پژوهش در پزشکی
سال:1391 | دوره:36 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

در تاریخ پزشکی، دانشمندان و فیلسوفان ایرانی سهم مهمی داشته اند، اما گسترده نبودن سیطره زبان فارسی و حکومت حکمران خارجی و تمایل آنها برای انتشار آثار و تجربیات پزشکی به زبان های خارجی و نیز انتقال آنها به خارج از کشور و مواردی از این قبیل موجب گردید که همه ابعاد علمی علمای ایران کمرنگ جلوه کند. در این میان افرادی بودند که با نبوغ علمی خود در اقتدار تاریخ پزشکی ایران سهم مهمی داشته اند. ازجمله آنها، سیداسماعیل جرجانی مبتکر نگارش کتب پزشکی به زبان فارسی، نگارش خلاصه پزشکی و نیز ترجمه و انتشار آنها به زبان عربی قابل تقدیر است، زیرا تحول بزرگی در تاریخ پزشکی این مرزوبوم ایجاد کرده است. این مقاله به معرفی اولیه این دانشمند عالیقدر می پردازد.  

سابقه و هدف: امروزه پرده آمنیون، به عنوان یک منبع با ارزش سلولی، کاربردهای فراوانی به ویژه در حیطه طب ترمیمی دارد. از سوی دیگر ایجاد بسترهای سه بعدی با ویژگی های مطلوب برای کشت سلول، که بسته به نوع سلول نیز می باشد، اهمیت زیادی پیدا کرده است. لذا این تحقیق با هدف طراحی بسترهای مناسب برای به کارگیری سلول های اپیتلیال پرده آمنیون در تحقیقات مهندسی بافت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به صورت تجربی انجام پذیرفت. ابتدا داربست های سه بعدی کیتوزان و کیتوزان-ژلاتین با روش Freeze-Dry در دماهای متفاوت (20-، 80-، 196-) از مرحله پیش انجماد آماده سازی و سایز حفرات با میکروسکوپ الکترونی ارزیابی شد. همچنین با استفاده از فرمول مناسب، تخلخل (Porosity) داربست ها اندازه گیری شد. در مرحله بعد، سلول های اپیتلیالی جدا شده از پرده آمنیون روی داربست های با سایز حفرات متفاوت کشت داده شدند. از تصاویر SEM و تست MTT نیز برای تایید اتصال سلول های مورد نظر به داربست استفاده گردید.یافته ها: طراحی مورد هدف با موفقیت انجام پذیرفت که حاصل انجام تکرارپذیری این مطالعه بود. نتایج میکروسکوپ الکترونی حاکی از سایز حفرات بزرگتر در دمای بالاتر و در مدت زمان طولانی تر از مرحله پیش انجماد بود (20-). تخلخل 73 درصد داربست ها برای کشت سلول مطلوب بود. از سوی دیگر نتایج MTT سلول ها روی داربست، اهمیت سایز حفرات (~ 100 میکرون) را در اتصال سلول به بستر تایید کرد.نتیجه گیری: به نظر می رسد که داربست های کیتوزان- ژلاتین و کیتوزان با سایز حفرات بزرگ تر، باعث افزایش شانس اتصال سلول های اپیتلیال پرده آمنیون به بستر شده و از این رو می توانند به عنوان یک بستر ساخته شده از مواد طبیعی برای اهداف مهندسی بافت استفاده شوند.

