی قبلی اطلاعاتی نداشت. یک بیوپسی انجام پذیرفت و نوریلمومای دژنره توسط بررسی های میکروسکوپی با پرولیفراسیون خوش خیم سلول های شوان و آتیپی هسته ای، هیالینیزاسیون و تغییرات میگزوماتوز و کلسیفیکاسیون و ایمونوهیستوشیمی S-100 تشخیص داده شد. درمان جراحی رزکسیون نسبی با حاشیه های سالم انجام شد و کورتاژ ترانس - مندببولار ضایعه داخل استخوانی انجام شد، قطعه استخوانی خارج شده منجمد گردید و جایگزین شد.بحث و نتیجه گیری: نوریلموما یک تومور خوش خیم غلاف عصبی است، حضور طولانی مدت نوریلموما ممکن است باعث تغییراتی گردد که این ضایعه را از نظر بالینی، نمای رادیوگرافی و هیستوپاتولوژی در تشخیص افتراقی ضایعاتی قرار دهد که سر انجام درمان های دیگری می طلبند. توجه به نماهای خاص هیستوپاتولوژی در افتراق آنها تعیین کننده است و مجموعه یافته ها برای هر ضایعه، می تواند درمان انتخابی را تحت تاثیر قرار دهد.