پژوهشنامه بازرگانی
سال:1389 | دوره:14 | شماره:55 |تعداد مقالات:9

ادبیات قدیم مهاجرت مغزها بیان می کند که مهاجرت مغزها بر رفاه و رشد اقتصادی کشورهای فرستنده اثر منفی دارد، در حالی که ادبیات جدید با معرفی کانال های غیر مستقیم اثر گذاری مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی (سرمایه انسانی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تجارت و وجوه ارسالی نیروی کار) احتمال تاثیر مثبت مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی را مطرح کرده است.در این مقاله به بررسی اثر مهاجرت مغزها از طریق کانال های مستقیم و غیر مستقیم بر رشد اقتصادی ایران، با استفاده از سیستم معادلات همزمان و آمار مهاجرت مغزها به کشورهای گروه هفت طی دوره 1386 1339 پرداخته ایم.نتایج برآورد مدل به روش 3SLS بیانگر آن است که؛ ضریب متغیر نرخ مهاجرت مغزها در معادلات سرمایه انسانی، تجارت و وجوه ارسالی نیروی کار، مثبت و در معادلات سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی، منفی است. سرمایه انسانی، موجودی سرمایه فیزیکی، درجه بازبودن، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، اثر متقابل وجوه ارسالی نیروی کار با متغیر موهومی انقلاب اسلامی و صادرات نفت اثر مثبت بر رشد اقتصادی ایران دارند. بطور کلی، مطابق نتایج تجربی اثر کل (خالص) مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی منفی است. این امر را می توان ناشی از سیاست های ناصحیح اقتصادی همچون تعیین نرخ دستوری ارز، دستمزد و بهره دانست که موجب انحراف نسبی قیمت عوامل و ایجاد شرایط دافعه مغز در ایران شده است. همچنین مطابق محاسبات انجام شده در این تحقیق، میانگین زیان خالص هر فرد ماهر مهاجر بر تولید ناخالص داخلی ایران طی دوره 86 1353 حدود چهار میلیون دلار در هر سال است.

حمایت از اسرار تجاری به عنوان اطلاعاتی محرمانه و حاوی ارزش تجاری که موجب برتری یک تاجر بر سایر رقبای تجاری اش می گردد، از اهمیتی فراوان برخوردار است. با این حال، طبیعت خاص اسرارتجاری باعث شده است که حمایت حقوقی از آن برخلاف دیگر قالب های مالکیت فکری، چندان قوی و موثر نباشد؛ وانگهی گسترش فضای بدون مرز ناشی از پدیده اینترنت، بر چالش های حمایت از اسرار تجاری افزوده است زیرا امکان نقض حق از سوی میلیون ها کاربر در بسترمبادلات الکترونیکی فراهم شده و نظارت قوی حقوقی بر آنها وجود ندارد. این چالش های حقوقی زمانی بیشتر می شود که صاحب این اسرار به عنوان زیاندیده با این سوال بزرگ روبرو است که در دعوا علیه یک نقض کننده خارجی، کدام دادگاه و مرجع، صلاحیت رسیدگی به دعوای الکترونیکی را دارد بخصوص آنکه در خصوص اسرار تجاری برخلاف علامت تجاری و اختراعات، مقررات متحدالشکل منطقه ای یا بین المللی وجود ندارد. برغم اهمیت موضوع، بحث تعیین مرجع صالح رسیدگی به دعاوی نقض مالکیت فکری از جمله اسرار تجاری در محیط دیجیتالی، در ادبیات حقوقی ما چندان مورد توجه قرار نگرفته است لذا این مقاله درصدد است تا با مطالعه تحلیلی و تطبیقی موضوع در چند سند بین المللی و چند کشور از جمله ایران، ادبیات جدیدی را در حوزه حقوق بین الملل خصوصی و مالکیت فکری در محیط دیجیتالی تولید کند.