سابقه و هدف: کالاهای پنبه ای که در البسه و مصارف بیمارستانی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند، همواره مستعد به حمله توسط عوامل بیماری زا و میکروبی هستند. با توجه به خصلت کاتیونیکی و با وجود گروه های آمین فراوان در نانوساختار دندریمر پلی پروپیلن ایمین، احتمالا این نانوساختار دارای خاصیت ضد میکروبی است. این تحقیق، به بررسی تاثیر نانو ساختار دندریمر پلی پروپیلن ایمین بر خاصیت ضد میکروبی پارچه پنبه ای می پردازد.روش بررسی: این تحقیق به روش تجربی و بر روی دو نسل از دندریمر پلی پروپیلن ایمین که به واسطه دو نوع ماده اتصال دهنده (سیتریک و گلوتاریک اسید) به پارچه پنبه ای اتصال یافتند، صورت گرفت. فعالیت ضد میکروبی سه گروه شامل گروه شاهد و دو گروه تجربی (نمونه آغشته شده و اتصال یافته به دندریمر) در مقابل سه نوع باکتری (Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Pseudomonades auruginosa) و قارچ (Candida albicans) مطابق با استاندارد PN-EN ISO20645:2007 قبل و پس از 5 مرتبه پروسه شست وشو مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: میکرواورگانیسم ها در زیر و محیط نمونه شاهد رشد کردند. در نمونه تجربی آغشته به دندریمر هیچ گونه رشدی در زیر و محیط نمونه ها مشاهده نشد، اما پس از 5 سیکل شست و شو هاله عدم رشد نمونه ها کاهش یافت. در نمونه تجربی اتصال یافته به دندریمرها هیچ گونه رشدی در زیر نمونه ها حتی پس از 5 سیکل شست و شو مشاهده نشد، اما میکرواورگانیسم ها در محیط نمونه ها رشد کردند.نتیجه گیری: نظر می رسد که پارچه پنبه ای اتصال یافته به دندریمر پلی پروپیلن ایمین از خاصیت ضد میکروبی خوبی در برابر میکرواورگانیسم ها پس از 5 سیکل شست و شو برخوردار است. البته تحقیقات بیشتر در این زمینه توصیه می شود.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع و روند رو به افزایش انواع زخم ها و عوارض شناخته شده آن ها و عدم درمان ناکافی روش های درمانی متداول و گزارش هایی از موفقیت استفاده از جانشین های پوستی تهیه شده از کشت هم زمان کراتینوسیت و فیبروبلاست روی داربست کلاژنی و عدم گزارشی از تجربه آن در ایران، این تحقیق با انتقال جانشین پوستی ساخته شده روی زخم تجربی ایجاد شده در موش صحرایی انجام گرفت.روش بررسی: این تحقیق به روش تجربی روی پنج سر موش صحرایی سفید نر نژاد ویستار با ایجاد ده زخم به ابعاد 2×2 سانتی متر مربع روی پشت آن ها، در گروه تجربی با استفاده از جانشین پوستی و در گروه شاهد بدون هیچ مداخله ای صورت گرفت. زخم ها پس از ده روز پیگیری شدند و وضعیت ترمیم با شاخص های کیفی میزان ترمیم، واسکولاریزاسیون و شدت فیبروز و نکروز و نیز با شاخص های کمی ضخامت لایه اپیتلیال، تعداد فولیکول مو و بررسی تعداد فیبروبلاست، کراتینوسیت، لنفوسیت و نوتروفیل بررسی و وضعیت آن ها در دو گروه با آزمون های دقیق فیشر،t-test   Mann-Whitney U Test ومورد قضاوت قرار گرفت.یافته ها: در تمامی شاخص های مورد بررسی، وضعیت ترمیم زخم گروه تجربی بهتر از گروه شاهد بود و از نظر شدت فیبروز بالای 50% گروه تجربی بهتر بود (p<0.05) و ضخامت لایه اپیتلیال در گروه شاهد 20.4±30.4 و در گروه تجربی 73.8±180.5 (p<0.01) و همینطور تعداد فیبروبلاست ها و کراتینوسیت ها در گروه تجربی بیشتر از شاهد بود (p<0.05).نتیجه گیری: به نظر می رسد که جانشین پوستی تهیه شده از کشت هم زمان فیبروبلاست ها و کراتینوسیت ها روی داربست کلاژنی و قرار دادن آن در محل زخم موجب بهبود روند ترمیم زخم می شود. با توجه به محدودیت های این تحقیق، مطالعات بیشتر را در این زمینه توصیه می کنیم.

سابقه و هدف: ژن NOD2 واقع در ناحیه کروموزومی (IBD1) 16q12 به عنوان ژنی که با بیماری کرون همراهی دارد، شناخته شده است. در جمعیت های غربی سه پلی مورفیسمG908R ، R702W و 1007fsinsC این ژن در بیماران کرون با فراوانی بیشتری گزارش شده اند، در حالی که در کشورهای آسیای دور این همراهی مشاهده نشده است. در مطالعه حاضر، فراوانی سه پلی مورفیسم شناخته شده ژن NOD2 در بیماران ایرانی مبتلا به کرون در مقایسه با افراد شاهد تعیین گردید.روش بررسی در مطالعه ای مورد-شاهدی، 100 بیمار کرون و 100 فرد سالم که از نظر سن و جنس با بیماران همسان بودند، طی دو سال (1390-1389) در بیمارستان امام خمینی (وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران) مورد معاینه و نمونه گیری قرار گرفتند. بررسی سه جهش شناخته شده ژن NOD2 بر روی نمونه های DNA بیماران کرون و افراد سالم به روش PCR (polymerase chain reaction) و Direct Sequencing انجام گرفت. همراهی ژنوتیپ و فنوتیپ این پلی مورفیسمها نیز تعیین شدند.یافته ها: فراوانی سه پلی مورفیسمR702W ،G908R   1007fsinsC ودر بیماران مبتلا به کرون به ترتیب 13%، 2.5% و 2% و در افراد شاهد سالم به ترتیب 1.5%، 1.5% و 1% به دست آمد. در بین این سه جهش فقط فراوانی R702W در بیماران مبتلا به کرون به شکل معنی داری بیش از گروه شاهد بود (p<0.001)، ولی ارتباط معنی داری بین ژنوتیپ بیماران و فنوتیپ آنها یافت نشد.نتیجه گیری: تنها یکی از سه جهش شایع ژن (R702W) NOD2 در بیماران ایرانی مبتلا به کرون با بیماری همراه بود. فراوانی این جهش ها نسبت به سایر جوامع متفاوت است. با توجه به اهمیت این ژن شاید سایر نواحی آن در حساسیت به بیماری کرون در جمعیت ایرانی موثر باشد.

سابقه و هدف: منطقه II غنی از سیستئین پروتئین متصل شونده به دافی در پلاسمودیوم ویواکس (PvDBP-II) نقشی اساسی در حمله مروزوئیت های انگل به اریتروسیت های انسان ایفا می نماید. به همین دلیل این پروتئین به عنوان پروتئین کاندید واکسن در بررسی پاسخ های ایمونولوژیکی مورد نظر محققین است. هدف از این مطالعه بیان پروتئین مذکور به میزان بالا با استفاده از سیستم بیانی پروکاریوتی است.روش بررسی: پس از کلونینگ PvDBP-II در وکتور pGEM T easy، ساب کلونینگ در وکتورهای بیانی pET28a،pET24d   pQE30 وانجام و بیان پروتئین در سویه های BL21 (DE3) و M15 (pREP4) اشرشیا کلی که محتوی ساختارهای بیانی ذکر شده بودند، تحت شرایط متفاوت ازجمله محیط کشت، دمای انکوباسیون و زمان های مختلف، بیان پس از القاء مورد بررسی قرار گرفت. خالص سازی به کمک روش متال افینیتی کروماتوگرافی تحت شرایط احیاء صورت گرفت و محصول توسط روش های SDS-PAGE و وسترن بلاتینگ مورد تائید قرار گرفت. در نهایت غلظت پروتئین خالص شده توسط دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 280 نانومتر اندازه گیری شد.یافته ها: بیان 4 rPvDBP-II ساعت پس از القاء با 1 IPTG میلی مولار در دمای 37 درجه سانتی گراد در محیط LB2x و با استفاده از سیستم بیانی M15-pQE30 به میزان قابل قبولی صورت گرفت ولی در دو سیستم بیانی BL21-pET28a و BL21-pET24d، بیان پروتئین مورد نظر به مقدار بسیار کم 200 مشاهده گردید. سایز پروتئین نوترکیب حاصل بر روی ژل طبق انتظار 47 کیلودالتون (اسید آمینه 588-198) بود. وسترن بلاتینگ با استفاده از آنتی بادی های anti-His و سرم افراد مبتلا به عفونت پلاسمودیوم ویواکس موید بیان PvDBP-II بود و غلظت پروتئین حاصل 1200 میکروگرم در میلی لیتر ارزیابی شد.نتیجه گیری: در این مطالعه با استفاده از سیستم بیانی پروکاریوتی E. coli (M15/BL21) و با انجام حداقل مراحل ترانسفورمیشن موفق به افزایش چشمگیر میزان بیان و دسترسی به فرم خالص و نوترکیب PvDB-II بدون نیاز به انجام آزمایشات پیچیده و گران قیمت شدیم که این امر می تواند در طراحی واکسن منطقه ای علیه مالاریای ویواکس بسیار مفید و کارآمد باشد.