خصوصی سازی فرآیندی اجرایی، مالی و حقوقی است که دولت ها در بسیاری از کشورها برای انجام اصلاحات در اقتصاد و نظام اداری کشور به اجرا در می آورند. طبق ادبیات خصوصی سازی، هدف خصوصی سازی در سه حوزه مالی، اقتصادی و اجتماعی سیاسی شامل افزایش کارائی بنگاه ها، توزیع مناسب درآمد، کوچک سازی دولت، توانمندسازی بخش خصوصی، گسترش بازار سرمایه، افزایش رقابت، تامین منافع مصرف کنندگان و ... از طریق واگذاری مالکیت و مدیریت بنگاه های اقتصادی دولتی به بخش غیردولتی است.هدف و عامل اصلی آغاز کننده این پژوهش، بررسی تاثیر خصوصی سازی بر عملکرد شرکت های دولتی (عملکرد مالی، اقتصادی و اجتماعی –سیاسی) می باشد. در واقع تحقیق حاضر به دنبال ارزیابی اثر خصوصی سازی بر عملکرد شرکت های واگذار شده به بخش خصوصی می باشد. در این تحقیق کلیه شرکت های خصوصی شده از طریق بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1383 1375 به عنوان جامعه آماری انتخاب شده و سپس از میان آنها 46 شرکت به عنوان نمونه آماری مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور بررسی تاثیر خصوصی سازی بر روی عملکرد شرکت ها، با توجه به شاخص های در نظر گرفته شده، عملکرد سه سال قبل و سه سال بعد از خصوصی سازی این شرکت ها با استفاده از آزمون  T test زوجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان می دهد که میان عملکرد شرکت ها قبل از خصوصی سازی و عملکرد آنها بعد از خصوصی سازی تفاوت معناداری وجود ندارد و در واقع خصوصی سازی باعث بهبود عملکرد شرکت ها نشده است و حتی در بعضی از مواقع باعث کاهش سودآوری شرکت ها گشته است که دلیل این امر را می توان در سیاست های اشتباه اتخاذ شده در برنامه های خصوصی سازی جستجو کرد.

امروزه، یک شرکت قبل از تصمیم گیری در مورد گسترش فعالیت های خود به خارج از مرزهای کشور باید درک روشنی از محیط بازاریابی بین المللی داشته باشد. طی دو دهه گذشته این محیط دستخوش تغییرات زیادی شده است. این تغییرات، فرصت های جدید، مسایل و مشکلات بسیاری را برای شرکت ها بوجود آورده است.اقتصاد، جهانی شده و تجارت و سرمایه گذاری جهانی، به سرعت در حال رشد است. بنابراین، شرکتی که علاقمند به ورود به بازارهای خارجی است باید درک درستی از نظام تجارت جهانی به دست آورد. به نظر می رسد این شرکت ها و موسسات برای اینکه بتوانند به بازارهای جهانی راه پیدا کنند و از طرفی دیگر بتوانند بر موانع و محدودیت های موجود در این بازارها غلبه کنند، نیاز به اطلاعات دقیق و به روز از بازار دارند. به منظور رفع این نیاز و توسعه فعالیت های شرکت های صادراتی، موسسات خدمات بازاریابی می توانند خدمات مفیدی را ارایه نمایند. به منظور شکل دهی و گسترش بیشتر موسسات ارایه دهنده خدمات بازاریابی، مقاله حاضر با انجام دو نظرسنجی جداگانه از مدیران موسسات مذکور و مشتریان آنها به بررسی راهکارهای حمایتی لازم از سوی نهادها و سازمان های دولتی پرداخته است. این مقاله، بر اساس مجموعه مطالعات، بررسی ها و استفاده از نظرات خبرگان بازاریابی کشور، چهار خرده نظام به منظور حمایت از موسسات خدمات بازاریابی ارایه داده است که عبارتند از: نظام قانون گزاری؛ نظام حمایت و پشتیبانی؛ نظام اطلاع رسانی و نظام نظارت و ارزیابی.حمایت های موردنیاز این موسسات در شش دسته طبقه بندی شدند که عبارتند از: مشاوره ای، اطلاعاتی، حقوقی، پژوهشی، آموزشی و مالی.

داده کاوی یکی از تکنیک های جدید برای کاویدن الگوها و روندها با توجه به داده های مشتریان است که سبب بهبود ارتباط با مشتری می شود و از ابزارهای مطرح در مدیریت ارتباط با مشتری است. بخش بندی شیوه ای برای شناخت مشتری و شکستن کل جمعیت مشتریان به گروه های کوچکتر است. هدف این تحقیق ارایه مدلی برای بخش بندی کشورها بر اساس تازگی(Recency)، تکرار ((Frequency و ارزش پولی (Monetary) صادرات میوه های خوراکی از کشور جمهوری اسلامی ایران به سایر کشورها در طول یازده سال (1374 1384) است. پس از محاسبه متغیرها، با استفاده الگوریتم های خوشه بندی(Kmeans و Fuzzy Kmeans) کشورها خوشه بندی شده اند و نتایج این خوشه بندی ها از نظر کیفیت بر اساس سه معیار مختلف سنجیده شده است. با استفاده از هرم ارزش مشتری و درخت تصمیم گیری خوشه ها تحلیل و به چهار گروه اصلی تقسیم شده اند : مشتریان وفادار، مشتریان فعال، مشتریان جدید و مشتریان غیر فعال. در پایان سیاست های مرتبط با مدیریت ارتباط با مشتری برای هر بخش مطرح شده است.

هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطه بلندمدت بین صادرات کالاهای صنعتی و شاخص کیفیت زیست محیطی در ایران طی سال های 1385 1352 می باشد. در این راستا، متغیر انتشار گاز دی اکسید کربن به عنوان شاخصی برای کیفیت محیط زیست در ایران در نظر گرفته شده و از روش هم انباشتگی خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی برای بررسی رابطه بلندمدت بین متغیرهای مدل استفاده شده است. نتایج تخمین مدل بیانگر این است که رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای صادرات کالاهای صنعتی و شاخص آلودگی هوا برقرار بوده و متغیرهای صادرات کالاهای صنعتی، تولید ناخالص داخلی و تراکم جمعیت تاثیر مثبت و معنی دار بر میزان انتشار گاز دی اکسید کربن زیست دارند. در نهایت، یافته های حاصل از این مطالعه نشان می دهد که تاثیر متغیر صادرات کالاهای صنعتی بر انتشار گاز دی اکسید کربن مثبت و لیکن به مراتب کمتر از سایر متغیرها می باشد.

کاهش صادرات نفتی و تلاش برای جایگزین کردن محصولات غیر نفتی از اولویت های بخش صادرات محسوب می شود. صادرات محصولات کشاورزی نقش عمده ای در صادرات غیر نفتی دارد و در بین آن ها پسته دارای اهمیت ویژه ای می باشد. در این مطالعه به منظور بررسی جایگاه پسته صادراتی ایران از شاخص مزیت نسبی آشکار شده استفاده شد. نتایج نشان می دهد که هر چند ایران در صادرات این محصول دارای مزیت نسبی است، اما رشد این شاخص طی دوره مورد بررسی منفی بوده است. هدف بعدی تحقیق، تعیین بازارهای هدف و الویت بندی آن ها است تا با ارایه فهرستی از بازارهای هدف بالقوه، و توجه به صادرات هدفمند، پسته ایران جایگاه صادراتی خود را در قبال رقبای عمده در جهان تثبیت کند. در ادامه به منظور بررسی عوامل موثر بر مزیت نسبی صادراتی پسته ایران از تحلیل سری های زمانی و الگوی خود رگرسیون برداری برای دوره زمانی 2006 1961 استفاده شد. برآورد مدل نشان داد نرخ ارز، میزان تولید داخلی و قیمت جهانی صادرات پسته دارای تاثیر مثبت و میزان تولید رقبا، قیمت صادرات پسته ایران و نوسانات تولید (سال آوری) دارای تاثیر منفی بر مزیت نسبی صادراتی این محصول بوده است.

موفقیت در تجارت الکترونیکی به عوامل زیادی بستگی دارد که یکی از مهمترین آنها، اعتماد است. پژوهش‏ها نشان می‏دهند نبود اعتماد، از موانع اصلی موفقیت فروشندگان الکترونیکی و مهمترین عامل بازدارنده برای مشارکت مشتریان در تجارت الکترونیکی است. از این رو، ایجاد اعتماد در مشتریان، یکی از موضوعات چالش‏برانگیز برای فعالان در حوزه تجارت الکترونیکی محسوب می‏شود. از طرفی، اعتماد مشتریان، خود متاثر از عوامل گوناگونی است. در این مطالعه ضمن تبیین اهمیت اعتماد مشتریان در تجارت الکترونیکی، بر دو عامل «تجربه خرید اینترنتی» و «سطح دانش مشتری نسبت به کاربری اطلاعات و مکانیزم‏های ایجاد امنیت» از بین عوامل موثر بر اعتماد الکترونیکی، تمرکز شده است و با انجام مطالعه میدانی اثر این عوامل بر اعتماد مشتریان ایرانی به صورت تجربی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان می‏دهد که هر دو عامل مذکور، بر سطح اعتماد مشتریان ایرانی موثر می‏باشد.