سابقه و هدف: بیماری های ناشی از مواد غذایی یکی از مهم ترین مشکلات دنیای امروزی بوده و به دلیل مصرف آب یا غذاهای آلوده در انسان بروز می نمایند. با توجه با اینکه در حال حاضر گونه های سالمونلا رایج ترین نوع مسمومیت غذایی می باشند. هدف از این مطالعه، تعیین شیوع سروتیپ های سالمونلا در مواد غذایی به روش Multiplex PCR می باشد.روش بررسی: این مطالعه توصیفی بر روی 170 نمونه مواد غذایی اعم از گوشت گاو، گوشت مرغ، تخم مرغ، شیر و سس مایونز انجام شد و پس از جمع آوری نمونه های مورد نظر، مراحل تشخیص برای باکتری و روش PCR انجام شد. با استفاده از آزمون های کای دو و فیشر نمونه ها مورد قضاوت آماری قرار گرفتند.یافته ها: شیوع آلودگی باکتریال در 24.7 درصد نمونه های مواد غذایی وجود داشت. با توجه به این شیوع در نمونه های مورد بررسی، میزان واقعی آن با اطمینان 95% از حداقل 18.2 درصد تا 31.2 درصد برآورد می گردد. آلودگی گوشت گاو به سالمونلا، 8.8درصد برآورد شد. از کل نمونه های مواد غذایی، 1.7% آلودگی به باکتری سالمونلا مشاهده شد که 1.1% آن مربوط به سالمونلا تیفی موریوم و 0.59% مربوط به سالمونلا اینتریتیدیس از گوشت گاو بود.نتیجه گیری: به نظر می رسد که آلودگی سالمونلا در مواد غذایی بالا بوده و باید توجه بیشتری گردد. روش های تشخیصی مولکولی مانند Multiplex PCR احتمالادر کنار کشت و سایر روش های باکتری شناسی می تواند در تایید تشخیص کمک کننده باشد.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع و روند رو به افزایش انفارکتوس میوکارد (MI) و اهمیت اطلاع از مارکرهای التهابی، وجود کاستی ها در تحقیقات قبلی و آرای متفاوت در مورد نقش TNF– a بابروز انفارکتوس میوکارد این تحقیق در بیمارستان طالقانی طی سال های 90-1389 انجام گرفت.روش بررسی: مطالعه به روش مورد- شاهدی انجام گرفت. بیمارانی که با تشخیص قطعی انفارکتوس حاد قلبی بستری بودند به عنوان گروه مورد تلقی و هم زمان در همان بیمارستان افراد سالمی که برای آزمایش های معمول به آزمایشگاه بیمارستان طالقانی مراجعه کرده و مشابه گروه مورد بودند، به عنوان شاهد انتخاب گردیدند و فاکتور TNF– a با روش ELISA اندازه گیری و مقادیر آن در دو گروه با T-test ارزیابی شد. افراد دو گروه بر اساس مقادیر کمتر یا بیش تر از 9.5 پیکوگرم در میلی لیتر به دو گروه تقسیم شدند و با آزمون فیشر مورد قضاوت آماری قرار گرفتند.یافته ها: تحقیق روی تعداد 20 نفر مورد و 20 نفر شاهد واجد شرایط انجام گرفت. میزان شاخص مورد نظر در گروه شاهد برابر 0.7±9.5 پیکوگرم در میلی لیتر و در گروه مورد 2±12.8 پیکوگرم در میلی لیتر بود (p<0.001). در گروه شاهد 12 نفر (60 درصد) TNF-a بالای 9.5 پیکوگرم در میلی لیتر و در گروه مورد همه بیماران (100 درصد) TNF-a بالاتر از 9.5 پیکوگرم در میلی لیتر داشتند (p<0.001).نتیجه گیری: به نظر می رسد که سطح TNF– a در بیماران MI بالاتر از گروه شاهد است و با توجه به اهمیت التهاب و نقش آن در بروز و توسعه آترواسکلروز تحقیق کوهورت و یا تجربی را برای نقش یا تاثیر این مارکر توصیه می نماییم.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع بالای بیماری AHF و بالا بودن درصد بیماران دیاستولیک دیس فانکشن در این گروه و اهمیت اطلاع از نشانگری (marker) برای تشخیص به موقع و گزارشاتی از نشانگر CTnI در این بیماران و عدم اطلاع از وضعیت آن در کشور، به منظور فراوانی نشانگر CTnI در بیماران AHF (PEF) این تحقیق روی مراجعه کنندگان بیمارستان آیت اله طالقانی انجام شد. روش بررسی تحقیق به روش مقطعی روی کلیه بیماران AHF (PEF) انجام گرفت. خصوصیات فردی و بیماری آنها ثبت شد. بیمارانی که طبق معیارهای فرامینگهام جزء AHF قرار می گرفتند و طبق اکوکاردیوگرافی تشخیص دیاستولیک دیس فانکشن داده می شد وارد مطالعه می شدند. از هر بیمار به هنگام مراجعه و 6 ساعت بعد و صبح روز بعد CTnI در نمونه خون آنها با کیت Rapid test-SD-CTnI (کشور چین) اندازه گیری و CUT POINT تشخیص 0.01 نانوگرم در میلی لیتر تعیین و بالاتر از آن مثبت تلقی شد. شیوع این نشانگر در نمونه ها تعیین و نقش خصوصیات فردی این بیماران با داشتن این نشانگر با آزمون دقیق فیشر مورد قضاوت آماری قرار گرفت. یافته ها تحقیق روی 60 بیمار واجد شرایط انجام شد که سن آنها 7±72 سال بود. 42 درصد بیماران مرد بودند نشانگر در 4 نفر یا 6.7 درصد مثبت بود.نتیجه گیری: به نظر می رسد این نشانگر احتمالا نمی تواند نشانگر مناسبی در جامعه ایرانی باشد و با توجه به اهمیت بیماری و اهمیت تشخیص زودرس بررسی نشانگر دیگر توصیه می شود. یا در صورتیکه کیت حساس تر جهت تعیین CTnI وجود دارد بهتر است از آن استفاده شود.

سابقه و هدف: با توجه به نیاز 20% از بیماران دیالیزی به گرافت شریانی- وریدی به عنوان تنها روش دستیابی جهت همودیالیز و اهمیت موفقیت گرافت های پلی تترافلورواتیلن(PTFE) و پلی یورتان جهت تعبیه دسترسی عروقی در بیماران دیالیزی و وجود تحقیقات محدود درباره مقایسه این گرافت ها، این پژوهش در بیماران بیمارستان شهدای تجریش به منظورمقایسه میزان کارایی و عوارض این دو نوع گرافت انجام گرفت.روش بررسی: در این کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 60 بیمار به دو گروه 30 نفری تقسیم شدند. در نیمی از گروه اول، گرافت پلی یورتانی با موقعیت مستقیم در بازوی غیر غالب تعبیه شد و در نیمه بعدی، گرافت PTFE مورد استفاده قرار گرفت. در گروه دوم، در نیمی از بیماران گرافت پلی یورتانی با موقعیتی لوپی ران راست تعبیه شد و در بقیه گرافت PTFE با شرایط مشابه مورد استفاده قرار گرفت. در هر گروه میزان باز ماندن اولیه و ثانویه و ایجاد عفونت و حوادث عروقی دو نوع گرافتتوسط آزمون آماری کای دو یا آزمون دقیق فیشر مورد مقایسه آماری قرار گرفتند.یافته ها: این پژوهش بر روی 60 بیمار در دو گروه 30 نفره انجام شد که در هر گروه گرافت در 15 نفر در اندام فوقانی و در 15 نفر در اندام تحتانی تعبیه گردید. افراد در دو گروه از نظر متغیرهای مداخله گر مشابه بودند. درصد بازماندن اولیه و ثانویه گرافتها و نیز بروز عفونت و عوارض در دو نوع گرافت مشابه بود (NS)، ولی میزان بروز عفونت در گرافت های اندام تحتانی بیشتر از اندام فوقانی بود (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به عدم تفاوت قابل ملاحظه از نظر میزان کارآیی و عوارض در بین دو نوع گرافت استفاده شده، هر یک از این دو نوع گرافت ممکن است با توجه به مواردی همچون قیمت و در دسترس بودن مورد استفاده قرار گیرند.